Tíminn - 02.03.1996, Blaðsíða 8

8
Laugardagur 2. mars 1996
IT-áT*- iftff iflify
(hPuSttOuTIIIuí
»ww
Bara lítill hópur sem skokkar og boröar skynsamlega, en miklu stœrri hópur sem safnar aukakílóunum?
/
Islendingar 4 til 5 kg
í ljósi nýlegrar líkamsræktar-
vakningar og ótal fituléttra og
sykurskertra matvæla síöustu
ár, vekur þaö athygli aö ís-
lendingar, bæöi karlar og
konur, viröast jafnaöarlega 4
til 5 kílóum þyngri heldur en
jafnaldrar þeirra voru fyrir 10
árum, samkvæmt niöurstöö-
um MONICA-rannsóknar
Hjartaverndar. „Já akkúrat,
þetta er þróunin í þjóöfélag-
inu. Og kannski endurspegl-
ast þetta aö einhverju leyti í
því, aö þótt viö höldum okkur
vera óskaplega dugleg í
heilsuræktinni, þá er þab
sennilega bara einhver ákveb-
inn hópur sem er svona litrík-
ur og áberandi, en annar hóp-
ur og miklu stærri gerir ekk-
ert. Hann situr bara heima og
boröar snakkiö sitt framan
viö myndbandib," sagöi Uggi
Agnarsson læknir hjá Hjarta-
vemd.
Hvernig þetta veröi helst
skýrt segir Uggi í rauninni erfitt
ab segja. Þótt frekari upplýsing-
ar væri aö vísu unnt að fá úr
spurningalistum Hjartaverndar,
þá útheimti slíkt gríöarlega
vinnu. Þannig ab þótt lítillega
hafi verið reynt aö kíkja á
íþróttir, hreyfingu og mataræði,
þá lægju haldbærar skýringar á
þessari þróun í raun ekki fyrir. í
næsta áfanga verði aftur á móti
sérstök og mjög ítarleg matar-
æöiskönnun, sem Laufey Stein-
grímsdóttir mun standa fyrir,
en sú könnun geti því miður
ekki fariö aftur í tímann, því
enginn muni hvað hann borö-
aði fyrir áratug.
Uggi segir eitt 10 ára tímabil
ekki nót til aö spá um hvort
svipuð þróun muni halda
áfram. „En þetta gefur vissulega
vísbendingar og þær eru hugs-
anlega áhyggjuefni. Kannski er-
um viö aö þróast svolítiö í þá átt
sem viö sjáum í Ameríku, svolít-
iö breiða botna. Menn tali þar
um hamborgararassa."
Þótt aukakíló séu einn af
áhættuþáttum hjartasjúkdóma,
segir Uggi dánartíðni vegna
Þriöjungur atkvœöisbœrra manna á móti flutningi 1.-4. bekkjar til Nesjaskóla. Bœjarstjórinn á Höfn:
Ab nokkru leyti spurn-
ing um hrepparíg
„Abalatriöiö er ab okkur finnst al-
veg út í hött ab fara meb skólann
út úr því samfélagi sem börnin
búa í. Þab þarf nýjan skóla hér á
svæbinu, þó svo ab þessi akstur
eigi sér stab, og þab þarf ab ganga
í byggingu hans af fullum krafti
sem fyrst," segir Þórgunnur
Torfadóttir, kennari vib Hafnar-
skóia, en hún er í hópi 400 at-
kvæbisbærra einstaklinga sem
hafa afhent bæjarstjóranum á
Höfn í Homafirbi mótmælalista
gegn því ab flutningur verbi á 1.-
4. bekk barnaskólans í Nesja-
skóla, sem er um 8 km frá kaup-
stabnum. AIls em um 1200
manns á kjörskrá á svæbinu,
þannig ab um þribjungur atkvæb-
isbærra manna virbist óánægbur
meb ákvörbun bæjarstjórnar.
Þórgunnur segir málib fyrst og
fremst snúast um pólitískan vilja til
rábstöfunar fjármuna og hún telur
lausn bæjarstjóra óhagkvæma.
