Tíminn - 19.03.1996, Page 6
6
Þriöjudagur 19. mars 1996
Norrœnar byggingarþjónustur:
Opna „bókabúb"
á Internetinu
Launahækkanimar ekki
skilab sér út í verölagið
rænt kerfi á
hættumörkum
Cand. paed. Högni Egilsson mun
verja doktorsritgerö sína vib Há-
skólann í Ósló 23. mars. í umsögn
og mati dómnefndar segir m.a. aö
verk Högna sé þýbingarmikib
framlag, sér í lagi á svibi streitu
meb áherslu á fyrirbærib „ab
brenna út". Verkefnib ber titilinn
„Mennesket: Et funksjonelt-ra-
sjonelt system i farezonen. En te-
oretisk studie", sem á íslensku út-
leggst „Maburinn: starfrænt og
rökrænt kerfi á hættumörkum.
Fræbileg rannsókn".
Rannsóknarverkefni sitt mun
Högni Egilsson verja vib Menntun-
arvísindadeild Háskólans í Ósló,
Húsi Helgu Engs, á Blinden. í dóm-
nefnd sitja: Prófessor Edvard Befr-
ing frá Óslóarháskóla, prófessor
Matti Bergström frá Háskólanum í
Helsingfors og dósent Lennart Nils-
son frá Háskólanum í Gautaborg.
Að þeirra mati mun þetta verk
Högna auöga áframhaldandi fræði-
lega umræðu og þróun þekkingar á
umræddum sviðum. ■
Veröbreytingar milli rnánaða
hafa verib afar litlar á flestum
libum neysluverbsvísitölunn-
ar ab undanförnu og hækkun
hennar nokkru minni heldur
en búist var vib í kjölfar rúm-
lega 3% launahækkana í upp-
hafi ársins.
Verb hefur í mörgum tilfell-
um stabib í stab frá áramótum
og jafnvel verið að lækka. Inn-
lendar vörur aðrar en matvör-
ur eru nú t.d. örlítið ódýrari að
meðaltali en í ársbyrjun. Inn-
fluttar matvörur eru á sama
„Vib horfum einmitt á þab ab
verbbólguspár Seblabankans
og annarra bregöast núna
mánuö eftir mánuö, því aö
launahækkanirnar um ára-
mótin hafa einfaldlega ekkert
skilab sér út í verblagib," svar-
abi Þórarinn V. Þórarinsson,
framkvæmdastjóri VSÍ,
spurbur hvort sjá mætti sam-
hengi milli betri stöbu ibnaö-
arins en um langt árabil, á
sama tíma og Hagstofan hef-
ur frá áramótum fremur
fundib lækkanir en hækkanir
á veröi innlendra vara ann-
arra en matar- og drykkjar-
vara. Þórarinn segir því alveg
verði og í janúarbyrjun og
innfluttir einkabílar og það
sem þeim tilheyrir hefur frem-
ur lækkað en hækkað í verði. í
heild hafa innfluttar vörur að-
eins hækkað um 0,1% aö með-
altali frá áramótum, sem
mundi samsvara langt innan
við 1% á heilu ári. Húsnæðis-
kostnaður hefur líka lækkab
síðustu mánuði.
Þá 0,2% hækkun, sem varb á
vísitölu neysluverbs í mars-
byrjun, má fyrst og fremst
rekja til 5,7% verðhækkunar á
klárt ab launahækkanir ab
undanförnu hafi verib raun-
verulegar „í mikiu meira
mæli en vib höfum séb
nokkru sinni fyrr".
Hann segist heldur ekki eiga
von á því að launabreytingin
um áramótin fari að skila sér af
einhverjum meiri þunga út í
verðlagið á næstu mánuðum.
„Ég held einfaldlega að við sé-
um, bæbi í afkomu fyrirtækj-
anna og verðlaginu, að sjá stað-
festingu á því ab framleiðnin
hefur farið mjög batnandi í
okkar atvinnulífi og við erum
að njóta þess."
Hjá VSI segir Þórarinn menn
dilkakjöti og 3,9% hækkunar á
mjólk og mjólkurvörum, sam-
kvæmt útreikningum Hagstof-
unnar. Þar á móti lækkaði síð-
an verð á grænmeti og ávöxt-
um um 4,4% og nokkrum öðr-
um liðum. Að meðaltali
hækkaði matarkostnaðurinn
um 0,7% milli mánaða, sem
olli rúmlega 0,1% hækkun
vísitölunnar milli febrúar og
mars. Heilsuvernd hækkaði
um 1% og örlitlar hækkanir
urðu síðan á nokkrum öbrum
liðum.
meta þaö svo, aö í kreppunni á
undangengnum árum hafi fyr-
irtækin gert mjög mikið í því að
skera niður kostnað og auka
framleiðni með þeim hætti.
