Tíminn - 30.01.1996, Blaðsíða 5

Þri&judagur 30. janúar 1996

5
Alheimsleikhúsið: KONUR SKELFA. Toi-
let-drama í tveim þáttum eftir Hlín
Agnarsdóttur. Leikstjóri: Hlín Agnars-
dóttir. Leikmynd: jón Þórisson. Bún-
ingar: Áslaug Leifsdóttir. Lýsing: Ög-
mundur Þór jóhannesson. Tónlist:
Skárren ekkert. Frumsýnt á Litla svi&i
Borgarleikhússins 27. jan.
Það þótti víst ekki viðeigandi
þegar gagnrýnandi nokkur
sagöist hafa farið af sýningu í
hléi. Verður ekki gagnrýnandi
að sýna þá samviskusemi í
starfi aö horfa að minnsta
kosti til enda á sýningu sem
honum er boðið á? Ég hef litið
svo á og þess vegna sat ég und-
ir sýningunni á Konur skelfa
til enda. En sjaldan hefur mér
verið nær skapi að fara í hlé-
inu. Þetta verk Hlínar Agnars-
dóttur er eitt það leiðinlegasta
sem ég hef séð og heyrt af sviði
um langt skeið. Eg hef ekki séð
neitt fyrr frá þessu litla leik-
húsi með sínu ofurstóra nafni.
Gera má ráð fyrir að Konur
skelfa hafi verið talið álitlegt
verkefni, það fékk að sögn
tvær milljónir frá leiklistarráði
og svo skýtur Borgarleikhúsið
skjólshúsi yfir sýninguna. Má
segja að blessað Borgarleikhús-
iö hafi sloppið vel að þessu
sinni.
I þessu blaði á laugardaginn
er langt viötal við höfundinn,
eins og tíðkast þegar meiri-
háttar verk eru sett á svið. Má
vísa iesendum í það til að
kynnast efninu, undirrót
verksins og hugmyndum og
talsmáta höfundarins. í sem
skemmstu máli gerist verkið á
kvennaklósetti á skemmtistað.
Þangað koma fimm konur, á
misjöfnum aldri og með ólík-
an bakgrunn, og einn karl-
maður þvælist þangað inn,
þótt mér sé nær að halda að
slíkt gerist ekki í veruleikan-
um. En hann er þarna sem
fulltrúi síns kyns og á víst að
varpa einhverju ljósi á allt
kvennasnakkið. Það gerist þó
ekki, enda er hann ekki annað
en klisjumynd af karli eins og
femínistar búa sér þá tegund
til í huga sér.
Elst í hópnum er Regína, 49
ára, fráskilin eigandi snyrti-
vöruverslunar. Hún er þarna
að sverma fyrir einhverjum
Portúgala sem hún haföi hitt,
en sá lítur aldrei til hennar. Þá
er Maggý, 33ja ára margfráskil-
in eigandi fataverslunar, ver-
gjörn vel. Síðan er Sólveig, frá-
skilin, skrifstofumaður hjá
hinu opinbera, „hefur farið á
nornanámskeið", segir í leik-
skrá, og eitthvað er fjasað um
það í leiknum. Guðrún er 35
ára, ógiftur bókavörður, hefur
á einhvern hátt misst af lífinu.
Og loks er það svo Katrín, 26
ára, „giftur, hámenntaður
matreiðslumaður", drukkin
allt leikritið út í gegn, óham-
ingjusöm, og illa fer fyrir
henni að lokum. Karlinn er
Skúli, vinur Katrínar, reyndar
ekki elskhugi, þrítugur, ógiftur
trésmiður, keyrir sendiferðabíl
og er aö reyna aö klára við-
skiptafræði. Hann elskar konur
og er eftirsóttur, lendir eftir
hörmuleg atvik hjá bókaverð-
inum. Farsæl leikslok, er það
ekki?
Margt er talað í þessu leikriti,
um einkamál kvennanna, um
öll vandamálin sem fylgja því
að vera fráskilin og karlmanns-
laus, um útlit, um þörfina fyrir
að gera sig glæsilega og aðlað-
andi, sem er mikið mál, um
kynþörf kvenna, heimilisof-
beldi, bækur, ráðstefnur og svo
framvegis, sem ég endist ekki
til að rekja. Sá er galli á þessu
tali að það er nánast allt
steindautt. Textinn veltur
áfram á klisjum á klisjum ofan,
eins og út úr vikublaði. Varla
Leiðinlegt kvennasnakk
bregöur fyrir samtölum sem
hægt er að kalla smellin, auk
heldur meir. Þaö sem þetta
veslings fólk segir er margtugg-
ið úr hverju einasta kvenna-
blaði síðustu áratuga, úr
hundrað kjaftaþáttum í út-
varpi og sjónvarpi. Persónurn-
ar eru hreinar pappírsdúkkur,
til þess settar upp á svið að
ryðja úr sér banölum frösum
og billegustu sálfræði. Að ein-
hver þeirra sé lifandi mann-
eskja sem áhorfandinn láti sig
skipta er af og frá. Þetta sést
allra gleggst í hinum harm-
sögulegu örlögum Katrínar.
