Tíminn - 30.03.1996, Blaðsíða 6

6

Laugardagur 30. mars 1996
Úrelt verkfallapólitík veldur
misskiptingu á þjóbarkökunni
„Þab kemur ekki til greina ab
þetta frumvarp verbi dregib til
baka. Meginatribin í frum-
varpinu vil ég ab verbi ab lög-
um í vor þannig ab þau geti
greitt fyrir kjarasamningum á
næsta vetri. En ef einhver at-
ribi meiba sérstaklega annab
hvort verkalýbshreyfingu eba
atvinnurekendur, þá finnst
mér alveg koma til greina ab
breyta þeim," sagbi Páll Pét-
ursson félagsmálarábherra í
samtali vib Tímann í gær um
frumvarp rábherra um breyt-
ingar á lögum um stéttarfélög
og vinnudeilur, sem nú eru til
umsagnar hjá meira en 200
abilum í landinu.
Einhver verkfallaglabasta þjób
þessarar heimsálfu býr vib lakari
launataxta og minni kaupgetu
en starfsbræbur og starfssystur í
flestum öbrum löndum. Páll
Pétursson félagsmálarábherra
segir ab þetta sé umhugsunar-
efni. Rábherrann sýndi þá
dirfsku ab koma til þings meb
frumvarp þar sem gert er ráö
fyrir ab ákvæbum 58 ára gam-
alla laga veröi breytt í samræmi
viö kröfur nútímans. Höfub-
markmiö laganna er ef til vill aö
fá samningsaöila til raunhæfrar
vinnu viö samningsborbiö þeg-
ar samiö er um kaup og kjör,
fyrr en venjan er hér á landi.
Tíminn ræddi í gær viö Pál
Pétursson, félagsmálaráöherra
og spuröi hann um efni frum-
varps hans um stéttarfélög og
vinnudeilur og frumvarpsdraga
nefndar um atvinnuleysistrygg-
ingasjóö, sem einnig hafa valdib
fjaörafoki og umræöum innan
verkalýbsgeirans, enda þótt þaö
frumvarp sé.nánast í vinnslu og
verði ékki 'lagt fram á þessu
þingi.
Engin efnisleg gagn-
rýni í þinginu
Eftir fremur Iádautt þinghald
framan af vetri varö sprenging í
þingsölum, þegar frumvarp Páls
Péturssonar, félagsmálaráöherra
um stéttarfélög og vinnudeilur
sá dagsins ljös. Hápunktúrinn
var dramatísk útganga stjórnar-
andstæöinga úr þinghúsinu í
fyrri viku.
„Efnisleg gagnrýni kom nú
ekki sterkt fram í þessari fyrstu
úmræðu um frumvarpið, sem
var bæði löng og ítarleg. Ég er
nú ánægöur með þaö. Fyrst og
fremst var ég gagnrýndur fyrir
aöféröafræöina, fyrir þaö að
vera ab þessu, en ekki vegna
þess aö menn fyndu einhverja
sérstaka veikleika í frumvarp-
inu. Málflutningurinn gekk út á
þaö aö semja ætti í frjálsum
samningum milli aöila vinnu-
markaðarins um þau atriði sem
fjallað er um í frumvarpinu. Þaö
þarf nú tvo til aö hægt sé aö
semja. Þaö er ekki nóg að annar
aðilinn vilji semja ef hinn kærir
sig ekkert um aö semja. Ég tel
eölilegt að lögfesta þessar sam-
skiptareglur. Ef viö lítum á hvað
þaö er sem rekur á eftir ab setja
lög eða breyta lögunum, þá er
rétt aö hafa í huga að gildandi
lög eru frá árinu 1938 og það
hefur ekki verið breytt einum
stafkrók síðan. Einn kafli var
tekinn út 1978 og búin til sér-
stök lög um sáttastörf í vinnu-
deilum, þaö var gert til aö skil-
greina störf ríkissáttasemjara,"
sagöi Páll Pétursson félagsmála-
ráöherra.
„Ef viö lítum á hvernig þessi
gömlu lög hafa reynst, þá get ég
nú ekki hrósaö
því sérstaklega. ,
■Viö búum viö
. 1 i1
fleiri verkfalls-
daga en fíestar . ,
þjóöir aðrar í
kringum okkur.
Verkfallsdagar
hjá okkur hafa
fariö yfir 300
þúsund á ári.
Þrisvar sinnum
á árunum 1970
til 1995. Fjöldi vinnustöðvana
hafa orðið flestar 292 á einu
ári," segir Páll Pétursson.
„Ef viö lítum svo á hverju
þessi lög hafa skilab, þá er þaö
þetta: Þaö er ótvírætt, aö launa-
munur í landinu er of mikill. Og
lægstu launin eru of lág. Stóru
hóparnir hafa samið en litlu
hóparnir sem betur eru settir
hafa beöiö. Þeir hafa síðan oft á
tíðum náö miklu betri samning-
um. Þetta hefur stöðugt aukiö
launamuninn. Þjóbarkökunni
svokölluðu er ekki rétt skipt og
hluti af orsökinni er alveg tví-
mælalaust óskynsamlegu samn-
ingaferli aö kenna. Núgildandi
vinnulöggjöf hefur sem sagt
ekki skilað láglaunastéttunum
þeim kjarabótum sem maöur
verður ab telja eölilegar. Þar af
leiðandi finnst mér þaö vera
mikil hvatning til ab breyta
vinnulöggjöfinni. Menn eiga
ekkert aö vera feimnir við þaö
að útbúa breyttar reglur um
gerð kjarasamninga. Það er
mjög mikilvægt aö koma á
markvissum viðræðum í tíma
þannig aö annar abilinn geti
ekki þverskallast vib aö taka upp
viöræður. Menn noti tímann
áöur en kjarasamningar eru
lausir og setjist niður til alvöru
samninga. Á þetta hefur skort.
