Tíminn - 27.02.1996, Blaðsíða 9

Þriöjudagur 27. febrúar 1996

9
Frumvörp um eign-
arhald á auölindum
Þórir Gubmundsson.
Sendifulltrúar Rauöa kross íslands:
Þórir til Kasakstan
og virkjun
Þingmenn Alþýbuflokksins
hafa lagt fram á Alþingi
frumvörp um eignarhald á
aublindum í jörðu og um
virkjunarrétt fallvatna. Mark-
miö frumvarpanna er annars
vegar aö setja heildarlöggjöf
um eignarhald á auölindum í
jöröu, en hinsvegar ab ákveöa
meö skýrum hætti aö ríkib
hafi umráöa- og hagnýtingar-
rétt yfir orku allra fallvatna
utan afmarkaðra landsvæöa
sem háö eru rétti um einka-
eign.
I greinargerö meö frumvarpi
um eignarhald á auölindum í
jöröu segir aö almenn löggjöf
um þau mál hafi aldrei verið
sett hér á landi, heldur aðeins
sett löggjöf um eignarhald á til-
teknum verömætum. Bent er á
aö á síðustu tveimur áratugum
hafi nánast á hverju ári verið
lögð fram frumvörp á Alþingi
um eignarhald á jarðhita. Ým-
ist hafi verið um stjórnar- eða
þingmannafrumvörp að ræða,
en öll miðast að því að tak-
marka umráða- og hagnýting-
arrétt landeigenda miðaö viö
tiltekið hitastig eða dýpt. Ekk-
ert þessara frumvarpa hafi náð
fram að ganga og Alþingi aldrei.
tekið efnislega afstöðu til
þeirra, þar sem þeim hafi ýmist
verið vísað til ríkisstjórnarinnar
eða umræðum um þau ekki
verið lokið í nefndum. í um-
ræðum um málin hafi meðal
annars komið fram spurningar
um hvort landeigendur ættu
stjórnarskrárvarinn rétt til alls
jarðhita undir landi sínu eða
hvort heimilt væri að takmarka
þann rétt án bóta. Frumvarp
Alþýöuflokksmanna um eignar-
hald tekur til auðlinda í ís-
lensku landi, í botni vatnsfalla
og stöðuvatna og sjávarbotni
innan netalaga, en eignarhald
ríkisins á auðlindum utan
þeirra sjávarmarka er netalög
ná til er tryggt í núgildandi lög-
um.
fallvatna
Frumvarpið um virkjunarrétt
fallvatna gerir ráð fyrir umráða-
og hagnýtingarrétti hins opin-
bera yfir orku vatnsfalla utan
afmarkaðra landa er háð eru
einkarétti, en gert er ráð fyrir
að þeir sem þegar hafi hafið
virkjanaframkvæmdir skulu
halda þeim réttindum er þeir
hafi öðlast samkvæmt gildandi
lögum. Þá hafi landeigendur
heimild til að reisa og reka raf-
orkuver með allt að 200 kíló-
watta afli í þeim vatnsföllum
sem um land þeirra renna. í
greinargerð með frumvarpinu
er vitnað til dóma Hæstaréttar
varðandi eignarréttarmál á af-
réttum og almenningum. Síöan
segir að í framhaldi af dómi
Hæstaréttar frá 1981, þar sem
rétturinn telji skýr lagaákvæði
ekki fyrir hendi, hafi verið sam-
in drög að frumvarpi slíkra
laga. Tveimur árum síðar, 1984,
hafi þáverandi ríkisstjórn skip-
ab þriggja manna nefnd til þess
aö gera drög að lagafrumvarpi.
Nefndin hafi skilað drögum ab
frumvarpi um þjóðlendur á
fyrri hluta ársins 1993, en ekki
hafi náðst samstaða um flutn-
ing þess milli þáverandi stjórn-
arflokka, þar sem ágreiningur
hafi verið um að ákvæði þess
væru í samræmi við eignarrétt-
arákvæði stjórnarskrárinnar.
