Tíminn - 09.02.1996, Blaðsíða 10

10
WtfOWSm
Föstudagur 9. febrúar 1996
Ástríður Sigurjónsdóttir var fœdd
á Rútsstöðum í Svínadal, Austur-
Húnavatnssýslu, 22. janúar
1925. Hún lést í Landspítalanum
þatin 1. febrúar 1996. Foreldrar
hennar voru Sigurjón Oddsson og
Guðrún jóhannsdóttir og eignuð-
ust þau 13 böm, þar af komust
12 til fullorðinsára. Áður hafði
Sigurjón eignast 4 börn, sem öll
eru látin. Af alsystkinum eru 9 á
líf.,
Arið 1947 giftist Astríður
Grími Eiríkssyni, sem fueddur var
í Ljótshólum 23. aþríl 1916, en
hann lést 22. maí 1993. Þau
hófu búskap í Ljótshólum árið
sem þau gifiust og bjuggu þar til
haustið 1974 er þau brugðu búi
og fluttust til Reykjavíkur. Ástríð-
ur vann síðustu 13 árin á barna-
heimilinu Skógarborg, en Grímur
var um árabil vaktmaður í Stjóm-
arráðinu.
Þau Ástríður og Grímur eignuð-
ust 2 börn: Eirík, fæddan 20.
nóvember 1947. Synir lians eru
Grímur Fannar, fœddur 1. febrú-
ar 1972, Bjarki Rafn, fceddur 4.
desember 1975, og Rúnar Örn,
fœddur 24. nóvember 1988.
Dóttir þeirra Anna faeddist 24.
júní 1951. Hún er gift Runólfi
Þorlákssyni, fæddum 24. septem-
ber 1950. Synir þeirra eru Þorlák-
ur, fæddur 24. mars 1973, og
Daði, fæddur 1. júní 1979.
Útfór Ástríðar fer fram í dag frá
Árbæjarkirkju og hefst athöfnin
klukkan 13:30.
Erfitt er aö sætta sig við að Ásta
tengdamóðir mín skuli ekki
vera lengur hér á meöal okkar.
Hún sem alltaf hafði verið svo
frísk og kát. Fyrir réttum sjö
mánuðum kenndi Ásta sér fyrst
lasleika, sem reyndist krabba-
mein á háu stigi. I>ótt útlitið
væri ekki gott, var hún tilbúin
aö takast á við þá baráttu, sem
þessum sjúkdömi fylgdi, af ró-
semi og miklu æðruleysi. Aldrei
hvarflaði að henni að gefast
upp, þó baráttan væri erfið.
Helst vildi hún tala um lífið og
tilveruna á léttu nótunum og
sem minnst um hennar erfið-
leika. Þetta endurspeglaði lífs-
viðhorf hennar eins og hún á
kyn til. Rútsstaöasystkinin eru
öll harðdugleg, geislandi og
glaövært fólk, sem kann að
horfa á björtu hliðarnar í lífinu
og íþyngja ekki öðrum með
voli og væli.
Þau Ásta og Grímur hættu
búskap í Ljótshólum og fluttust
til Reykjavíkur 1974. Lengst af
starfaði hún í eldhúsinu á Skóg-
arborg, barnaheimili Borgar-
spítalans, þar sem hún eigriað-
ist marga góða vini og vinnufé-
laga, sem reyndust henni alla
tíð tryggir og góðir vinir og
ekki síst í veikindum hennar
síðustu mánuðina.
Þó Ásta hafi unnið utan
heimilis mestalla sína starfsævi,
reyndist henni létt aö sinna
heimili sínu af miklum höfð-
ingsskap. Sama var hvenær
komið var í Drápuhlíðina, alltaf
voru nógar veitingar og gilti þá
einu hvort matarlystin væri
mikil eða lítil, alltaf átti maður
að fá sér aðeins meira.
Ásta var félagslynd kona og
tók virkan þátt í starfi Hún-
vetningafélagsins í Reykjavík
og bar hag þess félags og
heimahaga sinna mjög fyrir
brjósti.
Hún hafði mikla ánægju af
að dansa og spila og átti marga
góða vini til að gleðjast með á
þeim vettvangi. Fá augnablik
voru henni ánægjulegri en þeg-
t MINNING
ar vel gekk í spilamennsku með
góðum mótspilara, því kappið
var mikið. Ég held að það séu
einu skiptin sem tengda-
mamma setti ofan í við mig,
þegar ég sagði vitlaust á spilin
eða gaf vitlaust í.
Frá því leiðir okkar Önnu,
dóttur þeirra Ástu og Gríms,
lágu fyrst saman, fyrir rúmum
aldarfjórðungi, hefur Ásta ætíð
reynst mér trygg og með af-
brigðum hjálpsöm í hverju því
sem hún sá að betur mátti fara.
