Tíminn - 13.03.1996, Blaðsíða 9
Mi&vikudagur 13. mars 1996
@Smíl$||Í BÚNADARÞINC
13
Vistvcent íslond til umfjöllunar á Bunaöarþingi:
Myndi vekja mikla
athygli víöa um heim
Vistvænt ísland myndi
vekja mikla athygli og
hrinda af staö umfjöllun í
fjölmiblum um allan heim
án mikils tilkostnaöar. Þaö
myndi skapa íslenskum
bændum sterkari stööu
gagnvart erlendri sam-
keppni og iandinu viö-
skiptasambönd á sérhæfö-
um mörkuöum. Þá myndi
þaö einnig skapa nýja
möguleika fyrir feröaþjón-
ustu á íslandi og auka verö-
mætasköpun þjóöarbúsins.
Þetta er megininntak draga
ab stefnumótun á svibi vist-
væns og lífræns búskapar,
sem unnin hafa veriö á veg-
um Aforms í samráöi vib
stjórn Bændasamtaka ís-
lands og lögö voru fram til
umræöu á nýafstöbnu Bún-
aöarþingi.
í upphafi draganna eru dreg-
in saman þau markmið sem tal-
iö er að vinna þurfi eftir, eigi
viðhlítandi árangur að nást í
framleiðslu vistvænna og líf-
rænna matvæla og sölu þeirra á
erlendum mörkuðum. I mark-
miðalýsingunni segir að land-
búnað verði að stunda í sátt við
umhverfið og að framleiðslu-
möguleikum hverrar jarðar
verði skilað í betra horfi til
næstu kynslóðar. Að gert verði
átak í endurheimt landgæða,
meðal annars með aukinni
landgræðslu og skógrækt, og að
velferð búfjár verði sem áður
höfð að leiðarljósi í búvöru-
framleiðslu. Þá er lagt til að
gæðastýringu verði komið á fót
í landbúnaðarframleiðslu er nái
til allra þátta framleiðsluferlis-
ins, að hollusta og hreinleiki
verði grundvallarmarkmið
framleiöslunnar og að hlutur
vistvænnar og lífrænnar fram-
leiðslu verði aukinn með mark-
vissum hætti. Einnig segir að í
sveitum landsins veröi áfram
lifandi samfélag menningar, at-
vinnulífs og þjónustu og það
fólk, sem að landbúnaði starfar,
búi við lífvænlegar tekjur, góð-
ar félagslegar aðstæður og at-
vinnuöryggi sem þurfi til þess
að gera starf bóndans eftirsókn-
arvert.
Efla verbur skilning
þjóbarinnar á hlut-
verki bóndans
Til þess að þau markmið, sem
lögð eru fram í drögunum, nái
fram að ganga, segja höfundar
þeirra að efla verði skilning
þjóðarinnar á hlutverki bónd-
ans sem vörslumanns lands og
bjóða alla þá velkomna, sem
njóta vilja íslenskrar náttúru og
veita nauðsynlega þjónustu til
þess að kynna fjölþætta kosti
landsins og menningararf sveit-
anna.
Gera verði átak í hreinlætis-
málum, sérstaklega frárennslis-
málum og sorphirðu, og tryggja
með eftirliti og vottun að stað-
ið verði að framleiðslu land-
búnaðarafurða í samræmi við
ákvæði laga og reglugerða.
Vekja þurfi markvissa athygli
landsmanna á gæðum og
hreinleika íslenskra landbúnað-
arafurða og styrkja með því
samkeppnisstöðu þeirra á
heimamarkaði. Auka þurfi
rannsóknir og leiðbeiningar og
gera bændum þannig kleift
með fræðslu að ná settum
markmiðum, auk þess að stuðla
að samræmingu og markvissum
aðgerðum í sölu landbúnaðar-
afurða á erlendum mörkuðum.
Markabslögmál í
stab verndar
í upphafi draganna er bent á
að miklar breytingar hafi oröið
að undanförnu á starfsum-
hverfi íslensks landbúnaðar.
Vegna opnara viðskiptakerfis
fari sú vernd, sem landbúnað-
urinn hafi búið við undanfarna
áratugi, minnkandi, en lögmál
markaðarins verði ráðandi að
sama skapi. Af þeim ástæðum
standi íslenskur landbúnaður
nú frammi fyrir aukinni sam-
keppni bæði á innlendum og
erlendum mörkuðum.
Því sé áríðandi að íslenskum
afurðum verði sköpuð sérstaða
á markaði og að kaupendur geti
treyst þeim gæðum sem þeim
sé heitið. Bent er á mikilvægi
„organic"-hugtaksins, sem
merkir vistvænt og felur í sér
stefnu sem flestir útflytjendur
afurða og ferðaþjónustu á ís-
landi eiga að geta nýtt sér. í
drögunum er bent á að athug-
anir hafi leitt í ljós að með auk-
inni sölu á lífrænum og vist-
vænum vörum vilji stórmark-
aðir tryggja sér hlut í þessum
nýja markaði.
Einnig vilji þeir bæta ímynd
sína með því að tengjast um-
hverfisvernd og hafi nokkur
fyrirtæki hér á landi lagt um-
hverfismálum liö með einum
eða öðrum hætti.
