Tíminn - 02.11.1994, Blaðsíða 4

4
diwtnw
Miövikudagur 2. nóvember 1994
SWIÍIMII
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Utgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: |ón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Stakkholti 4, 105 Reykjavík
Inngangur frá Brautarholti.
Sími: 631600
Símbréf: 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Prentun: Prentsmibja
Frjálsrar fjölmiólunar hf.
Mánaöaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verö í lausasölu 150 kr. m/vsk.
Hlutverk Land-
helgisgæslunnar
Hlutverk Landhelgisgæslu íslands er tengt hafinu
og sjósókn órjúfanlegum böndum, enda er eftirlit á
hafsvæbinu kringum landið meginvettvangur
stofnunarinnar. Landhelgisgæslan hefur viröulegan
sess í hugum þeirra, sem muna þorskastríðin og þá
baráttu sem þá var háð. Nú hafa aðstæður breyst.
Tvö hundruð mílna fiskveiðilögsaga er staðreynd,
og ekki einu sinni það mikla hafsvæði nægir ís-
lenska fiskiskipaflotanum, þannig að hann leitar á
fjarlægari mið í auknum mæli, í Barentshafið, á
Reykjaneshrygg og á Flæmska hattinn, svo þrjú út-
hafsveiðisvæði séu nefnd.
Landhelgisgæslan hefur veigamikið hlutverk í
björgunarmálum og áreiðanlega er það mestur
tengiliður í starfi hennar við almenning í landinu.
Þyrluflugmenn Gæslunnar hafa sannað hæfni sína
við erfiðustu aðstæður. Þá hefur Landhelgisgæslan
yfir að ráða sveit sprengjusérfræðinga, en það fylgir
hverju nútímaþjóðfélagi að hafa viðbúnað á þessu
sviði.
Öll þessi verkefni útheimta dýran viðbúnað í tækj-
um og mannafla. Hinu má ekki gleyma að hér er
um grundvallaröryggisþátt í þjóðfélaginu að ræða
og engin þjóð kemst hjá því að huga að honum.
Hér á Islandi höfum við sloppið við útgjöld til her-
mála, en útgjöld til Landhelgisgæslunnar eru hlið-
stæð slíkum fjárútlátum, sem allar nágrannaþjóðir
okkar verða að inna af hendi.
Nú hefur sá áfangi náðst að samið hefur verið um
kaup á fullkominni björgunarþyrlu, sem kemur
hingað til lands á miðju næsta ári. Einnig standa yf-
ir viðræður við Varnarliðið um framtíð þyrlusveitar-
innar á Keflavíkurflugvelli. Það er ljóst að tilkoma
nýrrar þyrlu mun gjörbreyta aðstöðu Gæslunnar til
starfa. Hitt vekur athygli og áhyggjur að í fjárlaga-
frumvarpi fyrir næsta ár er ekki gert ráð fyrir fjár-
magni til reksturs þessa mikla tækis og Gæslunni
gert að skera niður fyrir honum. Slíkur niðurskurð-
ur hlýtur að koma niður á öðrum þáttum starfsem-
innar. Það verður ekki séð annað en miðað við hin
miklu verkefni hennar sé skipareksturinn í lágmarki
og gæsluflugið hefur verið dregið mjög saman á
undanförnum árum.
Það verður að gera Landhelgisgæslunni kleift að
reka björgunarsveit sína af myndarskap, og það er
rétt að nota tækifærið nú, þegar breytingar verba á
tækjakostinum, til þess að kanna möguleika á því
ab staðsetja þyrlu víðar en á einu landshorni. Allur
þyrlukosturinn er á suðvesturhorni landsins. Það
kostar aubvitað fjármuni að reka þyrlu annars stað-
ar frá, en það er tækifæri til þess nú að endurmeta
staðsetningarmálin og kanna hvaða staðsetning
þjónar best vibbragðsflýti á landinu öllu og á haf-
svæðinu í kring.
