Tíminn - 18.01.1996, Qupperneq 7

Fimmtudagur 18. janúar 1996
7
s
Olafur Dýrmundsson: Söfnun marka í nýjar markaskrár lýkur fyrsta febrúar:
Eina þjóðin meb fullkomið
markakerfi allt frá landnámi
„íslendingar eru eina þjóbin
í heiminum sem er meö
svona fjölbreytilegt og full-
komib markakerfi, eftir því
sem vib vitum best, enda af-
réttir og félagsleg beitilönd
víbast ab leggjast af. Þab er
helst í Færeyjum sem menn
nota ennþá álíka kerfi, en
samt ekki eins fjölbreytt.
Hérna er þetta á mjög traust-
um og gömlum grunni.
Þetta er einn af þessum
merkilegu þáttum íslenskrar
menningar, sem hér hefur ver-
ib haldib vib lítib breyttum
allt frá landmámi: gamla af-
réttarfyrirkomulagib, notkun
eyrnamarka, göngur og réttir
og allt sem þessu tilheyrir.
Þetta þykir mjög sérstakt og
vekur mikinn áhuga útlend-
inga. Vib fáum hingab fjölda
fólks í réttirnar á haustin sem
þykir þetta mjög merkilegt,"
sagbi Ólafur Dýrmundsson,
rábunautur hjá Bændasamtök-
um íslands, þar sem nú er
unnið ab undirbúningi nýrra
markaskráa, eins og skylt er að
gera á 8 ára fresti.
Söfnun stendur sem hæst
Búfjármörk í landinu eru nú
öll tölvuskráb hjá Bændasam-
tökunum og voru þau rúmlega
21.000 á s.l. hausti, þegar haf-
ist var handa við undirbúning
nýrrar markaskrár sem á ab
koma út haustib 1996. Ólafur,
sem hefur yfirumsjón meb út-
gáfunni, segir brýnt að mark-
eigendur hafi sem fyrst sam-
band vib markaverði. Söfnun
marka stendur nú sem hæst og
miðað er við að henni ljúki 1.
febrúar n.k. Markeigandi þarf
að greiða markagjald, sem er
nokkuö breytilegt eftir um-
dæmum, en oftast á bilinu
1.200 til 1.600 kr. fyrir hvert
skráð mark. En eintak af
markaskrá fær hann síðan
endurgjaldslaust.
Ólafur segir það algjöra
skyldu að eyrnamerkja sauðfé
og strangt tiltekið eigi það vib
um hrossin líka. Engin búfjár-
mörk séu lögleg nema þau séu
í markaskrá, þannig að séu
menn að notast við einhver
mörk, sem ekki eru í marka-
skrá, hafa þau ekkert gildi og
sanna engan eignarrétt. Láti
eigandi marks það falla niður
úr skrá, en vilji síðan koma því
aftur inn í kerfið, þurfi hann
að auglýsa það í Lögbirtinga-
blaðinu.
„Þetta er mjög lögbundin
framkvæmd, byggð á galli
hefð, sem við höldum mjög
ákveðið utan um. Þetta er allt
gert samkvæmt afréttarlögum
og reglugerð við þau. Þess
vegna reynum við að kynna
þetta sem best, svo menn
gleymi sér ekki, en átti sig á
því að nú á þetta að gerast.
Annars verða þeir fyrir auka-
kostnaði við það að auglýsa í
Lögbirtingablaði, sem er dýr-
ara auk þess sem markið finnst
þá ekki í skránni," segir Ólaf-
ur.
Markakóngur meb 21
mark
Árið 1988 voru marka-
skrárnar 18, en verða nú hugs-
anlega heldur færri, ef um-
dæmi sameinast um útgáfu.
í markaskrá Mýrasýslu, og seg-
ist Ólafur hafa grun um að
hann ætli ekki að hafa þau
færri í nýju skránni. Svo mikil
markaeign sé dálítið sérstök,
en hins vegar ekkert óalgengt
að menn eigi 4 til 6 mörk.
Fyrir þann sem vill eignast
sitt fyrsta fjármark, eða
kannski nýtt mark, segir Ólaf-
ur rétt að snúa sér til marka-
varbar á viðkomandi svæði, en
þeir eru 23 í landinu. Þeir geti
líka oft hjálpað viðkomandi
við að finna mark, sé þess
óskað. Hann segir mjög vel
passað upp á það að ekki verði
til ólöglegar sammerkingar.
„Við vorum búin að útrýma
þeim að mestu og með þessuin
nýju skrám útrýmum við þeim
alveg, sem er áríðandi vegna
sauðfjárveikivarna."
Sum þægileg og nett mörk
segir Ólafur samt til á mörgum
stöðum á landinu, þannig að
raunveruleg mörk séu nokkru
færri en þau 21.000 sem eru á
skrá. Fjölbreytni í búfjármörk-
um sé samt svo gífurleg að
hægt væri ab búa til milljónir
mismunandi marka, ef allir
möguleikar væru notaðir.
„Vib mælum gegn því að
fólk sé að nota mikið særingar-
mörk. Að það reyni að leggja
þau niður og taki frekar upp
smærri mörk með færri færri
hnífsbrögð. Þetta á alveg sér-
staklega við um hrossin. Marg-
ir hestamenn eru nú að taka
upp nettari mörk," sagði Ólaf-
ur Dýrmundsson. ■
Ólafur Dýrmundsson.
Mörk eru skráð á um 4 þúsund
bæjum í landinu. Markeigend-
ur eru samt töluvert fleiri, því
bæði er að á mörgum bæjum
eru þeir fleiri en einn, og
nokkuð er um markeigendur í
þéttbýli.
