Tíminn - 16.04.1996, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 16. apríl 1996
7
Samningur UNESCO um verndun alþjóölegrar menningar- og náttúruarfleifbar kynntur á málþingi:
Hluti af sameiginleg-
um arfi mannkyns
Fáir alþjó&legir samningar
hafa haft jafn mikil áhrif á
jafn stuttum tíma og samn-
ingur Menningarmálastofn-
unar Sameinuðu þjóðanna,
UNESCO, um vemdun alþjóð-
legrar menningar- og náttúm-
arfleiföar, að mati Federicos
Mayor, aðalframkvæmda-
stjóra UNESCO. ísland var
146. aðildarland UNESCO til
að staðfesta samninginn í
mars sl., en samningurinn var
samþykktur á aðalþingi UN-
ESCO árið 1972.
Samningurinn um verndun
alþjóðlegrar menningar- og
náttúruarfleifðar er einstakur að
því leyti að með honum er í
fyrsta sinn sameinuð náttúru-
vernd og verndun menningar-
verðmæta. Markmið samnings-
ins er um leið að stuðla að friði
og sjálfbærri þróun.
Federico Mayor, aðalfram-
kvæmdastjóri UNESCO kom í
opinbera heimsókn hingað til
lands á fimmtudag og dvaldist
hér í tvo daga. Mayor ávarpaði
málþing um samninginn, sem
haldið var á vegum mennta-
málaráðuneytisins í Viðeyjar-
stofu á föstudag.
í máli Mayors kom fram að
samkvæmt samningnum er litið
svo á að menningar- og náttúru-
arfleifð sé hluti af sameiginleg-
um arfi mannkyns og það sé
Björn Bjarnason og Federico Mayor, abalframkvœmdastjóri UNESCO.
Tímamynd CS
sameiginlegt verkefni þjóða
heims að vernda hana. Hvert
aðildarríki skuldbindur sig til að
gera allt sem í þess valdi stendur
til að vernda þá menningar- og
náttúruarfleifð, sem er innan
þess landsvæðis, en um leið er
komið á alþjóðlegu kerfi sam-
vinnu og aðstoðar sem miðar að
því að styrkja aðildarríkin til að
varöveita og skilgreina þessa arf-
leifð.
Menningarleg verðmæti felast
ekki eingöngu í fögrum bygg-
ingum eða öðrum efnislegum
minnisvörðum, aö mati May-
ors. Hann segir ekki síður mikil-
vægt að varðveita menningar-
lega þætti eins og tungumál,
tónlist, þjóðdansa og fleiri þætti
sem kynslóðirnar hafa tekið í arf
hver frá annarri. Það er einmitt
þessi menningarlegi fjölbreyti-
leiki sem Mayor leggur áherslu á
að við varðveitum. Þótt samn-
ingurinn sé alþjóðlegur og fjalli
um sameiginlegan arf mann-
kyns, felist í honum skylda til
að varðveita menningu allra
minnihlutahópa og þjóða.
Samkvæmt samningnum
semur sérstök milliríkjanefnd
skrá yfir einstæð mannvirki,
sögustaði og náttúruminjar,
sem telja megi svo merk að þau
beri að viöurkenna sem hluta af
sameiginlegum arfi mannkyns á
jörðu. Nú eru 469 slíkir staðir í
99 löndum á skránni. Nefndin
heldur einnig sérstaka „skrá yfir
alþjóðlega arfleifð í hættu", en
það eru þau verðmæti á fyrri
listanum sem gera þarf stór-
felldar aðgerðir til að vernda.
Mayor fagnaði því að íslend-
ingar hefðu staðfest samning-
inn. Hann sagði að á íslandi
væru mörg náttúruverðmæti,
sem hann hefði trú á að yrðu í
framtíðinni á heimsminja-
skránni. í þessu sambandi
nefndi hann þjóðgarðinn í
Skaftafelli sérstaklega. Mayor
lagði áherslu á að í starfi sem
þessu væru engin ríki smá eða
stór, heldur skipti mestu máli
hvað hvert ríki legði af mörkum
til varðveislu arfleifðarinnar.
-GBK
Menningarhand-
bókin sækir á
Menningarhandbók, sem dreift
hefur verib á hvert heimili í Reykja-
vík, hefur nú komið út í hálft ár.