„Núna hins vegar höfum við
séö það að nýtingin á fram-
leiðslutækjunum hefur farið
batnandi, sem aftur gerir það að
verkum að framleiðslukostnað-
ur á einingu hefur staðiö í stað
eða lækkaö. Og meðan það
tekst að halda launabreyting-
um af álíka stærðargrábu og
núna um áramótin, í kringum
3%, þá hafa fyrirtækin einfald-
lega ekki séð tilefni til þess ab
hækka hjá sér vöruverðið. Þau
Samkvæmt útreikningum
Hagstofunnar mældist vísitala
neysluverðs 175,5 stig í mars
og hefur því samtals hækkað
um rúmlega 0,3% s.l. tvo
mánuði, eða sem svarar 2,1%
umreiknað til heils árs. Verð-
hækkanir hafa fyrst og fremst
orbið á innlendum matvælum
og sömuleiöis nokkrar (0,5-
0,6%) á þjónustu bæði opin-
berri og almennri. Vísitala
neysluverðs er nú 2% hærri
heldur en fyrir 12 mánuðum.
geta heldur ekki treyst því að
keppinautarnir geri það. Þannig
ab samkeppnin er virk á mark-
aðnum og við erum að fá meiri
kaupmáttarbata heldur en
menn áttu von á," sagbi Þórar-
inn.
Á sama tíma sjái menn vax-
andi markaðshlutdeild íslenskr-
ar iðnaðarvöru og aukinn út-
flutning á iðnaðarvörum. „Vib
erum yfirhöfuð að sjá töluverð-
an framgang í atvinnulífinu á
flestum sviðum. Við eigum ab
vísu í erfiðleikum á mikilvæg-
um sviðum, svo sem hefðbund-
inni landvinnslu á botnfiski. En
yfir þab heila tekið þá gengur
vel og það er að skila sér."
En af hverju hefur þá at-
vinnulausum ekki fækkaö
meira en raun ber vitni? Þórar-
inn bendir á að vinnumarkaðs-
könnun Hagstofunnar hafi gef-
ið það til kynna að fólki í vinnu
hafi fjölgað mjög mikið. At-
vinnutækifærum hafi sem sagt
fjölgað verulega. Hjá Verzlunar-
mannafélagi Reykjavíkur hafi
menn t.d. verið að undrast það
aö félagsmönnum þess hafi
fjölgað um kringum 800 manns
á milli ára. En þetta geti einmitt
komið mjög vel heim og saman
við vísbendingarnar frá Hag-
stofunni og víðar að, um það aö
fólki í störfum hafi fjölgað
verulega.
„Það er þannig mjög skýr og
heilbrigbur uppgangur í okkar
efnahagslífi um þessar mundir.
Ekki neinar sprengingar, heldur
jafn stígandi. Og það, sem er
sérstaklega ánægjulegt, er að
við sjáum engin merki um að
stjórnendur fyrirtækja séu að
slaka neitt á þeim aga, sem þeir
hafa tileinkað sér á liðnum ár-
um," sagöi framkvæmdastjóri
Vinnuveitendasambandsins. ■
Neysluverösvísitalan hœkkar 0,2% milli mánaöa, aöallega vegna veröhœkkana á kjöti og mjólk:
Verð margra vara staðiö
í stað frá áramótum
Ab koma á laggirnar sameigin-
legri „bókabúb" á Intemetinu var
ákveðib á fundi sem fram-
kvæmdastjórar allra norrænu
byggingarþjónustanna héldu ný-
lega, í tilefni af því ab Byggingar-
þjónustan í Finnlandi opnabi
byggingarmibstöb í St. Pétursborg
í Rússlandi.
Til ab byrja meb verba þar á bob-
stólum bækur um byggingarlist og
mannvirkjagerb og fyrirhugab er ab
færa fljótt út kvíarnar ef tilraunin
tekst vel. Á fundinum undirritubu
framkvæmdastjórarnir formlegan
samstarfssamning.
í löndum þar sem byggingarmib-
stöbvar eru starfræktar getur ís-
lenska Byggingarþjónustan abstob-
ab fyrirtæki vib markabssetningu,
sölu- og samningagerb, segir í
fréttatilkynningu frá fyrirtækinu.
Þab getur einnig útvegab túlkun og
séb um þýbingu á kynningarefni yf-
ir á þau tungumál sem um ræbir
hverju sinni, ásamt dreifingu á því
efni til vibeigandi markhópa. Rúm-
lega 40 byggingarþjónustur um all-
an heim eiga abild ab UICB, alþjób-
legum samtökum byggingarþjón-
ustna. ■
Doktorsvörn viö Óslóarháskóla
um fyrirbœriö „aö brenna út
Maöurinn: rök-
Almenningur upplifir nú þau ánœgjulegu tíöindi aö launahœkkanir hans fara ekki út í verölagiö.
Þórarinn V. Þórarinsson: Erum aö fá meiri kaupmáttarbata en menn áttu von á: