Tíminn - 24.02.1996, Qupperneq 10

10
Wmtom
Laugardagur 24. febrúar 1996
Vinnumálasambandib hafnar verbbólgusamningum og skorar á ríkib
ab hœtta ab i'ita á hópuppsagnir sem ígildi verkfalls:
Sérréttindi eru
algjör tímaskekkja
Stórhugur í byggingafyrirtcekjum ef marka
má fjölgun umsókna um skuldabréfaskipti til
nýbygginga:
Nær fjórfalt
fleiri umsóknir
Stjórn Vinnumálasambands-
ins fagnar framkomnum
drögum ab breytingum á
lögum um réttindi og skyld-
ur opinberra starfsmanna og
væntir þess ab ríkisstjórn og
Alþingi standi fast á því ab
ná fram áformubum breyt-
ingum. Sambandiö telur
löngu tímabært ab afnema
sérréttindi opinberra starfs-
manna sem þeir hafa um-
fram abra landsmenn og eins
t.d. ævirábningu, biblauna-
rétt, fyrirframgreibslu launa,
orlofsrétt og fleira sem eru
Umhverfisrábherrar OECD-ríkj-
anna (Efnahags- og framfara-
stofnunarinnar) sendu frá sér yf-
Reykjavík, Akureyri og
Eyjar:
Andersen
og Dissing
Hinir góbkunnu dönsku lista-
menn Benny Andersen og Povl
Dissing sem þekktastir er hér-
lendis fyrir vísnabálkinn Svantes
Viser, eru væntanlegir til íslands í
næsta mánuði. Þeir munu halda
tónleika í Þjóðleikhúsinu þann
12. mars ásamt Jens Jefsen. Þann
13. mars spila þeir í Deiglunni á
Akureyri og þann fjórtánda verða
þeir í Vestmannaeyjum.
Miðasala á tónleikana í Þjóð-
leikhúsinu hefst 2. mars í miða-
sölu Þjóðleikhússins. ■
algjör tímaskekkja í nútíma-
samfélagi.
í ályktun stjórnarinnar frá
því á fimmtudag kemur einnig
fram að samskiptareglur á
vinnumarkabi séu orðnar úr-
eltar og standa í vegi fyrir því
að eðlilegur árangur náist og
jafnræðis sé gætt. VMS treystir
því að áfram verði unnið að
því að reyna að ná sátt á með-
al heildarsamtaka á vinnu-
markaöi um nauðsynlegar
breytingar á samskiptareglum.
En þar sem tvísýnt þykir að
sátt náist í tæka tíð á milli við-
irlýsingu ab loknum fundi í París
í vikunni þar sem fram kemur ab
nýlegar athuganir OECD á sam-
spili atvinnustigs og umhverfis-
reglna bendi til þess ab strangari
umhverfislöggjöf hafi ekki
hindrab atvinnusköpun heldur
hugsanlega leitt til örlítib hærra
atvinnustigs en ella hefbi orbib. í
því samhengi er bent á hinn ört
vaxandi „umhverfisibnab", t.d. á
svibi endurvinnslu og mengunar-
varna.
Auk þess sýnir könnunin ab lög
og reglur á sviði umhverfismála
hafi ekki haft sjáanleg áhrif á sam-
keppnisstöðu og millilandaversl-
un. Jafnframt hefur ekki borið á því
að fyrirtæki flytji sig til landa sem
gera minni umhverfisverndarkröf-
ur.
Rábherrarnir telja að umhverfis-
vernd þurfi ab vera forgangsmál á
alþjóðavettvangi enda fjárfesting í
framtíð mannkyns.Guðmundur
Bjarnason, umhverfisrábherra,
sótti fundinn fyrir íslands hönd.
komandi aðila í þessi máli,
leggur stjórnin áherslu á að
jafnhliða viðræðum haldi rík-
isstjórnin áfram undirbúningi
að lagafrumvarpi um þetta
efni.
Þá telur stjórn VMS að ekki
verði unnt að verða við fram-
komnum væntingum ein-
stakra forystumanna launa-
fólks um stórfelldar kaup-
hækkanir við gerð næstu
samninga, án þess að raska
áunnu efnahagsjafnvægi.
VMS telur það ekki koma
launafólki til góða að verð-
bólgan fari á skrið á ný og því
kemur það ekki til greina af
þess hálfu að semja á þeim
grundvelli.