Á kveðjustundu sem þessari
rifjast upp margar gleði- og
ánægjustundir, sem erfitt er að
sætta sig viö að ekki verða fleiri
að sinni.
Ég vil, er leiðir skilja, þakka
Ástu fyrir fágæta ræktarsemi,
vináttu og tryggð sem aldrei
bar skugga á.
Runólfur Þorláksson
Ástríöur — Ásta var hún jafnan
nefnd — var frá Rútsstööum í
Svínadal, dóttir hjónanna Guð-
rúnar Jóhannsdóttur og Sigur-
jóns Oddssonar, er þar bjuggu
umsvifamiklum búskap og
komu upp fjölda barna. Á Rúts-
stöðum tíðkuðust þeir heimilis-
hættir að gerðar voru miklar
kröfur um að bæði fólk og fén-
aður bjargaði sér sem mest af
eigin rammleik. Fénaður var
látinn afla fóöurs í grasgefnum
og víölendum högum og börn-
in látin vinna eftir því sem
kraftar þeirra tillétu. Krafði
þetta hvorutveggja sjálfstæðis
þeirra og ekki síður þess að taka
tillit til hvers annars. Sigurjón
bóndi var mikið frá heimilinu í
margskonar ferðalögum til fjár-
öflunar fyrir sína stóru fjöl-
skyldu — var m.a. grenjaskytta
og gangnaforingi á Auðkúlu-
heiði um áratugaskeiö. Guðrún
kona Sigurjóns var aftur á móti
ein af þeim konum sem fórnaði
öllum sínum kröftum fyrir
heimilið og börnin, svo sem
gerðu fjöldinn af kynsystrum
hennar fram um miðja þessa
öld, sem nú hefur brátt runnið
sitt skeið. Þau Rútsstaðahjón
voru ólík. Hún lítil, fínleg og
hlédræg, en hann stór, virkja-
mikill svo að eftir honum var
tekið hvar sem hann fór.
Ásta á Rútsstöðum var 22ja
ára er hún giftist nánum
frænda mínum og nafna, Grími
Eiríkssyni í Ljótshólum. Eru
þessir tveir bæir sitt hvoru meg-
in við Svínadalsána, Rútsstaðir
að austan og Ljótshólar að vest-
an og aðeins neðar í dalnum.
Fátt sýndist líkt með þessum
nágrannaheimilum. í Ljótshól-
um voru aöeins tveir bræður og
uppeldissystir þeirra. Minni
umsvif voru þar við búskapinn,
sem bæöi stafaði af eiginleikum
jarðanna og ekki síður bænd-
anna. Eiríkur Grímsson, móð-
urbróðir minn frá Syðri-Reykj-
um í Biskupstungum, féll frá ár-
ið 1932 og voru synir hans þá á
unglingsárum. Grímur, yngri
sonurinn, aðeins 16 ára og
konuefnið hans Ásta á Rúts-
stöðum 7 ára hnáta. 15 ár liðu
þar til þau giftust og Ásta tók
við búsforráðum í Ljótshólum.
Manni finnst þetta ólíkt því
sem gerist í dag, en líkara þeirri
sveitarómantík sem skáldin
skrifuðu um fyrr á öldinni. Og
vissulega hefir verið rómantík á
bæjunum í Svínadalnum á
þessum árum, því stórir systk-
inahópar uxu þar upp á flestum
baejum.
Ég kynntist Ástu ekki mikiö
fyrr en þau hjónin létu af bú-
skap um 1970. Nafni minn
hafði þá kennt vanheilsu sem
skerti mjög starfskrafta hans. Ég
hafði að vísu komiö nokkrum
sinnum að Ljótshólum, séð
snyrtimennsku heimilisins, úti
og inni og notið heilsteyptrar
frændsemi og góðvildar. Ég
hafði líka spurnir af vinsældum
þeirra og margir vildu til þeirra
koma.
Frá Ljótshólum lá leið þeirra
Ástu og Gríms fyrst að Húna-
völlum, sem þá voru nýorðnir
skólasetur, og síðan til Blöndu-
óss þar sem stúlt var á milli
heimila okkar frændanna.
Grímur gerðist gjaldkeri og
reikningshaldari hins nýstofn-
aöa Húnavallaskóla og það kom
í minn hlut að vinna nokkuð
aö því með honum.
Við þessi störf og nánari
kynni varð mér ljóst hversu
frændi minn var mikill sjúk-
lingur og þurfti mikinn stuön-
ing. Þann stuðning fékk hann
fyrst og fremst frá konu sinni.
