Tíminn - 30.04.1996, Qupperneq 3
Þri&judagur 30. apríl 1996
3
Gœti verib stangveiöimönnum í hag ab sleppa stór-
löxum:
Stórlaxar ala
af sér stórlaxa
„Þab er verið ab ræ&a um þaö
í stangveiðinni núna að hugs-
anlega veiba og sleppa stór-
löxunum. Stórlaxinn kemur
miklu fyrr upp í árnar og þá er
hugsanlegt að hann sé undir
meira veiðiálagi en smálax.
Mönnum finnst eins og stór-
laxahlutfallið í ánum sé að
minnka," segir Jónas Jónas-
son, deildarstjóri hjá Veibi-
málastofnun, en hann hélt er-
indi um erfbir stórlaxa á árs-
fundi stofnunarinnar um
helgina. Þar lagði hann til að
rannsóknir á veiði stórlaxa
yrðu efldar verulega.
í rannsóknum á hafbeitarlaxi
sem gerðar hafa verið í tilrauna-
stöðinni í Kollafirði kom í ljós
að pör sem samanstóðu af stór-
laxahæng og stórlaxahrygnu
gátu í tæplega 30% tilvika af sér
stórlaxa en þegar smálaxahæng-
ar og stórlaxahrygnur vom pör-
uð saman voru um 15% af-
kvæmanna stórlaxar. „Þetta
Guðs mildi að eldurinn
Unniö hörbum höndum viö standsetningu þeirra fyrirtœkja sem uröu fyrir tjóni í brunanum á
Eiöistorgi. Eigandi Rauöa Ijónsins:
sýnir að það skiptir máli hver
sjávaraldur klakfiskanna er
uppá útkomu afkvæmanna." En
munurinn er sá að stórlaxar
hafa verið tvö ár í sjó en smálax-
ar eitt ár.
„Þetta yrðu þá svona hálfgerð-
ar kynbætur en tækju auðvitað
langan tíma." Jónas sagði það
svo sem ekki háalvarlegt mál þó
að stórlöxum myndi fækka,
hins vegar sæktust veiðimenn
meira í veiði stórlaxa og því
gæti hærra hlutfall stórlaxa ver-
ið hagsmunamál þeirra sem eiga
veiðirétt, enda sé það „draumur
hvers veiðimanns að veiða yfir
20 punda lax." -LÓA
Hér var rafmagnsstaflan sem olli brunanum og hafa ibnabarmenn unnib allan sólarhringinn ab undanförnu vib
ab koma upp nýrri töflu.
Útflutningsverölaun forseta Is-
lands afhent á Bessastööum:
Eimskip fær kom upp á opnunartíma
verðlaunin 1 1 A
Forseti íslands, Vigdís Finnboga-
dóttir, veitti Eimskipafélagi ís-
lands Útflutningsverðlaun for-
seta íslands við hátíblega athöfn
á Bessastöðum á sunnudaginn
var.
Verðlaunin „eru veitt í viður-
kenningarskyni fyrir markvert
framlag til eflingar útflutnings-
verslunar og gjaldeyrisöflunar ís-
lensku þjóðarinnar", segir í til-
kynningu frá Útflutningsráði.
Verðlaunagripur þessa árs, sem
gerður var af Sólveigu Baldursdótt-
ur, er um 150 kg. að þyngd, úr
ítölskum marmara og nefnist Foss.
Hugmyndinni að verkinu lýsir li-
stakonan þannig: „Hinir íslensku
fossar hafa löngum verið stolt ís-
lands, steypst niður hamarinn eða
liðast ljúft niður bergið, fundið sér
farveg í tærri náttúranni og mótað
landið á leið sinni til sjávar".
í ávarpi Páls Sigurjónssonar
form. úthlutunarnefndar kom m.a.
fram að tekjur af erlendri starfsemi
era nú orðnar 18% af heildartekj-
um Eimskip og yfir 30% hagnaðar
síðasta árs tengist starfsemi er-
lendis. ■
Það var fremur nöturlegt um
ab litast í hluta verslunar-
kjarna og fjölbýlishúss Eibis-
torgs 13-15 í gær en þar kom
upp eldur aöfaranótt laugar-
dagsins. Enn var reykj-
arstybba í lofti á veitinga-
staðnum Rauða ljóninu og
nágrenni hans en eldurinn
kviknaði í rafmagnstöflu
hússins rétt hjá eldhúsi veit-
ingastaðarins með þeim af-
leiöingum að rýma varð hús-
ið fyrir slökkvistarf. Þurftu
um 250 gestir að yfirgefa Sex-
baujuna og Rauða ljónið
vegna brunans, auk þess sem
íbúar voru varaðir við og
nokkrir vaktir upp.
Eldurinn kom upp um klukk-
an 12 á miðnætti og þykir Guð-
jón Ingólfsson yfirþjónn á
Rauða ljóninu hafa sýnt nokk-
urt snarræbi og jafnvel lagt líf
sitt í hættu þegar eldurinn
kviknaði. Hann óð í gegnum
allmikið reykjarkóf og vakti
íbúa auk þess sem hann barðist
við að ráða niðurlögum eldsins
með slökkvitæki. Á tímabili
lokaðist Guðjón inni og barði á
Verib ab flytja húsgögn í reykhreinsun.
hurðina með slökkvitæki þang-
að til samstarfsmenn urðu hans
varir og opnuðu fyrir honum.
