Tíminn - 23.11.1994, Blaðsíða 10

10
Samþykkt í almennri
atkvœöagreiöslu um
aö loka heilsugœslu-
og skólakerfi Kaliforn-
íu fyrir ólöglegum inn-
flytjendum vekur gíf-
urlega reiöi í Mexíkó
Þribjudaginn 8. nóvember,
sama daginn og kosib var í
Bandaríkjunum, rændu
grímuklæddir menn McDon-
ald-veitingahús í Mexíkóborg.
Þessháttar er of algengt þar í
landi sem víbar tii ab þab veki
yfirleitt mikla athygli, en nú
brá svo vib ab atburbi þessum
var slegib upp í mexíkönskum
fjölmiblum. Vildu þeir meina
ab ránib hefbi verib mótmæla-
abgerb gegn Tiilögu 187, sem
almenn atkvæbagreibsla fór
fram um í Kaliforníu jafnframt
kosningunum.
Tillaga þessi var á þá leib að
ólöglegir innflytjendur skyldu
hér eftir ekki fá abgang ab heilsu-
gæslu- og skólakerfi fylkisins og
ekki njóta félagslegrar aðstoðar af
hálfu þess. Var tillagan samþykkt
meb um 60% atkvæða. Andstab-
an vib tillöguna var langmest af
hálfu Latinos, eins og fólk af róm-
anskamerískum uppruna í Banda-
ríkjunum er stundum kallab. Þrír
af hverjum fjórum Latinos, af
þeim sem atkvæbi greiddu, voru á
móti tillögunni. Helmingur
blökkumanna og fólks af austur-
asískum uppruna var hinsvegar
meb henni.
„Lýbfræbileg innrásy/
Samþykkt þessi er vottur þess
ab áhyggjur einkum hvítra, en
einnig svartra og austurasískra
Kaliforníumanna, út af innflytj-
endastraumnum ab sunnan verða
sífellt meiri. Varla verbur sagt að
samþykktin komi á óvart, þar eð
þegar fyrir nokkrum árum mátti
skilja það á ýmsum Kaliforníu-
mönnum að þeir væru farnir að
líta á rómanskameríska innflytj-
endastrauminn sem lýðfræðilega
innrás. Þegar Bush forseti sendi
her til að frelsa Kúveit undan ír-
ak, sögðu ýmsir Kaliforníumenn
ab honum væri nær að gera eitt-
hvað til að verja landamæri
Bandaríkjanna.
Af öllum fylkjum Bandaríkj-
anna er það Kalifornía sem fær
inn á sig mest af ólöglegum inn-
flytjendum. Og ólöglegir innflytj-
endur, sem til Kaliforníu streyma,
koma flestir landveginn að sunn-
an, yfir landamærin frá Mexíkó,
og eru flestir Mexíkanar og Mið-
Ameríkanar. Um helmingur allra
ólöglegra innflytjenda, sem koma
frá Mexíkó til Bandaríkjanna, fer
yfir landamærin þar sem þau
liggja milli stórborganna Tijuana
(Mexíkómegin) og San Diego
(Kaliforníumegin). Bandaríska
landamæralögreglan telur að
1000-2000 manns reyni aö laum-
ast þar yfir landamærin daglega.
1989 voru um 873.000 ólöglegir
mexíkanskir innflytjendur reknir
frá Bandaríkjunum. I ár er sú tala
þegar komin yfir milljón.
Að sögn Samameríska þróunar-
bankans eru nú yfir tvær milljón-
ir ólöglegra mexíkanskra innflytj-
enda í Bandaríkjunum. Ýmsir, þar
á meðal mexíkönsk stjórnvöld,
telja ab þeir séu fleiri.
Salinas mótmælir
Mexíkanar báðum megin
landamæranna hafa brugöist
stórreiöir vib Tillögu 187, þar á
mebal mexíkönsk stjórnvöld.
Carlos Salinas de Gortari, Mexí-

Mibvikudagur 23. nóvember 1994
Uppreisnarmenn ÍChiapas: minnt á öryggisventil.
Tillaga 187
kóforseti, gerbi ab vanda þingi
lands síns grein fyrir rábstöfunum
og stefnu stjórnarinnar í ræðu 1.
nóvember. Stjórnarandstaðan lét
þá óspart í ljós að hún heföi flest
við stjórnina og ráðstafanir henn-
ar að athuga. Með einni undan-
tekningu: þegar forsetinn for-
dæmdi Tillögu 187 fagnaöi þing-
heimur einróma.