Þjób sem byggir strjálbýlt land, misvibrasamt og
hættulegt yfirferðar á köflum, og á lífsafkomu sína
undir sjósókn allt árið hlýtur að búa vel að stofnun
á borð við Landhelgisgæsluna. Um það á að ríkja
þjóðarsamstaða.
Unglingaveiki í Sjálfstæðisflokki
Sagt er aö unglingar geti veriö af-
skaplega grimmir hver viö annan,
ekki síöur en lítil börn. Til marks
um slíka grimmd heyröi Garri á
dögunum um unglingsstúlku,
sem bauö bekknum sínum í af-
maeliö sitt og var búin aö undir-
búa máliö vel, baka og kaupa gos
og snakk, þannig aö nóg vaeri
handa öllum. Bekkjarfélagarnir
höföu hins vegar ákveöiö aö þessi
stúlka væri ekki í náöinni þá dag-
ana og enginn mætti í afmæliö.
Afmælisbarniö uppliföi ótrúlega
höfnun og niöurlægingu, sem
eölilegt er. Eftir því sem sagan
segir, mun stúlkan þó hafa reynt
aö bera sig vel og sagt að nú hefði
hún nóg af góðgæti handa sjálfri
sér.
Forusta Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík ber sig líka vel, enda
situr hún nánast ein aö frambjóð-
endunum í prófkjörinu um helg-
ina. Það kom næstum enginn í
prófkjörsveisluna hjá þeim um
helgina og meira en annar hver
sjálfstæðismaður í borginni ákvaö
aö mæta ekki. Auðsjáanlega særð-
ir, segjast sjálfstæðismenn vera í
sjöunda himni yfir því að próf-
kjörið var hunsað. Slíkt er í sjálfu
sér hálf sorglegt, en þó er það
nánast átakanlegt aö heyra
hvernig forusta flokksins reynir
að snúa áhugaleysi flokksmanna
á prófkjörinu og frambjóöendum
sér í hag.
Allir ánægbir
Sjálfstæöismenn segjast voða
glaðir meö árangurinn, ekki síst
hjá Davíö Oddssyni sem fær
„óskoraö traust flokksmanna í
fyrsta sæti", eins og það heitir.
Frambjóöendurnir, sem stefndu á
sæti ofarlega á listanum, em líka
ánægðir þrátt fyrir aö hafa lent
GARRI
neðarlega, og allir segja aö próf-
kjörið sé traustsyfirlýsing á þing-
mennina sem hafi raðaö sér í
efstu sætin. Rússnesk kosning á
formanninum, segja þeir og
klappa á öxlina hver á öörum. Og
það eru orð að sönnu, því öllu
rússneskari eða sovéskari gat þessi
kosning varla veriö. Eins og í Sov-
ét-Rússlandi mátti í raun ekki
kjósa nema einn ákveöinn fram-
bjóðanda í öll efstu sætin, því
aðrir voru ekki í framboði eða
framboð þeirra var bara til mála-
mynda. Eins og í Sovét-Rússlandi
var þaö flokksforustan sem var
búin aö ákveða aö sömu menn og
síðast skyldu sitja áfram, og eins
og í Sovét-Rússlandi var þátttaka
hins almenna flokksmanns í al-
geru lágmarki og fjölmennasti
hópurinn meöal sjálfstæöis-
manna er sá sem greiðir ekki at-
kvæði.
