Tíminn - 12.01.1996, Blaðsíða 6

Lífeyrissjóburinn Framsýn tók um áramót viö starfsemi sex iífeyris-
sjóba meb yfir 90.000 sjóbfélaga:
Nær helmingur lands
/ /
manna nu 1 sama
lífeyrissjóðnum
Nærri helmingur lands-
manna yfir 16 ára aldri, e&a
meira en 90.000 einstakling-
ar, á nú orðib meiri eða minni
réttindi í einum og sama líf-
eyrissjóbnum, eftir samein-
ingu sex lífeyrissjóba í einn
nýjan, Lífeyrissjóbinn Fram-
sýn, sem tók tii starfa nú í árs-
byrjun. Þar af greiddu um
28.000 manns ibgjöld á síb-
asta ári til eins eba fleiri
þeirra sjóba, sem nú hafa
sameinast. Lífeyrissjóburinn
Framsýn er þar meb fleiri ein-
staklinga innanborbs en
nokkur annar lífeyrissjóbur í
landinu, en mælt í eignum —
um 26 milljarba króna — í
öbru sæti á eftir Lífeyrissjóbi
verslunarmanna, samkvæmt
upplýsingum Karls Benedikts-
sonar, framkvæmdastjóra
Framsýnar.
Tíu stéttarfélög ásamt VSÍ
standa að þeim sex lífeyrissjób-
um sem nú sameinuðust í
Framsýn, sem eru lífeyrissjóðir
Dagsbrúnar og Framsóknar,
Hlífar og Framtíðarinnar, Sókn-
ar, félags verksmiðjufólks, Fé-
lags starfsfólks í veitingahúsum
og Almennur lífeyrissjóður iðn-
aðarmanna. Með hliðsjón af
því að þessi félög eru öll á ein-
um og sama vinnumarkaöi, seg-
ir Karl það mjög eðlilegt að fé-
lagsmenn þeirra greiði allir í
sama sjóðinn. Enda kom það í
ljós við sameininguna, að
margir sjóðfélaganna hafa borg-
að iðgjöld til 2ja, 3ja, 4ra og
jafnvel enn fleiri af hinum sam-
einuðu sjóðum, jafnvel sam-
tímis. Þannig vinnur t.d. margt
starfsfólk veitingahúsa þar ein-
ungis í hlutastarfi á kvöldin, en
er síðan í öðru föstu starfi á dag-
inn og borgaöi því í tvo lífeyris-
sjóði. Svipað er aö segja um
margt ræstingafólk og fleiri.
Spurður hvort mismunandi
staða lífeyrissjóðanna sex hefði
ekki valdið erfiðleikum við
sameininguna, svaraði Karl:
„Það var nú svo merkilegt aö
skoðun á þessum sjóðum leiddi
í ljós að þeir eru mjög svipaðir
aö styrkleika." Karl segir að ítar-
legar tryggingafræðilegar at-
huganir hafi verið gerðar á síð-
asta ári á eignum og skuldbind-
ingum sjóðanna og af sama að-
ila, þannig að þeir hafi allir ver-
ið teknir sömu tökum. „Og það
kom í ljós að þeir stóðu nánast
jafnfætis. Þetta var afar ánægju-
leg niðurstaða í sjálfu sér og
auðveldaði sameininguna
mjög. Ég á því von á að þessir
sjóðir renni nánast saman á
jafnréttisgrundvelli."
Með sameiningunni segir
Karl stefnt að því að ná fram
hagræðingu í rekstri og aukn-
um möguleikum á góðri ávöxt-
un fjármuna sjóðanna, aukþess
hagræðis að auka breidd sjóðfé-
laga, þannig aö hver stybji ann-
an. Að þessu öllu samanlögðu
aukist líkur á því ab hægt verði
aö borga besta lífeyrinn miðað
vib þaö 10% iðgjald sem greitt
er til sjóðsins.
Um hugsanlegan sparnað í
fjárhæðum talið áætlar Karl að
hann geti hlaupiö á tugum
milljóna þegar allt er tínt til,
þar með talin sala fasteigna sem
losna úr rekstri, þannig að hægt
verður að bæta verðmæti þeirra
við ávaxtað fé sjóöanna.
Halldór Ásgrímsson.
„Út af fyrir sig getur Sighvatur
talab svona. Allt er þetta órök-
stutt hjá honum. Vib höfum
haldib mjög fast á okkar mál-
um. En ég hlýt ab gera þab meb
þeirri framkomu sem mér er
töm, en ekki á þann hátt sem
Alþýbuflokkurinn óskar ab
menn komi fram. Ég hef aldrei
kynnst því ab ekki sé hægt ab
sýna fulla festu, þótt menn sýni
jafnframt kurteisi," sagbi Hall-
dór Asgrímsson utanríkisráb-
Föstudagur 12. janúar 1996
Sighvatur Björgvinsson.
herra í gær.
