Tíminn - 17.04.1996, Side 9

Mi&vikudagur 17. apríl 1996
9
UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . .
Tímamótasamkomulag um stjórnarbœtur í Mexíkó:
Einsflokks-
stjómin verði
afnumin
Flestir stjórnmálaflokkar í Mex-
íkó komu sér á mánudag saman
um ab hrinda af stað tíma-
mótaumbótum á stjórnkerfi
landsins. Arturo Nunez, yfirmab-
ur í innanríkisrábuneytinu, sagbi
á blabamannafundi að um væri
ab ræba 27 breytingar á stjórnar-
skránni meb þab fyrir augum að
Farsímar:
Heilinn í
hættu?
Samkvæmt nýjum rannsóknum
breskra vísindamanna gæti þeim
sem nota farsíma ótæpilega staf-
ab hætta af þeim. í farsímum eru
notabar örbylgjur, ekki ósvipabar
þeim sem notabar eru í örbylgju-
ofnum, en meb örlítib lægri tíbni
og miklu minni orku.
Hingab til hafa vísindamenn tal-
ið að bylgjurnar dreifðust jafnt um
höfuðið og væru meinlausar, en nú
virbist margt benda til þess að þær
geti safnast saman við mikla notk-
un og myndað „hitabletti" í heilan-
um, sem hugsanlega geti haft alvar-
legar afleibingar fyrir heilafrumurn-
ar.
Þessar niburstöður koma fram á
sama tíma og Framkvæmdastjórn
Evrópusambandsins vinnur að því
ab birta tölur um lágmarksgeislun
sem talist getur örugg í farsímum,
en næstum allir farsímar sem eru á
markaðnum eru fyrir ofan þessi
mörk. -GB/The Sunday Times
efla lýbræbib í landinu.
Eitt meginmarkmið breyting-
anna er að binda endi á einsflokks-
stjórn sem verið hefur í landinu í 67
ár. Einnig verður gerð sú breyting
að borgarstjórinn í Mexíkóborg
verður kosinn í almennum kosn-
ingum í stað þess að forseti landsins
tilnefni hann eins og hingað til hef-
ur verið.
Ennfremur miba breytingarnar
að því að herða eftirlit með fjá-
raustri í kosningabaráttunni, en
stjórnarflokkurinn, PRI eba Bylting-
arflokkurinn, hefur áratugum sam-
an verið sakaður um aö misnota al-
mannafé til þess að tryggja sér sigur
í kosningum.
Frá því að Ernesto Zedillo tók við
embætti forseta í desember 1994
hafa breytingar á stjórnskipun
landsins verið ofarlega á stefnuskrá
hans, og samkomulagið sem náðist
á mánudag var niöurstaðan af 15
mánaba samningaviðræðum milli
stjórnarflokksins og tveggja af
þremur helstu stjórnarandstöðu-
flokkunum. Næst stærsti stjórn-
málaflokkur landsins, PAN, á þó
ekki hlut að samkomulaginu. Hann
dró sig út úr viðræðunum í febrúar
og sakaði stjórnina um ab líta fram-
hjá meintum kosningasvikum PRI í
sveitarstjórnarkosningum, jafnvel
þótt í sömu andrá væri verið að
ræða eflingu lýðræðisins.
Þingkosningar verða í Mexíkó á
næsta ári, en samkomulagið frá
því á mánudag þarf staðfestingu
þingsins áður en það fer í sumar-
frí síðar í þessum mánuði.
-GB/Reuter
Helfaror
minnst
Meban ísraelsmenn hafa stabiö
í stórræöum vib ab varpa
sprengjum á Líbanon vargert
tveggja mínútna hlé á þjóblíf-
inu í Israel í gær til þess ab
minnast þess ab sex milljónir
Gybinga voru myrtir í Helför-
inni, útrýmingarherferb þýskra
nasista í seinni heimsstyrjöld-
inni, en í gær var sérstakur
minningardagur um Helförina.
