Tíminn - 02.09.1995, Blaðsíða 12

12
fyfowiim
Laugardagur 2. september 1995
UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . .
Hvaö
London — Reuter
Eftir endalaus undanbrögb,
argaþras og innantómar hót-
anir tóku Nató og Sameinubu
þjóbirnar loks nú í vikunni þá
ákvörbun ab grípa til harbra
abgerba gegn Bosníu-Serbum.
Margir spyrja hvab hafi breyst
sem gerbi þab ab verkum ab
menn töldu sig loks geta tekib
þessa ákvörbun.
Meðal þess sem nefnt hefur
verib er ab breyting hafi orbib á
valdajafnvægi stórveldanna.
Mestu rébi e.t.v. sú stabreynd ab
Bandaríkin voru farin ab blanda
sér mun meira í málin en ábur,
rödd þeirra var farin ab heyrast
af fullum styrk. Ennfremur
hafbi hefbbundin tregba Evr-
ópuríkja til ab taka þá áhættu
ab stofna lífi fribargæsluliba SÞ í
Bosníu í hættu látib undan síga
í ljósi þeirrar aubmýkingar sem
bæbi Nató og SÞ máttu þola í sí-
fellt auknum mæli vegna ab-
gerbarleysisins.
Þar vib bætist svo ab á síbustu
dögum kom í ljós ab lítib reynd-
ist búa ab baki andstöbu Rússa
gegn harbari abgerbum, en ótt-
ast var ab Rússar myndu standa
þétt ab baki Serba ef til alvar-
legra átaka kæmi. Enda þótt
Rússar hafi mótmælt árásum
Nató hafa áhrif þeirra reynst
takmörkub.
„Bandaríkin hafa nú tekib for-
ystuna í fyrsta sinn, og jafn-
framt virbast menn nú raun-
verulega tilbúnir til ab beita
valdi og hafa áttab sig á því ab
Rússarnir skipta sennilega ekki
eins miklu máli og ábur var tal-
ib," sagbi ónafngreindur starfs-
mabur evrópskrar utanríkis-
þjónustu. „Þetta er kröftug
blanda og þab er þessi staba sem
skýrir þab hvers vegna þetta
gerbist núna. Hinn pólitíski vilji
var loksins fyrir hendi."
Frá því ab stríbib í Júgóslavíu
sem var hófst fyrir fjórum árum
hafa Vesturveldin og Rússland
verib ab rembast eins og rjúpan
vib staurinn ab finna einhver
vibbrögb sem væru trúverbug
og gætu bundib endi á hernab-
arátökin. Þetta tókst aldrei og
þetta misheppnaba streb hefur
skemmt töluvert fyrir Nató, Evr-
ópusambandinu og Sameinubu
þjóðunum.
Haustvörurnar
streyma inn
Úlpur í fjölbreyttu úrvali.
Póstsendum.
\<#HlM)
Mörkinni 6 (v/hliðina á Teppaiandi).
sími 588 5518.
Bílastæði v/búðarvegginn.
Veralunarmáti nútímans
dvaldi orminn langa?
Bandaríkin neitubu alltaf ab
senda herlib til fribargæslu á
vegum SÞ í Bosníu og vildu
Kirkjugarbur í hinni stríbshrjábu höfubborg Bosníu,
Sarajevó.
strax harbari abgerbir til ab
neyba Serba ab samningaborb-
inu. Bandaríkjamenn stóbu því
hjá og vom
sífellt ab
gagnrýna ab-
gerbir Sam-
einubu þjób-
anna og
töldu þær of
veikar gagn-
vart Serbum.
Evrópurík-
in voru hins
vegar and-
snúin afstöbu
Bandaríkj-
anna og
sögbu harbari
a b g e r b i r
stofna lífi
fribargæslu-
libanna í
hættu. Rússar
voru á hinn
bóginn alltaf
andvígir því
ab gripib væri
til nokkurra
abgerba af
hálfu Nató.
Þ e s s i
ágreiningur
kom alltaf í
veg fyrir ab
samkomulag
næbist um
abgerbir,
jafnvel eftir ab „tengslahópur"
fimmveldanna — Bandaríkj-
anna, Rússlands, Frakklands,
Bretlands og Þýskalands — var
settur á laggirnar snemma á ár-
inu 1994 gagngert í því skyni ab
samræma abgerðir.
Svo er eins og eitthvab hafi
gerst eftir ab Bosníu-Serbar tóku
hundrub fribargæsluliba í gísl-
ingu í maí og hertóku síban hin
svoköllubu „gribasvæbi" Sam-
einubu þjóbanna í Zepa og Sre-
brenica. A rábstefnu sem haldin
var í London í júlí kröfbust
Bandaríkin þess ab gerbar yrbu
harbar loftárásir á Serba ef þeir
létu ekki af árásarstefnu sinni.
Jacques Chirac, nýr Frakklands-
forseti, var einnig ákvebinn í ab
sýna hörku og sakabi banda-
menn sína um linkind og
hættulega sáttastefnu.
Eftir að hrabsveitir SÞ voru
sendar til Bosníu til stubnings
fribargæslulibunum tóku Bretar
einnig ab hallast ab afstöbu
Bandaríkjanna.
