Tíminn - 30.01.1996, Blaðsíða 3
Þribjudagur 30. janúar 1996
wwww
Undirskriftalistar meö nöfnum 220 starfandi lögmanna og lögmannsfulltrúa afhentir forseta
Alþingis:
Lögmenn skora á Alþingi aö
breyta skaðabótalögunum
I gær voru Olafi G. Einarssyni
forseta Alþingis afhentir undir-
skriftalistar meb nöfnum rúm-
lega 220 starfandi lögmanna og
lögmannsfulltrúa þar sem skor-
ab er á Alþingi ab lögleiba hib
fyrsta tillögu Gunnlaugs Claes-
sen hæstaréttardómara og Gests
Jónssonar hæstaréttarlögmanns
um breytingu á skababótalög-
um frá 1993. Á fundi allsherjar-
nefndar í gær var einnig fjallab
um skababótalögin.
Lögmenn telja ab í tillögum
tvímenninganna felist naubsyn-
legar réttarbætur fyrir þab fólk
sem hefur misst starfsorku í slys-
um og á rétt á skababótum. At-
hygli vekur hversu margir lög-
menn skrifa undir þessa áskorun
til Alþingis en talib er ab virkir
lögmenn og lögmannsfulltrúar í
landinu séu 270-280. Þab þýbir ab
um 80% lögmanna landsins hafi
skrifab undir þessa áskorun til Al-
þingis, þá 4- 5 daga sem undir-
skriftasöfnunin stób yfir.
Ástrábur Haraldsson, lögmaöur
og einn af forsvarsmönnum und-
irskriftasöfnunarinnar, segir ab
undirtekir lögmanna afsanni þá
kenningu meb öllu ab þarna sé á
ferö einhver fámennur hópur
„nöldrara," eins og gefiö hefur
verib í skyn í fjölmiölum. Hann
segir aö þab muni hafa margvís-
legar afleiöingar í för meö sér ef
Alþingi breytir skaöabótalögun-
um í samræmi viö tillögur þeirra
Gunnlaugs og Gests. Fyrir þab
fyrsta munu bætur hækka talsvert
frá því sem nú er og þá aballega í
þeim tilvikum þar sem um er aö
ræöa verulega mikla örorku. En
síöast en ekki síst telja lögmenn
aö breytingarnar muni leiba til
meiri nálgunar vib þaö lagalega
grundvallaratriöi sem lýtur aö
fullum bótum.
Helstu atriöi í tillögum þeirra
Gunnlaugs og Gests lúta m.a. aö
því að tekið veröi upp samskonar
Forseta Alþingis afhentir listarnir ígær.
örorkumat gagnvart öllum tjón-
þolum og aö allir veröi felldir
undir fjárhagslegt örorkumat.
Einnig að sá skilsmunur sem hef-
ur verið á milli þeirra sem hafa
haft atvinnutekjur og hinna sem
ekki hafa haft atvinnutekjur,
skuli felldur niöur. í tillögum tví-
menninganna er einnig gert ráð
fyrir aö margfeldisstuðli skaða-
bótalaganna veröi breytt og hann
hækkaður. Þaö mun hafa í för
með sér verulega hækkun bóta.
Þeir leggja einnig til ákvæði um
lágmarkslaun í sambandi við út-
reikning örorkubóta sem mun
leiða til jöfnunar, þ.e. aö bóta-
greiðslur til þeirra sem hafa
minnstar atvinnutekjur munu
hækka. Hinsvegar eru ekki geröar
neinar tillögur til breytinga á nú-
gildandi ákvæði laganna er lýtur
að hámarkslaunum. -grh
Tímamynd: C S
Siöferöi
• /
o§ stjorn-
mál
Út er komið ritiö Siöferöi og
stjórnmál. Hefur þaö aö
geyma sjö erindi sem flutt
voru á ráöstefnu Siðfræði-
stofnunar um siðferöi stjórn-
mála sem haldin var 21. janú-
ar1995.
