Tíminn - 02.02.1996, Blaðsíða 10

10
HfÍltttÍlStK
vðryyiT'rww
Föstudagur 2. febrúar 1996
Hyundai veltir 11,5
milljörðum dollara
Hyundai Sonata.
orkumála
Hyundai-bílar hafa á ör-
skömmum tíma náð góðri fót-
festu á íslenskum bílamarkaöi
og merkið oröib nokkub þekkt
hér á landi. Þab eru hins vegar
ekki margir sem í raun og veru
vitab hversu risavaxib fyrir-
tæki er ab baki þessu merki, og
í raun eru bílaverksmibjurnar
abeins hluti af Hyundai-sam-
steypunni, sem er stærsta fyr-
irtæki í Kóreu. Bifreibar og
landbúnabarvélar eru um-
bobsabili Hyundai-bíla hér á
landi og á síbasta ári voru
seldir hér á sjötta hundrab Hy-
undai-bílar.
Hyundai Motor Company er
aðeins 28 ára gamalt fyrirtæki
og er nú og hefur verib í árarað-
ir stærsti bílaframleibandi í Kór-
eu, meb um 42 þúsund starfs-
menn. HMC seldi fyrir um 11,5
milljarba dollara árib 1994 og er
bílaframleiðandinn orbinn
hornsteinn Hyundai-samsteyp-
unnar, sem er hins vegar einn af
hornsteinum atvinnulífs í Kór-
eu.
Alls er heildarframleiðslugeta
fyrirtækisins um 1,3 milljónir
bíla, og þar af eru um 800 þús-
und bílar seldir á heimamarkabi
á ári hverju, en 500 þúsund bíl-
ar fara til útflutnings.
Hyundai kynnti fyrsta fólksbíl
fyrirtækisins, Hyundai Pony, ár-
iö 1976, en síöan þá eru um-
boösaöilar Hyundai-bílanna
Vogum
Þann 26. des. síöastliöinn lést á
sjúkrahúsinu á Húsavík Þórarinn
Þórarinsson, fyrrum bóndi í Vog-
um í Kelduhverfi, eftir stutta sjúk-
dómslegu. Jaröarför hans fór fram
frá Garöskirkju í Kelduhverfi 3.
jan. 1996, aö viöstöddu fjöl-
menni.
Þórarinn var fæddur aö Grásíöu
í Kelduhverfi, 22. jan. 1911. For-
eldrar hans voru Þórarinn Þórar-
insson, bóndi þar, og Sigurrós Sig-
urgeirsdóttir, seinni kona hans.
Þórarinn í Vogum var 5. maöur í
samfelldri niöjaröö meö þessu
nafni, frá Þórarni Pálssyni yngra á
Víkingavatni, sem allir áttu
heima þarna við vatniö. Afkom-
endur Páls Arngrímssonar á Vík-
ingavatni eru fjölmargir vítt um
land, ekki síst hér um sveitir. Geta
má þess, aö amma Þórarins í Vog-
um í föðurætt var einnig út af Páli
á Víkingavatni og líka langamma,
Björg Sveinsdóttir í Kílakoti.
Sigurrós var dóttir Sigurgeirs
Sigurðssonar, sem kallaöur var
hinn sterki og var bóndi á Smjör-
hóli, Meiðavöllum og síðast í
Hrauntanga á Öxarfjaröarheiöi.
Kona Sigurgeirs og móöir Sigur-
rósar var Kristbjörg Þórarinsdóttir
frá Vestara-Landi í Öxarfiröi, Ein-
arssonar í Klifshaga, Hrólfssonar,
Runólfssonar í Hafrafellstungu.
En kona Runólfs í Hafrafellstungu
var Björg Arngrímsdóttir, systir
Páls á Víkingavatni.
Ekki verða ættir Þórarins í Vog-
um raktar frekar hér, en að hon-
um stóöu sterkir ættstofnar og
margt af dugnaöarfólki, ekki síst
faðir hans, sem var mikill fram-
kvæmdabóndi.
Þegar Þórarinn í Vogum var á 5.
árinu, dó faöir hans frá þrem ung-
um börnum og einu ófæddu. Auk
orönir 2,946 í 183 löndum og
eru þá ekki taldir meö umboös-
aðilar dótturfyrirtækja í Banda-
ríkjunum og Kanada.
