Tíminn - 19.11.1994, Síða 20
IMWI
Laugardagur 19. nóvember 1994
Vebrib í dag (Byggt á spá Ve&urstofu kl. 16.30 í gær)
• Su&vesturmi&: Su&vestan kaldi meö skúrum.
• Su&urland, Faxaflói og Faxaflóamiö: Su&vestan gola e&a kaldi og
slydduél.
• Brei&afjör&ur oq Brei&afjaröarmiö: Breytileg
gola e&a kaldi og dátitil él.
átt eða norðaustan
• Vestfir&ir og Strandir og Norburland vestra: Breytileg átt, ví&ast
gola e&a kaldi og úrkomulítio.
• Nor&urland eystra og Austurland ab Clettingi, Nor&austurmib
og Austurmib: Noröan stinningskaldi me& éljum.
• Austfir&ir og Austfjar&amib: Breytileg átt og rigning í fyrstu en
léttir til me& suðvestan kalda sí°is.
• Su&austurland og Subausturmib: Allhvöss e&a hvöss su&vestan
átt meö skúrum.
Atvinnuleysib jókst alls stabar á landinu í október
nema á Austurlandi:
Sþáð vaxandi
atvinnuleysi
í síbastli&num októbermánu&i
voru ab mebaltali 4.539 manns
án atvinnu og jafngildir þab
3,4% atvinnuleysi, sem er 0,2%
aukning frá fyrra mánubi. Húist
er vib ab atvinnuleysib í nóv-
ember ver&i enn meira, e&a
4,2% - 4,8%.
í skýrslu vinnumálaskrifstofu
félagsmálarábuneytisins um at-
vinnuástandib í október kemur
m.a. fram ab atvinnuleysib jókst
alls stabar á landinu frá septem-
bermánubi nema á Austurlandi
vegna ágætrar síldveibi. Aukning-
Rœtt um ný úrrœbi í
landgrcebslu
Sótt aö
lúpínunni
Leita skal nýrra lei&a vib upp-
græ&slu lands og gera rök-
studdar tillögur um plöntuteg-
undir sem flytja mætti inn og
vænlegar gætu or&ib til land-
græ&slu, samkvæmt frumvarpi
á Alþingi. Lúpínan, sem mikils
álits hefur notib mebal al-
mennings fyrir dugnab í upp-
græ&slu lands, á undir högg a&
sækja mebal margra sérfræb-
inga, — og einnig á Alþingi.
Komib er fram frumvarp þeirra
Hjörleifs Guttormssonar og Krist-
ínar Einarsdóttur um breytingu á
lögum um landgræbslu. Þau vilja
lúpínuna útlæga, nýja innflutta
landgræbslujurt og ekki jafn
skabvænlega í hennar stab.
í tillögum 19 manna starfs-
hóps sem fjallabi um þessi mál
segir ab innfluttum tegundum
megi ekki dreifa til notenda fyrr
en lagt hefur verib mat á hugsan-
legan skaba sem leitt gæti af
dreifingu vibkomandi tegundar.
Alaskalúpínan var fyrst flutt
hingab 1946, öflug planta sem
bindur köfnunarefni úr lofti með
abstob rótargerla. Margir hafa
' varab vib jurtinni sem leggi und-
ir sig annan gróbur. Þá hefur
komib fram í máli Hálfdánar
Björnssonar í Kvískerjum að roll-
ur hafi orbib „drukknar" eftir ab
hafa étib lúpínur, en hafi þó náb
sér vel. ■
in var hlutfallslega langmest á
Suburnesjum, eba um 48%. Þab
jafngildir því ab atvinnulausum á
Suburnesjum, hafi fjölgabi um
107 á milli september og október.
Sem fyrr er atvinnuleysib mest
mebal kvenna, en 2.563 konur
voru ab mebaltali á atvinnuleysis-
skrá í október á móti 1.976 körl-
um. Hinsvegar voru tæplega eitt
þúsund fleiri á atvinnuleysiskrá í
lok mánaðarins, eba 5.431, sem er
fjölgun um 824 frá sama tíma í
fyrra mánuði. Síðastlibna 12
mánubi hafa ab jafnabi verib
6.326 manns án atvinnu, sem
jafngildir 4,8% atvinnuleysi. Þab
er aukning um 0,5% frá árinu
1993.
í sl. mánubi voru skráðir rúm-
lega 98 þúsund atvinnuleysisdag-
ar á landinu öllu, tæplega 43 þús-
und hjá körlum og tæplega 56
þúsund hjá konum. Þetta er fjölg-
un um 5 þúsund atvinnuleysis-
daga frá mánubinum á undan en
hinsvegar fækkun um 3 þúsund
daga frá október 1993.
Þá er atvinnuleysib enn mest á
höfubborgarsvæbinu, eba 63%,
en 37% á landsbyggbinni. A
Norburlandi eystra er þab um
11%, á Suburlandi og Suburnesj-
um um 7%, 5% á Vesturlandi, 3%
á Austurlandi og Norburlandi
vestra og 1% á Vestfjörbum. ■
Sjúkraliöar lögöu bitreiöum tyrir biiöiö inn á hjúkrunartagerinn. Tímamynd c
Rafiönaöarsambandiö gaf miijón í verkfallsjóö sjúkraliöa:
Varðstaða vib
hjúkrunarlager
Verkfallsverðir sjúkraliba
komu í gærmorgun í veg fyr-
ir afgrei&slu hjúkrunarvara
af hjúkrunarlagernum á
Tunguhálsi. Sjúkralibar
munu hafa varbstöbu við lag-
erinn eins lengi og nauðsyn
krefur til að koma í veg fyrir
verkfallsbrot.
