Tíminn - 12.01.1996, Blaðsíða 3

Föstudagur 12. janúar 1996
fflBÆHCHmTM.
3
Meöalœvi íslenskra karla lengst kringum 6 ár frá stofnun almennu lífeyrissjóöanna 1970:
íslenskir karlar verba
nú allra karla elstir
Halldór Ásgrímsson um vanda
fiskvinnslu:
Engar töfra-
lausnir eru til
Halldór Asgrímsson utanríkisráb-
herra segir að hann líti svo á að
orsaka vandamála fiskvinnslunn-
ar sé fyrst og fremst að leita innan
sjávarútvegsins sjálfs. Fram hefur
komið að landvinnsla fisks er rek-
in með stórfelldu tapi um þessar
mundir. Halldór hendir þó á ab
afkoma sjávarútvegs í heildina
tekið sé tiltölulega góð.
„Menn hljóta að leita leiða til að
bæta hag landvinnslunnar og jafna
aðstöðuna innan greinarinnar.
Hvað varðar fiskvinnsluna sjálfa, þá
eru því miður engar töfralausnir til
við vandamálum hennar," sagði
Halldór Ásgrímsson í samtali við
Tímann. - JBP
Seinni umrceöa um fjárlög
Kópavogsbæjar fer fram á
morgun:
Framkvæmda-
fé um 800
milljónir
Á morgun fer fram seinni um-
ræða um fjárlög Kópavogsbæjar.
Þar er gert ráb fyrir að tekjur bæj-
arins verbi 1950 milljónir, en
1480 milljónir fari í rekstur.
Gunnar Birgisson, forseti bæjar-
stjómar, segir að áfram verði
haldið uppbyggingu í nýju hverf-
unum og áframhaldandi upp-
byggingu skólanna. „Þab er ljóst
að við verðum tilbúnir með fle-
stalla skóla í bænum til innsetn-
ingar á næsta ári," sagði Gunnar.
Heildarframkvæmdamagn er um
800 milljónir og auk áðurnefndra
atriða segir Gunnar töluvert fara í
fráveitumál, nýtt áhaldahús og op-
in svæði. Fram til þessa hefur
minnihlutinn ekki gert athuga-
semdir við fjárlögin, en búist er við
að þær komi fram á fundinum á
morgun. - BÞ
Mjög gób sala á stéttarfélags-
fargjöídum Samvinnuferba:
Fimmföld aukning
Mjög góð sala var á fyrsta degi á
stéttarfélagsfargjöldum Samvinnu-
ferða-Landsýnar. Þannig seldust
598 sæti í fyrradag, miðað við 123 á
sama degi í fyrra, og er aukningin
því fimmföld. Samið var um sölu á
5.000 sætum til nokkurra áfanga-
staða Flugleiða á vegum Orlofs-
nefndar launþegahreyfingarinnar á
vildarkjörum. -BÞ
Ásta Möller, formabur Félags ís-
lenskra hjúkrunarfræðinga,
segist ekkert hafa heyrt frá
stjórnendum heilbrigbisstofn-
ana ab þab stæbi til ab fækka
hjúkrunarfræbingum vegna
fyrirsjáanlegs samdráttar í
rekstri og lokun deilda. Hún
segist ganga út frá því sem vísu,
ab samband verbi haft vib stétt-
arfélög starfsmanna ábur en
nokkub gerist í þessum efnum.
Stjórnendur einstakra heil-
brigbisstofnana hafa farib mikinn
Mebalævilengd íslenskra
karla er orbin sú lengsta í
heiminum, rúmlega 77 ár,
sem er nærri því heilu ári
lengra en mebalævi japanskra
karla, sem eru í öbru sæti. ís-
lenskir karlar hafa bætt jafnt
og þétt vib mebalævi sína, t.d.
um 5-6 árum frá því um 1970
(þ.e. síban almennu lífeyris-
sjóbirnir voru stofnabir), rúm-
lega 3 árum síbasta áratuginn
og rúmlega hálfu öbru ári síb-
ustu fimm árin. Karlar í Sví-
þjób, Sviss og Makaó koma í
3.-5. sæti, Iifa milli 76 og 75
ár, en í öbrum löndum er
mebalævi karla undir 75 ár-
í fjölmiðlum á undanfömum
dögum og vikum, þar sem gefið
hefur veriö í skyn að nauðsynlegt
sé að skera umtalsvert niður í
starfsmannahaldi vegna fjárhags-
erfiðleika. Hinsvegar hafa engar
áþreifanlegar tillögur í þá veru
komiö fram og á meban verða
starfsmenn ab bíba og sjá hvab
setur, á meðan stjórnendur ræða
málin í véfréttarstíl.