Meira góðgæti
fyrir mig
Sannleikurinn er hins vegar sá aö
kokhreystin er yfirborösleg og í
rauninni gagnsæ um leið og að er
gáð. Greinilegt er aö unglinga-
veikin er vel þekkt hjá hinum al-
menna sjálfstæðismanni, sem af
grimmd sinni ákvað að mæta ekki
hjá forustunni. „Það er bara meira
góðgæti fyrir mig," segir forustan
eins og stúlkan í sögunni, for-
maöurinn fékk rússneska kosn-
ingu. Garri
Ovæntur gestur
. 'fc; fci,, fc -7
n!/o
‘v< ^
:
4 - *<\- *
s í
*
Veturinn virðist alltaf koma land-
anum á óvart, þótt það sé stað-
reynd að hann kemur á eftir
haustinu. í fyrstu snjóum ríkir
ávallt öngþveiti í borginni og allir
flykkjast á dekkjaverkstæðin til
þess að láta negla.
Það snjóaði hér í Reykjavík nú í
vikunni og það var eins og við
manninn mælt að umferðarhnút-
ar mynduðust. Bílaþvagan, sem
rennur eins og stórfljót á hverjum
morgni úr Grafarvoginum og
Breiöholtinu, varð óvenju hæg-
fara og spólandi bílar voru eins og
klakastíflur og allt stóð fast.
Svo fara bíleigendur á dekkja-
verkstæðin og það er byrjað að
umfelga og negla og nagladekkin
byrja aö spæna upp göturnar. Þó
að þau séu slíkur skaðvaldur, eru
þau nauðsynleg og mér þóttu allt-
af glannalegar herferðir sem voru
farnar fyrir nokkrum árum til þess
að hvetja fólk til þess að nota ekki
nagladekkin.
Nytsöm uppfinning
Inn á borð fjárlaganefndar koma
margvísleg málefni, erindi stofn-
ana og jafnvel einstaklinga. Við
íslendingar eigum ekki ýkja
marga sem fást við uppfinningar.
Nokkrir em þó sem leggja slíkt
fyrir sig, en kerfið virðist vera svo
gjörsamlega lokað fyrir þeim, að
það er litið á slíka menn sem hálf-
gerða „kverúlanta". Til fjárlaga-
nefndar kom erindi frá einum
slíkum, sem um áraraðir hefur
reynt að þróa nagladekk sem eru
þeirrar náttúru að hægt er að
draga naglana inn þegar ekki er
þörf á því að nota þá. Einhvern
Á víbavangi
veginn heföi ég haldið að Reykja-
víkurborg ætti að leggja mikið
kapp á að ganga úr skugga um
hvort slík framleiðsla er möguleg.
Mér er ekki kunnugt um hvaöa
tilstyrk þessi uppfinningamaður
hefur fengið frá borginni, en eitt
er víst að hann hefur átt í vand-
ræðum með að fá nokkur hundr-
uð þúsund krónur í prófanir á
hugmynd sinni.
Hluti af alvarlegu
máli
Þetta dæmi er hluti af máli sem er
mjög alvarlegt, en það er aðstaða
manna sem fá hugmyndir og vilja
ráðast í nýjungar til þess að koma
þeim í framkvæmd. Stuðningur
sem dugar til þess, virðist ekki
liggja á lausu. Ef sá hinn sami hef-
ur ekki aðgang að fjármagni eða
verður að sanna sig, þarf hann að
setja íbúð sína að veöi og jafnvel
skyldmenna sinna til þess aö fá
áheyrn hjá fjármálastofnunum.
Ég er ekki vel að mér í tæknimál-
um og skil ekki upp eða niður í
flóknum búnaöi. Eg ber mikla
virðingu fyrir þeim sem geta sett
sig inn í slíka hluti. Það eru mjög
margir færir á tæknisviði, sem
betur fer. Það er mjög miður ef
fólk sem fær hugmyndir um aö
framleiða nytsama hluti og nýj-
ungar, fær hvergi áheyrn. Ef hægt
væri að þróa framleiöslu á nagla-
dekkjum, sem væru þeirrar nátt-
úru að draga inn naglana, mundi
það spara stórfé, ekki síst í við-
haldi vegakerfisins. Þaö ber því að
sinna þessum málum, en blása
ekki á þá sem nenna að leggja
hausinn í bleyti um nýjungar.
Jón Kr.