Tíminn - 30.04.1996, Blaðsíða 11

Þribjudagur 30. aprfl 1996
11
UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . .
Lyfjafyrirtœki losa sig vib lagerinn og fá skattaafslátt út á gjafir til
neyöarabstoöar:
Gagnslausar
ly fj asendingar
Lyfjafyrirtæki ví&a um heim
stunda þab í stórum stíl aö gefa
meira eba minna gagnslaus eba
útrunnin lyf í neybarabstob,
m.a. til átakasvæba á borb vib
Bosníu og Rúanda, ab því er
fram kemur í nýju hefti tíma-
ritsins Time.
Dr. Hans Hogerzeil hjá Alþjóöa-
heilbrigbismálastofnuninni
(WHO) segir þetta vera mjög út-
breitt vandamál: 45% allra lyfja
sem send voru til skrifstofu WHO
í Zagreb árib 1995 voru annaö
hvort gagnslaus eba útrunnin. Og
í Súdan hafa starfsmönnum
hjálparstofnana borist sendingar
af vökva fyrir augnlinsur og lyst-
örvandi efni — sem varla getur
veriö brýn þörf fyrir í landi þar
sem hungursneyb ríkir. Heil-
brigöisstarfsfólk í Rúanda hefur
eytt miklum tíma í ab flokka
„lyktarlausar" hvítlaukspillur,
ginsengtöflur og sýruey&andi efni
sem þangab bámst í stríöinu.
Sendingar á borb vib þessar gera
ekki annaö en ab ey&a dýrmæt-
um tíma starfsfólksins, sem þarf
aö flokka þær og hefur hvort eb er
nóg annaö ab gera, auk þess sem
hætta skapast alltaf á því ab fólk
taki vitlaus lyf eba taki þau eftir
aö þau eru útmnnin.
Lyfjafræöingur sem starfar á
vegum WHO á Balkanskaga segir:
„Starfsfólk hefur hætt lífi sínu
undir árásum frá leyniskyttum til
þess ab bera kennsl á lyf sem
reynast svo vera gagnslaus." Og
mistök eiga sér oft stab í flokkun-
inni vegna þess ab lyfin eru
stundum illa merkt eba á tungu-
máli sem enginn skilur. Þannig
uröu t.d. 11 litáískar konur blind-
ar um skeiö vegna þess a& þær
tóku illa merkt lyf sem læknar
töldu vera viö tilteknum kven-
sjúkdómi. Þegar nánar var ab gáö
reyndust þetta vera ormalyf sem
ætluö voru til dýralækninga.
Stærsta gjöfin frá upp-
hafi...
Lyfjasendingar þessar koma
m.a. frá bandarískum lyfjafyrir-
tækjum sem fá verulegan skattaf-
slátt fyrir útflutning á ónotubum
birgöum, og hæla sér svo óspart af
góöverkunum í auglýsingum og
fréttatilkynningum. Meðan
flóttamannavandamálið í Rúanda
var í hámarki fyrir tæpum tveim-
ur árum sendi lyfjafyrirtækib Eli
Lilly, eitt stærsta fyrirtæki sinnar
tegundar í Bandaríkjunum, frá sér
tilkynningu þess efnis að það
hefði sent frá sér „stærstu gjöf á
framleiðsluvörum fyrirtækisins í
allri sögu þess... og stærstu gjafa-
sendingu á lyfjum frá upphafi." í
fréttatilkynningunni segir síöan
að „þetta sé enn eitt dæmið um
gjafmildi fyrirtækisins, ekki síst á
tímum mannlegra hörmunga.
Viö erum að bregðast við brýnum
þörfum flóttamannanna frá Rú-
anda."
Þetta fer svo sem nærri því ab
vera rétt. En vandinn er bara sá að
lyfið sem gefið var heitir Cecl-
orCD, sem er sýklalyf, en er ekki á
skrá WHO yfir þau lyf sem nauð-
synleg teljast fyrir flóttamenn.
Það er heldur ekki notað í neinum
ríkjum Mib-Afríku vegna þess að
notkun þess skapar hættu á ab
fólk verbi ónæmt fyrir öbrum
lyfjum sem koma að meira gagni
og eru meira notuð í þessum
heimshluta. Alþjóbasamtökin
Læknar án landamæra lýstu því
yfir að þau myndu aldrei mæla
með notkun þessa lyfs í flótta-
mannabúöum.
Lilly sendi engu að síbur nóg af
þessu lyfi fyrir 1,3 milljónir
manns. Pillurnar komu í fötum
Starfsmabur á sjúkrahúsi í Rúanda fer yfir lyfjakassa sem losna þarf vib
vegna þess ab lyfin eru útrunnin.
og voru 200.000 pillur í hverri
fötu, en notkunarleiðbeiningar
fylgdu ekki nema sumum þeirra.
Nú, tveimur árum seinna, eru
starfsmenn hjálparstofnana og
heilbrigðisyfirvöld á staðnum
enn að reyna að finna leibir til að
losna við 6 milljón pillur, og stór
hluti þeirra er útrunninn.