í ritinu eru eftirtaldar greinar:
„Samdráttur og siöbót" eftir
Halldór Reynisson; „Stjórnmál,
frjálslyndi og siöprýöi" eftir
Gunnar Helga Kristinsson;
„Tæknileg tök á siðferöilegu
viöfangsefni. Draumsýn og
veruleiki" eftir Sigríði Lillý Ifald-
ursdóttur; „Hvaöa siðareglur
telur þú mikilvægast aö stjórn-
málamaður haldi í heiðri?" eftir
Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur;
„Um siöferöi í stjórnmálum"
eftir Árna Sigfússon; „Stjórn-
mál, lög og siðferði" eftir Sigurð
Líndal og „Siövæöing stjórn-
mála" eftir Vilhjálm Árnason.
Ennfremur ritar Páll Skúlason
inngang. Ritstjóri er Jón Á. Kal-
mansson.
Siöferöi og stjórnmál er 85
blaösíður að stærö. Bókin er til
sölu í helstu bókabúðum lands-
ins og kostar kr. 1190. Útgef-
andi er Siöfræöistofnun Háskóla
íslands og Háskólaútgáfan ann-
ast dreifingu. ■
394 milljónir til framkvœmda í dagvistarmálum:
Engin tveggja ára böm
á biðlista næstu áramót
„Viö stefnum aö því aö taka í
notkun milli 350 og 400 ný
heilsdagsrými á leikskólum á
þessu ári og þab hefur vænt-
anlega í för meö sér ab um
næstu áramót verba börn sem
orðin eru tveggja ára ekki
lengur á biðlistum," segir Árni
Þór Ragnarsson formabur
Dagvistar barna í Reykjavík,
en á fjárhagsáætlun borgar-
innar sem samþykkt var á
dögunum eru 394 milljónir
króna ætlaðar til fram-
kvæmda í dagvistarmálum.
Aö sögn Árna Þórs Sigurös-
sonar formanns Dagvistar barna
ber þar hæst þrjá leikskóla sem
allir verða opnaðir á árinu.
Framkvæmdir viö þá eru vel á
veg komnar og tekur sá fyrsti,
sem er í Rimahverfi, til starfa nú
Tugir milljóna króna í lœkniskostnab og lyfgegn kvefi sem lœknavísindin kunna enn ekki aö lcekna:
100-150 þúsund kvefaðir á ári
í gagnslausar læknisheimsóknir
Gætu tugir þúsunda kvefabra
Islendinga sparab sér og lækn-
unum sínum þann tíma fé og
fyrirhöfn sem ár hvert fer í
læknisheimsóknir vegna
kvefs — án þess aö þaö hefbi
nokkur áhrif á almennt
heilsufar?
Eöa er þab ekki rétt aö engin
læknislyf hafa ennþá fundist
viö kvefi? „Þaö er rétt, aö lyf
hafa ekki fundist viö kvefi og að
læknir getur ekki stytt þann
tíma sem fólk er kvefað", svar-
aði héraöslæknirinn í Reykja-
vík, Skúli Johnsen.
Fjöldinn allur af fólki leiti
samt til lækna meö falskar von-
ir um þeir geti losað það viö
kvefið. Venjulega haldi fólk aö
þaö geti fengið belgi eða önnur
álíka lyf. „En læknarnir segja yf-
irleitt — vonandi — nei,
drekktu bara meira vatn og láttu
þér ekki verba kalt. Því þaö er
einungis hægt aö deyfa ein-
kennin, t.d. mýkja harban hósta
meö meö því aö drekka mikið
vatn eða annan vökva", segir
Skúli. Flestir sem kvefast fari þó
ekki til læknis heldur út í apótek
til aö kaupa kvefmixtúrur, sem
hafi heldur engin áhrif.
Samkvæmt skýrslum 7 heilsu-
gæslustööva og Læknavaktar-
innar var þar tekiö á móti rúm-
lega 3.000 kvefuðum borgarbú-
um í desember s.l. Ekki mun
fjarri lagi aö kringum 2.300 til
2.500 kvefaðir leiti þangaö
lækninga í hverjum mánubi aö
meöaltali, eöa kringum 29.000
manns á ári. Skúli segir hins
vegar engar skýrslur berast um
farsóttir frá nærri tveim tugum
sjálfstætt starfandi heilsugæslu-
lækna né heldur þeim sérfræö-
ingum sem fólk sé búiö aö gera
aö heimilislæknum sínum.