Viðbúið sé ab spítulunum sé
farib ab vanta eitthvab af hjúkr-
unargögnum og vörum. Hinsveg-
ar virbist þab vefjast eitthvab fyr-
ir forrábamönnum spítalanna og
þá einkum Vigdísi Magnúsdóttur
hjúkrunarforstjóra Ríkisspítal-
anna ab sækja um undanþágu
með réttum hætti til undanþágu-
Þórarinn V. Þórarinsson um komandi kjarasamninga:
Samkeppnislanda að
ákveða launahækkanir
Afleitt er a& laun hér á landi
hækki á næstunni. Slíkt
myndi hækka framlei&slu-
kostnab innlendrar fram-
lei&slu til muna og þannig
myndi samkeppnisstaba okk-
ar á erlendum mörku&um
versna. Þessi orb lét Þórarinn
V. Þórarinsson falla á fundi á
Selfossi í fyrrakvöld.
„Þab hljómar máski annk-
annalega ab framkvæmdastjóri
Vinnuveitendasambandsins segi
þab en engu ab síbur er stab-
MAL DAGSINS
Hringið inn og látið skoðun ykkar í Ijós. Mínútan kostar Kr. 25,-
SÍMI: 99 56 13
Spurt er: Fara kaupmenn of snemma af stab meb
jólaskreytingarnar í ár?
25,0%
Alit
lesenda
Síbast var spurt:
Ertu sammála því aö
sjúkraliöar fari í verkfall til aö
75 0°/ !e,örélta kjör sín þrált fyrir aö
' slíkt bitni á sjúkum og öldnum?
Þórarinn V. Þórarinsson.
reynd ab laun á íslandi eru mjög
■ Iág. Þar miba ég vib OECD-ríkin
í Evrópu. Hitt er svo annað mál
ab hluti launa í framleibslu-
kostna&i íslenskra fyrirtækja er
með því hæsta sem þekkist, allt
að 60%. Á síðustu árum hefur
tekist ab halda kaupmætti launa
og er það vel. En ég segi beinlín-
is að ekki er á okkar valdi aö
ákveba launahækkanir, heldur
samkeppnislanda okkar," sagbi
Þórarinn.
Þórarinn sagöi að á síbasta
áratug hefbu útflutningstekjur
íslendinga ekkert aukist en aftur
á móti verib 50% á Norburlönd-
um og 70% í ríkjum OECD. Drif-
kraftur íslensks atvinnu- og
þjóblífs væri útflutningur og þá
einkum á sjávarafurbum. Fisk-
veibar hefbu dregist stórum
saman síbustu ár þó veruleg
aukning hefbi oröib í ferbaþjón-
ustu og hlutdeild hennar í tekju-
öflun landans. Ef snúa ætti vörn
í sókn, auka gjaldeyristekjur og
auka útflutningtekjur landans
væri naubsyn ab halda launa-
kostnabi sem lægstum, svo stór
póstur væri hann í rekstrardæm-
um fyrirtækja. Ella veiktist sam-
keppnisstaban og möguleikar á
mörkubum yrbu þrengri.
Jafnframt þessu benti Þórar-
inn á þá stabreynd að arðsemi í
atvinnulífi hér á landi væri mjög
lág, eöa alveg vib núllib. í Bret-
landi t.d, væri hún 3% og svip-
ub í öbrum löndum OECD. Hér
á Islandi kæmi hinn litli arður
nibur á ýmsu og fram í ótal
myndum, svo sem háum fjár-
magnskostnabi og svigrúmi til
nýsköpunar og framþróunar
innan fyrirtækja. Ef framþróun
yrði innan fýrirtækja mætti
hugsanlega fjölga hálaunastörf-
um. Nefna má ab í nýlega
kynntri atvinnustefnu ASí er
fjallað um nauösyn þess aö
fjölga vel launuðum störfum, ab
nokkru leyti á sömu forsendum
og Þórarinn nefnir, þ.e. meb
framþróun og nýsköpun er
byggi á hugviti og vel mennt-
uðu starfsfólki. ■
nefndar sjúkraliba.
í gær gaf Rafibnabarsambandib
eina miljón króna í verkfallssjób
sjúkraliba og Kennarasambandib
700 þúsund krónur. Athygli hefur
vakib ab fram til þessa hafa abeins
þrjú abildarfélög ASÍ lýst yfir
stubningi vib kjarabaráttu sjúkra-
liba, en þab eru Rafibnabarsam-
bandib, Sókn og Dagsbrún.
Sáttafundur í deilu sjúkraliba
og vibsemjenda þeirra var árang-
urslaus í gær og hefur annar fund-
ur verib bobabur í dag.
Birna Ólafsdóttir hjá sjúkralib-
um segir þab sína persónulegu
skobun að meirihluti borgar-
stjórnar geti beitt sér meira en
þeir vilja vera láta til lausnar verk-
fallinu. En félagsfundur sjúkraliba
hefur skorab á borgarstjórn ab
sýna frumkvæbi og hefja beinar
samningavibræbur vib sjúkraliba.
Borgarstjóri hefur hinsvegar
svarab þessari áskorun sjúkraliba
á þann veg ab ríkib verbi ab hafa
frumkvæbi og forystu til lausnar
deilunni vib sjúkraliba vegna þess
ab þab greibir allan rekstrarkostn-
ab Borgarspítalans. ■
SUNBEAM-OSTER ’
Fjárklippur, stórgripaklippur,
barkaklippur og kambar.
Vönduð vara frá Ástrallu og USA.
Brýnum kamba.
HSW búfjársprautur
m/sjál/virkri skömmtun.
Ormalyfsinngjafardælur.
Hleðslutæki fyrir rafgeymav
VÉLAHLUTIR HF.
Vesturvör 24, Kópavogi. Sími 46005