Markakóngur landsins er
Sigurður Bergþórsson á Höfða
í Þverárhlíð, sem á nú 21 mark
Tillögur verkefnisstjórnar um yfirtöku grunnskólans á vegum Reykja-
víkurborgar:
Sálfræðiþ j ónusta
færð út í hverfin
Mibbæjarskólinn.
Sjálfstœöismenn mótmœla:
Dýrar breytingar
Starfrækt verði sameiginleg
ráðgjafar- og sálfræðiþjónusta
fyrir grunnskólabörn og börn
á leikskólum í hverfum borg-
arinnar. Öllum starfsmönn-
um Skólaskrifstofu Reykjavík-
ur verður sagt upp án þess að
borgin sé formlega skuld-
bundin til að ráða þá aftur.
Þessar eru meðal tillagna
verkefnisstjórnar um yfirtöku
grunnskólans á vegum Reykja-
víkurborgar. Nefndin skilaði til-
lögum til borgarstjóra í síðustu
viku.
Stjórnin segir í greinargerð
sinni að til framtíðar litið virðist
vænlegast að yfirstjórn leikskóla
og grunnskóla verði á einni
hendi. Tillögur um Fræðslumið-
stöð Reykjavíkur séu fyrsta
skrefið í þá átt. Jafnframt er lagt
til ab sett verði á laggirnar sam-
starfsnefnd Dagvistar barna og
Fræöslumiöstöðvar, sem geri til-
lögur um frekari samvinnu eða
sameiningu þessara stofnana.
Stjórnin leggur til að ráðgjaf-
ar- og sálfræðiþjónusta Dagvist-
ar barna og grunnskólans verði
endurskipulögö. Lagt er til að
ráðgjafamiðstöðvar, sem verði í
hverfum borgarinnar, veiti
þessa þjónustu. Borginni verði
skipt í 6 hverfi og hver stöð
sinni fyrst í stað tveimur hverf-
um. Þar verði til staöar þekking
til að annast sérfræði- og sál-
fræðiráðgjöf við bæbi leikskól-
ana og grunnskólana innan við-
komandi hverfa.
Ný skrifstofa grunnskólamála í
Reykjavík, Fræðslumiðstöð
Reykjavíkur, er ein af tillögum
stjórnarinnar. Skrifstofan komi í
stað Fræðsluskrifstofu Reykjavík-
ur og Skólaskrifstofu Reykjavíkur
og hafi umsjón meb öllu skóla-
haldi í Reykjavík. Auk þess sinni
miðstööin þjónustu við nem-
endur og skóla og hafi forgöngu
um þróunarstarf í skólum.
Ríkið hefur þegar sagt upp
öllu starfsfólki Fræðsluskrifstofu
og leggur stjórnin til að starfs-
fólki Skólaskrifstofu verði einn-
ig sagt upp. Verkefnisstjórnin
telur að Reykjavíkurborg beri
ekki að skuldbinda sig til að
endurráða alla starfsmennina,
en leggur áherslu á að vert sé að
nýta þá þekkingu og reynslu
sem starfsmenn skrifstofanna
beggja búa yfir. Nauösynlegt er
talið að auglýsa hið fyrsta eftir
forstöbumanni og helstu deild-
arstjómm.
Stjórnin leggur til að Fræöslu-
miðstöðinni verði komið á fót í
Miðbæjarskólanum. Þar verði
einnig skólasafnamiöstöðin, ein
af ráögjafar- og sálfræðideildun-
um og vinnuskólinn ásamt
hluta af starfsemi Námsflokk-
anna. -GBK
Borgarrábsfulltrúar Sjálfstæbis-
flokksins telja afar óheppilegt
ab Fræbslumiðstöb Reykjavíkur
verði stabsett í Miðbæjarskólan-
um. Þeir telja ab nauðsynlegar
breytingar á húsinu verði mjög
kostnaðarsamar og ab húsið
henti illa sem skrifstofubygg-
ing.
I greinargerð sjálfstæðismanna
vegna tillagna verkefnisstjórnar
um yfirtöku grunnskólans er lagt
til að núverandi húsnæbi Skóla-
skrifstofu við Tjarnargötu verði
áfram nýtt sem miðstöð skóla-
mála.
Sjálfstæðismenn telja að kostn-
abur við nauðsynlegar breytingar
á húsnæði Miðbæjarskólans verði
umtalsveröur, enda megi reikna
með meiri endurnýjunarþörf en
gerist í nýrra húsnæði (Mibbæjar-
skólinn var byggður 1898). Þá
segja þeir tillögur um að flytja
starfsemi Skólasafnamiðstöðvar
og Vinnuskólans í Miðbæjarskól-
ann gagnrýniveröar, þar sem báð-
ir þessir aðilar séu nýkomnir í
húsnæði sem kostað var tugum
milljóna til að innrétta. Þeir
benda á að Skólasafnamiöstöðin
hafi flutt úr Miðbæjarskólanum
fyrir nokkrum árum, þar sem ótt-
ast var um burð hússins og
þrengsli voru tilfinnanleg.
Sjálfstæðismenn benda jafn-
framt á að húsnæbi Miðbæjar-
skólans er nú nýtt af Námsflokk-
um Reykjavíkur, Miðskólanum,
Tjarnarskóla og Kvennaskólan-
um. Búið er að segja Miðskólan-
um upp húsnæbinu og sjálfstæð-
ismenn telja ab Tjarnarskóli og
Kvennaskólinn geti ekki nýtt þá
aðstöðu sem þeir hafa, ef hús-
næðinu verður breytt í skrifstofu-
byggingu. Þá segja þeir Náms-
flokkum Reykjavíkur nánast út-
hýst og óvíst um framtíö þeirra.
-GBK