Tíminn - 02.11.1994, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 2. nóvember 1994____________________________________________________________________________________________________________22
Landvernd 25 ára. Högni Hansson líffrœbingur:
Brýnt að breyta um
lifna&arhætti okkar
í tilefni af 25 ára afmæli sínu
efndi Landvernd til tveggja
ráöstefna og hátíöarfundar.
Fyrri ráöstefnan bar yfirskrift-
ina „Hreint land — fagurt
land" og fjallaöi um umhverf-
ismál sveitarfélaga; sú seinni
fjallaöi um nýtingu auölinda
hafsins og nefndist „Hófleg
nýting — hagur þjóöa".
Fjölmenni sat ráöstefnuna um
umhverfismál sveitarfélaga. Aö
Ioknu ávarpi Vilhjálms Þ. Vil-
hjálmssonar, formanns Sam-
bands íslenskra sveitarfélaga,
flutti Högni Hansson erindiö
Frá mengunarvömum til sjálf-
bœrrar þróunar — ný viðhorf í
umhverfisvemdarstarfi sœnskra
sveitarfélaga. Högni er líffræö-
ingur og efnafræðingur og hefur
veriö yfirmaður Hollustuvernd-
ar í Landskrona í Svíþjóð und-
anfarin sextán ár. Högni telur
að breytingar á lifnaðarháttum í
neysluþjóöfélaginu séu brýnar,
ef ætlunin sé að vinna í alvöru
aö umhverfisvernd. í erindi
hans kom einnig fram aö meng-
unarvarnir muni í auknum
mæli beinast aö því að koma í
veg fyrir mengun, í staö þess að
bæta úr skaða sem þegar er orð-
inn, eins og víöa hefur veriö.
Þá flutti ísólfur Gylfi Pálma-
son, sveitarstjóri á Hvolsvelli,
erindi um nýjar aðferöir í
fráveitumálum og nýtingu úr-
gangsefna, auk þess sem Birgir
Þórðarson umhverfisskipulags-
fræðingur sagði frá umhverfis-
könnun Heilbrigöiseftirlits Suð-
urlands í þremur hreppum þar.
Á ráðstefnunni um nýtingu
auðlinda hafsins s.l. sunnudag
flutti Þorsteinn Pálsson sjávar-
útvegsráöherra ávarp. Gunnar
Album frá Noregi talaði um
hagsmunaárekstra viö auðlinda-
nýtingu, þ.e. milli úthafsveiða
og smábátaveiða. Ólafur Karvel
Pálmason fiskifræðingur ræddi
um nýtingu fiskistofna og
stjórn veiða, fulltrúi frá LÍU
ræddi um úthafsveiði. Bene Aas-
jord, útvegshagfræðingur frá
náttúruverndarsambandi Nor-
egs, fjallaði um það hvort smá-
bátaútgerb á noröurslóðum eigi
möguleika gagnvart alþjóða-
stjórnun á nýtingu auðlinda
hafsins. Arthur Bogason, for-
maður Landssambands smá-
bátaeigenda, fjallaði um hlut-
verk mannsins í vistkerfinu og
Einar Júlíusson eðlisfræðingur
ræddi um hvert stefni í nýtingu
auðlinda hafsins.
Dagskrárliöur um úthafsveiöar féll niöur á ráöstefnu Landverndar
um nýtingu auölinda hafsins:
Enginn útgerðar-
maöur úthafsveiða
gaf kost á sér
Deildar meiningar eru um þaö
af hverju dagskrárliöur um út-
hafsveiði íslenskra útvegs-
manna féll niöur á ráöstefnu
Landvemdar um nýtingu auö-
linda hafsins, sem haldin var
um sl. helgi í tilefni af 25 ára
afmæli samtakanna.
Svanhildur Skaftadóttir, fram-
kvæmdastjóri Landverndar, seg-
ir að samtökin hafi reynt allt
hvab þau gátu til að fá einhvern
útgerðarabila, sem daglega hags-
muni hefur af úthafsveibum, til
að uppfræða ráðstefnugesti.
Hinsvegar hafi enginn útgerðar-
maður séð sér fært að mæta, ým-
ist ekki treyst sér til þess eða bor-
ib við önnum. Af þeim sökum
hefði verið ákveðið, ab felia
þennan dagskrárlið niður. Sú
ákvörðun hafi ekkert beinst ab
Kristjáni Þórarinssyni, stofnvist-
fræðingi LÍÚ, nema síður sé.
Kristján Ragnarsson, formaður
LÍÚ, segir aftur á móti ab Auður
Sveinsdóttir, formaður Land-
verndar, hafi neitað nafna hans
ab flytja mál sitt á ráðstefnunni,
þótt LIÚ hafi tilnefnt hann sem
fulltrúa sinn. Kristján gefur í
skyn að að baki höfnun Land-
verndar búi einhver persónuleg
óvild í garö Kristjáns Þórarins-
sonar, vegna fyrri skobanaskipta
sem hann hefur átt í við forystu
samtakanna. Hann segir það
nýtt fyrir LÍÚ að rábstefnuhald-
arar vilji ráða því hverjir eigi að
flytja mál samtakanna á ráö-
stefnum sem þeim er boðib að
taka þátt í.
