Tíminn - 26.03.1996, Blaðsíða 4

4
Þriöjudagur 26. mars 1996
Útgáfufélag:
Ritstjóri:
Ritstjórnarfulltrúi:
Fréttastjóri:
Ritstjórn og auglýsingar:
Sími:
Símbréf:
Pósthólf 5210,
Setning og umbrot:
Mynda-, plötugerb/prentun:
Mánabaráskrift 1550 kr. m/v<
Tímamót hf.
Jón Kristjánsson
Oddur Olafsson
Birgir Gubmundsson
Brautarholti 1, 105 Reykjavík
5631600
55 16270
125 Reykjavík
Jæknideild Tímans
ísafoldarprentsmibja hf.
<. Verb í lausasölu 150 kr. m/vsk.
Stjórnarandstað-
an og þingleg
meðferð mála
Frumvarp um breytingar á vinnulöggjöfinni olli
mestum umræðum þingmála síðustu viku, en
fyrsta umræða málsins stóð í tvo daga áður en því
var vísað til félagsmálanefndar Alþingis til nánari
yfirferðar. Við atkvæðagreiðslu bar það til tíðinda
að þingmenn stjórnarandstöðunnar gengu út, að
einum undanskildum, í mótmælaskyni við það að
málið gengi til frekari þinglegrar meðferðar. Þetta
er óvanalegt, en á þó fordæmi í þingsögunni.
í gagnrýni stjórnarandstöðunnar á frumvarpið
voru það nokkur atriði sem stóðu upp úr. í fyrsta
lagi var því haldið fram að hér væri verið að setja
lög um innbyrðis málefni aðila vinnumarkaðarins
sem bryti í bága við félagafrelsi og væri jafnvel
stjórnarskrárbrot. Með öðrum orðum leiftursókn
ríkisstjórnarinnar á hendur verkalýðsfélögum sem
yrði að mæta með viðeigandi hætti. í öðru lagi var
frumvarpið talið ótímabært vegna þess að hægt
hefði verið að semja um þessi mál án inngrips frá
stjórnvöldum. í þriðja lagi voru einstök efnisatriði
gagnrýnd, t.d. ákvæðin um heimildir til stofnunar
vinnustaðafélaga. Hinar löngu umræður stað-
næmdust nokkuð við þessi atriði.
Um fyrsta atriðið má segja það að tæplega er
hægt að segja að ákvæði um hvernig að boðun
vinnustöðvana og sáttastörfum í vinnudeilum
skuli háttað séu innri málefni verkalýðsfélaga.
Þessi framkvæmd hefur víðtæk áhrif og getur snert
nánast allt þjóðfélagið sé um víðtækar vinnu-
stöðvanir að ræða. Um þessi mál hlýtur löggjafinn
að setja skýrar reglur. Það er hins vegar deilumál
sem aðilar verða seint sammála um hvernig þessar
reglur eigi ab vera.
Það er erfitt fyrir þá sem hafa ekki verið með í
leiknum að kveða upp úr um hvort félagsmálaráð-
herra hefur gripið of snemma inn í málið og
samningar aðila vinnumarkaðarins um það hefðu
verið á næsta leiti. Hins vegar benti ekkert til að
svo væri, þó svo að við núverandi stöðu þess séu
uppi fullyrðingar um annað.
Vinnustaðafélög og staða aðila fyrir og eftir lög-
in verða efnisákvæði sem koma til meðferðar Al-
þingis. Sömuleiðis hlýtur það að vera verkefni Al-
þingis að ganga úr skugga um að öll ákvæði frum-
varpsins standist stjórnarskrá. Það er ein af undir-
stöðum þinglegrar meðferðar mála.
Sú afstaða stjórnarandstöðunnar að leggjast ein-
dregið gegn þinglegri meðferð málsins er gagnrýni
verð. Við þá meðferð gafst gott tækifæri til þess að
hafa samráð um þessa mikilvægu lagasetningu,
ekki síst við samtök launþega. Stjórnarandstaðan
hefur þar að auki verkstjórn í því máli, því stjórn-
arandstæðingur er formaður félagsmálanefndar.
Viwltm
Drakúla og leikhúsvampýrurnar
Þab þykir nokkub táknrænt fyr-
ir þab sem gerst hefur í Borgar-
leikhúsinu upp á síbkastib ab
formabur leikhúsrábs, Sigurbur
Karlsson, tók þátt í uppfærsl-
unni á Drakúla greifa í fyrra hjá
Leikfélagi Akureyrar og lék þar
einmitt dr. Van Helsing, mann-
inn sem banabi sjálfum myrkra-
greifanum meb tréflein í hjarta-
stab. Eins og alþjób veit var þab
sjálfur leikhússtjórinn, Vibar
Eggertsson, sem lék Drakúla
greifa í þeirri uppfærslu. í ljósi
þess ab Vibar þótti meb fram-
göngu sinni á stuttum ferli sem
leikhússtjóri fara nokkub óvar-
lega ab erfbaablinum í leikfélag-
inu voru margir farnir ab velta
fyrir sér hvort hann ætti eitthvab erfitt meb ab alinn — sjálfa vini og vandamenn forustumanna
losna úr hlutverki sínu sem Drakúla greifi. leikhússins.
