Tíminn - 30.04.1996, Side 5

Þriðjudagur 30. apríl 1996
WfáwiMn
5
Miö- vinstrifylkingin
L'Ulivo er sigurveg-
ari síöustu kosn-
inga, en kommún-
istar gœtu reynst
henni dýrkeyptir
stuöningsmenn.
Sumir telja aö
áframhaldandi sókn
Lega Nord muni
leiöa til þess aö
Noröur- Ítalía fjar-
lœgist aöra lands-
hluta í stjórn- og
efnahagsmálum
s
Urslit ítölsku kosning-
anna um næstsíöustu
helgi þykja söguleg.
Þetta er í fyrsta sinn sem
vinstriarmurinn í ítölskum
stjórnmálum kemst í valda-
aöstööu. Allt kalda stríöiö
gekk stjórnmálabaráttan
þarlendis mikiö til út á þaö
aö halda kommúnistum,
næstfylgismesta flokki
landsins sem í fylgi slagaöi
hátt upp í „ríkisflokkinn"
kristilega demókrata, utan
ríkisstjómar. Vesturlönd yf-
irleitt, meö Bandaríkin í
broddi fylkingar, stuöluöu
eindregiö aö því aö svo
héldist.
Nú bregður svo við að þegar
Lýðræðislegi vinstriflokkur-
inn, arftaki kommúnista-
flokksins, verður fylgismesti
flokkur Ítalíu og þar með að
líkindum aðalflokkurinn í
næstu ríkisstjórn (þeirri 55.
þarlendis frá lokum síðari
heimsstyrjaldar), líður fegins-
andsvarp upp frá brjóstum
Vestur-Evrópumanna. Mið-
vinstrifylkingin undir forystu
fyrrverandi kommúnista, sem
nefnist L'Ulivo (Olífutréð), er
sögð vera Evrópusinnaðri og á
allan hátt gæfulegri en höfuð-
andstæðingur hennar, mið-
hægrifylkingin Polo per le Li-
berta' (Frelsispóllinn) undir
forystu Silvios Berlusconi, fjöl-
miðlakóngs og fyrrverandi for-
sætisráðherra. Meira að segja
gjaldeyris- og verðbréfamark-
aðir brugöust jákvætt við úr-
slitunum.
Andreotti og Aldo
Moro
Samtryggingakerfinu gegn
kommúnistum var samfara
mikil spilling, er varð kristileg-
um demókrötum og sósíalist-
um, helsta samstarfsflokki
þeirra, að falli þegar kalda
stríðið, réttlæting þess kerfis í
augum þeirra sem að því
stóðu, var ekki lengur. Kristi-
legir demókratar, aðalvalda-
flokkurinn á kaldastríðstríð og
nú splundraðir í nokkra smá-
flokka, iðrast þess nú líklega
sumir að hafa ekki „meðan
tími var til" gengið til „sögu-
legrar málamiðlunar" við
kommúnista, sem þegar á 8.
áratugi urðu evrókommmún-
istar og „naumast þekkjanlegir
frá norrænum jafnaðarmönn-
um, einnig í afstöðu til NATO
og Evrópusamruna." (Danska
blaðið Politiken í forystu-
grein.)
Nú er fyrir rétti Giulio
Lamberto Dini (t.h., meb Oscar Luigi Scalfaro forseta), núverandi forsœtisrábherra, ereinn af forystumönnum mib- vinstrifylkingarinnar.
Italía: vinstriarmur
að taka við s t j órn
BAKSVIÐ
DAGUR ÞORLEIFSSON
Andreotti, einn helstu forystu-
manna kristilegra demókrata
og líklega áhrifamestur allra
stjórnmálamanna Ítalíu í
kalda stríði, þá hátt metinn í
hinum „frjálsa heimi" og eftir-
læti páfa og kaþólsku kirkj-
unnar. Rannsakendur í máli
hans halda því fram, að mafíu-
foringjar hafi látið myröa
blaðamanninn Mino Pecorelli
(sem skotinn var í bíl sínum í
Róm 1979) að beiðni Andre-
ottis, vegna þess að Pecorelli
hefði sagst ætla að ljóstra upp
um hlutdeild Andreottis I ör-
lögum Aldos Moro, eins af
helstu leiðtogum kristilegra
demókrata sem Rauðu stór-
fylkin, hryðjuverkamenn á
vinstri kanti, námu á brott og
myrtu 1978. Svo segir Tomm-
aso Buscetta, áður háttsettur
mafíumaður og nú aðalvitni í
málinu gegn Andreotti. Pecor-
elli hefði talið sig vita að yfir-
völd hefðu komist á snoðir
um, hvar hryðjuverkamenn-
irnir höfðu Moro í haldi, en
ákveðið að reyna ekki að
bjarga honum. Ástæðan hefði
verið að Moro var fylgjandi
„sögulegu málamiðluninni",
þ.e. því að kristilegir demó-
kratar tækju upp samstarf við
kommúnista og hættu að úti-
loka þá frá ríkisstjórn. Moro
hefði því verið „fórnað" og
það hefði verið gert með vit-
und og samþykki bandarísku
leyniþjónustustofnunarinnar
CIA.