Hyundai framleiöir nú fjórar
gerðir fólksbíla: Accent, sem ís-
lendingum er að góðu kunnur
og hefur verið nokkuö vinsæll
hér á landi; Elantra, sem hefur
einnig veriö fluttur hingað til
lands og það sama má segja um
Sonata, sem er stærri en þeir
fyrrnefndu, en flaggskipið er
Grandeur, sem er forstjórabíll-
inn í flotanum. En Hyundai-
menn eru ekki hættir og hafa
þeir lýst því yfir að þeir muni
setja eina nýja gerö á markaðinn
á ári fram aö aldamótum.
Þróunarvinna fyrirtækisins fer
fram á fjórum stööum: í Ulsan
og Seúl í Kóreu og í Hyundai
America Technical Center í
Michigan í Bandaríkjunum, sem
einnig rekur fyrirtæki í Kaliforn-
íu. Hjá þessum fjórum fyrirtækj-
um vinna um 4.500 manns og
alls var variö um 500 milljónum
dollara í þróunarvinnuna á ár-
inu 1994, og á síðasta ári voru
það 625 milljónir króna eöa sem
nemur um 5% af heildarsölu.
Hyundai Motor Company er
nú talinn 13. stærsti bílafram-
leiðandi í heiminum, en for-
svarsmenn fyrirtækisins hafa
þaö aö markmiði aö fyrirtækiö
veröi eitt af 10 stærstu í grein-
inni fyrir aldamót. Þaö er sam-
t MINNING
þess átti hann þrjár dætur frá
fyrra hjónabandi. Ein þeirra mun
þá hafa verið flutt til Vestur-
heims. Hinar, sem voru tvíburar,
ólust upp á Grásíöu til fullorðins-
ára, aö þær fluttust til Danmerkur
og áttu þar lengi heima, en síöast
í Reykjavík.
Þrátt fyrir þetta áfall, hélt ekkj-
an áfram búskap á Grásíðu meö
aðstoð ráðsmanna og einhverri
aöstoð frændliös. Þaö voru líka
brátt komin sex börn í heimiliö
og þurfti því mikinn kjark og
dugnað til aö halda þeim hóp
saman og sjá öllu farboröa. En
Sigurrós á Grásíöu var mikil
hetjukona og tókst aö koma börn-
um sínum vel til manns. Auk þess
tók hún síðar tvö stálpuö fóstur-
börn. Var þaö ávallt hennar hugs-
un ab vera meira veitandi en
þiggjandi og þaö held ég aö henni
hafi tekist.
Hún lést snögglega 10. júní
1939, 61 árs aö aldri, og varð öll-
um harmdauði.
Börn hennar voru, auk Þórar-
ins:
Kristbjörg Guðrún, f. 21. jan.
1913. D. 26. maí 1948. Gift Stein-
grími Björnssyni, Ytri-Tungu,
Tjörnesi. Þau eignuöust einn son.
Þorbjörg, f. 28. maí 1914. D. 22.
febr. 1994. Hjúkrunarkona. Gift
Kristjáni Bender rithöfundi, sem
nú er látinn. Þau eignuöust 3 dæt-
ur.
Þorgeir Einar, f. 12. des. 1915,
bóndi Grásíöu. Giftur Ragnheiöi
Ólafsdóttur frá Fjöllum. Þau eiga
3 syni.
Þórarinn var elstur af sínum al-
dóma álit þeirra, sem hafa
kynnt sér þetta mál, aö þaö
muni takast.
Kórea er hins vegar í fimmta
sæti þeirra landa sem framleiða
bíla, og þaö er takmark stjórn-
enda Hyundai að koma landinu
í fjórða sæti með því að auka
söluna í fjórar milljónir bíla á ári
og það á að gera undir slagorð-
inu; „Viðskiptavinurinn fyrst.
Gæði fremst." -PS
Stciöct
Nýtt orka hvers konar er að um
þremur fjóröu hlutum sótt í jarðefni.
Og 97% þeirrar orku, sem farartæki
knýr, er sótt í olíur (bensín). Frá sólu
mun jörðinni samt sem áður berast
10.000 sinnum meiri orka en nýtt er.