Sigurbur Karlsson meb fleininn
Þegar svo Sigurbur Karlsson kom fram og stakk
Vibar í leihússtjórahjartab þótti
mönnum sem endursköpun leik-
verksins og jafnvel uppfærslunnar
ab norban væri nánast fullkomn-
ub. En þótt ekkert leikhússtjórahjarta hafi slegib í
Borgarleikhúsinu um hríb og menn verib ab
velkjast í vafa um hvort þab muni nást ab stilla
upp fyrir næsta leikár þá er óvissu nú eytt og kom-
ib ab næsta þætti í hinum margraddaba örlagaleik
íslenska leikhússins. Þórhildur Þorleifsdóttir, sem
þótti efnilegur umsækjandi á sínum tíma en laut í
lægra haldi fyrir hinum norblenska Drakúla, hef-
ur nú veriö köllub til leiks og henni falin listræn
umsjón og leikhússtjórn hjá Leikfélagi Reykajvík-
ur. Garri hefur af því spurnir ab í Borgaríeikhús-
inu hangi nú uppi hvítlauksknippi og krossar í
öllum sölum, göngum og herbergjum, til ab foröa
því ab fórnarlömb Drakúla, sem þá eru orbnar
blóösugur leikhúsanna, nái fótfestu í húsinu á ný.
Augljóst er aö Þórhildur hefur stabist „hvítlauks-
próf" leikhúsráös og er ekki talin eitt þeirra fórn-
arlamba sem Drakúla hefur bitib og breytt í leik-
húsblóbsugu, sem nærist á því aö reka leikhúsaö-
En Þórhildur?
Enda til þess tekiö ab Þórhildur er jú einmitt
systir eins af fórnarlömbunum
sem Viöar rak, og á þab því sam-
eiginlegt meb stjórnarmönnum
félagsins ab þekkja í gegnum fjöl-
skyldu eöa vinabönd hversu erfib lífreynsla þaö er
fyrir leikara ab fá starfslokasamning. Til öryggis
hefur þó þannig verib haldib á spilunum aö allir
lögboönir uppsagnarfrestir í leikhúsinu eru liönir
þannig aö hinn nýi leikstjóri hefur bundnar
hendur, a.m.k. allt næsta leikár hvab brottrekstra
og mannarábningar snertir. Þórhildur er þó rábin
til fjögurra ára og Ieikhúsaöallinn getur í raun —
þrátt fyrir hvítlaukinn — ekki verib viss um ab
hún sé ekki leikhúsvampíra fyrr en hún fer aö
undirbúa þarnæsta leikár. Því er þaö aö þrátt fyrir
tímabundiö spennufall nú, mun nagandin óviss-
an þó búa undir niöri, allt þar til sól næsta leikárs
hnígur til vibar. Spurningin er hvort viö þab sólar-
lag muni vakna úr dvala ný leikhúsvampýra, sem
kallar á dramatískar abgeröir frá leikhúsrábi og
Siguröi Karlssyni, sem er ab verba nokkuö laginn
meö tréfleininn og ab finna hvar vampýruhjörtu
leikhússtjóranna slá. Garri
GARRI
Rangur mabur í vitlausu húsi
í fyrra kom út dægurlag meb hljómsveitinni Sól-
strandargæjarnir, sem varb geysivinsæll sumar-
smellur. Þetta var lag í reggae-takti, glumdi lát-
laust í útvarpinu og hét „Rangur maöur". Þó lagib
hafi ekki heyrst lengi, muna eflaust margir eftir
hendingum úr því, sem voru nokkuö grípandi í
einfaldleika sínum, þó ekki væri kveöskapurinn
upp á marga fiska aö ööru leyti. Viblag þessa dæg-
urlags hljóöaöi svona: „Ég er rangur mabur, á
röngum tíma í vitlausu húsi. Af hverju er lífiö
svona ömurlegt? Ætli þaö sé skárra í Simbabwe?"
Á öörum staö í þessu athyglisveröa lagi segir á
þessa leiö: „Af hverju get ég ekki / gert neitt af
viti? / Af hverju fæddist ég loser, je, je, je, je, je?"