Þess í stað leggur VMS
áherslu á að samtök atvinnu-
lífsins taki upp viðræður á
svipuðum grunni og sam-
bandið hefur áður lagt til um
leiðir til kjarajöfnunar, bættra
kjara í framtíðinni, sam-
keppnisstöðu atvinnulífsins
og aðlögum að breyttum sam-
félagsháttum.
Þá er áréttað mikilvægi þess
að stjórnvöld standi við gefin
fyrirheit um hallalaus fjárlög á
næsta ári. Það næst hinsvegar
ekki ef ríkið semur jafnharðan
við opinbera starfsmenn um
meiri launahækkanir en gert
er á almenna markaðnum á
sama tíma og ráðuneyti og
stofnanir standa í stríði við að
ná niður kostnaði.
VMS gerir einnig þá kröfu á
hendur ríkinu að það láti af
þeim vinnubrögðum að taka á
samningamálum þegar heilu
hóparnir hafa sagt upp störf-
um og líta á þab sem ígildi
verkfalls. Sambandið bendir á
ab starfsmaður sem er að
hætta er ekki samningsaðili
um neitt, enda gerir venjuleg-
ur atvinnurekandi strax ráð-
stafanir til að ráða annan
mann í starf sem sagt hefur
verið upp. -grh
Stórhugur virbist nú í bygg-
ingarabilum ef marka má gíf-
urlega fjölgun umsókna um
skuldabréfaskipti vegna
íbúðabygginga sem Húsbréfa-
deild bárust núna í janúar, eba
um 375% fjölgun m.v. sama
mánub í fyrra og um 220%
m.v. janúar árib þar ábur. Hátt
í 60 byggingarabilar sóttu um
skuldabréfaskipti í síbasta
mánubi. Abeins einu sinni á
síbasta ári fóru umsóknir rétt
yfir 60 en níu mánubi á árinu
voru þær aftur á móti abeins á
milli 10 og 20 talsins og kring-
um 260 á árinu öllu.
Einstaklingar hafa líka sent
inn töluvert fleiri umsóknir um
skuldabréfaskipti nú heldur en
fyrir ári. Umsóknir vegna ný-
bygginga einstaklinga voru um
36% fleiri núna í janúar fyrir ári
og umsóknir vegna kaupa not-
abra íbúba, sem er langalgeng-
asti lánaflokkurinn, voru nú
18% fleiri. Umsóknir um
greiöslumat í janúar voru samt
aðeins um 180 sem er meira en
helmings fækkum m.v. janúar í
fyrra. Áhugi á húsbréfalánum til
endurbóta virðist fara minnk-
andi. Einungis 10 einstaklingar
sóttu um skuldabréfaskipti
vegna slíkra framkvæmda núna í
janúar, sem er fækkun frá síbasta
ári og enn meiri fækkun frá ár-
inu á á undan. í fyrra urbu slíkar
umsóknir flestar 25, í september
en árib þar ábur flestar 35 í ein-
um mánuði.
Þótt heildarfjöldi umsókna
hafi stórlega aukist fækkabi af-
greiðslum Húsbréfadeildar á
hinn bóginn í flestum lánaflokk-
um. Fréttabréf stofnunarinnar
rekur þab m.a. til þess ab verið
var ab skipta um húsbréfaflokk í
mánubinum.
Strangari umhverfislöggjöf ekki hindraö atvinnu-
sköpun:
Ort vaxandi um-
hverfisibnaöur
Einkavæöing Pósts og síma á boröum þingmanna
Frumvarp um einkavæbingu
Póst- og símamálastofnunar-
innar er nú komib á borb
þingmanna. Frumvarpib er
samib af nefnd sem sam-
göngurábherra skipabi 12.
ágúst 1991 til þess ab endur-
skoba lög um starfsemi
stofnunarinnar. í frumvarp-
inu segir ab ríkisstjórninni sé
heimilt ab stofna hlutafélag
um rekstur Póst- og síma-
málastofnunarinnar er nefn-
ist Póstur og sími hf.
í frumvarpinu er gert ráð fyr-
ir að nafnverð stofnfjár verbi
75% af bókfærðu eigin fé Póst-
og símamálastofnunarinnar
samkvæmt efnahagsreikningi
31. desember sl. en 25% eigin
fjár verði fært í varasjóð. Gert
er ráð fyrir að hlutafélagið
Póstur og sími hf. taki til starfa
eigi síbar en 1. október næst-
komandi en samgönguráð-
herra skipi nefnd til þess ab
annast nauðsynlegar aðgerðir
og hafa yfimmsjón meb fram-
kvæmd laganna að því leyti.