Á ráðstefnunni sagöi sjávarút-
vegsráðherra það vera barnalegt
ab ætla ab banna veiðar nýtísku
frystitogara innan landhelgi og
hafnaði þátttöku í því aö búa til
eitthvert samnorrænt Árbæjar-
safn úreltra atvinnuhátta. En á
ráðstefnunni kom m.a. fram að
út frá atvinnu- og byggðarsjón-
armiðum væru bátar og smábát-
ar hagkvæmasta útgerðin við
nýtingu fiskimibanna, öndvert
við stórvirkustu og nýtískuleg-
ustu frystitogarana.
■
Högni Hansson líffrœbingur.
Brynja og Erlingur í Kaffileikhúsinu:
Dags hríöar spor
Boðib í leikhús meö Brynju
og Erlingi heitir sýning sem
frumsýnd veröur fimmtu-
daginn 3. nóvember í Kaffl-
leikhúsinu í Hlaðvarpanum.
í kynningu segir aö hér sé
um aö ræba sérstæöa kvöld-
stund þar sem fjallaö verbi
um sýningu leikritsins „Dags
hríöar spor" eftir Valgarö Eg-
ilsson, en þab var fyrst sýnt í
Þjóöleikhúskjallaranum áriö
1980.
Leikstjórarnir Brynja Bene-
diktsdóttir og Erlingur Gísla-
son segja nú frá verkinu meö
leikdæmum, en höfundur tek-
ur þátt í leik og frásögn ásamt
Þóri Steingrímssyni. í sýning-
unni eru notuð gervi og bún-
ingar sem Sigurjón Jóhanns-
son leikmyndahönnuður
skapaði verkinu á sínum tíma.
Leikritib segir frá gildi
mannsins, von hans og kvíða,
og smæb hans og óvisku einn-
ig, eins og getiö er um í kynn-
ingu.
Á næstunni gefur Mál og
menning út bók eftir þau
Brynju, Erling og Ingunni
Þóru Magnúsdóttur þar sem
m.a. er fjallað um starfiö við
þessa sýningu, sem þótti allný-
stárleg fyrir fjórtán árum.
Formaöur LÍÚ undrast fáfrœöi ritstjóra Morgunblaösins um sjávarútveg:
Ööru nær aö hráefniö sé ókeypis
Kristján Ragnarsson, formabur
LIÚ, segir ab þab sé nú ööm nær
aö útgeröin þurfi ekki aö greiöa
krónu fyrir hráefnib sem sótt er
í sjó, eins og fuilyrt er í síbasta
Reykjavíkurbréfi Mbl.
Þar er formabur LÍÚ gagnrýndur
fyrir að „býsnast" yfir því á nýaf-
stöðnum aöalfundi samtakanna
aö álveriö, en þó einkum járn-
blendiverksmiðjan þurfi lítiö ab
greiba fyrir sitt hráefni í formi raf-
arku, á sama tíma og sjávarútveg-
urinnn greiðir ekkert fyrir sitt
hráefni.
„Viö þurfum skip, veiöarfæri,
olíu og menn sem vib þurfum að
greiba hátt kaup," segir formabur
LÍÚ. Hann bendir jafnframt á að
sjávarútvegurinn, sem er burðar-
ásinn í efnahagslífinu með yfir
80% af öllum vöruútflutningi
landsmanna, sé gert skylt að
greiða 4,20 krónur í raforkuverð
fyrir hverja kílówattstund, á sama
tíma og álverið greiðir 95 aura og
járnblendiverksmibjan 57 aura.
Hann segir þab hafa komib sér á
óvart og valdib sér vonbrigðum
ab ritstjóri Mbl skuli fara svona
villur vegar og hafa ekki lært
meira um sjávarútveginn á sínum
Kristján Ragnarsson.
ferli en þessi skrif bera vitni um.
Kristján segir að þab veki einnig
furðu ab höfundur Reykjavíkur-
bréfsins skuli í gagnrýni sinni
gleyma öllum orkuverunum í
samlíkingunni við skipin. „Járn-
blendið greiðir miklu minna fyrir
raforkuna en sem nemur kostn-
abarverði. Þetta er eins og viö
fengum skipin niöurgreidd úr rík-
issjóbi," segir formaður LÍÚ.
Höfundur Reykjavíkurbréfsins
gagnrýnir ekki abeins formann
LÍU, heldur skýtur hann líka föst-
um skotum aö Þorsteini Pálssyni
sjávarútvegsráöherra fyrir að
leggjast gegn því að útvegurinn
greibi „eðlilegt gjald fyrir afnot af
sameiginlegri auðlind þjóbarinn-
ar". í bréfinu er ráöherra sagður
„blindur á eigin stöðu", hann sé
haldinn „sjálfsblekkingu" og að
hann upplifi aðeins „stund á milli
stríba" í þessu máli. Það sé allt of
snemmt fyrir ráöherra og skob-
anabræöur hans ab fagna sigri í
málinu, því viðbúið sé að umræð-
an um gjaldtöku sjávarútvegsins
muni eflast áður en langt um líö-
ur, þegar „stóraukinn hagnaður
sjávarútvegsfyrirtækja kemur í
ljós". ■