Tíminn - 06.03.1996, Blaðsíða 4

4
Miövikudagur 6. mars 1996
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: Jón Kristjánsson
Ritstjórnarfulltrúi: Oddur Olafsson
Fréttastjóri: Birgir Guðmundsson
Ritstjórn og auglýsingar: Brautarholti 1, 105 Reykjavík .
Sími: 563 1600
Símbréf: 55 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Mynda-, plötugerö/prentun: ísafoldarprentsmiðja hf.
Mánaðaráskrift 1550 kr. m/vsk. Verð ílausasölu 150 kr. m/vsk.
Flugmálaáætlun og
Reykjavíkurflugvöllur
Það gefur augaleið að þjóð, sem býr við aðstæður
eins og eru á íslandi, er mjög háð flugsamgöngum.
Á það bæði við ferðalög milli landa og innanlands.
Flugið er ferðamáti nútímans og ævintýraleg þró-
un hefur orðið í þessari atvinnugrein á skömmum
tíma. íslensku þjóðinni var kippt inn í hana á
ófriðartímum í seinni heimsstyrjöldinni, þegar
flugið var að ryðja sér til rúms af miklum krafti
sem þáttur í hernaði og í almennum samgöngum.
Fyrstu stóru flugvellirnir hér voru því byggðir
sem hernaðarmannvirki og enn er meginmilli-
landaflugvöllurinn tengdur slíkum umsvifum og
rekstur flugbrautanna og búnaður kostaður af
Bandaríkjamönnum.
Mikil uppbygging hefur verið á undanförnum
árum í flugvallarmannvirkjum um landsbyggðina
og enn vantar nokkuð á að viðunandi ástand sé á
þeim vettvangi. Því er þó ekki að neita að bættar
landsamgöngur hafa dregið úr flutningum á ýmsa
smærri flugvelli og áætlunarleiðir í flugi innan-
lands eru í vaxandi samkeppni við einkabílinn,
sem stafar af betri vegum. Staðan er hins vegar
þannig nú að stærsti flugvöllur innanlandsflugs-
ins, Reykjavíkurflugvöllur, þarfnast uppbyggingar,
og fjármál flugstöðvarinnar í Keflavík, sem er mót-
tökustaður fólks sem kemur til landsins og hluti af
flugvallarmannvirkjum, eru í ólestri vegna þess að
aldrei hefur verið gengið frá því hvernig á að borga
af þeim lánum, sem tekin voru á sínum tíma í þá
byggingu.
Flugvellir eru í eðli sínu dýr mannvirki með
strangar öryggiskröfur og dýran búnað. Rekstur
þeirra er einnig dýr, meðal annars vegna þess að
ýtrustu kröfur þarf að gera um öryggi. Þessi mála-
flokkur kallar því á fjármagn bæði til uppbygging-
ar og rekstrar og er aðkallandi verkefnum langt frá
því lokið.
Nú síðustu árin hafa markaðir tekjustofnar af
flugumferð verið notaðir til þess að standa straum
af uppbyggingu á flugvöllum landsins og nú síð-
ustu árin hefur hluti þessarar upphæðar verið tek-
inn í rekstur. Þetta er vegna þess hve þörfin er mik-
il og sökum niðurskurðar í ríkisfjármálum. Við
þessar aðstæður er enn meiri höfuðverkur að for-
gangsraða í flugmálum og afar áríðandi er að það
fjármagn, sem tiltækt er, komi að sem bestum not-
um.
Samkvæmt flugmálaáætlun, sem liggur nú fyrir
Alþingi, er reiknað með að veita fjármagni í endur-
byggingu á flugbrautum Reykjavíkurflugvallar á
árunum 1997 til 1999. Líta verður á þetta sem
stefnumörkun frá stjórnvalda hálfu að flugvöllur-
inn verði áfram í borginni, og í sama dúr er yfirlýs-
ing borgarstjórans í Reykjavík um þetta efni. Þess-
ari stefnumörkun ber að fagna og undir hana skal
tekið. Það er þá ekkert því til fyrirstöðu að 'skipu-
leggja flugvallarsvæðið með tilliti til áframhald-
andi hlutverks þess sem samgöngumiðstöð innan-
landsflugsins.