Mebal annars var hlé gert á
sprengjuárásunum á Líbanon í
þessar tvœr mínútur. Sírenur
hljómubu um allt land og eins
og sjá má á myndinni stöbv-
ubu þessir ökumenn bifreiöar
sínar og stigu út fyrir í tvær
mínútur. Lamabist allt þjóblíf í
landinu þessa stund, en ab því
loknu færöist allt í fyrra horf.
Og sprengjunum tók aftur aö
rigna í Líbanon.
Forseti Finnlands á ferö í Kína:
Ræðir mannrétt-
indamál við kín-
versk stjómvöld
Reuter
Þótt abalumræbuefnib í heim-
sókn Marttis Ahtisaari, forseta
Finnlands, til Kína hafi verib vib-
skiptamál þá komu mannrétt-
indamál einnig til tals í vibræb-
um hans vib kínverska rába-
menn, þ.á m. Jiang Zemin forseta
og Li Peng forsætisrábherra.
„Gestgjafar okkar vita vel af því
að við lítum svo á að siðferðileg
verðmæti séu algild," sagði hann,
og bætti því við að „í stað þess að
vera bara með yfirlýsingar í þessum
efnum viljum við Finnar sjá árang-
ur."
Þrátt fyrir skoðanamun í mann-
réttindamálum veitir finnska ríkis-
Róttœkar hugmyndir austurrísku ríkisstjórnarinnar um hjónabandiö komnar vel á veg:
Karlar lögskyldabir til
ab sinna heimilisstörfum?
Innan skamms gæti svo farið
að kvæntir karlar í Austurríki
geti ekki lengur komiö sér
undan því ab sinna heimilis-
störfunum. Á vegum ríkis-
stjómarinnar er veriö ab
vinna úr allróttækum hug-
myndum um lög sem skylda
kvænta karlmenn til ab leggja
sitt af mörkum á heimilinu.
Einnig er ríkisstjómin meb
hugmyndir um að setja
ákveönar reglur fyrir pör sem
ætla að ganga í hjónaband þar
sem m.a. er gert ráö fyrir því
að þau verði að sækja sérstök
námskeiö áður en hjónavígsla
fer fram.
Ef hugmyndir ríkisstjórnar-
innar veröa samþykktar þá
munu öll pör sem hafa í hyggju
að ganga í hjónaband þurfa að
setjast á skólabekk til þess að
læra um heimilisstörf, barna-
uppeldi, launadreifingu og
trúnað í hjónabandi.
Margir ungir Austurríkis-
menn eru stórhneykslaðir á
þessum áformum. „Þegar amma
mín giftist árið 1939 var henni
gefið eintak af Mein Kampf, bók
Adolfs Hitlers, og með því var í
raun og veru verið að segja
henni að í hjónabandinu skyldi
hún fara eftir þeim reglum sem
þar koma fram," sagöi Wolf-
gang Ptacek, 24 ára tölvuforrit-
ari frá Vínarborg. „Allar sóma-
kærar þýskar konur áttu að fæða
fjögur börn, og þar fram eftir
götunum. Allir vita hvað varð
um það samfélag."
Ríkisstjórnin fer samt ekki of-
an af því að nú sé kominn tími
til að skipta sér af einkamálum
borgaranna. Það eina sem deilt
er um innan stjórnarflokkanna
er hvernig best sé að fara að því.
Hugmyndin að sérstökum
skólum fyrir hjónaefni kemur
frá Maríu Rauch- Kallat, sem er
framkvæmdastjóri Þjóbarflokks-
ins. Hún hefur einnig komið
með tillögu um að hjónaefni
verði látin gera samning sem
skuldbindur báða aðila að lög-
um. Til þess ab víkja sér undan
ásökunum um alræðishyggju
vill hún þó ekki gera það að
reglu að þeim pörum sem ekki
vilja gangast undir sérstaka
hjónabandsþjálfun verði neitab
um giftingarleyfi.