Hún stóð við hlið hans, orðfá,
æðrulaus, hlý og sterk. Ég held
að Ásta hafi verið ríkulega búin
eiginleikum móður sinnar, en
jafnframt hörku föðurins að
hopa ekki frá erfiðleikunum,
heldur bjóða þeim byrginn. Að
taka tillit til annarra og sýna
sanngirni hefir Ásta sjálfsagt
lært í stóra systkinahópnum
heima á Rútsstöðum og hún
bjó yfir því til æviloka.
Er þau Ásta og Grímur fluttu
til Reykjavíkur, tóku þau sér
bústað í Drápuhlíð 42 og þar
var heimili þeirra æ síðan.
Þangað var gott að koma. Ásta
stundaði vinnu utan heimilis
meðan hún mátti aldurs vegna.
Hún átti gott með að vera inn-
an um fólk og í félagsskap sý-
slunga sinna tók hún þátt til
hins síðasta.
Það er gott að minnast Ástu
frá Ljótshólum. Við fráfall
hennar á ekki að vera sorg,
heldur miklu fremur gleði yfir
að hún þurfti ekki lengur að
berjast lokabaráttunni. Það var
gott að eiga hana að samferða-
manni og vini og hennar verð-
ur gott að minnast.
Við hjónin vottum börnum
Ástu, barnabörnum, systkinum
og venslamönnum samhug
okkar.
Grímur Gíslason
frá Saurbæ
í dag er jarðsungin frá Árbæjar-
kirkju Ástríður Sigurjónsdóttir
frá Ljótshólum og langar mig
til að minnast hennar með ör-
fáum orðum. Ásta, eins og hún
var alltaf kölluð, var fædd og
alin upp á Rútsstöðum í Svína-
dal, A.-Hún., en hún fór aðeins
yfir ána og 15. júní 1947 giftist
hún Grími Eiríkssyni, bónda-
syni í Ljótshólum. Þar tóku þau
svo við búinu af foreldrum
Gríms. Þau byggðu upp á jörð-
inni, ræktuðu tún og bjuggu
þar um alllangt skeið eða þar til
heilsan brast hjá Grími. Ásta og
Grímur eignuðust tvö börn, Ei-
rík og Önnu.
Ásta var myndarleg kona og
alltaf svo hýr og falleg á svip-
inn. Hún bar sig mjög vel og
var alltaf létt á fæti og létt í
lund. Mér fannst Ásta alltaf fín
í hverju sem hún var og þar
kom vel í ljós hennar meö-
fædda snyrtimennska.
Alla tíð var mikill samgangur
milli heimilanna á Grund og
Ljótshólum, bæði vegna vin-
áttu fólksins sem bæina byggðu
og svo var mamma mín alin
upp í Ljótshólum og leit því
alltaf á Grím sem bróður sinn.
Ég man vel hvað mér fannst
alltaf gaman og gott að fara
fram að Ljótshólum þegar ég
var krakki, þar átti Anna besta
vinkona mín heima og þar
voru allir svo hressir og kátir og
heimilið var sérstaklega fallegt.
Já, hún Ásta hugsaði mjög
vel um heimilið sitt, þar sá
aldrei fis á nokkrum hlut og
alltaf var allt í röð og reglu.
Hún var dugleg að hverju sem
hún gekk og mjög vel verki far-
in. Hún var mikil hannyrða-
kona og veit ég að margir fal-
legir hlutir liggja eftir hana nú
þegar hún er gengin. Ég man
ekki eftir því að ég sæi Ástu oft
sitja auðum höndum, því hún
prjónaði mikið og heklaði og
saumaði af snilld.
Við Ásta unnum einn vetur
saman á grunnskólanum á
Húnavöllum og man ég vel
hvað hún var þar góð við
yngstu börnin, sem þá voru þar
í heimavist og áttu oft erfitt á
kvöldin. Ásta gekk þá á milli
barnanna og þurrkaði tár af
mörgum litlum vanganum og
fór ekki frá fyrr en bros var
komið á litlu andlitin. Þetta var
Ástu mjög ljúft, því hún var
alla tíð mjög barngóð.
Ég minnist þess oft með
miklu þakklæti hvaö Ásta
reyndist mér og foreldrum
mínum vel þegar ég lenti í bíl-
slysi þennan sama vetur, þá
kom vel í ljós hvað hún var
hugulsöm oggóð.
Eg kom til Astu í haust og var
hún þá komin á sjúkrahús.
Hún vissi alveg sjálf hvað var
að henni og aö hverju stefndi,
en hún var mjög róleg og sterk
og þannig hefur hún alltaf ver-
ið í gegnum lífiö. Hún barðist í
gegnum veikindi sín eins og
hetja. En nú er hún farin yfir
móðuna miklu, mér finnst svo
allt of fljótt, því hún var alltaf
svo hraust og hress og því vildi
maður vart trúa því að hún
væri að fara.