Frumvarpið er lagt fram sem
stjórnarfrumvarp og lagði
þingflokkur Sjálfstæðisflokks-
ins strax til að svo yrði en
þingflokkur Framsóknar tók
sér ákveðinn umhugsunarfrest
meðal annars til þess að kynna
sér viöhorf starfsfólks stofnun-
arinnar. Að því loknu sam-
þykkti hann að gerast aðili að
frumvarpinu án fyrirvara.
í frumvarpinu kemur fram
ab fastráðnir starfsmenn Póst-
og símamálstofnunarinnar
skuli eiga rétt á störfum hjá
hinu nýja félagi og þeim boðn-
ar sambærilegar stöður hjá því
og þeir gegna nú og haldi öll-
um þeim réttindum hjá hluta-
félaginu er þeir hafa áunnið
sér hjá stofnuninni. Biðlauna-
réttur falli þó niður ef viðkom-
andi starfsmaður kjósi fremur
að hverfa frá störfum en að
taka við sambærilegu starfi hjá
Pósti og síma hf. Um lífeyris-
mál starfsmanna er gert ráð
fyrir að fastráðnir starfsmenn
stofnunarinnar, sem hafa
áunnið sér rétt til lífeyris-
greibslna, haldi þeim greiðsl-
um gagnvart hlutafélaginu en
eigi ekki rétt á greiðslum úr
sjóðnum meðan þeir halda
óskertum launum hjá félag-
inu.
í frumvarpinu er gert ráð fyr-
ir að skilja þær starfsgreinar
hlutafélagsins að sem annars
vegar byggjast á samkeppni
við önnur fyrirtæki og þær
sem njóta einkaleyfis og takast
skyldur á herðar samkvæmt
því. Þannig verbur hlutafélag-
inu óheimilt ab nota fjármagn
sem skapast vegna starfsemi er
grundvallast á rekstrarleyfum
til þess ab lækka verð á tækjum
og búnabi sem félagið selur á
neytendamarkaöi í samkeppni
við önnur fyrirtæki. Gert er
ráð fyrir ab stjórn félagsins
setji því gjaldskrá er byggist á
almennum arðsemissjónar-
miðum en einnig verði tekib
tillit til tækninýjunga er geti
haft áhrif á verðlagningu á
þjónustu. Gjaldskrár verði
háðar samþykki samgönguráð-
herra að því sem varðar verð-
lagninu á póst- og símaþjón-
ustu innanlands er byggist á
einkaleyfi er félagið kann að
hafa á hverjum tíma.
Í athugasemdum með frum-
varpinu segir ab síðustu tvo
áratugina hafi þróun fjar-
skiptatækni verið afar ör svo
jafna megi við byltingu. Á
sama tíma hafi verið losað um
ýmsar opinberar hömlur í fjar-
skiptum og dregið úr veitingu
einkaleyfa á meban frjálsræði
hafi aukist hröbum skrefum.
Þessi þróun hafi leitt af sér
aukna samkeppni milli stofn-
ana og fyrirtækja er veiti fjar-
skipta- og póstþjónustu. í at-
hugasemdunum segir einnig
að með þeirri uppbyggingu
símakerfisins sem átt hafi sér
stað hér á landi ab undan-
förnu sé ísland vel í stakk búið
til að semja sig ab þeirri
stefnumótun sem þjóbir Evr-
ópubandalagsins hafi markaö
og hafi nefnd sú er samdi
frumvarpið meðal annars ver-
ið komið á fót meb hliðsjón af
fyrirhugaðri aðild að Evrópska
efnahagssvæðinu.
Meb þessu frumvarpi er ís-
land þó í hópi þeirra þjóða er
kosið hafa að fara sér hægar í
þessum efnum því benda má á
að í Bretlandi og Danmörku
hefur hlutur hins opinbera í
póst- og símamálastofnunum
verið boðinn til sölu á opnum
markaði en í öðrum löndum á
borð vib Noreg hafi verið látið
nægja að breyta rekstrarformi
viðkomandi stofnunar á sama
hátt og hér er verið ab leggja
til. í athugasemdum nefndar-
innar segir ab hvort sem ríkið
hafi haldið sínum hlut í
tengslum vib breytingar á
rekstrarformi póst- og síma-
málstofnana í Evrópu þá hafi
markmiöin með breytingum
fyrst og fremst veriö undirbúa
aukna samkeppni og hafi
hlutafélagsformið nær undan-
tekningalaust orðið fyrir val-
inu í þeim efnum. -ÞI