Tíminn - 13.03.1996, Blaðsíða 10

14

Mibvikudagur 13. mars 1996
Framtíöarrekstur Stóöhestastöövarinnar:
A5 glata tækifærunum
Á nýafstöönu Búnabarþingi
voru málefni hrossaræktar-
innar talsvert á dagskrá. Bæöi
var þar um aö ræöa stööu Fé-
lags hrossabænda sem bú-
greinafélags, svo og málefni
Stóöhestastöövarinnar í
Gunnarsholti. í þessari grein
veröur fjallaö um Stóöhesta-
stööina, en HESTAMÓT mun
síöar birta viötal viö Berg Páls-
son, sem skipar sæti formanns
hjá hrossabændum.
Málefni Stóðhestastöövarinn-
ar hafa verið í sviðsljósinu frá
því landbúnaöarráöherra ákvaö
aö ríkiö hætti rekstri þar. Gerö
var þá skýrsla um framtíðarrekst-
ur stöövarinnar og er hún þaö
raunhæfasta sem enn hefur ver-
iö sett fram um þessa starfsemi.
Hrossarækt á íslandi þar sem
miðað er við ræktun reiðhesta
hefur eflst mikið á undanförn-
um árum. Þar held ég að engum
sé gert rangt til þegar því er hald-
ið fram að þar hefur Stóbhesta-
stöð ríkisins haft mest áhrif.
Áhrifin hafa kannski ekki orðið
mest vegna kynbótagildisins,
heldur þess hve stöðin vakti
mikinn áhuga á búgreininni og
hafbi afgerandi áhrif þegar litið
er til markaðarins. Því hlutverki
mun stöðin í Gunnarsholti enn
geta gegnt og nú því fremur sem
aðstaðan þar er orbin slík sem
hún er.
Aö kynna starfib
Suðurlandsfjóröungur er
hrossflesti fjórðungur landsins
og hefur jafnframt mesta breidd
í stofninum. Af þeim sökum þá
er það glapræði að kippa burtu
þeirri opinberu starfsemi sem
þar hefur veriö. Reynslan hefur
sýnt ab aðrir landshlutar hafa
hvergi fengið betra tækifæri til
ab kynna framleiðslu sína hvab
stóðhesta varbar en einmitt þar.
Þar hefur því verið vakin veruleg
athygli á þeirri ræktun sem
HEJTA-
MOT
|<CARI
ARNORS-
SON
menn eru aö vinna aö annars
staðar á landinu. Ætli Búgreina-
félagið aö stuðla að því að þessi
starfsemi verði lögð niður, eins
og mátt hefur skilja á málflutn-
ingi sumra forystumanna þess,
þá eru þeir að vinna hrossarækt-
arstarfinu í landinu verulegt
tjón.
Á hverju vori hafa hópast þús-
undir manna til að sjá þau hross
sem sýnd hafa verið á Stóðhesta-
stöðinni, til að fá samanburð við
sína ræktun og ekki síst til að
grennslast fyrir um velættaða og
hæfileikamikla gripi til undan-
eldis. Gunnarsholt liggur þannig
vib landfræðilega að þangað er
auðvelt að sækja fyrir alla lands-
menn. í tengslum við þessar vor-
sýningar hefur svo verið komið
upp sýningum í Reiðhöllinni i
Viöidal, vegna þess aö menn vita
að svo margir áhugamenn um
ræktun og hestamennsku eru á
ferðinni þessa Stóðhestadags-
helgi. Hrossaræktin þarf allt
annars konar kynningu á sinni
framleiðslu en aðrar búgreinar.
Miðstöð af því tagi, sem verib
hefur í Gunnarsholti, er því
ómetanleg.
Þab á aö vera metnaðarmál
hrossaræktenda að halda uppi
öflugri starfsemi í Gunnarsholti.
Sú stafsemi á að hafa þrennskon-
ar markmið: í fyrsta lagi stóð-
hestastöð þar sem ströngu vali er
beitt við inntöku hesta, í öðru
lagi tilraunastarf varðandi stóð-
hesta og í þribja lagi rannsóknar-
starfsemi sem mikil þörf er á að
auka.
Stóðhestar á Austurlandi, í
Eyjafirði og Þingeyjarsýslum
í tenqslum við starf-
semina á Hólum
Landbúnaðarráðuneytið hef-
ur ákveðið ab miðstöð kennslu
og rannsókna skuli vera tengd
Bændaskólanum á Hólum. Það
er gott mál. Sú starfsemi, sem
fram færi í Gunnarsholti, ætti
að vera í nánum tengslum við
Hólaskóla og skólinn að hafa
þar staðsettan starfsmann.