Nýr jafnabarmannaforingi?
Alþýbublaðiö skýrir frá því í gær ab
einn af aðalræöumönnum á afmæl-
isfagnaði Alþýðuflokksins veröi
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borgar-
stjóri og kvennalistakona. í fljótu
bragði virðist þessi litla frétt ekki
túlka stórkostleg pólitísk tíöindi,
enda munu bæði Spaugstofumenn
og hljómsveitin Spaðar koma fram á
afmælisfagnaðinum líka og það bob-
ar heldur ekki nein stórkostleg pólit-
ísk tíðindi.
Þó leynir þessi frétt nokkuð á sér,
að mati djúpstjórnmálaskýrenda,
vegna þess að undanfarið hefur ver-
ib að ágerast orðrómur um að borg-
arstjóri R-listans og fyrrum þing-
maður Kvennalistans sé á leið yfir í
Alþýðuflokkinn og hyggist leika lyk-
ilhlutverk í útvíkkun flokksins og
sameiningarhugmyndum jafnaðar-
manna innan útvíkkaðs Evrópu-
sinnaðs Alþýðuflokks.
Frægt er að Jón Baldvin nánast
baub borgarstjóranum forustuemb-
ætti í slíkum flokki á einum af nokk-
ur hundruð fundum, sem haldnir
hafa verið um sameiningu jafnaðar-
manna. Össur svili Ingibjargar hefur
líka verið iðinn við að benda á hana
sem vænlegan forustumann jafnað-
armanna.
Hrun Kvennalistans
Samhliða þessari umræðu um Stór- Alþýðuflokk
hefur farið fram engu kraftminni umræða um
hnignun og endalok Kvennalistans. Ólíkt því sem
sagnfræðingar hafa sagt um hrun Rómarríkis til
forna, hafa engar tilgátur komið fram um kopar í
vatnsleiðslum á skrifstofu Kvennalistans. Hrun
Kvennalistans er ekki nægjanlega mýstískt til þess.
Það blasir einfaldlega viö að boðskapur flokksins á
ekki nokkurn hljómgrunn lengur og þorri þjóöar-
innar er orðinn langþreyttur á einsleitu tali um
reynsluheim kvenna. Fjölskyldupólitík í víðari skiln-
ingi hefur leyst kvennapólitíkina af hólmi og það
hafa gömlu flokkarnir verib fljótari ab skilja en
Kvennalistinn, eins og kom svo berlega í ljós í síð-
ustu alþingiskosningum.
Augu manna hafa því beinst að því hvað tæki við
hjá einstökum stjórnmálamönnum Kvennalistans
eftir að flokkurinn sem slíkur hefur lognast út af. í
því ljósi er fréttin um ávarp Ingi-
bjargar á hátíðarsamkomu Alþýðu-
flokksins athyglisverb fyrir þá, sem
telja sig geta ráðið í táknmál sam-
einingar jafnaðarmanna.
Framtíbarfólkiö kynnt
Á þab er bent ab hátíðarsamkom-
an er tvískipt. Fyrst fer fram hátíð
föstudaginn 15. mars, þar sem
yngra fólkið er í abalhlutverki og
framtíðarmenn flokksins hafðir í
öndvegi. Seinni hlutinn er síðan á
sunnudeginum, þar sem gömlum
krötum er boöið til hófs, menn
horfa um öxl og þá mun formaöur-
inn ávarpa liðib. Til að undirstrika
sagnfræbilega þáttinn í þessari
seinni samkomu er Bubbi Morthens
fenginn til að syngja lög síns látna
frænda, Hauks Morthens, sem var
dyggur krati allt sitt líf.