Anna mín og Eiríkur, ég og
fjölskylda mín öll vottum ykk-
ur og fjölskyldum ykkar dýpstu
samúð. Missir ykkar er mikill,
en minningin um góða móður
lifir alltaf.
Ragnhildur Þórðardóttir
Kveðja frá barnabörnum
Sem þá á vori sunna hlý
sólgeislum latika nærir
og fftlkolli innan í
óvöknuð blöðin hrærir,
svo vennir fógur minning manns
margt eitt smáblóm um sveitir lands,
frjóvgar og blessun færir.
(Jónas Hallgrímsson)
Það eru ekki komin þrjú ár
síðan við fylgdum afa okkar,
Grími, til grafar. Og enn
kveðjum við ættmenni í síð-
asta sinn. í þetta sinn er það
amma okkar, sem eftir hart og
erfitt stríð kveður þennan
heim og heldur í sína síðustu
för. í lifanda lífi var hún klett-
ur í hafinu, hörð af sér, kjark-
mikil og virtist geta staðið af
sér öll verstu veður. Það er
dæmi um kjarkinn í henni að
stuttu fyrir andlátið bað hún
um að sér yrði færð mynda-
vél, svo hún gæti nú átt
mynd af sér þegar hún kæmi
heim. Það virtist vera sama
hvað bjátaði á, alltaf var gott
að frétta og henni leið bæri-
lega. Það var ekki hennar að
bera vandræði sín á torg.
Það kom varla fyrir, þegar
maður kom í Drápuhlíðina til
afa og ömmu, að amma væri
ekki að prjóna, og þær eru
ófáar peysurnar hennar sem
fólk, bæði hér heima og er-
lendis, klæðist. Amma var ör-
lát kona og gaf stórar gjafir,
hvaöa nafni sem þær tjáir að
nefna. Hún var í gegnum árin
stoð og stytta afa í veikindum
hans. Þá hefði engan grunað
að það myndi herja á hana
ömmu jafn skæður sjúkdóm-
ur og sá sem lagði hana aö
velli.
Síðustu dagana var farið að
draga af henni og lést hún á
afmælisdegi elsta barnabarns-
ins síns, 71 árs að aldri.
Við vitum að nú leiðir afi
hana um himnasaliná og
kynnir hana fyrir nýjum
heimkynnum þar sem henni
mun aftur líða vel.
Um leið og við kveðjum
ömmu í síðasta sinn, viljum
við þakka henni samfylgdina.
Við biðjum algóðan Guð um
að vernda minningu ömmu
okkar og þeirra hjóna. Saman
munu amma og afi vaka yfir
fólkinu sínu og gæta þeirra
um ókomna tíð.
Grímur Fannar, Þorlákur,
Bjarki Rafn, Daði og Rúnar Örn
Nú er Ásta, eins og hún oftast
var kölluð, farin frá okkur til
betri heima. Þar er hún nú
„frjáls eins og fuglinn", laus
úr þeim fjötrum sem veikur
líkaminn lokaði hana inni í
síðustu mánuðina.
Leiðir okkar lágu saman í
leikskólanum Skógarborg við
Borgarspítalann, nú Sjúkra-
húsi Reykjavíkur, en þar starf-
aði Ásta í þrettán ár. Lét af
störfum fyrir ári, þá sjötug aö
aldri.
Hún sá um eldhúsið, sem
jafnframt er setustofa starfs-
fólks og því oft þröngt á
þingi. Þrengslin skiptu ekki
máli, Ásta var hrókur alls
fagnaöar. í eldhúsinu var ætíð
líf og'fjör, svo oft heyrðust
hlátrasköll inn um allt hús. Þá
sérstaklega þegar „bílstjórarnir
okkar", þeir Friðrik og Siggi,
komu með matinn, enda ann-
ar þeirra úr Húnavatnssýsl-
unni og þeir félagar miklir
vinir Ástu.
Ásta var falleg kona, félags-
lynd, skemmtileg, myndarleg
til verka og jafnframt rösk,
sama hvort það var aö baka
kökur, gera hannyrðir eða
þrífa, allt var gert af sama
skörungsskapnum.
Hún hafði yndi af ferðalög-
um, tónlist, dansi og að spila,
sérstaklega félagsvist og vann
hún oft til verðlauna í
keppni, t.d. hjá Húnvetninga-
félaginu í Reykjavík, en þar
var hún virkur félagi. Oft voru
tekin dansspor í eldhúsinu og
fíflast t.d. fyrir dansiballið á
Vesturgötunni, eins og Ásta
kaliaði skemmtunina með