Formaður Félags hjúkrunar-
fræðinga segir að enn sem komið
er hafi ekkert komið fram, sem
íslenskar konur hafa á hinn
bóginn misst þann heiburstitil
sinn að verða „allra kerlinga
elstar". Meðalævi þeirra hefur
síðasta aldarfjórðunginn
lengst um helmingi hægar en
hjá körlunum, sem leitt hefur
til þess að japanskar, franskar
og svissneskar konur hafa siglt
fram úr þeim. Rúmlega 81 árs
meðalævi dugar íslensku kon-
unum nú aðeins til 4. sætis á
heimsaldurslistanum. Þar fyrir
neðan er mjótt á mununum,
því meðalævi kvenna er á milli
80 og 81 ár í 8 löndum: Sví-
þjóð, Noregi, Ítalíu, Spáni,
Ástralíu, Hong Kong, Makaó,
Finnlandi og Hollandi.
bendir til þess að það standi fyrir
dyrum að segja upp hjúkrunar-
fræðingum vegna rekstrarerfið-
leika, enda sé enn vöntun á
hjúkrunarfræðingum. Hún segir
að þótt „þessi söngur" um nauð-
syn þess aö skera niður í manna-
haldi á heilbrigðisstofnunum hafi
heyrst ábur og sé nánast árviss, þá
bendi margt til þess ab tilefni sé
til aö vera meira á varðbergi en
oft áður, hvað þetta varðar. Enda
geta hjúkrunarfræðingar eins og
abrar heilbrigðisstéttir átt von á
Yfirlit um þróun meðalævi-
lengdar síðasta aldarfjórðung-
inn er sýnt í nýjasta hefti Hag-
tíðinda. Reiknuð meðalævi-
lengd sýnir „hversu lengi hver
karl og kona lifir, ef þau sæta
frá fæðingu meðaldánartíðni
hvers aldursárs á því árabili
sem tiltekið er". Hagstofan
birtir annars vegar eftirfarandi
tölur um meðalævilengd eftir
5 ára tímabilum:
Ár: Karlar: Konur:
1971-75 71,6 77,5
1976-80 73,5 79,5
1981-85 74,1 79,9
1986-90 75,0 80,1
því að bobaður niðurskurður
muni bitna á þeim.
Ásta leggur hinsvegar ríka
áherslu á að allar abgerðir, sem
miða að lokun deilda, og aðrar
breytingar, sem.kunna ab verba á
starfsvettvangi hjúkrunarfræð-
inga, verði með minnst þriggja
mánaða fyrirvara. Þannig að fólk
hafi tíma til að gera það upp við
sig hvort þab treystir sér til að
hlíta þeim breytingum sem fyrir-
hugaðar eru hverju sinni.
-grh
Á þessu árabili hafa karlarnir
bætt við sig nærri hálfu fjórða
ári, en konurnar hálfu þriðja.
Jafnframt eru birtar tölur um
meðalævilengd á tveggja ára
tímabilum, sem hafa þróast
þannig á yfirstandandi áratug:
Ár: Karlar: Konur:
1989-90 75,1 80,3
1990-91 75,1 80,8
1991-92 75,7 80,9
1992-93 76,9 80,8
1993-94 77,1 81,0
Karlarnir hafa þannig bætt
tveim árum við meðalævi sína
á fyrstu árum þessa áratugar,
en konurnar minna en ári. Af
meðaltalstölum áranna kring-
um 1970 má geta sér til að
meðalævilengd hafi þá verið
um 71 ár hjá körlum og 77 ár
hjá konum. Karlarnir hefðu þá
á aldarfjórðungi áunnið sér 6
viðbótarár, en konurnar 4 ár
til viðbótar. Meðalaldursmun-
urinn milli kynjanna hefur á
þessum árum minnkað úr um
6 árum í aðeins 4 ár.
Árleg fuglatalning á
Subvesturlandi:
Óvenju
margir
flækingar
Um 66 fuglategundir sáust á
Subvesturlandi um síbustu
helgi í árlegri fuglaskobun á
vegum Náttúrufræbistofnun-
ar íslands. Eftir er ab tölvu-
færa gögn frá öbrum lands-
hlutum.
Talningin fór fram á svæðinu
frá Fljótshlíð og upp í Hvalfjörð.
Kristinn Haukur Skarphéðins-
son, fuglafræðingur hjá Nátt-
úrufræbistofnun, segir að tíðar-
farið hafi mikið að segja um nib-
urstöður fuglatalningar. Taln-
ingin núna var því að mörgu
leyti óvenjuleg.
„Það er líklegt að fuglar, sem
hafa venjulega safnast saman á
þessu svæði, séu núna dreifðari
um landið vegna hlýindanna.
Þab sást t.d. lítið af snjótittlingi
og öðrum tegundum sem venju-
lega er mikið af."
Tegundafjöldinn var á hinn
bóginn í meira lagi núna, vegna
tíu tegunda flækingsfugla sem
sáust. Mebal þeirra var förufálki
sem sást í Hvalfirði, en hann
verpir á Grænlandi og í öbrum
nágrannalöndum. í Herdísarvík
sást lyngstelkur, sem er sjaldgæf-
ur vaðfugl, og einnig rná nefna
glókoll, sem er einn minnsti fugl
í Evrópu og sást í Fljótshlíbinni.
Kristinn Haukur segir að
heyrst hafi af öðmm tegundum
annars staðar á landinu. Hann á
því von á að tegundafjöldi á
landinu sé yfir 70.
-GBK
um.
Hátíöardagskrá í Borgarleikhúsinu
haldib upp á 99 ára afmœli Leikfélags Reykjavíkur. Tíu ár eru libin frá því ab Davíb Oddsson, þáverandi borgar-
stjóri, lagbi hornstein ab Borgarleikhúsinu og var þessara tímamóta minnst meb ýmsum hœtti í hátíbardagskrá í
Borgarleikhúsinu í gcer. TímamyndGS
Yfirvofandi uppsagnir á heilbrigöisstofnunum hafa ekki veriö rœddar viö Félag ísl. hjúkrunar-
frϚinga:
Ástæba til að vera meira
á varðbergi en oft áður