Þeir tveir stjórnmálamenn, sem
munu ávarpa hátíðarsamkomu
framtíðarstjórnmálamannanna, eru
varaformabur Alþýðuflokksins,
Guömundur Árni Stefánsson, og
Ingibjörg Sólrún. Þeir, sem best
þekkja til í kratískum hugsunar-
hætti, fullyrða við Garra að kratarn-
ir séu með útspekúleruðum hætti
ab stilla upp saman tveimur hugs-
anlegum framtíðarleiðtogum og gefa flokksmönn-
um til kynna að hér séu komnir þeir stjórnmála-
menn, sem menn þurfa að velja á milli í framtíðinni.
Ingibjörg Sólrún hefur sjálf ekki viljað gangast við
því að hún sé í þann veginn ab verða foringjaefni í
Alþýðuflokknum, enda er hún foringi í mikilli breið-
fylkingu í Reykjavík þar sem alþýðuflokksmenn eru
aðeins örlítill minnihlutahópur. Því verður aö gera
ráð fyrir að allar óvarkárar yfirlýsingar af hálfu borg-
arstjórans gætu því auðveldlega spillt ágætu sam-
starfi í meirihluta borgarstjórnar. Engu ab síbur er
greinilegt að þessi litla frétt í Alþýðublaðinu minnir
menn á þær hugmyndir, sem sveimab hafa í bak-
grunni umræöunnar um Ingibjörgu Sólrúnu sem
hinn nýja leiötoga krata. Margir munu því leita
grannt eftir því á næstunni í pólitík borgarstjórans
hvort finnist vísbendingar til staðfestingar hinni
merkilegu kenningu um nýjan jafnaðarmannaleið-
toga.
Garri
■ Afmælishátíð Alþýðu-
flokksins - Jafnaðar-
mannaflokks íslands
Hátíðarhöld
á áttatíu ára
afmæli
Alþýðullokkurinn - Jafnaðarmanna-
flokkur íslands vcrður 80 ára 12. mars
næstkomandi, hann var stol'naður þann
dag 1916. Rokkurinn hyggst minnast
þessara tíniamóta rncð veglegum hætti.
Mikill afmælisfagnaður með borð-
haldi fer fram í Borgartúni 6 (Rúg-
• brauðsgerðinn) að kvöldi fóstudagsins
15. mars. í upphafi þeirrar samkomu
býður varaformaður flokksins, Guð-
inundur Árni Stefánsson, gesti vel-
komna. Borgarstjórinn í Reykjavík,
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, mun
ávarpa sainkomuna og hin vinsæla
gáfu- og gleði-
mannasveit
Spsiðar flytur
nokkur lög af
þessu sérstaka
tilefni. Spaða
skipa meðal
annarra Guð-
mundur Andri
Thorsson,
Gunuar Helgi
Kristinsson og
Sigurður Val- Ingibjörg Sólrún
geirsson. Leik- ávarpar jafnaðar-
ararnir Palmi menn í afmælis-
Gestsson, Örn fagnaði þeirra.
Ámason og Sig-
urður Sigurjónsson munu fara með
spaug og spé, án efa á kostnað stjóm-
málamanna.
GARRI
Hermenn Krists
Það var nokkuð dramatísk upplifun hjá mér fyrir nokkr-
um misserum, þegar ég sendi 7 ára gamlan son minn í
fótboltaskóla hjá Val á Hlíðarenda í Reykjavík. Sjálfur er
ég ekki Valsari og þekkti lítið til starfseminnar þar, en al-
menna hugmyndin var þó að láta strákinn kynnast al-
vöru knattspyrnulífsins, stæla hann og styrkja til að
koma nú í veg fyrir að hann yrði ab einhverri kveif.
Þab fór litlum sögum af knattspyrnukunnáttu
drengsins eftir þetta námskeið. Hins vegar hafði hann
lært reiðinnar ósköp af kristilegum kvæðum og kom
meira aö segja syngjandi heim eftir
fyrsta daginn eitthvað á þessa leib:
„Ég er ekki fótgöngulibi, riddaraliði,
stórskotaliði, ég er hermaður
Krists!"
Þó þetta væri ekki beinlínis það sem ég taldi
mig hafa verið að senda drenginn til að læra, hef
ég látib þab nokkuð liggja milli hluta að þó
KFUM-drengirnir í Val færu út um víðan völl þeg->
ar kemur að því ab ákveða hver eigi að kenna
hvað og hvemig.
