Tíminn - 26.01.1996, Blaðsíða 7

Föstudagur 26. janúar 1996

7
Formaöur stjórnar Sjúkrahúss Reykjavíkur um sparnaöartillögur
stjórnarinnar:
Illskástu leibirnar
miðab við fjárveitingu
„Viö höfum fundib," aö
mínu mati, „illskástu leib-
irnar til aö bregbast viö
kröfu laganna" segir Kristín
Á. Ólafsdóttir, formaöur
stjórnar Sjúkrahúss Reykja-
víkur um sparnaöartillögur
stjórnarinnar sem kynntar
voru heilbrigöisráöherra í
fyrradag.
Kristín segir aö meö ályktun
sinni frá því fyrr í vikunni hafi
stjórn Sjúkrahússins ekki verið
að afsala sé ábyrgö. Hún líti
hins vegar svo á aö þeir sem
ákveði fjárveitingar til spítal-
ans þurfi einnig aö leggja fag-
Samkeppni um listaverk
í forsal Borgarleikhúss:
Hleruð
samtalsbrot
Efnt var til samkeppni um
listaverk í forsal meöal félaga
í Nýlistasafninu og kemur
fyrsta verkiö í þeirri röö fyrir
sjónir leikhúsgesta í Borgar-
leikhúsi í þessari viku.
Verkið er eftir Gunnar M.
Andrésson og ber heitiö Hleruð
samtalsbrot enda er það byggt á
samtölum og samtalsbrotum
sem listamaðurinn hefur heyrt
og hlerað víða um bæ. Þetta
texta- og hljóöverk saman-
stendur af texta sem birtur er á
vegg auk þess sem heyra má
texta lesinn.
Forsalur Borgarleikhússins er
í vetur helgaður framsækinni
nútímamyndlist og hafa þegar
verib sýnd þar verk eftir þrjá
myndlistarmenn en hugmynd-
in með myndlist í forsal er fyrst
og fremst að auka á ánægju
kvöldstundar í leikhúsinu. ■
legt mat á afleiðingar þeirra.
Þess vegna hafi stjórnin talið
sjálfsagt að kynna heilbrigðis-
ráðherra þær leiðir sem hún
sjái færar til að ná þeim 380
milljóna króna sparnaði sem
Sjúkrahúsið stendur frammi
fyrir samkvæmt fjárlögum.
„Við vildum gera heilbrigð-
isyfirvöldum grein fyrir því
hvað það gæti þýtt ef þessi leið
verður farin. í framhaldi af því
hljótum við ab spyrja heil-
brigðisyfirvöld hvort það sé
ætlun þeirra að þessi leið sé
farin eða hvort þau vilji end-
urskoða fjárveitinguna."
Kristín vísar því alfarið á bug
að stjórnin hafi bent á leiðir til
sparnaðar sem eru erfiðar í
framkvæmd í þeim tilgangi að
þrýsta á stjórnvöld að hækka
fjárveitinguna.
Árni Benediktsson stjórnar-
formaöur Vinnumálasam-
bandsins segir aö ef menn
finna ekki úrræöi til lausnar
þeim afkomuvanda sem
heföbundin botnfiskvinnsla
á viö ab etja, þá sé viöbúiö aö
vinnslan færist enn frekar út
á sjó. Auk þess sé líklegt ab
margir muni reyna fyrir sér í
vinnslu ýmissa aukategunda
og láta rekstur hefbbundinn-
ar vinnslu eiga sig.
Hvorttveggja mundi hafa
áhrif á atvinnustig landverka-
fólks í viðkomandi sjávarplás-
sum og m.a. mundi atvinna
verða mun stopulli en áður.
„Það er af og frá. Þessar leið-
ir hafa verið unnar af mikilli
samviskusemi af stjórnendum
spítalans í því sem ég kalla ör-
væntingarfulla leit að illskástu
kostunum miðað við þá fjár-
hagsstöðu sem við stöndum
frammi fyrir. Það er því rangt
að halda því fram ab þetta séu
einhverjar hótunarleiðir."
Kristín vill, á þessu stigi
málsins, ekki tjá sig efnislega
um þær leiðir sem stjórnin
leggur til. Hún segir að ákveð-
ib hafi verið að vinna í trúnaði
af tillitsemi við sjúklinga og
starfsfólk.