Þab er hins vegar tillaga Sósí-
alistaflokksins sem veldur aust-
urrískum karlmönnum mestum
áhyggjum. Jafnaðarmenn vilja
setja sérstök lög um heimilis-
störf þar sem skilgreint yrði ná-
kvæmlega hvað hvor aðili fyrir
sig getur átt von á í hjónabandi.
Þegar ríkisstjórnin vakti fyrst
máls á þessum hugmyndum
vakti það mikla kátínu meðal
austurrískra karla. Samkvæmt
nýlegri könnun sem gerð var af
Háskólanum í Vín eru austurrík-
ir karlmenn einna mestu karl-
rembusvínin í Evrópu. Hug-
myndin um að þab verði lagaleg
skylda þeirra að þvo föt og gera
hreint fannst þeim svo fráleit að
ekki væri hægt annað en að
hlæja. Allir voru farnir að segja
brandara um heimilislögregl-
una sem væri að gægjast inn um
glugga til þess að fylgjast með
því hvort karlinn á heimilinu
væri að þvo upp. Og börnin
fengju greiðslur fyrir uppljóstr-
anir um hvort pabbi þeirra
kæmi sér hjá því aö strauja. En
það er ekki laust við að brosið sé
farið að stirðna á vörum þeirra.
Málið er þegar komið svo langt
á veg að töluverðar líkur þykja á
því að einhverskonar reglur um
heimilisstörf verði í raun settar.
í fjölmiðlum hefur allt logað í
deilum um það hvort þessar til-
lögur geti nokkurn tíma gengið
upp. Sumir stjórnmálamenn
hafa krafist þess að námskeiðin
verði gerö að skyldu, en aðrir
líta bara á þetta eins og hvern
annan hallærisbrandara.
Imma Palme, hjá Rannsókn-
arstofnun í þjóðfélagsvísindum
í Vín, er ein þeirra sem efast um
gildi þessara hugmynda. „Aust-
urríska karlmenn skortir áhug-
ann," sagði hún. „Það mun taka
áratugi áður en þeir breytast
nógu mikið til að geta aðlagast
nútímaþ j óðfélagi."
-GB/The Sunday Times
stjórnin kínverskum stjórnvöldum
aðstoð við að endurbæta réttar- og
dómskerfi sitt, ab sögn Ahtisaaris.
Innan skamms verður undirrituð
samstarfsáætlun ríkjanna í löggjaf-
armálum. „Við ætlum að taka þátt í
viðleitni kínversku stjórnarinnar til
þess að gera endurbætur á lagakerfi
sínu og réttarríkinu," sagði hann.
„Þab er ekki nóg að vera með lögin.
Það þarf að hrinda þeim í fram-
kvæmd og til þess þarf að gera aðrar
ráðstafanir. Við viljum koma þar til
hjálpar."
Miklar deilur vom í Finnlandi
vegna heimsóknarinnar, sem hófst
á sunnudag og stendur yfir í fimm
daga. Finnskir stjómmálamenn, þ.á
m. Elisabeth Rehn, sem hefur eftir-
lit með mannréttindamálum í
gömlu Júgóslavíu á vegum Samein-
uðu þjóðanna, hafa dregið gildi
heimsóknarinnar í efa og hvöttu
forsætisráðherrann og þá 37 við-
skiptajöfra sem með honum em í
förinni til þess að minna Kínverja á
skyldur sínar í mannréttindamál-
um.
Ahtisaari sagði mótmælin vera
„heilbrigðar umræður" og hélt því
fram að Kínverjar væm tilkippilegri
til að ræða mannréttindamál við
fulltrúa lítilla ríkja á borð við Finn-
land heldur en við stærri og öflugri
ríki. „Hugsanlega er auðveldara að
eiga samstarf við okkur í þessum
efnum vegna smæðarinnar," sagði
hann. „Ég held ekki að neinum
myndi finnast Finnland vera
hættulegur samstarfsaðili."