Rannsóknar- og tilraunastarf
Hólaskóla í Gunnarsholti gefur
tækifæri til að vekja áhuga á því
og kynna það sem gert er norð-
ur á Hólum. Þetta er einstakt
tækifæri fyrir skólann til að
víkka út sína starfsemi og taka
þar afgerandi forystu. Þess
vegna er það með ólíkindum, ef
þeir sem efla vilja þessa búgrein
koma ekki auga á þennan
möguleika.
Að eiga þess kost að geta
kynnt þúsundum manna ár
hvert það, sem verið er að gera í
greininni, hefur gífurlega þýð-
ingu fyrir markaðinn. Þarna
væri t.d. gott tækifæri fyrir skól-
ann að kynna á hverju vori það
sem gert er heima á Hólum.
Til þess að framkvæma rann-
sóknir og tilraunir er ekki nauð-
synlegt að vera í sviðsljósinu, en
til þess að fá fjármagn til þeirrar
starfsemi þurfa stofnanir að
vekja á sér athygli.
Afkvœmi heibursverblaunahestsins Stígs frá Kjartansstöbum á landsmót-
inu 1994. Stígur verbur í Eyjafirbi í sumar.
Þá er komið ab því að greina
frá Hrossaræktarsambandi Ey-
firöinga og Þingeyinga.
Þeir eiga fjóra stóðhesta og
hafa auk þess leigt aðra fjóra til
notkunar í sumar. Hrossarækt-
arsambandið nær eins og nafn-
ib bendir til yfir Eyjafjarðarsýslu
og Þingeyjarsýslur bábar. Á
þessu svæði hefur löngum verið
góður kostur hrossa og ræktun
Eyfirðinga stendur á gömlum
merg.
Stóðhestar sambandsins
verða á svæðinu sem hér segir:
Gustur frá Hóli II verður fyrra
tímabil í Eyjafirði.
Baldur frá Bakka verður fyrra
tímabil í Suður-Þingeyjarsýslu.
Andvari frá Ey verbur síðara
tímabil í Eyjafirði.
Hjörtur frá Tjörn verður í hús-
notkun á Grund í Eyjafiröi og
fyrra tímabil í Eyjafirbi.
Geta má þess að þessa stób-
hesta á sambandið í félagi við
önnur hrossaræktarsambönd
þar sem hestarnir veröa einnig í
notkun.
Leiguhestar verða:
Stígur frá Kjartansstöðum
verður fyrra tímabil í Eyjafirði.
Dagur frá Kjarnholtum verður
síöara tímabil í Eyjafirði.
Kjarval frá Saubárkróki verður
síöara tímabil i Suður-Þingeyjar-
sýslu.
Otur frá Sauðárkróki verbur
síðara tímabil í Norður-Þingeyj-
arsýslu.
Kvittur er móvindóttur ab lit
með næstum hvítt fax og tagl.
Þetta er sá litur sem mest er eft-
irsóttur um þessar mundir. Bú-
ast má við því að þessi foli nái
mikilli athygli á næstu árum og
vel verði fylgst með tamningu
hans. Hver veit nema hann
komi fram á landsmótinu fyrir
norðan eftir tvö ár?
Formabur Hrossaræktarsam-
bands Eyfirðinga og Þingeyinga
er Guðmundur Birkir Þorkels-
son á Húsavík.
HRAUST eingöngu
meö hesta frá Sauð-
árkróki
Hjá Hrossaræktarsambandi
Austurlands, sem skammstafað er
HRAUST, verða eingöngu hestar
úr ræktun Sauöárkróksfeðga. Á
fjórðungsmótinu í fyrrasumar
leyndi það sér ekki að Sauðár-
krókshestarnir komu vel út í
bland við austfirsk hross. Þar voru
þab reyndar hálfbræðurnir Kjar-
val og Otur sem hvab mest voru
áberandi. En í þetta sinn eru það
faðir þeirra og frændur sem þjóna
hryssum Austfiröinga í sumar.
Glaður frá Sauðárkróki verður
fyrra tímabil í Breiödal og seinna
tímabil á Hérabi.
Hervar frá Sauðárkróki verður
seinna tímabil í Vopnafirði.
Hilmir frá Sauöárkróki veröur
seinna tímabil á Hérabi.
Hilmir, sem sagt var frá í
HESTAMÓTUM síðast, er bleik-
álóttur skjóttur. Hann er nú í
tamningu og fer vel af stað. Hann
er undan Ófeigi frá Flugumýri og
Hervu frá Sauðárkróki, en Herva
er undan Gáska frá Hofsstöðum
og Hervöru frá Sauðárkróki. í
þessum hesti eru saman komnir
þrír heiðursverölaunahestar. Þaö
eru Ófeigur faðir hans. Gáski afi
hans og Hrafn frá Holtsmúla
langafi. Ein langamma hans er
svo Síða frá Sauðárkróki.