„Mexíkó vísar á bug þessari her-
ferð útlendingahatara og mun
hér eftir sem hingað til verja rétt
útlendra verkamanna (í Banda-
ríkjunum) til vinnu og mannrétt-
inda," sagði Salinas.
Bæði fyrir fjölmarga Mexíkana
og stjórn þeirra er þetta alvarlegt
mál. Þótt ólöglegir innflytjendur í
Bandaríkjunum fái laun með
lægsta móti eftir því sem gerist
BAKSVIÐ
DAGUR ÞORLEIFSSON
þarlendis, er þaö meira og jafnvel
margfalt meira en það sem flestir
þeirra ættu kost á í Mexíkó. Ana
Barajas, sem starfar við stofnun
eina í Tijuana sem stundar rann-
sóknir viðvíkjandi fólksflutning-
um þeim er hér um ræbir, segir ab
ólöglegir mexíkanskir innflytj-
endur í Bandaríkjunum sendi
fjölskyldum sínum í Mexíkó um
tvo milljarða dollara árlega. Það
er drjúg fjörefnaviðbót fyrir efna-
hagslíf landsins, sem er ekki upp á
það besta, sérstaklega hvað land-
búnaðinn varðar.
Hingab til hefur það einkum
verib fólk úr fátækari lögum
mexíkanska þjóbfélagsins, ekki
síst í sveitum, sem leitað hefur
norður, en undanfarið hefur til
þess að gera vel skóluðum borgar-
búum fjölgaö mebal norðurfar-
anna. Það stafar sumpart af sparn-
aðarrábstöfunum stjórnarinnar,
sem meöal annars fela í sér að
fjölmörgum opinberum starfs-
mönnum hefur verið sagt upp. Þá
hefur aukinn straumur erlends
varnings inn í landið, sem fylgt
hefur aðild þess að Fríverslunar-
sambandi Norður-Ameríku
(NAFTA), leitt til þess að smá og
mebalstór fyrirtæki hafa orðið
gjaldþrota í þúsundatali. Við það
hafa tugþúsundir manna misst
vinnuna. Ofbeldi í tengslum við
stjórnmál, sem alltaf hefur verið
grunnt á í Mexíkó, hefur og farið
vaxandi undanfarib og það á sinn
þátt í auknum fólksstraumi norð-
ur fyrir landamærin.
Öryggisventill
í augum stjórnvalda Mexíkó
hefur fólksstraumurinn til Banda-
ríkjanna alltaf verið lífsnauðsyn-
legur öryggisventill. Þannig losna
ráðamenn við fólk, sem annars
mætti búast við að efndi til
ókyrrðar og uppreisna. Uppreisn-
in í Chiapas í ársbyrjun varð
áminning í því samhengi. Það,
sem mexíkanskir ráðamenn ótt-
ast líklega öllu ööru fremur, er ab
fleiri gerist senn til að ganga í
spor foringja eins og Pancho Villa
og Emiliano Zapata.
Með hliðsjón af viðhorfum í
málum þessum, bæöi í Bandaríkj-
unum og Mexíkó, er ástæða til að
ætla að þau leiði af sér spennu í
samskiptum ríkjanna og aukið
hatur Mexíkana á engilsaxnesk-
um Norður-Ameríkumönnum
(sem þeir kalla niðrandi heiti,
gringos). Sú spenna gæti orðib eld-
fim, því ab hér er ekki aðeins um
að ræða viðkvæmt mál í sam-
skiptum ríkja, heldur og þjóða og
kynþátta.
Ekki virbast margir hafa trú á
því að TÍllaga 187 dragi úr áhuga
Mexíkana á að flytjast til Banda-
ríkjanna, jafnvel þótt hún verbi
að lögum. Þrátt f)nir áhyggjur og
ugg í Bandaríkjunum út af inn-
flytjendastraumnum, er áfergjan
þar í sem ódýrastan vinnukraft
mikil áfram, og hún er ein af
drýgri ástæðunum til innflytj-
endaflóðs þessa. Og Mexíkó, sem
búi þegnum sínum það góð kjör
að þeir vilji heldur vera heima en
ab vinna fyrir smánarkaup í
Bandaríkjunum, virðist enn sem
áður að flestra mati vera stað-
leysusýn. ■
Ólöglegir innflytjendur í felustab í Kaliforníu sem lögregla hefur fundib: daglega reyna 1000-2000 ab laumast yfir
landamcerin frá Tijuana.