En nú virðist mér þessi skortur á verkaskiptingu
vera kominn á kreik nokkuð víba í hinu kristilega sam-
félagi og hermenn Krists eitthvab farnir að missa takt-
inn í hergöngumarsinum.
S tétt a rf é I ag sf o r m ab u r I n n
Formaður Prestafélagsins tilkynnti þjóbinni í kring-
um áramótin síðustu, að hann hefði einungis blandað
sér í Langholtskirkjudeiluna vegna þess að hann væri
formaður í stéttarfélagi presta og öll önnur túlkun á af-
skiptasemi hans væri beinlínis óleyfileg. Hann upplýsti
ab hann væri hagsmunagæslumaður presta og sem slík-
ur stéttarfélagslegur fótgönguliöi og stórskotaliði, en
þess utan væri hann að sjálfsögðu líka hermabur Krists.
Þessi túlkun formannsins er í rauninni skiljanleg og
ekkert við hana ab athuga, enda fellur hún að hefð-
bundnum skilningi manna á hlutverki formanna í stétt-
arfélögum. Þess vegna kemst maður ekki hjá því að
velta fyrir sér hvers fótgönguliöi formabur Prestafélags-
ins er, þegar hann kemur fram með tillögu um ab starfs-
öryggi sóknarpresta og réttindi þeirra og staða í embætti
skuli skert með afar dramatískum hætti. í ályktun, sem
formaðurinn bar upp í stjórn félagsins í fyrrakvöld, er
gert ráb fyrir aö prestar geti misst embættisgengi, ef upp
komi ósættanlegur trúnaöarbrestur milli hans og ein-
hvers sóknarbarna hans. „Sé um alvarlegt trúnabarbrot
að ræða, gildir einu hvort það varðar við lög eða ekki....
Stjórn PÍ er þeirrar skobunar að ofangreint úrræðaleysi
kirkjunnar til að prófa og úrskurða í alvarlegum kæru-
málum valdi því, að prestur geti ekki reitt sig á að njóta
þeirrar grundvallarreglu íslensks rétt-
arfars, að teljast saklaus uns sekt hef-
ur verið á hann sönnub," eins og
Prestafélagsformaöurinn segir í til-
lögu sinni.
Hér er vissulega kominn fram athyglisverður
flötur og alls ekki svo galinn. Svipað sjónarmið
þekkist úr verslun og heitir að „kúnninn hafi alltaf
rétt fyrir sér".
Þab, sem hins vegar vekur athygli, er ab á sama
tíma og aðrir foringjar opinberra starfsmanna bíta
í skjaldarrendur til að verja réttindi sín og skyldur
skuli formaður stéttarfélags presta leggja til slíka tak-
mörkun og skerbingu á stöðu presta gagnvart sóknar-
barni sínu og raunar gagnvart hverjum sem vera vill.
Þab er einfaldlega verið að leggja til að prestar hafi
minni mannréttindi en aðrir þjóðfélagsþegnar, vegna
þess að svo brýnt sé ab þeir njóti fulls og óskoraös
trausts sóknarbarna. Þetta er göfug sýn og ber vott um
mikla fórnarlund. En á hún þá við í öllum tilfellum?
Líka í Langholtskirkju? Og hvaö varb um stéttarfélags-
legu hagsmunagæsluna? Hér er eitthvað meira en lítið
skrýtið á ferðinni!
Sá grunur er óumflýjanlegur að hér sé einhver rugl-
ingur á ferðinni. Stjórn Prestafélagsins og kirkjunnar
þjónar hafa greinilega tekib að sér að véra fótgöngulib-
ar, stórskotalibar og riddaraliðar, sem hugsa fyrst og
fremst um að vinna orrustur hver gegn öðrum. Senni-
lega þyrftu prestar landsins að fara í fótboltaskóla hjá
Val og rifja upp ab þeim er ætlað ab vinna stríð en ekki
bara orrustur, og vera hermenn Krists.
Á víbavangi
t
-BG