„Það segir sig hins vegar
sjálft ab rekstrarfé spítalans
verður ekki dregib saman um
7-8%, eins og fjárlög kveða á
um, án þess að það þýði mikl-
ar breytingar á starfseminni."
Auk þess séu aðstæður fyrir-
tækja afar mismundandi til að
geta breytt yfir í vinnslu auka-
tegunda eins t.d. í síld eða
loðnu vegna fjarlægðar frá
þessum miðum.
Stjórnarformaður Vinnu-
málasambandsins vill þó ekki
trúa því ab tími hefðbundinn-
ar botnfiskvinnslu sé að líða
undir lok, eins og ýjað hefur
að í framhaldi af mati Þjóð-
hagsstofnunar á afkomu
vinnslunnar. En miðab við
rekstarskilyrðin í ársbyrjun er
botnfiskvinnslan rekin með
6,5% tapi og ekki líklegt að
stjórnvöld muni hlaupa undir
Kristín Á. Ólafsdóttir.
Stjórn Sjúkrahúss Reykjavík-
ur fundar næst á þriðjudag.
Kristín segir að standi sú fjár-
veiting sem ákveðin hafi verið
í fjárlögum óbreytt sé brýnt að
grípa til aðgerða sem fyrst
enda sé hver mánuður dýr við
óbreyttar aðstæbur. Því lengur
sem dragist að taka ákvarðanir
því dýpra verði að skera þegar
hafist verði handa.
-GBK
bagga með sértækum aðgerö-
um. Hann segir menn hafa á
undanförnum misserum verið
að leita úrræða til að bregðast
vib óhagstæðum rekstrarskil-
yrðum í botnfiskvinnslunni og
m.a. með hagræðingu og sam-
einingu fyrirtækja enda ekki
hægt til lengdar að reka fyrir-
tækin meb tapi. Það sé raunar
einnig ábyrgðarhluti með til-
liti til þess að á mörgum stöð-
um séu menn í persónulegum
ábyrgðum fyrir hlutaðeigandi
fyrirtæki.
-grh
Almennur félagsfundur
Feröafélags íslands
sendir frá sér ályktun:
A&staða FÍ
fái a& standa
Mikil óánægja hefur ríkt hjá fé-
lagsmönnum Feröafélags ís-
lands vegna þess þáttar abal-
skipulags Svínavatnshrepps
sem lýtur aö Hveravallasvæb-
inu þar sem Ferbafélagib hefur
haft abstöbu í áratugi en ekki er
gert ráb fyrir á fyrrnefndu
skipulagi. FÍ hefur kært hrepps-
nefnd Svínavatnshrepps til um-
hverfisrábuneytis en á mibviku-
dagskvöld var haldinn almenn-
ur félagsfundur og sendi hún
frá sér ályktun þar.sem eignar-
og yfirrábaréttur Svínavatns-
hrepps yfir Hveravöllum og
ferbamannasvæbinu í grennd
vib hverina er vefengdur.
Fundurinn átelur þann þátt
undirbúningsins sem lýtur að
Hveravallasvæöinu sem orðið
hafi til þess aö hagsmunum
Ferðafélagsins og almannahags-
munum hafi veriö hætta búin.
Sömuleiöis er áformum um „viða-
mikla og varasama mannvirkja-
gerð" harðlega mótmælt en þau
gera ráð fyrir að aðstöðu FÍ yrði
rutt til hliðar.
Því beinir fundurinn þeim ein-
dregnu tilmælum til yfirvalda
skipulags- og byggingamál aö nú-
verandi áætlanir um skipulag
Hveravallasvæðisins hljóti ekki
ændanlega umfjöllun fyrr en
vinnu við heildarskipulag hálend-
isins verði lokið og að þjónustu-
aöstaða FÍ fái aö standa óskert. ■
Takmörk fyrir því hversu lengi er hœgt aö reka botnfiskvinnsluna meö
tapi. Vinnumálasambandiö:
Vinnsla á krossgötum
Bjarni Bragi jónsson: atvinnulausir veröa vinnufœlnir í œ meira mceli:
Atvinnuleysisbætur ab breytast
í sjálftekinn framfærslustyrk
„Þab lætur ab líkum, ab því
ríflegar sem fólki er borgab
fyrir ab vera atvinnulaust,
þeim mun líklegra er þab til
ab halda áfram ab vera þab og
sækja ekki aftur út úr því
ástandi. Þessi regla virbist
óyggjandi stabfest af hag-
skýrslum ytra. Atvinnuleysis-
bætur eru þannig óbum ab
breytast í sjálftekinn fram-
færslustyrk. Manndómi vax-
andi hluta verkafólks er hætt
vib ab drabbast nibur vib hag-
ræbi þess ab taka slíkan lífeyri
á þurru og hafa um leib frelsi
til ab sýsla heima og taka ab
sér dulda ibju". Þetta segir
Bjarni Bragi Jónsson m.a. í
grein: „Skipulagsumbætur til
lausnar fjármálavanda hins
opinbera" í Fjármálatíbindum
Seblabankans.