Sighvatur Björgvinsson, alþing-
ismaður Alþýðuflokksins, hefur
gagnrýnt Halldór „fyrir linkind í
samskiptum við Norðmenn".
Fram kemur hjá Sighvati að hann
saknar vinnubragða formanns
síns og segist vilja ab utanríkis-
ráðherra „svari með sama hætti
og formaður Alþýðuflokksins hafi
lagt grunninn að. Norömenn
skilja ekkert annað," segir Sig-
hvatur í Alþýðublaðinu. - JBP
Sighvatur vill fá Halldór í stríö viö Norömenn aö hœtti
Jóns Baldvins. Halldór Asgrímsson utanríkisráöherra:
Hægt a& sýna
festu, en kurteisi
jafnframt
Spítalastígur er í Þingholtunum og nær
frá Þingholtsstræti að Óðinsgötu. Nafnið
dregur gatan af fyrsta spítalanum sem
byggður var í Reykjavík, Farsóttahúsinu.
Við þessa götu eru nokkur gömul hús og
eiga öll nokkra sögu, en í þessari grein
verbur tekið til umfjöllunar hús nr. 7.
Árið 1902 kaupir Þóröur Ólafsson
steinsmiður lóö af Lárusi Pálssyni hómó-
pata, norðan við Spítalastíg. Sama ár fær
Þórður leyfi til að byggja á lóöinni hús 10
x 10 álnir og skúr 3x3 álnir. Seint í maí
árið eftir kaupir Þórður Ólafsson af Páli
og Petrínu Lárusarbörnum kálgarö norð-
an við Spítalastíg.
Fyrsta brunaviröing fer fram 1. júlí
1903 og er þá hinu nýbyggða húsi lýst á
eftirfarandi hátt: Húsið er tvílyft með
lágu risi, byggt af bindingi, klætt utan
með 1" plægðum boröum á þrjá vegu,
pappa og járni þar yfir. Vesturgaflinn er
steinsteyptur á binding ab utan, en inn-
an á binding er slegib gólfboröum með
listum á. Það er með járnþaki á gólf-
borðasúð og meö pappa á milli. Á þrjá
vegu eru útveggirnir meö pappa á bind-
ing. Niðri í húsinu eru þrjú íbúðarher-
bergi, eldhús og gangur og tveir fastir
skápar. Allt þiljað að innan og tvö her-
bergin með pappa á veggjum og með
striga og pappa í loftum, sem eru tvöföld.
Allt málað og þar eru tveir ofnar og ein
eldavél. Á efra gólfi er herbergjaskipan og
allur frágangur eins og niðri, nema þar er
ekki gangur. Þar eru tveir ofnar og elda-
vél. Kjallari er undir öllu húsinu, þrjár
álnir á hæð, og skiptist í tvö geymslu-
rými og gang.
Ariö 1904 selur Þórður eignina og er
ekki vitaö með vissu um ástæöu. Þá
kaupir Benedikt Stefánsson Spítalastíg 7,
en selur það aftur Jóhannesi Jóhannes-
syni og gengur eignin kaupum og sölum
í nokkur ár.
Einar Pétursson kaupir Spítalastíg 7 í
desember 1915 af Tryggva Gunnarssyni,
sem hafði verið eigandi hússins í þrjú ár.
Einar lætur meta húsið í janúar 1920 og
er ekki aðra breytingu að sjá en aö í kjall-
ara hafa veriö gerð tvö íbúðarherbergi.
Sennilegt má telja aö önnur geymslan
hafi verið notuö til þess, en einnig er þess
getið að tvær geymslur séu í kjallara.
Einar var trésmiöur og 1921 fær hann
leyfi til þess að byggja tvílyfta vibbygg-
ingu viö austurgafl hússins. Eftir aö þessi
Spítalastígur 7
viðbót var komin,
var gerð ný bruna-
virðing og er lýsing
sú sama á húsinu
og árið áður, nema
að búið er að
byggja vibbyggingu þar sem áður var
inngönguskúr viö austurgafl. Nýbygg-
ingin er tvílyft með kjallara undir úr
steinsteypu, meb járnþaki á borðsúð og
pappa í milli. Bitalög og gólf eru úr
timbri. Á neöri hæð er kominn skilvegg-
ur fyrir eitt herbergi og inngang. Á efri
hæð eru tvö herbergi og gangur. I kjallara
tvær geymslur og gangur. í þessari bruna-
viröingu er ekki búið ab fullgera viöbygg-
inguna.