Sighvatur Björgvinsson, fyrsti
flutningsmaður þessa frum-
varps og þáverandi iðnaðarráð-
herra, fól þá lögmönnum aö
endursemja frumvarpið með
hlibsjón af þeirri gagnrýni.
Samkomulag varð þó ekki á
milli Alþýðu- og Sjálfstæðis-
flokks um málið, en í greinar-
gerð þingmanna Alþýðuflokks-
ins nú segir ab til þess ab eyða
réttaróvissu sé nauðsynlegt að
Alþingi taki afstöðu og öll tví-
mæli af, sem ab áliti flutnings-
manna yrði best gert með því
að samþykkja frumvarp það
sem nú er flutt.
-ÞI
Þórir Gubmundsson, frétta-
maöur Stöövar 2 og Bylgjunn-
ar, hefur veriö ráöinn til
starfa sem sendifulltrúi Rauöa
kross íslands til eins árs.
Hann heldur til Almaty í Ka-
sakstan nú í lok febrúar, en
þar mun hann gegna starfi
upplýsingafulltrúa Alþjóöa-
sambands Rauöa krossins fyr-
ir Kasakstan, Kirgistan, Tad-
sjikistan, Túrkmenistan og
Usbekistan. Auk þess hefur
Ingvar Ásgeirsson viöskipta-
fræöingur gerst sendifulltrúi í
Monróvíu í Líberíu. Hann
mun hafa umsjón meö fjár-
málum vegna hjálparstarfsins
þar og abstoöa vib uppbygg-
ingu Líberíska Rauba kross-
ins. Aö Þóri og Ingvari meö-
töldum starfa tíu sendifulltrú-
ar Rauöa kross íslands í níu
löndum um þessar mundir.
Lýðveldin fimm í Mið-Asíu,
sem áöur tilheyrðu Sovétríkjun-
um, eru í sárum efnahagslega
og félagslega. Stór hluti íbú-
anna líöur skort og opinberu
velferðarkerfi er vart fyrir ab
fara. Rauði krossinn hefur á
undanförnum árum stabið fyrir
ýmiss konar hjálparstarfi og
sinnt mikilvægum verkefnum í
heilbrigðismálum og neyöar-
vörnum. Fatnaði og matvælum
var til dæmis dreift til um 700
þúsund íbúa í Tadsjikistan einu
á síðasta ári. Sérstök áhersla er
lögð á að aðstoöa við uppbygg-
ingu hinna nýstofnuðu lands-
félaga Rauða krossins í löndun-
um, enda munu þau gegna
mikilvægu hlutverki í neyðar-
vörnum og hjálparstarfi.
Þórir Guðmundsson er 35
ára. Hann á ab baki nám í fjöl-
miðlum og alþjóðlegum sam-
skiptum í Bandaríkjunum og
Evrópu og hefur mikla reynslu
af alþjóölegri fjölmiðlun. Hann
starfabi um hríö á DV og hjá
Ríkisútvarpinu, en gekk til liðs
við fréttastofu Stöðvar 2 þegar
hún tók til starfa og hefur verið
fréttastjóri erlendra frétta þar
undanfarin ár, auk þess að vera
fréttaritari Reuters á íslandi.
Þórir er kvæntur Steinunni Arn-
þrúði Björnsdóttur guðfræðingi
og eiga þau tvö börn. Fjöl-
skylda Þóris mun koma til hans
í Kasakstan innan skamms.
Vinningar Fjöidi Vinnings-
1. 5-5 0 4.146.173
2. 4-5 5 135.360
3. <-5 55 12.730
4. 3 af 5 2.468 660
Samtals: 2.526 6.881.283
Upptýsingar um vinningstölur fést einnig í símsvara
568-1511 eöa Grænu númeri 800-6511 og i textavarpi
Starfið á ESSO stöðinni tengist
auðvitað bílum að miklu leyti.
Einn mikilvægasti hluti þess
eru þó engu að síður kynni við
þá viðskiptavini sem með viðmóti
sínu hvetja starfsmenn ESSO til
að veita enn betri þjónustu.
■H @) HB
E S S O ÞJÓNUSTA - s n ý s t u m þ i g Olíufélagiðhf
~50ára —
Ánægjuleg
þjónusta