Um þekkta stóbhesta í eigu
Austfirðinga, svo sem Kjark frá
Egilsstaðabæ, Hjörvar og Stefni
frá Ketilsstöðum og Hrannar frá
Höskuldsstöðum, er ekki vitað
hvar þeir verða. Áður hefur kom-
ið fram hvar Svartur verður. For-
maður Hrossaræktarsambands
Austurlands er Gunnar Jónsson,
Egilsstöðum. ■
Ab henda
verbmætum
Á Búnaðarþingi var sú
ákvörðun tekin að leitað skyldi
eftir því hvort hagsmunaaðilar í
hrossaræktinni hefðu vilja til aö
nýta aðstöðuna í Gunnarsholti,
þegar núverandi ieigutíma lýkur
31. ágúst. Þessi tillaga verbur
vart skilin öðruvísi en svo ab
Bændasamtökin ætli ab hætta
þar rekstri og skilja málið eftir
opið. Jafnframt tekur Búnaðar-
þing undir þá stefnumörkun að
kennsla, rannsóknir og tilraunir
séu best komnar í tengslum viö
Bændaskólann á Hólum.
Meiri reisn hefði nú verið yfir
því ef Búnaðarþing hefði sam-
þykkt stefnumörkun í þá veru
að öflug starfsemi í þágu kyn-
bóta skyldi rekin í Gunnarsholti
í tengslum vib Hólaskóla eða
undir forræði skólans. Slík
stefnumörkun væri heildarsýn
fyrir kynbótastarfið í iandinu
öllu og ekki síst veigamikill
þáttur í markaðssetningu.
Músarholusjónarmið ein-
stakra forystumanna í Félagi
hrossabænda eiga ekki að ráða
för í þessum efnum. Þau
skemma, en bæta ekki.
Áningahólf í Jökulsárgljúfrum
Þsngeyingar meb
tískulit
Haustib 1994 keyti deild
hrossaræktarsambandsins í S,-
Þing. hestfolald frá Víðivöllum
fremri í Fljótsdal. Sá foli veröur í
notkun í sumar. Hann nefnist
Kvittur og er undan Þorra frá
Þúfu og Mey frá Víðivöllum.
Mey er undan Ófeigi frá Hvann-
eyri og Madonnu frá Sveina-
tungu og því hálfsystir stób-
hestsins og gæbingsins Seims
frá Víðivöllum.
Smám saman batnar abstaða
þeirra sem ferbast á hestum
um landib. Áningahólf hafa
veriö að sjá dagsins ljós hingað
og þangab um landið. Áninga-
hólfasjóbur Landssambands
hestamannafélaga styrkir
byggingu slíkra mannvirkja.
A síðasta ári kom Hesta-
mannafélagib Feykir í Öxarfirði
upp áningahólfi á Svínadal í Jök-
ulsárgljúfrum. Félagið fékk leyfi
Náttúruverndarráös fyrir þessari
framkvæmd í Svínadal, sem er
gamalt eyðibýli innan þjóð-
garðsins í Jökulsárgljúfrum.
Staburinn er vinsæll áningar-
staður þeirra sem leið eiga um
þjóbgaröinn á hestum. Hólfib er
staðsett í túni Svínadals viö reið-
leibina í gegnum þjóðgaröinn.
Stærð hólfsins er 120 x 50
metrar. í gegnum hólfið rennur
lækur og þar eru einnig gamlar
hesthúsrústir sem veita skjól.
Hólfiö er byggt úr rekavibar-
staurum og rafgirðingarvír og
efsti strengur einangraður frá
staurunum í því skyni að hægt sé
ab tengja hann við litla rafstöb,
þegar hólfið er í notkun. Við
enda hólfsins er gerði, svo auð-
velt er að taka þar hross. Hólfib
er grösugt, auk þess sem mikið
graslendi er í næsta nágrenni.
í því samkomulagi, sem gert er
við Náttúruverndarráb um upp-
setningu hólfsins, er kveðið á
um að hólfið verði í eigu þjóð-
garðsins og viðhald þess á kostn-
að Náttúruverndarráðs. Um
hálftíma gangur er frá Svínadal
að húsi landvarða í Vesturdal.
Ekki er leyfö umferð ökutækja á
Svínadal nema í neyðartilfellum.
Nauðsynlegt er að þeir, sem
ætla ab nota hólfið, tilkynni
landvörðum um ferðir sínar með
góðum fyrirvara.
Áningahólfasjóður LH veitti
100.000 króna. styrk til þessarar
framkvæmdar.
Þetta er gott dæmi um farsæla
samvinnu hestamanna og Nátt-
úruverndarrábs. LH hefur kapp-
kostað gegnum tíðina að eiga
gott samstarf vib Náttúruvernd-
arráð, Landgræbslu ríkisins og
önnur þau samtök sem vinna að
góbri umgengni um landið. Því
miður er þess sjaldnar getið sem
vel er gert í þessum efnum,
meira fjallað um þaö sem miöur
fer. ■