Flytja út vandamálin sín
Starfsmenn alþjóðlegra heil-
Sveitarfélögum í Héraösnefnd Isafjaröarsýslu fœkkaö úr 7 7 / 3 síöan 7 989:
Súðavíkurhreppur bráðum
eini hreppurinn í nefndinni
Stefnt er ab því ab Héraðsnefnd
ísafjarbarsýslu verbi lögb ni&ur
í núverandi mynd, þar sem
grundvöllurinn fyrir starfi
hennar sé ekki lengur fyrir
hendi vegna sameiningar sveit-
arfélaga í V- ísafjarbarsýslu og
ísafjarbarkaupstabar.
Héraðsnefndin hefur verið
samstarfsvettvangur sveitarfélaga
í ísafjarðarsýslum frá 1989. Upp-
haflega voru þau 11, fækkaði síð-
an í 8 en verða nú aðeins 3 eftir
sameiningu sveitarfélaganna
þann 1. júní nk. Og þar sem
kaupstöbum ber ekki skylda til að
vera í héraðsnefnd verður Súða-
víkurhreppur raunverulega einn
eftir. Flest sveitarfélögin hafa
annað hvort samþykkt tillögu
Héraðsráðs um starfslok Héraðs-
nefndar eða ekki gert athugasemd
við hana. Vinnutilhögun um
verklok var nýlega samþykkt á
fundi Héraösnefndar og verða
þau m.a. þannig:
Reikningsskil fyrir 1995 verða
send sveitarstjórnum og síöan
endanlega afgreidd á vorfundi
Héraðsnefndar.
Unnið verður að innheimtu
gjaldfallinna framlaga sveitar-
stjórna til ýmissa verkefna sem
Héraðsnefnd hefur haft umsjón
með eða staðið fyrir.
Gengið verður frá gögnum Hér-
aðsnefndar til varðveislu.
Öllum sjóðum Hérabsnefndar
verður lokað 12. maí nk. og end-
anleg reikningsskil unnin, endur-
skoðuð og lögð fyrir vorfund.
Endanleg verklok Héraðsnefndar
ísafjarbarsýslu verða svo væntan-
lega staðfest á vorfundi sem halda
á þann þann 25. maí nk.
brigðisstofnana leggja samt ríka
áherslu á að meirihluti þeirra
gjafa sem berast bæti í raun og
veru úr brýnni þörf. Engu að síður
vilja þeir að komi verbi í veg fyrir
gjafasendingar sem ab hluta til
eru gefnar vegna þess ab það kem-
ur sér vel fyrir gefandann, frekar
en að hugsað sé um hagsmuni
þeirra sem njóta eiga. Dr. Erik
Schouten, sem hefur starfaö meb
Læknum án landamæra, segir að
lyfjafyrirtæki láti of oft stjórnast
af eigin hagsmunum, og gefi lyf
einkum til þess ab losa sig við
birgðir og spara sér þannig fé.
„Sum þessara fyrirtækja eru bara
ab flytja út vandamálin sín til
þriðja heimsins," segir Schouten.
Stóran þátt í þessu eigi banda-
rísku skattalögin, sem heimila
fyrirtækjum sem gefa til þeirra
sem í naubum standa að draga
allt ab tvöföldum framleiðslu-
kostnaöi gjafanna frá skatti.
WHO er nú að semja reglur sem
myndu m.a. banna gjafir á öðrum
lyfjum en þeim sem eru á skrám
yfir nauðsynleg lyf, og þab skil-
yrbi verði sett ab þau renni ekki
út innan a.m.k. 12 mánaða.
-GB/Time
Sýningar á Himnaríki orönar 67:
Tíu þúsundasti gesturinn
Von er á tíu þúsundasta gest-
inum á gamanleik Áma Ib-
Kaffileikhúsiö:
Sigrún Sól í
Engil og hóru
Leikkonan Sigrún Sól Ólafsdóttir
mun leysa Ragnhildi Rúriksdóttur af í
hlutverki sínu í leikritinu Engillinn
og hóran sem sýnt hefur verið í Kaffi-
leikhúsinu að undanförnu. Sigrún Sól
útskrifaðist úr Leiklistarskóla íslands
1994 en næsta sýning á leikritinu
verður laugardaginn 4. maí. ■
sens, Himnaríki, í Hafnar-
fjarbaleikhúsinu nk. laugar-
dag og verbur hann leystur
út meb gjöfum.
Sýningar eru nú orðnar 67
og átti þeim ab ljúka um
næstu helgi því að leikhópur-
inn fer utan í næstu viku þar
sem hann mun sýna Himna-
ríki tvisvar á leiklistarhátíð í
Stokkhólmi.
Vegna gífurlegrar aðsóknar
hafa hins vegar verið ákveðnar
aukasýningar föstudagskvöld-
ið 17. maí og laugardagskvöld-
ib 18. maí. ■

Auglýsing um innlausnarverð
verðtryggðra spariskírteina ríkissjóðs
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ*) Á KR. 10.000,00
1983- 2.fl. 1984- 3.fl. 01.05.96-01.11.96 12.05.96- 12.11.96 kr. 70.381,20 kr. 89.665,40
) Innlausnarverð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbætur.
Innlausn spariskírteina ríkissjóðs fer fram í afgreiðslu Seðlabanka íslands,
Kalkofnsvegi 1, og liggja þar jafnframt frammi nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, 30. apríl 1996
SEÐLABANKIÍSLANDS