Ekki er ástæöa til aö vitna frekar í þetta bók-
menntaverk Sólstrandargæj-
anna, en hitt má nokkub ljóst
vera ab þeir myndu ekki fá ab
flytja þetta lag í Langholtskirkju,
ef sóknarpresturinn fær einhverju ráöib, því í út-
varpsþætti á sunnudag kom fram sú skoöun hans
aö ómerkilegri tónlist, af þeirri tegund sem sung-
in er á öldurhúsum, ætti ekki heima í kirkjum. Til-
beibslutónlist hins vegar væri þab sem leika ætti í
Guöshúsi.
Ekki pappírsins virbi
En Flóki Kristinsson sóknarprestur kom raunar
víbar viö í þessu útvarpsvibtali vib þá Ingólf Marg-
eirsson og Árna Þórarinssop og þab var áberandi í
málflutningi hans aö hann! taldi fyrirskipaöar og
úrskuröaöar sættir sem vígslubiskupinn á Hólum,
Bolli Gústavsson, kvaö upp varla pappírsins virbi.
Sóknarprestur Langholtskirkju vísabi meö mikilli
lítilsviröingu til þessa starfs yfirboöara síns og gaf
auk þess þær skýringar — sem hann ab vísu seldi
ekki dýrara en hann keypti — ab Bolli hafi veriö
svo hræddur viö Ólaf Skúlason ab hann hafi ekki
þoraö aö taka á málum.
Þess utan voru tilvísanir hans til organistans v
kirkjunni, Jóns Stefánssonar, á svipuöum nótum
og þess eölis ab þar væri á ferö „afbrotamabur" og
„hrybjuverkamaöur". Þar fetar sr. Flóki í fótspor
formanns Prestafélagsins, sem meö skorinoröum
hætti hefur tjáö sig bæöi um organistann og úr-
skurö sr. Bolla.
Þrátt fyrir þetta kvabst sr. Flóki þó mundu lúta
kirkjuaga og umbera organistann í kirkjunni gegn
geöi sínu, sannfæringu og sýn á helgihaldiö. Hitt
er ljóst ab þab er síöur en svo sáttahljóö í Flóka og
augljós óvilji af hans hálfu til þess ab nokkrar
sættir takist milli hans og organistans. Bæöi hann
og formaöur Prestafélagsins viröast ekki ætla ab
una annarri niöurstööu en þeirri aö organistinn
veröi látinn fara og í sjálfu sér getur svo sem vel
veriö aö þaö sé eina endanlega lausnin í málinu,
þó vígslubiskup hafi ekki áttab sig á því.
Sálfræðistrfó í uppsiglingu
Hitt er augljóst ab í uppsiglingu er mikib sál-
fræöistríö í Langholtskirkju, þar
sem máliö mun snúast um ab
deiluaöilar munu hvor um sig
gera hvaö þeir geta til ab fá hinn
til ab springa á limminu og gera eitthvert axar-
skaft. Þessa stundina viröist þaö vera presturinn
sem er í hlutverki sækjandans og í því ijósi hljóta
menn ab sjá ögrandi yfirlýsingar sóknarprestsins í
títtnefndum útvarpsþætti. Organistinn verst hins
vegar fimlega og tekst aö ieika hlutverk hins sátt-
fúsa listamanns — enn sem komiö er í þaö
minnsta.
Mörgum þykir sem deilan í Langholtskirkju sé í
raun fáránlegri en tárum taki. Til marks um þaö er
rétt aö benda á aö aöeins í skjóli slíks fáránleika
gæti þaö gerst aö öllum þætti merkilegustu um-
mæli sóknarprests Langholtskirkju í útvarpsþætt-
inum á sunnuþag í raun bara sjálfsögö. Þetta eru
ummæli hanslum stöðu sína sem sóknarprests í
söfnubi sem héfur í grundvallaratriðum aðra lífs-
sýn á safnabarstarf og helgihald en hann sjálfur.
Sr. Flóki sagbist vel geta fallist á að hann væri „vit-
laus maöur á vitlausum stað á vitlausum tíma",
eins og þab vaj orðað. En þrátt fyrir þetta er hann
tilbúinn aö leggja á sig mikla baráttu til að vera
áfram „vitlaus mabur á vitlausum staö á vitlaus-
um tíma"! í því ljósi kemur ekki á óvart þó fjöldi
sóknarbarna sé farinn aö spyrja sig líkt og Sói-
strandargæjarnir í bókmenntatextanum um ranga
manninn á ranga tímanum í vitlausa húsinu: „Af
hverju er (safnaðar)lífið svona ömurlegt, ætli þaö
sé skárra í Simbabwe?" -BG
Á víbavangi