„Fyrsta ítalska lýðveldið er
dautt. Vera kann að annað
ítalska lýðveldið hafi fæðst
með þessum kosningum," seg-
ir Politiken hátíðlega í áður-
áminnstum leiðara. Þar gætir,
eins og í Vestur-Evrópu yfir-
leitt, ánægju með úrslitin, en
jafnframt nokkurs- vafa við-
víkjandi framtíðinni í ítölsk-
um stjórnmálum. L'Ulivo hef-
ur að vísu meirihluta í öld-
ungadeild þingsins, en ekki í
fulltrúadeild og verður þar
komið upp á stuðning flokks,
sem á íslensku mætti líklega
kalla Endurreista kommún-
istaflokkinn eða Kommúníska
enduruppbyggingu. Það eru
kommúnistar sem vilja vera
kommúnistar áfram. Þeir
fengu tæplega 9% greiddra at-
kvæða og eru fimmti stærsti
flokkurinn. Þeir fjórir fylgis-
mestu eru Lýðræðislegi
vinstriflokkurinn (rúmlega
21%), Forza Italia, flokkur
Berlusconis (tæplega 21%),
Þjóðarbandalagið, þar sem ný-
fasistar ráða mestu (tæpl. 16%)
og Norðlingabandalag (rúml.
10%).
„Viö höfum þaö ekki í
blóöinu"
Sumir ætla að Endurreisti
kommúnistaflokkurinn, sem í
kosningabaráttunni hafði að
vissu marki samstarf viö L'Uli-
vo, muni selja því stuðning
sinn dýrt og að það geti reynt
á - þolrif sérstaklega minni
Gianfranco Fini, leibtogi Þjóbar-
bandalags, er ab sumra mati lík-
legur til ab verba helsti forystu-
mabur mib-hægrifylkingarinnar í
stab Berlusconis.
flokkanna í þeirri fylkingu, en
það eru einkum fyrrverandi
kristilegir demókratar, græn-
ingjar og nýr miðjuflokkur
undir forystu Lambertos Dini
forsætisráðherra. Polo per la
Liberta' samanstendur af
Forza Italia, Þjóðarbandalag-
inu, brotum frá kristilegum
demókrötum o.fl.
Indro Montanelli — stofn-
andi og lengi aðalritstjóri
blaðsins II Giornale og kallaö-
ur einn af „gömlum vitring-
um" Ítalíu (hann er 87 ára) - -
er meðal þeirra sem eru svart-
sýnir á framtíð Ítalíu sem slíkr-
ar. Hann fagnar efalítið ósigri
Berlusconis, sem hann kallar
hættulegan ævintýramann.
Mesta mein ítala, segir Mont-
anelli, er að þeir hafa enga
þjóðarsjálfsímynd. Þegar ítalir
horfa aftur í söguna sjá þeir
fyrir sér frægðartíð Feneyja,
Flórens, Rómar, ekki Ítalíu
sem slíkrar. Suður-Ítalía var
aðskilin frá öðrum hlutum
landsins. (Hér er vísað til þess
að Ítalía var aldrei eitt ríki frá
síðari hluta 6. aldar til síðari
hluta 19. aldar.)
Nýfasismann (Þjóöarbanda-
lagið vann á í kosningunum)
þarf ekki að óttast, heldur
Montanelli áfram. ítalir hafa
alltaf verið veilir og hálfir í fas-
ismanum, eins og öllu öðru.
„Við erum ekkert fyrir það að
berjast og deyja fyrir málstað,
eins og Spánverjar. Við höfum
það ekki í blóðinu. Og þetta
hefur eyðilagt þjóðarsamvisku
okkar."
Norðlingabandalag (Lega
Nord), sem beitir sér fyrir auk-
inni sjálfstjórn landshluta og
er sterkt á Norður- Ítalíu, bætti
við sig fylgi og segist engan
greinarmun gera á aðalfylk-
ingunum tveimur; báðar séu
fulltrúar miðstýringarsinnaðs
Rómarvalds. Montanelli spáir
því að Norður-Ítalía muni fá
meiri sjálfstjórn og aðlagast
Evrópu handan Alpa, en Ítalía
að öðru leyti muni í Evrópu-
samstarfinu verða metin álíka
og Grikkland, sem þykir víst
ekki mjög virðulegt. Suður-
Ítalía muni jafnvel nálgast
Norður-Afríku frekar en Evr-
ópu.
Berlusconi, sem vann kosningarnar 1994 meb leiftursókn, er nú kallabur
mabur gœrdagsins.