Þannig aö líklega mætti tvö-
falda framangreinda tölu.
Sé þar á ofan áætlað að kve-
faðir Reykvíkingar leiti ekki oft-
ar læknis en aörir landsmenn
gætu tilgangslitlar læknisheim-
sóknir vegna kvefs veriö allt
upp undir 150.000 kr. á ári á
landinu öllu.
Færi jafnaöarlega 1 klukku-
stund í hverja heimsókn (feröir,
biö og viðtal) gæti þetta svarab
til 80 glataðra ársverka á ári og
þar til vibbótar 10-15 ársverka
hjá læknunum.
Mibað vib 600 kr. meðalgjald
kosta 150.000 læknisheimsókn-
ir/vitnanir nærri 90 milljónir í
beinum greiöslum til læknanna
(auk enn hærri greiðslna úr rík-
issjóði). Og þar við bætist
kannski kostnaður vegna gagns-
lítilla eöa gagnslausra lyfja.
Skúli tók fram aö ef kvef væri
farið að veröa mjög langdregiö,
hafi kannski staðið í 7 til 9 daga
án verulegs bata, þá mundi
hann ráöleggja fólki aö fara til
læknis til aö ganga úr skugga
um það hyort viökomandi væri
kannski kominn meö bronkítis,
sem sé bakteríusjúkdómur, eöa
hugsanlega lungnabólgu, en
henni fylgi þó venjulega hiti.
Auk þess vildi hann að fólk meö
króníska lungnasjúkdóma, t.d.
lungnaþan eða astma, væri
undir eftirliti læknis ef þaö
fengi kvef. Því einkenni frá
lungum versni alltaf hjá þessu
fólki ef það kvefast. En þetta
segir Skúli sem betur fer ekki
mjög stóran hóp. Fái hann sjálf-
ur kvef sagðist hann nota ráö
sem hann fyrir áratugum lærði
af Helga lækni á Vífilsstööum;
að drekka mikið af heitu tei meö
sítrónu og hunangi. „Þetta ráö
hef ég síðan notaö sjálfur og
gefib öðrum", sagði Skúli John-
sen. ■
í febrúar eða marz. Fjórum til
sex vikum síöar tekur nýr leik-
skóli til starfa í Laugarneshverfi
og loks veröur lokið við leik-
skóla á háskólasvæðinu síöar á
árinu.
„Töluveröir fjármunir munu
líka fara í leikskóla sem byrjaö
veröur á í Bústaðahverfi á þessu
ári og væntanlega veröur hann
fullbúinn á því næsta," segir
Árni Þór.
Þá hefjast framkvæmdir viö
leikskóla í Borgarhverfi í Grafar-
vogi á þessu ári, auk þess sem
undirbúningur veröur hafinn
aö nýjum leikskólum í Vestur-
bæ og í Hlíðunum, en þá eru
ótaldar viöbyggingar viö leik-
skólana Klettaborg í Hamra-
hverfi í Grafarvogi og Árborg í
Árbæjarhverfi.
Aö sögn Árna Þórs eru þaö allt
nýjar framkvæmdir sem nú
standa yfir eöa eru fyrirhugaðar
á þessu ári og segir hann það
stafa af því aö borgin hafi lent í
talsveröu basli meö eldri hús
sem ætlunin hefur veriö aö nota
fyrir leikskóla í grónum borgar-
hverfum.
„Þetta er reyndar mjög sér-
kennilegt," segir hann, „fólk vill
fá þjónustuna en hún má bara
ekki vera í næsta húsi viö þaö
sjálft. Maöur veit ekki alveg
hvaö býr þarna aö baki, en í
hvert skipti sem á aö fara aö
hreyfa sig eitthvaö í leikskóla-
málum koma fram mótmæli.
Maöur veltir því fyrir sér hvort
einhverjir sjái sér jafnvel hag í
því aö ala á slíkri andstööu og
það mætti næstum halda aö
fólk vildi hafa þessa starfsemi
fyrir ofan bæ, kannski svona tíu
leikskóla saman í þyrpingu,"
segir Árni Þór Sigurðsson. ■