Lífrænar vörur selja
sig ekki sjálfar
í drögum að stefnumótun á
sviði vistvæns og lífræns bú-
skapar segir að í sjálfu sér gildi
það sama um aö setja lífrænar
afurðir á markað og um hvern
annan varning. Margir, er það
hafi reynt, hafi hins vegar ekki
gætt nægilega vel að útliti vör-
unnar og hafi það komið þeim
í koll. Lífrænar vörur selji sig
ekki sjálfar frekar en annað, og
því þurfi að vanda alla mark-
aðssetningu þeirra, frágang og
útlit og einnig verði að tryggja
stöðugleika á framboði. Lífræn-
ar vörur feli í sér þá ímynd að
þær séu fyrir ungt og hraust
fólk, er láti sér annt um líf sitt
og heilsu, en einnig náttúruna
og búfénað. Einnig segir að
markaðshlutdeild vistvænna og
lífrænna afurða fari stöðugt
vaxandi í Evrópu og Bandaríkj-
unum og nú sé talið að hlutur
þeirra nemi um 4 til 6% af
heildarneyslu matvæla og muni
hún vaxa í allt að 25% til ársins
2005, ef miðað sé við Þýska-
land. Stórmarkaöir komi sér í
vaxandi mæli upp básum þar
sem boðið er upp á lífrænar og
vistvænar landbúnaðarvörur,
en vandi flestra þeirra sé að þær
fái þó ekki nægilegt magn af
vörum sem vottaðar eru sem
lífrænt ræktaöar og hafi því val-
ið þann kost að auka hlutdeild
vistvænna afurða sem millistig
á meðan fleiri bændur ná að
breyta búskaparháttum í átt til
lífrænnar framleiðslu.
Nýtt fjós á Hvanneyri
Efling búnaðarfræöslu var á
dagskrá nýafstabins Búnaðar-
þings. í því efni taldi þingið
tímabært ab taka búfræðslu-
lögin frá 1978 til endurskoð-
unar og vinna að rammalög-
gjöf um starfssvið og tilgang
þeirra skóla sem undir lögin
heyra. Endurmeta þurfi skip-
an skólanefnda og stabfesta
verkaskiptingu á milli skóla,
þannig að tryggt verbi ab
námsbrautir og kennsla falli
sem best að öðrum hlutum ís-
lenska skólakerfisins.
Þá taldi þingið nauðsynlegt
að efla Bændaskólann á Hvann-
eyri og að séð verði til þess að
þar verði fullnægjandi kennslu-
aðstaða í nautgriparækt með
sérstakri áherslu á kennslu í
mjöltum og mjólkureftirliti. í
greinargerð frá Búnaðarþingi
segir að fjósið á Hvanneyri,
sem byggt hafi verið 1929, upp-
fylli á engan hátt þær kröfur
sem gera verði til slíkra bygg-
inga. Því sé nauösynlegt að
hefjast þegar handa um bygg-
ingu kennslufjóss í tengslum
við bændaskólann. í greinar-
geröinni kemur einnig fram að
fyrirsjáanleg sé endurnýjun
mjög margra fjósa í landinu og
því sé æskilegt aö fyrirmynd að
fjósbyggingum sé fýrir hendi á
þeim stað þar sem kennsla í bú-
greininni fari fram.
-ÞI
Bændabýli og af-
urbastöövar opnar
almenningi
Víða er komið við í þessum
yfirgripsmiklu drögum um vist-
vænan og lífrænan landbúnað.
Þannig er þáttur afurðastöðva
landbúnaðarins ekki undanskil-
inn. Þar segir að bændabýli og
afurðastöðvar eigi að vera opn-
ar fyrir almenningi eftir því
sem unnt er, og láta neytend-
um í té upplýsingar um við-
komandi fyrirtæki og fram-
leiðsluaðferðir. Þar segir einnig
að nútíma neytendur hafi tak-
markaða þekkingu á fram-
leiöslu búvara og einungis með
auknum upplýsingum og þekk-
ingu verði unnt að ná fram
markmiðum um „vistvænt ís-
land". -ÞI
tfí VALMET
VISSIR ÞÚ
að VALMET dráttarvélin er mest selda dráttarvélin á
Norðurlöndum?
að VALMET dráttarvélin er framleidd á Norðurlöndum
fyrir norrænar aðstæður?
að VALMET dráttarvéla-verksmiðjurnar eru fyrstu fram-
leiðendur dráttarvéla, sem hlotið hafa staðfestingu
gæðastaðalsins ISO 9001?
Kröfuharðir neytendur, sem dæmi kjarnorkuver eða
bandaríski herinn, fara eftir gæðastaðii ISO 9001 við
vöruinnkaup sín.
VALMET var þriöja söluhæsta dráttarvélin frá Vestur-
Evrópu á íslandi 1995.
Að VALMET hefur hlotið frábærar viðtökur hér á landi. J
Að VALMET er nú komin í alla landsfjóróunga.
VALMET til afgreiðslu strax.
Leitaðu upplýsinga — það borgar sig.
Verðið kemur þér vissulega á óvart.
BUiJÖFUR
VALMET íverkin
VIÐ ERUM FLUTT í
Krókháls 10,110 Reykjavík.
Umboðsmenn um allt land.
Sími 567-5200.
Fax 567-5218.
Farsími 85-41632.