Nú verður sú breyting á að eftir-
leiöis munu tvö blöð undir nafni
Menningarhandbókarinnar koma
út. Annars vegar vandað 32-48 bls.
rit, sem er nú til sölu á öllum blað-
sölustöðum á Stór-Reykjavíkur-
svæðinu og veröur það einnig boð-
ið í áskrift. í þeirri útgáfu er ætlunin
að verði spennandi umfjöllun um
ýmislegt sem er að gerast í menn-
ingu, mannlífi og listum auk pistla,
viðtala og gagnrýni.
Auk þess kemur út handbók í
dagblaðaformi undir nafninu Efst á
baugi, sem borið verður inn á hvert
heimili mánaðarlega. Þar verður yf-
irlit yfir helstu uppákomur í menn-
ingarlífinu og fylgir því ítarlegt
menningardagatal. ■
Ljós til a& mála
nóttina
Út er komin fimmta frumsamda
ljóðabók Óskars Árna Óskarssonar.
Bókin, Ljós til að mála nóttina, skipt-
ist í þrjá hluta; tveir þeirra saman-
standa af sjálfstæðum ljóðum, en sá
þriðji og síðasti er ljóðaflokkurinn
Vegamyndir. Skáldinu verður nú
sem fyrr margt að yrkisefni, en ein-
kenni þessarar bókar er ef til vill sér-
stakt nostur við hið smágerða í líf-
inu og spurningin: hvað er stórt og
hvað er smátt?
Óskar Árni hefur fengist nokkuð
við ljóðaþýðingar, einkum á jap-
önskum hækum. Ljós til að tnála
nóttina kostar kr. 1680. ■
Abalreglur lýbrcebislegra hefba þverbrotnar í frumvarpi um breyting-
ar á vinnulöggjöfinni. Rafibnabarsambandib:
Gatan gengin fyrir Vinnu-
veitendasamband íslands
Verkalýbsfélagiö Eining ályktar gegn fyrirhugubum
breytingum á vinnulöggjöfinni:
Stefna hægri aflanna
verði brotin á bak aftur
Frumvarp til laga um breyt-
ingar á vinnulöggjöfinni er
alvarleg aðför að innri mál-
efnum stéttarfélaga, þar sem
vegið er að fulltrúalýðræði
þeirra. Þá er frumvarpiö í
beinni andstöðu við sam-
þykktir Alþjóðavinnumála-
stofnunarinnar og reglur
lýðræðislegra hefða þver-
brotnar, enda sé með frum-
varpinu veriö að ganga götu
sjónarmiða VSÍ í málefnum
vinnumarkaðarins.
Þetta kemur m.a. fram í sam-
eiginlegri umsögn aðildarfé-
laga Rafiðnaðarsambands ís-
lands til félagsmálanefndar Al-
þingis um frumvarp til breyt-
inga á vinnulöggjöfinni. Þar er
einnig ítrekuð sú krafa verka-
lýðshreyfingar að frumvarpið
verði dregið til baka og aðilar
vinnumarkaðarins fái að
semja um þessi mál án af-
skipta ríkisvaldsins.
í umsögninni er m.a. bent á
að fulltrúalýðræðið innan
verkalýðshreyfingarinnar sé
samskonar lýðræði og viðhaft
er t.d. á Alþingi. Af þeim sök-
um sé það með öllu óásættan-
legt að ætla að afnema það og
gera fámennar samninga-
nefndir að æðstu stofnunum
um kjarasamninga, þ.e. að
koma á samskonar einræði og
ríkir í þeim efnum hjá VSÍ. Þá
er mótmælt þeirri fyrirætlan
að stórauka völd sáttasemjara
og er það talið hættulegt lýð-
ræðislegu samfélagi.
Aðildarfélög Rafiðnaðarsam-
bandsins minna á aö þau hafa
um árabil staðið að gerð
vinnustaðasamninga. Með
frumvarpinu sé hinsvegar gerð
tilraun til að brjóta vinnu-
staðasamninga niður með því
að sum félög verða lögvernd-
uð umfram önnur og fyrirsjá-
anlegt að þau vinnustaðafélög
sem verða stofnuð verða bæði
lítil og veik. -grh
„Þessari árás félagsmálaráð-
herra verður íslenskt launa-
fólk að svara af fullri hörku og
brjóta aftur stefnu hægri afl-
anna í landinu. Fundurinn
hvetur allt launafólk til að
standa saman gegn þessari
árás," segir í ályktun aðal-
fundar verkalýðsfélagsins Ein-
ingar.