Á árunum 1915-1928 átti Einar Pét-
ursson allt húsib. Bogarnir við inngang-
inn stafa líklega af því aö Einar var um
nokkurra ára skeið í Danmörku, Þýska-
landi og Sviss og gæti þetta byggingarlag
veriö áhrif frá húsum sem hann sá á
þeim tíma. Einar byggbi líka toppíbúbina
og var hún ætíð
nefnd „Knallett-
an". Á þessum ár-
um bjuggu margir í
húsinu og eru
sumir þeirra sögu-
frægar persónur. Má þar nefna Odd Sig-
urgeirsson sterka af Skaganum. Oddur
bjó í herbergi í kjallaranum, sem nú er
þvottahús. I þessu húsi gaf Oddur út
blaðið sitt „Harðjaxl". Einnig bjó í kjall-
aranum Pétur, faöir Einars. Þá voru tvær
íbúöir á efri hæö hússins og í annarri
þeirra bjó Hallbjörn Halldórsson, prent-
ari og ritstjóri Alþýöublaösins, og mun
hann hafa hjálpaö Oddi við að koma
„Harðjaxli" út. En í hinni íbúöinni bjó
Árni frá Höfðahólum og var hann þekkt-
ur úr bæjarlífinu. Hann og Oddur sterki
voru á öndveröum meiði í stjórnmálum
og taldi Oddur þaö vera skynsemisskort
hjá Árna og taldi hann endajaxl í stjórn-
málum. Skemmtileg teikning er til eftir
Odd af Spítalastíg 7, þó aö ekki sé hún
HÚSIN í BÆNUM
FREYJA JÓNSDÓTTIR
mjög nákvæm.
Oft var gestkvæmt hjá þeim hjónum
Hallbirni Halldórssyni og konu hans
Kristínu Guðmundsdóttur. Halldór Lax-
ness og Þórbergur Þórðarson komu þar
oft og voru aufúsugestir þeirra hjóna.
Nótt eina seint í október 1928 kvikn-
aði í þvotti á snúru í útgangi við húsiö.
Fólkiö vaknaði áður en skaði hlaust af, og
var eldurinn slökktur áöur en hann náöi
í húsiö. Vafalaust var þarna um íkveikju
aö ræöa, en ekki vitað hver var valdur að
henni.
Einu sinni bjó Helga spákona í kjallar-
anum, sennilega í kringum 1930. Hún
var þar ásamt dóttur sinni og var mikill
straumur fólks til hennar, sem vildi
skyggnast inn í framtíöina. Taliö er að
Helga hafi lifaö af spádómsgáfu sinni.
Næst á eftir Helgu var í kjallara þessum
sett á stofn Belgja- og sjóklæöagerðin.
Þaö var Jón Guðmundsson sem stofnaöi
fyrirtækiö áriö 1934, og var starfsemi
þess í öllum kjallaranum nema í þvotta-
húsinu. í skúrum á baklóðinni voru kof-
ar og uppi á þeim dúfnakofar og blómleg
dúfnarækt. Mun Guöni Jónsson (þá
strákur undir fermingaraldri), sonur Jóns
Guömundssonar, hafa átt dúfurnar.
Skafti Guðjónsson bókbindari leigði
stofuna í útbyggingunni og hafði gott
samband við börnin í húsinu og félaga
þeirra. í risinu (Knallettunni) leigðu oft
danskir bakarar, sem unnu í bakaríinu á
horni Þingholtsstrætis og Spítalastígs.
Jens reiöhjólaviðgeröamaður bjó lengi
í húsinu. Hann var fyrst í risinu og síðan
á efri hæöinni. Hann haföi verkstæöi sitt
á Vesturgötu 2. Á efri hæö bjó í nokkur ár
Guðmundur Jóhannesson skipstjóri með
fjölskyldu sinni.
í brunamati frá árinu 1972 kemur
fram aö endurbætur hafi verið geröar á
innréttingum á fyrstu hæö, nýtt eldhús
með haröviðarskápum. Einnig endur-
bætur á annarri og þriðju hæö. Þar áður
viröast litlar endurbætur hafa veriö gerö-
ar, en húsiö metiö nokkrum sinnum.
Hús þetta hefur hýst marga merka
menn og á sér mikla sögu, sem of langt
væri að rekja í einni blaðagrein. Af
manntölum frá árum áður sést aö í hús-
inu hafa oft búið um og yfir tuttugu
manns í einu. En í dag eru þrír eigendur
að því og ánægjulegt að sjá hvaö húsiö
heldur vel sínu upphaflega útliti. ■