Skólaaksturinn sé dýr, þab þurfi
gæslumann í rútuna, töluvert dýrar
breytingar á húsnæbi o.s.frv.
Sturlaugur Þorsteinsson bæjar-
stjóri segir krakkana munu verba
áfram í skóla innan sama sveitarfé-
lags og hann telji gamaldags
hrepparíg valda þessari óánægju ab
nokkru leyti. Þab sé rétt ab pólitísk-
ur vilji rábi þessari ákvörbun, mjög
brýnt sé t.d. ab bæta hag framhalds-
skólans sem búi vib mjög vondar
abstæbur. Sturlaugur segir ab á Nes-
kaupstab hafi börn verib flutt upp í
sveit og þar sé mikil ánægja meb til-
högun. Lausnin meb tilfærslu skól-
ans í Nesjaskóla sé hugsub til fram-
búbar meb þrískiptingu grunnskól-
ans í huga, enda sé ekki á borbi bæj-
arstjórnar ab reisa nýjan barnaskóla
fyrir öll börn stabarins. Sjálfsagt sé
þó ab hlýba á rök þeirra, sem setji
sig gegn þessum fyrirætlunum í
skólamálum. 21. mars nk. verbur
málib tekib fyrir á fundi, en full
samstaba mun innan bæjarstjórnar
um málib. -BÞ
hjartasjúkdóma samt hafa farið
niöur á viö á þessu sama tíma-
bili og þjóöin hefur veriö aö
þyngjast. „Viö skiljum því ekki
alveg hvaö er aö gerast. En
kannski er meðferðarþátturinn
þar nokkuð ríkur," sagði Uggi. í
könnuninni kom jafnframt
fram að reykingar hafa minnk-
að mjög verulega í öllum ald-
urshópum.
Meðalþyngd
eftir aldri:
Karlar 1983 1993 Mismunur
aldur: kg kg kg
25-34 80 81 + 1
35-44 82 86 + 4
45-54 83 87 + 4
55-64 81 85 + 4
65-74 77 82 + 5
Konur
aldur:
25-34 65 68 + 3
35-44 67 72 + 5
45-54 70 74 + 4
55-64 69 74 + 5
65-74 66 70 + 4
Þótt landsmenn séu nú örlítið
hærri en jafnaldrarnir fyrir tíu
árum, aðallega þó fólk yfir
fimmtugt, getur það ekki skýrt
nema lítinn hluta þeirra 4 til 5
kílóa sem hver aldursflokkur
(nema yngstu karlarnir) eru nú
að meðaltali þyngri en áratug
áður. Þessi aukakíló svara nokk-
urn veginn til 1 fatanúmers. Og
þegar litið er skáhallt á tölurnar,
virðast tveir yngstu aldurshóp-
arnir hafa bætt við sig 5-7 auka-
kílóum á áratug. Til dæmis voru
25-34 ára konur 65 kg aö meöal-
tali áriö 1983, en tíu árum síðar
eru tíu árum eldri konur orðnar
72 kíló.
Uggi sagði sér ekki kunnugt
um aö hinar 30 þjóðirnar í
MONICA-rannsókninni hafi
ennþá birt tölur um þessa þætti.
Þannig að enn sé ekki vitað
hvort þróunin hefur verið svip-
uð í öðrum löndum.
Biblían í
skinnbandi
Biblían er komin á markaö-
inn í handunnu skinn-
bandi og er þarna um aö
ræöa sérlega vandaöa út-
gáfu, þar sem valiö var eitt
besta skinn sem fáanlegt er
á markaönum, samkvæmt
fréttatilkynningu sem send
hefur veriö fjölmiölum.
Bandið er unniö af þeim
Eggert ísólfssyni og Hallsteini
Magnússyni bókbindurum,
en notuð er útgáfa Hins ís-
lenska biblíufélags af Biblí-
unni.
Biblían í skinnbandinu
fæst í Kirkjuhúsinu og í betri
bókaverslunum. Dreifingu
annast íslensk bókadreifing
ehf. -ps