Aðalfundurinn, sem fór fram
fyrir helgina, mótmælir harð-
lega skerðingu valds félags-
manna einstakra stéttarfélaga til
afgreiðslu kjarasamninga, boö-
un verkfalla og ekki síst að fé-
lögin verði klofin niður í lítil
vinnustaðafélög. Jafnframt
skorar fundurinn á þingmenn
kjördæmisins að gera kjósend-
um skýra grein fyrir afstöðu
sinni til frumvarps félagsmála-
ráðherra um breytingar á
vinnulöggjöfinni, þannig að
launafólk eigi auðveldara með
að gera upp hug sinn í næstu
kosningum.
Aðilar í Einingu eru nú 4.193
talsins og aukafélagar 822, eða
alls 5015. Félögum hefur fjölgað
um 227 milli aðalfunda. Stjórn
félagsins er þannig skipuð að
Björn Snæbjörnsson er formað-
ur, Matthildur Sigurjónsdóttir
varaformaður, Ólöf Guðmunds-
dóttir ritari, Erna Magnúsdóttir
gjaldkeri og Hilmir Helgason,
Sigurður Búason og Sigríður Rut
Pálsdóttir eru meðstjórnendur.
-BÞ
Vörugjald ablagab kröfum EFTA:
Endurgreiðsla virðisaukaskatts af vinnu
við íbúðarhúsnæði lækkuð á móti
Gert er ráð fyrir að tekjur rík-
issjóðs muni lækka um 450
milljónir króna viö breytingu
á lögum um vörugjaíd, en
frumvarp þess efnis liggur nú
fyrir Alþingi.
Frumvarpið er fram komið
vegna athugasemda Eftirlits-
stofnunar EFTA um innheimtu
vörugjalds hér á landi. Þau at-
riði, sem Eftirlitsstofnunin gerði
ákveðnar athugasemdir við, eru
sérstakt 25% álag á gjaldstofn
innfluttrar vöru og mismun-
andi greiðslufrestur á vörugjaldi
á innfluttum vörum og inn-
lendum framleiðsluvörum. í
framhaldi af athugasemdum
sínum kærbi Eftirlitsstofnunin
málið til EFTA-dómstólsins. Til
að mæta því tekjutapi, er ríkis-
sjóður mun verða fyrir vegna
breytinga á vörugjaldi, verður
dregið úr endurgreiðslu á virðis-
aukaskatti vegna vinnu við
íbúðarhúsnæði sem nemur
sambærilegri fjárhæð, og liggur
frumvarp um það efni einnig
fyrir Alþingi. Samkvæmt því er
gert ráð fyrir að endurgreiðsla
virðisaukaskatts af vinnu við
íbúðarhúsnæði verði 60% í stað
100%.
Frumvarpið um vörugjaldið
felur í sér að magngjald verði
lagt á sælgæti, drykkjarvörur,
sykur og fleiri matvæli og að
gjaldið reiknist sem krónur á
hvert kílógramm eða á hvern
lítra vörunnar, í stað þess verð-
gjalds sem nú er lagt á. Fjárhæð
gjaldsins verður miðub við að
gjald á þessar vörur lækki að
jafnaði. Þá kemur magngjald
einnig í stab vörugjalds á hjól-
barða og einangrunarefni.
Vörugjald verður fellt niður af
nokkrum vöruflokkum, gjald
sem lagt er á ýmsar vörur, sem
nú bera vörugjald, verður sam-
ræmt og gjaldflokkum fækkab.
Verbgjald verður framvegis
reiknað af tollverði innfluttrar
vöru og verksmiðjuverði inn-
lendrar vöru. Þá verður frestur á
greiðslu vörugjalds hinn sami
vegna innfluttrar vöm og inn-
lendrar framleiðslu.
í greinargerð með frumvarp-
inu segir að ríkisstjórnin stefni
að frekari lækkun vörugjalda,
eba um 350 milljónir króna, í
tengslum við samræmingu á
tryggingargjaldi á milli atvinnu-
greina, sem ríkisstjórnin mun
undirbúa á næstunni og koma
mun til framkvæmda á næstu
árum. í þeim áfanga er reiknað
með frekari lækkun magn-
gjalda, lækkun hæstu flokka
verðgjalds og að vörugjalds-
skyldum vörum fækki. -ÞI