Það er hún sem ferst í þessum
grimma heimi. En afdrif henn-
ar snerta áhorfandann jafnlítið
og Skúla, vin hennar og vernd-
ara, sem huggast brátt í örm-
um bókavaröarins sömu nótt.
Þegar þetta er sagt, má ljóst
vera að svona andvana verk
verður ekki sett á svið svo að
mynd sé á, ekki frekar en hægt
er að láta dauðan hund gelta.
LEIKHUS
GUNNAR STEFÁNSSON
Það er hins vegar spaugilegt að
verkið skuli heita Konur skelfa.
Skelfa hvað? Ég get ekki fundið
neitt í þessu sem getur skeift.
Og hvern skelfa konurnar?
Skúla greyið kannski? Þaö er
helst að hann skelfist þegar
Maggý reynir sem ákafast að
fleka hann til hvílubragða á
kvennaklósettinu.
Leikkonurnar á sviðinu
koma allar vel fyrir og um þær
allar er það að segja að maöur
vildi sjá þær fást við eitthvað
bitastæðara. Raunar eiga þær
lof skilið fyrir að leggja sig
fram af fagmennsku viö aö
miðla þessum samsetningi á
sviðinu. Valgerður Dan er Reg-
ína. Ég hef ekki séð Valgerði
leika svona heimskonutýpu
fyrr, svo ég muni, en hún ræð-
ur alveg við það. María Ellings-
en er býsna ólík Agnesi í sam-
nefndri vitlausri reyfaramynd,
en hún er þekkileg kona og
kraftmikil leikkona. Anna El-
ísabet Borg leikur Sólveigu.
Raunar er mest kjöt á beinun-
um í hennar hlutverki og það
er veruleikatrútt, enda sitt-
hvað sótt í athyglisvert les-
endabréf í Morgunblaðinu,
sem rakið er í leikskrá. Stein-
unn Ólafsdóttir er hins vegar í
því hlutverki sem heillegast er
mótað, það er hinn sílesandi
bókavörður. Steinunn er sann-
færandi í hlutverkinu. Það er
mikið lagt á Ástu Arnardóttur í
hlutverki Katrínar að þurfa að
vera drafandi og óhamingju-
söm alla sýninguna, í hlut-
verki sem er jafngrunnt og
þetta. Síðan er það Skúli
súkkulaðidrengur, ljóðelskur
trésmiður og viðskiptafræði-
nemi. Hann er auðvitað mesta
vandræðafígúra sem Kjartan
Guðjónsson skilaði af látleysi.
Það náðist jafnvel smánei-vi í
eitt atriði þar sem hann er aö
segja Guðrúnu bókaverði frá
veiðiskap sínum. Þar fær höf-
undurinn þó prik.
Nú þykist ég vita að mér
muni veröa brugðið um að
skilja ekki kvennatal og þess
vegna sé mat mitt ekki mark-
tækt. Því er til aö svara að í
þessu leikriti er ekkert torskil-
ið. Það er fullljóst hvert höf-
undurinn er að fara. Auðvitað
er frumkrafa til höfundar að
hann viti hvað hann vill segja
með verki sínu. En leikritahöf-
undur þarf að uppfylla aðra
grundvallarkröfu. Hann þarf
að skemmta áhorfandanum
með hugmyndum sínum og
orðlist, bjóöa upp á ferska
reynslu skilningarvitanna sem
haldi hug hans að minnsta
kosti vakandi meðan hún
stendur, helst eitthvað lengur.
Þessi leiksýning er víðsfjarri
því að standast þá kröfu.
Fagott og píanó í Geröarsafni
Fyrir framan spegilinn. Myndin er tekin á œfingu.
í kvöld þriðjudag kl. 20.30
verða haldnir tónleikar í
Gerðarsafni í Kópavogi þar
sem fram koma Hafsteinn
Guðmundsson fagottleikari
og Guðríður St. Sigurðar-
dóttir píanóleikari. Auk
þeirra leika fagottleikararnir
Brjánn Ingason og Rúnar
Vilbergsson með í einu verk-
anna.
Á efnisskránni eru verk eftir
m.a. Vivaldi, Bozza, Hindem-
ith, Ibert og Weber. Nokkur
verkanna eru nú frumflutt á
íslandi. Fagottið er ekki enn
sem komiö er algengt einleiks-
hljóöfæri og er þetta tilvalið
tækifæri fyrir tónlistaráhuga-
fólk að kynnast því í einleiks-
hlutverkinu.
Hafsteinn er 1. fagottleikari í
Sinfóníuhljómsveit íslands og
hefur einnig verið meðlimur í
Blásarakvintett Reykjavíkur
frá stofnun hans.
Guðríður hefur starfað mik-
ið í kammermúsík auk þess
auk þess sem hún hefur komið
fram sem einleikari, m.a. með
Sinfóníuhljómsveit íslands.
Brjánn og Rúnar starfa meö
Hafsteini sem fagottleikarar í
Sinfóníuhljómsveit íslands. ■