Rafmagn unnið fyrir tilstyrk sólar-
ljóss sem vinda og sjávarfalla hefur
þó fram á síöustu ár verið miklu dýr-
ara en rafmagn unnið fyrir tilstyrk
jarðefna. En að talsverðum hluta er
rafmagn unnið við orku vatnsfalla,
18%, og við kjarnorku, 17%.
Eru jarðefni, sem orku gefa,
óþrjótandi? Miðað við núverandi
notkun eða neyslu mun kunn olía í
jörðu endast í 43 ár, þekktar jarð-
gaslindir í 66 ár, kunn kolalög í 235
ár. Af orkugjöfum þessum mun þó
vera allmiklu meira í jörðu en um er
systkinum og kom snemma í
hans hlut aö verða heimilinu aö
liði við ýmis störf. Vandist hann
snemma mikilli vinnu og var alla
sína ævi mikill eljumaöur, sem
slapp varla verk úr hendi. Hann
var léttleikamaöur, verklaginn og
ótrúlega þolinn og afkastamikill
vib vinnu. Hann var mikiö snyrti-
menni í allri umgengni, hirti
skepnur sínar vel og má segja, að
hann hafi veriö búhagur maður.
Þórarinn gekk í barnaskóla
sveitarinnar, þegar hann haföi
aldur til. Var það farskóli, sem
stóö í tvo til þrjá mánuði á vetri
hverjum. Auk þess var hann vetr-
arpart í unglingaskóla í Lundi í
Öxarfiröi og einn vetur í Lauga-
skóla í Reykjadal. Hann var vel
gefinn og átti létt meö nám. Sér-
staklega lá allt opið fyrir honum
sem laut aö stærðfræöi. Þetta nám
nýttist honum vel á lífsleiðinni
og tók hann aö sér ýmis vanda-
söm störf fýrir sveit sína og sýslu.
Þórarinn kvæntist 30. júní
1934 mikilhæfri konu, Jóhönnu
Haraldsdóttur frá Austurgörðum,
f. 3. júlí 1900. Foreldrar hennar
voru Haraldur Ásmundsson,
bóndi Austurgöröum, og Sigríöur
Sigfúsdóttir, kona hans. Haraldur
var fjórði ættliður frá Jóni Jóns-
syni ríka í Ási og Sigríður þriðji
ættliður frá Gottskálk Pálssyni á
Fjöllum, svo eitthvab sé nefnt af
þeirra ættfólki.
Þórarinn ogjóhanna reistu ný-
býliö Voga á hálfu landi Grásíðu
1937. Allt frá grunni að kalla,
bæöi að húsum og ræktun. Var
slíkt mikið átak og kostaði
óhemju vinnu og eljusemi. Þarna
ráku þau blandaðan búskap allt
til ársins 1980. En seinni árin
ásamt og meö sonum sínum. Þau
EFNAHAGSMAL
vitað. — Frá OPEC-löndunum
koma nú um 40% nýttrar olíu, en í
þeim eru um 75% af kunnum olíu-
lindum. Og geta má þess, að raf-
magn hefur að undanfömu verið í
minnkandi mæli unnið við olíu,
um 20% þess fyrir tveimur áratug-
um, nú í kringum 10%.
Við sólarljósi hefur rafmagn ann-
ars vegar veriö unnið fyrir sakir hit-
unar lofts eða vatns, en hins vegar
„photovoltaic" (PV). Að síðar-
nefndu aðferöinni er viðhafður svo-
nefndur „PV-sellna útbúnaður",
sem upp var tekinn á sjötta ára-
tugnum til að vinna geimstöðvum
rafmagn. Að þessari aðferð er raf-
éignuðust fjóra syni, sem eru:
Þórarinn bóndi Vogum, f. 16.
apr. 1935. Kvæntur Maríu Páls-
dóttur frá Hofi í Hjaltadal og eiga
þau 5 börn.
Haraldur Björn, f. 15. apr. 1937.
D. 13. ág. 1990. Smiður á Húsa-
vík. Kvæntur Ásdísi Kristjánsdótt-
ur frá Klambraseli og eignuðust
þau 2 syni.
Sigurður Svavar, f. 18. apr,
1939. Forstjóri á Húsavík. Kvænt-
ur Hafdísi Jósteinsdóttur frá
Húsavík og eiga þau 4 börn.
