Tíminn - 29.04.1995, Blaðsíða 7

Laugardagur 29. apríl 1995
7
Kirk j an er
veröldin öll
Einskonar uppgjör — af því
aö í þessu langa, margslungna
og myndræna ljóði örlar hvergi
á beiskju eða uppsteit, hvorki
gagnvart náunganum né al-
mættinu, eins og lesa má á
milli þessara lína sem standa í
upphafinu:
Annars fannst hanum lífið
þegar á œvina leið
verða œ líkara drautni
og kannski var það draumur
þegar öll kurl voru til grafar komin,
en til hvers var að hugsa um það?
Hann er á förum og lesand-
inn fylgir honum eftir um
þann stað þar sem hann hefur
verið prestur í tvo tugi ára af
fjörutíu í þjónustu kirkjunnar.
Hann gengur um gólf „eirðar-
laus í ókunnuglegu húsinu þar
sem hann hafði þolað súrt og
sætt í öll þessi ár" og áttar sig á
því að hann á eftir að kveðja
kirkjuna á Staðastað.
Hann lýsir því síðan í ljóðinu
þegar hann gengur inn kirkju-
gólfið, nýtur reykelsis sem enn
liggur í loftinu, fer fyrir altari
og kveikir á kertum. Þar sem
hann horfir á ljósið og reynir
að kyrra hug sinn, brýst það
fram sem sækir fastast á hann.
Myndir úr fjörutíu ára ferð
hans sjálfs líða honum fyrir
sjónir og þá rifjast upp fyrir
honum að fjörutíu ár var Isra-
elslýöur líka að velkjast um
eyöimörkina í för með Móse.
Á vissati máta hafði þetta verið
eyðimerkurganga, það fann hann
nú,
og hálfa þessa göngu hafði hann
gengið
hér undir Jökli.
Og þar sem hann stendur vib
altarib, lamaöur og orðlaus, og
horfir á manninn í bátnum á
altaristöflunni, einmana mann
á báti, spyr hann:
... varþetta ekki hann sjálfur
og allur þessi stormur á myndflet-
inum —
var þetta ekki hans liðna líf?
Nú stefndi hann inn í Ijósið fram-
undan.
Og með því að ganga inn í
ljósið byrjar hann á sjálfu upp-
gjörinu þar sem hann þakkar
gubi fyrir að hafa forðað sér frá
öllum vegtyllum í kirkjunni.
„Ég hef skribiö þar með skörum
— en hver er hún þessi kirkja
þín?" spyr þessi prestur í ís-
lensku þjóðkirkjunni eftir
fjörutíu ár í þjónustu hennar,
og hans eigiö svar er þetta:
Ég veit hún er hvorki þessi
lútherska ríkisstofhun
né sú páfalega í Rótn né sú gríska
né nokkur önnur er kennir sig við
staði og menn,
þín kirkja er heimurinn allur
og ég veit þú brosir afumburðar-
lyndi
að leikfóngum guðfrœðinganna,
þú ert handan allra sundurgrein-
andi nafha.
í framhaldi af þessu viður-
kennir hann ab guðfræöin hafi
aldrei verið sín sterkasta hlið,
hann hafi alltaf hneigst til
villukenninga, en huggi sig við
orð Gandhís að versta lygi allr-
ar lygi sé guðfræðin.
Þetta eru stór orð og vægð-
arlaus, úr munni manns sem
þrátt fyrir fjörutíu ára eyði-
merkurgöngu hefur brauðfætt
sig og sína með því að iðka
guðfræði og prestsskap á
snærum téðrar lútherskrar rík-
isstofnunar, og þessi orb kalla
á þá spurningu hvað kirkjan
sé.
• Kirkjan? Hún er fólkið
sjálft, sem skírt er til kristinnar
trúar. Kirkjan er líka veröldin
öll. Alheimurinn er guðs kirkja.
Ekki sú kirkja sem kennd er við
menn og stabi, ekki sú sem er
kennd við Grikkland eða Róm,
eða við menn, einhvern Mar-
tein Lúther eða Kalvín.
Það er mjög mikilvægt að
leggja þennan skilning í kirkj-
una, því að með því móti einu
getum viö skilið að kirkjan er
ekki aðeins fyrir þá sem játa
kristna trú, heldur er hún kirkja
allra manna.
Ef ég skýri þetta nánar, þá er
ég sannfæröur um að einlægn-
in ein, barnslegt sakleysi og
hreint hjarta getur hjálpað okk-
ur ab nálgast guð, enda sagöi
Kristur að enginn kæmi í guðs-
ríki nema hann kæmi þangað
eins og barn. Hann sagði ekki
að við kæmumst þangað með
því skilyrði að lýsa fylgi við trú-
arjátningar, samþykktar á ein-
hverjum tilteknum kirkjuþing-
um, heldur meb því ab vera
eins og börn.
• Eins og dóttursonur þinn,
sem þú segir svo frá í ljóðinu:
... yndi augna minna,
sem gekk í eina af kirkjum þínum
á sunnudagsmorgni og horfði
sínum hreinu björhi
bamsaugum inn í kórinn þar sem
stór nakinn kross þintt hékk yfir
altari
og hatttt sagði við fóður sinn:
„Pabbi, hvers vegtta er svona stórt
sverð
í þessari kirkju?"
• Já, það getur enginn nálgast
guð nema eins og barn í sak-
leysi og sannleika. Þá skiptir
engu hvort hann er ákallaður
undir nafni Búddha eða Kvann-
on eba hvort hans er leitað í
Maríukirkjum Aþenuborgar eða
undir köldum sverðlaga krossi í
Neskirkju, eins og þar stendur.
Þú gerir andstæður hreinleik-
ans og barnslegs sakleysis að
umræðuefni, þ.e. hræsni og yf-
irdrepsskap, og þá kemur þessi
játning:
Hjarta rnitt er fúllt af fyrirlitningu
öfund, hatri, þar er engittn
bentskur hreinleiki lettgur.
Mér finnst ekkert skelfilegra í lífinu
en login gœska setn dttlbýr sig
með guðsótta, íklœðist skrúða þín-
uttt, vitnar til orða þinna
en treður allt undir fótum
til að koma sjálfi stnu á stall
og leika gúrú í húsum þínum.
Þú leggur þessa játningu síð-
an í dóm guðs þíns og leggur
honum í munn þessi órð:
Mér hefur þú engu heitið við
vígslu þítta
aðeitts haft eftir bantalega fomtúlu
misviturra tnanna,
mér em engar vígslur gildar
aðrar en líftð sjálft.
Farðu í friði.
• Já, þetta er sú syndafyrir-
gefning sem öllum kristnum
mönnum er búin, en hér er líka
verið að benda á að það séu
ekki orðin sem gildi fyrst1 og
fremst, heldur verkin. Þess
vegna er kannski aukaatriði
hverju við segjumst trúa og ját-
um með vörunum. Það, sem
skiptir öllu, er hvernig við lif-
um. Ekki þau orð sem við erum
ab traktera samferðamennina á
á góðum stundum, heldur það
sem við gerum, það sem við
skiljum eftir okkur í samskipt-
um okkar við meðbræður okkar
og systur. „Eigi mun hver sá, er
við mig segir „herra, herra",
ganga inn í ríki föður míns,
heldur sá er gerir vilja hans," er
haft eftir Jesú frá Nazaret. Ég
held að það sé akkúrat mergur-
inn málsins.
Texti: Áslaug Ragnars
Myndir: Sigurður Grímsson