Þegar Króatar tóku Krajína
hérab á sitt vald í síbasta mán-
ubi og Serbar höfbu orbib fyrir
alvarlegu áfalli sáu Bandaríkin
sér leik á borbi ab grípa meb
ákvebnari hætti inn í málin,
enda hafbi Bandaríkjaþing
komib Clinton forseta í erfiba
stöbu meb frumvarpi um ab af-
létta vopnasölubanni á Bosníu.
Laugardagurinn
2. september
„langur
laugardagur“
^ Á laúgardögum býður Bílastæða-
sjóður frían aðgang að bílahúsum
í miðborginni. Tilgangurinn er að
kynna húsin og kosti þeirra.
Laugardaginn 2. september verður
ungt fólk á vegum Hins Hússins í
og við öll húsin, reiðubúið til
aðstoðar og leiðbeiningar þeim
sem það vilja.
Nú er tækifæri til að læra að
nota bílahúsin.
Notaðu tækifærið
Lærðu á húsin
Það er
einfaldara
að nota bilahús
en þig grunar
► Bílahúsin eru þægilegasti kostur þeirra sem eiga erindi í miðborgina.
Þar er skjól og þurrt og ekki þarf að hafa neinar áhyggjur af því að falla
á tíma. Þú greiðir einungis fyrir þann tíma sem þú notar.
1 Ekið inn. Ýtið á hnapp á innvél við innkeyrslu, takið við miða. Akið
* inn þegar hliðið opnast. Takið miðann með þegar hílnum hefur verið
lagt. Munið að hafa skiptimynt tiltæka þegar bíllinn er sóttur!
ry Bfllinn sóttur. Setjið miðann í lesara greiðsluvélar. Greiðið tilskylda
** • upphæð (með 5,10 eða 50 króna mynt) og takið miðann aftur.
3Ekið út. Setjið miðann í lesara við úthlið og akið út þegar hliðið
• opnast.
Bílahúsin í miðborginni eru sex talsins og þannig staðsett að livergi
er meira en þriggja mínútna gangur frá bílahúsi eða miðastæði til
flestra staða í miðborginni.
BÍLASTÆÐASJÓÐUR
Bílastœdi fyrir alla
Síban er bandarísk sendinefnd
gerb út af örkinni meb nýjar
fribartillögur sem byggja ab
stórum hluta á fyrri hugmynd-
um „tengslahópsins" um fribar-
samkomulag í Bosníu.
Þab er svo sprengjuárásin á
Sarajevó sem endanlega fyllir
mælinn. í þetta skiptib var
greinilega ekki hægt ab sitja hjá
abgerbarlaus, enda svo komib
ab ekkert stób lengur í vegi fyrir
því ab Iátib verbi til skarar
skríba. ■
Frumlegar aöferöir
banka í Bangladesh skila
góöum árangri:
Bankar eiga
aö lána fá-
tækum, ekki
ríkum
Huairou í Kína — Reuter
Mohammad Yunus er banka-
stjóri Grameen-bankans í
Bangladesh, og jafnframt
stofnandi bankans. Hann tók
til máls í gær á rábstefnu
óhábra félagasamtaka í Kína
og hélt því fram ab bankarnir
í heiminum eigi ab breyta um
stefnu í lánamálum: þeir eigi
ab fara ab lána til fátækra en
ekki til hinna ríku.
Grameen banki hefur beitt
þessari abferb nú um árabil og
hefur þessi nýbreytni vakib
mikla athygli, enda árangurinn
verib athyglisverbur.
Á þessu ári veitir bankinn lán
fyrir sem svarar 500 milljónum
dollara (u.þ.b. 33 milljarbar ísl.
króna) í heild til alls tveggja
milljóna lánþega í 35.000 þorp-
um. Mebalupphæb lánanna er
140 dollarar og 94% lánþeg-
anna eru konur.
Grameen banki hefur mebvit-
ab veitt lánum sínum til þeirra
sem fátækastir eru. Lánsupp-
hæbin er allt frá 12-15 dollurum
og eru lánin notub til þess ab
kaupa ýmsar naubsynjar til at-
vinnustarfsemi, svo sem sauma-
vélar, efni í körfugerb eba endur
og geitur. „98% lánanna eru
endurgreidd ab fullu, en endur-
greibsluhlutfall fyrir vibskipta-
lán er 80% í Bangladesh, fyrir
húsnæbislán er endurgreibslu-
hlutfallib innan vib 30% og fyr-
ir lán til bænda er hlutfallib
25%," sagbi Yunus. „Þetta stafar
af því ab hinir fátækustu eru
mjög ibjusamir, atorkumiklir og
leggja harbar ab sér en hinir
ríku," sagbi hann. „Þetta er
spurning um ab lifa af."
„Konur standa sig betur í ab
greiba lánin til baka heldur en
karlar, og þær nýtast betur í þró-
unarstarfi vegna þess ab þær
horfa lengra fram í tímann og
nota peningana til þess ab bæta
abstæburnar á heimilinu eba til
ab greiba fyrir menntun barn-
anna sinna á meban karlarnir
eyba þeim frekar í eitthvab sem
nýtist þeim abeins í skamma
stund," sagbi Yunus.
„Þab er dapurlegt ab vita til
þess ab fjármálastarfsemin í
heiminum er byggb á röngum
grunni — því meira sem menn
hafa á milli handanna, því
meira fá þeir. Þab ætti ab vera
þannig ab því minna sem menn
eiga, því ofar lendi þeir í for-
gangsröbinni."