Fólk hélt stillingunni
Árni Bjömsson, eigandi
Rauða ljónsins og veitingastað-
arins Sexbaujunnar, fór einna
verst út úr brunanum en hann
sagði ab með mikilli vinnu
vonaðist hann til að geta opn-
að aftur um næstu helgi. Verið
var að taka öll húsgögn og reyk-
hreinsa í gær en Árni sagði að
taka þyrfti hvern einasta hlut
og hreinsa og henda öllu hrá-
efni í edhúsi.
Árni sagði gesti hússins sl.
föstudagskvöld hafa bmgðist
Tryggingastofnun:
Greiddu 150 millj. vegna
líffæraflutninga í fyrra
Greiðslur sjúkratrygginga
Tryggingastofnunar vegna
líffæraflutninga erlendis
hafa vaxið mjög á fáum ár-
um, og komust í tæpar 150
milljónir króna á síðasta ári,
samkvæmt sundurliðun
sjúkrakostnabar erlendis á
árunum 1986 til 1995. Fyrstu
greiðslurnar fyrir líffæra-
fiutninga og mergskipti á
þessu árabili voru árið l990,
um 11,5 milljónir á verðlagi
síbasta árs.
Árið eftir hækkuðu þær í 64
milljónir og áfram í um 80
milljónir á ámnum 1992 og
1993 og síðan í rúmlega 100
milljónir 1994. Þessi kostnaðar-
liður tók síðan annað stórt
stökk á síöasta ári, í rúmlega 149
milljónir og var þar með orðinn
um 65% alls erlends sjúkra-
kostnftl^Tjyggjngastofnunar.
Árið 1986 var fyrst byrjað að
greina í sundur erlendan sjúkra-
kostnað Tryggingingastofnun-
ar. Heildarkostnaðurinn var þá
146 milljónir (á verblagi '95),
komst hæst í 273 milljónir árið
1991 en var 230 milljónir á síð-
asta ári.
Fyrstu árin voru kransæða- og
hjartaðgerðir fyrirferðarmestar,
um og yfir helmingur heildar-
kostnaðarins. Hæst fór sá kostn-
aðarliður í 105 milljónir (á verð-
lagi síðasta ári) árið 1989, en
hafði lækkað í 25 milljónir á
síðasta ári. Þótt hjartaaðgerðirn-
ar hafi þannig að mestu verið
færðar hingað heim og glasa-
frjóvgunin einnig nær alfarið
frá 1993 lækkar erlendur sjúkra-
kostnaður lítið hjá Trygginga-
stofnun, því gífurlegur kostnað-
ur við líffæraflutninga hefur
. Jffi21&L.sta£ÍBÍlU ^ ■
við með mikilli stillingu, senni-
lega hefði veitingastaðurinn
verið orðinn mannlaus fimm
mínútum eftir að eldsins varð
vart. „Þetta gekk allt vonum
framar, það var árshátíð hjá
okkur uppi og margir reifir en
það var ótrúlegt hve menn
brugðust vel við, kannski vegna
þess að þeir fengu að hafa glös-
in með sér. Það var guðs mildi
að þetta gerðist á þeim tíma
sem við höfum opið. Ég hefði
ekki boðið í ástandið ef eldur-
inn hefði komið upp utan opn-
unartíma okkar," sagði Árni og
átti þar bæði við auknar
skemmdir á húsnæðinu og
e.t.v. hættu sem íbúarnir hefðu
lent í. Vel gekk að ráða niður-
lögum eldsins að fullu eftir að
slökkviðliðið kom á staðinn en
áður hafði starfsfólk haldið eld-
inum í skefjum með slökkvi-
tæki.
10 fyrirtæki óstarfhæf
Um 10 fyrirtæki í verlsunar-
miðstöðinni Eiðistorgi voru
óstarfhæf í gær vegna brunans,
aðallega vegna rafmagnsleysis.
Sums staðar var þó opið eins og
í versluninni Hjólið. Steinunn
Friðbjörnsdóttir eigandi kvart-
aði undan því að ákveðnir fjöl-
miðlar hefðu sagt ab lokað yrði
um vikutíma á meðan verið
væri að koma rafmagni og öðru
í lag, en hún hefði opnað sína
búð strax daginn eftir brunann.
„Það sem selst er einfaldlega
skrifað niður og málinu bjargað
þannig."
Eigandi Snyrtistofu Sigríðar
Guðjónsdóttur sagbi reykjar-
lyktina vera höfuðvandamálið.
Hún vissi ekkert af brunanum
fyrr en hún mætti til vinnu á
laugardaginn, en þá mætti
henni ófögur aðkoma. Þeim
rekstraraðilum sem urðu fyrir
tjóni á Eiðistorginu bar al-
mennt saman um að fjárhags-
legur skaði væri lítill en ástand-
ið kallaöi á mikil óþægindi og
vinnu.
-BÞ