Atvinnuleysistryggingar segir
hann enn reistar á þeim eftir-
stríðsárakenningum, ab „at-
vinnuleysi sé einvörðungu
sprottið af bresti virkrar heildar-
eftirspurnar", sem hitti fyrir
fólk, er sé fært og fúst til vinnu.
Jafnvel ríflegar bætur hafi engin
teljandi áhrif til að draga úr
þeim ærlega vilja.
Til að tryggja „aldrei framar
atvinnuleysi" hafi víða um Vest-
urlönd verið sett mjög einhliba
stefnumarkandi lög um viðhald
fullrar vinnu. Hérlendis hafi At-
vinnuleysistryggingasjóður
komist á eftir kjarasamninga
1955, að mestu fjármagnaður af
ríkinu en stjórnab af stéttarfé-
lögunum. Sjóðurinn hafi mynd-
ab verulegan samfelldan sparn-
ab vegna ofureftirspurnar eftir
vinnuafli lengst af.
„Allt hefur þetta stórbreyst og
snúist í andhverfu sína, hér-
lendis sem erlendis", segir
Bjarni Bragi. „Hið raunverulega
atvinnuleysisvandamál hefur í
grunninn myndast við tog-
streitu milli kjarastreitu laun-
þegasamtakanna og opinbers
aðhalds til stöbugleika". Það
hafi svo magnast frá einni hag-
sveiflu til annarrar. Ríkan þátt í
því eigi stéttarsamtökin með
viöhaldi ósveigjanleika í launa-
hlutföllum og ýmsum hindrun-
um á aðlögun að breyttum þörf-
um á vinnumarkaði svo og með
því að taka lítið tillit til atvinnu-
þarfa þeirra sem þegar em úti í
kuldanum. Atvinnutrygging-
arnar auki svo enn á tregðuna,
með því aö venja fólk við þægi-
legt, en að vísu knappt, fram-
færi, sem því sé þó frjálst ab
drýgja með dulinni atvinnu og
sjálfsbjörg, „svo að atvinnulaus-
ir verða vinnufælnir í æ meira
mæli". Þannig virðist atvinnu-
leysi mun fremur orðið ofmetið
með skráningum.
„Það hefur staðið í vegi fyrir
úrlausnum, að á þessu sviði er
ríkisvaldið í spennitreyju fjög-
urra áratuga kjarasamninga, en
borgar þó reikninginn nánast
eitt sér. Veröur því að taka af
skarið og setja atvinnutrygging-
um nýjar reglur og vibmibanir
undir opinberri stjórn, en ekki
stéttarfélaga, og er þróun í þá átt
raunar hafin", segir Bjarni Bragi.
Til að atvinnuleysistryggingar
teljist hæfar sem slíkar verði ið-
gjöld og bætur að standast á til
lengdar og útiloka verði siðferb-
isveilur og misnotkun.
„Launþegar mundu almennt
ekki kaupa atvinnutryggingar á
kostnaðarverbi með þeirri fram-
kvæmd sem nú tíðkast", segir
Bjarni Bragi.
Að hans mati ættu sveiflu-
gjarnar og ótryggar atvinnu-
greinat öðru jöfnu að greiða
hærra kaup sem því svarar að
taka á sig tímabundið atvinnu-
leysi eða að tryggja sig fyrir því
ella.
Takist ekki að leggja slíkan
grunn að atvinnutryggingum,
t.d. í því formi að láta aðilum
vinnumarkaðarins eftir ab reka
og kosta kerfib, verði að teljast
réttara „að sameina þær al-
mennum tekjutryggingum,
háðum fyllri greiningu á ástæb-
um" og meb skyldu til ab bæta
sig og þjálfa og ibja nokkub
gagnlegt. ■