Þaö eru dæmi þess aö samning-
ar hafi veriö lausir í 10 mánuöi
áöur en að viðræður voru tekn-
ar upp. Ríkið hefur ekki verið
barnanna best í þessu tilliti,"
sagöi Páll Pétursson.
Páll segir ab
rétt sé aö hafa
í huga að í
þessum regl-
um er jafn-
vægi. Hliö-
stæöar skyld-
ur eru á lagö-
ar á atvinnu-
rekendur og á
1 a u n a f ó 1 k
hvað varðar
lýðræðislega
ákvarbanatöku. Gert sé ráö fyrir
því aö aöilarnir komi sér aö
samningaboröinu. Jafnframt að
gefa verbi almennum félags-
mönnum kost á aö taka þátt í
meginákvörðunum. Þaö sé í
raun meiri breyting atvinnurek-
endamegin. Ef frumvarpiö veröi
aö lögum veröi að viöhafa al-
menna leynilega atkvæöa-
greiðslu þar sem þeim .félags-
mönnum sem þess óska veröur
gefinn kostur á aö eiga beina
hlutdeild í meginákvöröunum.
Menn skyldaðir ab
samningsborbi
„Það á ekki aö duga lengur aö
fela stjórn og trúnaöarmanna-
ráöi allsherjarvald til aö fara
meö meginákvarðanir í kjara-
málum. Mér finnst þrennt
standa upp úr í þessu frumvarpi.
í fyrsta lagi aö menn séu skyld-
ugir til aö setjast niöur og hefja
samninga áöur en kjarasamn-
ingar eru lausir. i ööru lagi aö þá
sé hvort heldur sem er almenn-
um atvinnurekendum eöa
launafólki gefinn kostur á aö
taka beinan þátt í meiriháttar
ákvöröunum í leynilegri at-
kvæöagreiöslu, til dæmis um
verkfallsboöun eöa samþykkt
eða synjun kjarasamninga. Og í
þriðja lagi eru lagðar auknar
skyldur á herðar ríkissáttasemj-
ara, þær heimildir sem hann
hefur í frumvarpinu hefur hann
allar í gildandi lögum, þó hann
hafi ekki beitt þeim. Þannig aö
þaö er ekkert nýtt vald sem
hann fær í sjálfu sér, en hann
þarf aö uppfylla mörg skilyröi
áður en hann leggur fram miöl-
unartillögu, verði þetta frum-
varp aö lögum," sagði Páll Pét-
ursson.
Víbtækur stubningur
mebal fólks
Páll segist hafa víötækan
stuðning viö frumvarpiö um allt
þjóðfélagiö. Fólk vilji breyta
ófremdarástandi. Stjórnarand-
stööupólitíkin á þingi spegli
ekki raunveruleikann. Svavar
Gestsson hefur stýrt andófi
gegn frumvarpinu og ljóst aö al-
þýðubandalagsfólk er á móti öll-
um eðlilegum breytingum á
þessum lögum. Páll segist hins
vegar skilja stjórnarandstöðuna
þegar hún maldi í móinn gegn
breytingum stjórnarinnar.
„Ég verð ekki var viö mikla
andstööu hjá hinum almennu
félögum í stéttarfélögunum. Ég
tel aö þeir séu bara fegnir og
vilji fá aö segja eitthváð um það
hvernig þeirra lífskjör eru. En
óneitanlega minnka völd
stjórna og trúnaðarmannaráða,
þau verba aö leita til grasrótar-
innar með meiriháttar ákvarö-
anir meira en nú er. Þarna er aö
finna ýmsa þröskulda, sem ef-
laust eiga eftir aö breytast í
meðförum þingsins," sagöi Páll
Pétursson.
Vinnustabafélög
ekki hjartans mál
Páll segir aö ákvæöin um
vinnustaðafélögin séu ekki sitt
hjartans mál. Hins vegar telji
hann að vinnustaðasamningar
geti í ýmsum tilfellum náö sama
markmiöi. Þessa dagana sé þaö
skoöaö hvort lögfesting á
vinnustaöasamningum meö
lagastoö gætu ekki komið í staö
ákvæöis í frumvarpinu um
vinnustaöafélög. Bent hafi veriö
á þaö með rökum aö mörg
vinnustaöafélög gætu veikt
verkalýöshreyfinguna sem slíka.
„Það er reyndar nokkuö sem
ég vil taka mark á. Ég vrl að við
styrkjum verkalýöshreyfinguna,
ekki aö viö veikjum hana. í
Páll Pétursson félagsmálaráöherra
reiö á vaöiö og hyggst breyta 58 ára göml-
um lögum um stéttarfélög og vinnudeilur.
Viöbrögöin hafa kallaö fram mótmœli. Ráö-
herra segir þau ekki sýna spegilmyndina af
þjóöarviljanum-