Guömundur bóndi Vogum, f.
5. jan. 1946. Ókvæntur og barn-
laus.
Búskapur þeirra Vogahjóna var
ekki stór í sniðum til aö byrja
meö, en óx meö árunum eins og
algengt var hjá nýbýlingum. Hús-
freyjan var lærð saumakona og
tók aö sér verk, sem gáfu eitthvaö
í aöra hönd, og Þórarinn vann ut-
an heimilis tíma og tíma, eftir því
sem ástæöur leyföu. Hann lenti
snemma inn í félagsmálastörf, en
þar var enga tekjulind aö hafa,
heldur var litið á þetta sem þjón-
ustu við sveitina og héraöiö. Þetta
tók þó allt sinn tíma frá bústörf-
unum.
Tlyrjunin var hjá ungmennafé-
lagshreyfingunni, þar var hann í
magn nú sums staöar unnið í sveit-
um í vanþróuðum löndum, svo sem
í Afríku og Suður-Ameríku. Krefst
hún ekki dreifikerfis. Að bættri
tækni hefur kostnaður við vinnslu
rafmagns að þessari aöferö farið
hríðlækkandi á undanförnum árum
og nemur nú aðeins um 2% af því,
sem hann nam á áttunda áratugn-
um. Enn er hann þó miklu meiri en
við vinnslu rafmagns fyrir tilstyrk
jarðefna, þ.e. 30-40 cent á kwst. í
stað 3-6 centa. Þá hefur einnig fariö
ört iækkandi kostnaður við vinnslu
rafmagns fyrir tilstyrk vinda á þessu
árabili, úr 30 centum á kwst. í 5-6
cent á hagkvæmustu stöðum. —
Samkvæmt Economist 7. október
1995.
stjórn og nokkur vor við sund-
kennslu í Litlá viö Krossdal. Sat
lengi í skattanefnd sveitarinnar
og síöan á skattstofu á Húsavík.
Endurskoöandi fjölmargra reikn-
inga um langt skeiö, þ.á m. reikn-
inga K.N.Þ. á Kópaskeri. Sat í
stjórn Búnaðarfélags Keldhverf-
inga í 35 ár. Lengi meðhjálpari
við Garöskirkju, safnaöarfulltrúi
og þátttakandi í kirkjukór. For-
maöur Kirkjukórasambands N,-
Þing. um skeið og Ræktunarsam-
bands N.-Þing. Þá var hann lengi í
áfengisvarnarnefnd og kjörstjórn.
Mætti svo lengi telja, þó að hér
veröi látið staðar numiö. Öll fé-
lagsmálastörf innti Þórarinn af
hendi með mikilli alúð og sam-
viskusemi, enda stakur reglumað-
ur á öllum sviöum.
Áriö 1981 fluttu þau Þórarinn
og Jóhanna í dvalarheimili aldr-
aðra, „Hvamm" á Húsavík, og
áttu þar heima til dauöadags. En
Jóhanna lést 28. apr. 1983, eftir
nokkra vanheilsu.
Þórarinn lærði bókband eftir aö
hann flutti í Hvamm, en vann
jafnframt því á skattstofunni á
Húsavík í nokkur ár. Eftir það
helgaöi hann krafta sína mest
bókbandi og var afkastamaöur
viö þaö sem annað og vandvirk-
ur. Áuk þess aðstoðaði hann dval-
arfólk í Hvammi viö ýmislegt, s.s.
skattaframtöl.
Hér hefur í stuttu máli verið
rakiö lífshlaup Þórarins í Vogum.
Nú er hann horfinn til æðri
heima. Hann lifði langan ævidag
á byltingartímum. Hann lagöi
víða gjörva hönd á plóginn til
framfara og heilla þessari sveit.
Var ávallt reiöubúinn að leggja
góöum málum lið og innti öll sín
verk af hendi með stakri prýöi.
Ég á þessum frænda og fóst-
bróöur mikið aö þakka, og á ein-
göngu góðar minningar frá okkar
samstarfi, sem var allmikiö, ekki
síst í félagsmálum.
Blessuö sé minning hans.
Sigurður Jónsson
Þórarinn Þórarinsson