Tíminn - 03.05.1996, Page 6

6
i
Föstudagur 3. maí 1996
Kvenfélagskonur vit> eitt tœkjanna sem þœrgáfu vökudeildinni í 20 ára afmœlisgjöf.
Kvenfélagiö Hringurinn fœrir vökudeild Barnaspítala Hringsins afmœlisgjöf:
Ný tæki fyrir
4 milljómr króna
Kvenfélagið Hringurinn í Reykja-
vík færði vökudeild Barnaspítala
Hringsins nýlega ný tæki að gjöf í
tilefni af tuttugu ára afmæli
deildarinnar fyrr á þessu ári.
Gjöfin samanstendur af tveim
fullkomnum hitakössum og tæki til
að gefa nýburum köfnunarefnis-
gildi. Þetta er ný tækni, sem ryður
sér nú til rúms og bætir verulega
meðferö barna með mikla öndunar-
erfiðleika. Verðmæti tækjanna er
samtals 4,1 milljónir króna.
Kvenfélagið Hringurinn hefur
allt frá upphafi stutt vökudeildina
með ríflegum tækjagjöfum. Nærri
lætur að sjötíu af hundraði alls
tækjabúnaðar, sem deildin hefur yf-
ir að ráða nú, hafi verið keypt fyrir
fé frá kvenfélaginu. Skipta þessar
upphæðir tugum milljóna króna. ■
Tún ehf., fyrsta íslenska fyrirtœkiö sem vottar lífrœna
framleiöslu:
Mun leysa
breskt fyrir-
tæki af hólmi
Fyrsta fyrirtækib, sem fengib þar sem kvebib er á um að fyrir-
hefur opinbert leyfi til ab ann- tækjum, sem ætla að kynna vöru
ast eftirlit og vottun á lífræn- sína sem lífræna framleiðslu, sé
um landbúnabarafurb- skylt ab fá vöruna vottaba
um, er nú tekið til yiburkenndum aðila.
V-iSfÖ
starfa. Fyrirtækib
Tún ehf. er í eigu
fimm sveitarfélaga
víbsvegar á landinu,
en absetur þess er í
Vík í Mýrdal. Gunnar
Á. Gunnarsson er fram-
kvæmdastjóri.
Tún var stofnað fyrir tveim ár-
um af Eyjafjarðarsveit, Gnúp-
verjahreppi, Grýtubakkahreppi,
Hvolhreppi og Mýrdalshreppi.
Stjórnin er kjörin eftir tilnefn-
ingum frá Neytendasamtökun-
um, Verslunarrábi íslands, Sam-
tökum bænda í lífrænni ræktun
og umhverfisverndarstofnunum.
Reglugerb var gefin út í fyrra
vC
v
Breska fyrirtækiö Soil
Association hefur
annast vottun til
þessa, en nú mun Tún
ehf. leysa það fyrirtæki
af hólmi.
Vottunarkerfi Túns er
hannað í samræmi við íslensk-
ar abstæður, staðhætti og löggjöf
og sniðið að alþjóðlegum kröf-
um. Við uppbyggingu fyrirtækis-
ins hefur bresk- bandarískur
markaðsráðgjafi unnið, Sandra
Best, og sérfræðingar á vegum
Soil Association. Skoöunarmenn
Túns hafa fengib þjálfun hér-
lendis og í Bretlandi.
-JBP
Sólvallagata 23 (Ás) var byggt 1906 af Sigur-
birni Ástvaldi Gíslasyni, tengdasyni séra
Lámsar Halldórssonar sem byggði Sólvalla-
götu 25 (Hof). Báðir létu þeir húsin heita
eftir æskuheimilum sínum.
Þann 4. júlí 1906 var Sigurbirni Ástvaldi
Gíslasyni úthlutuð lóð, 875 ferálnir úr
Melstúni. Á sama tíma var honum leyft að
byggja hús á lóðinni, 15 1/4 x 13 1/4 álnir,
að viðbættum skúr, 3x4 1/4 alin. Það skil-
yrði fylgdi að lóðinni yrði breytt í bygging-
arlóð.
Fyrsta bmnavirðing á húsinu var gerð
24. nóvember 1906, en þá var húsið í smíð-
um. Þar segir að séra Sigurbjörn Ástvaldur
Gíslason hafi byggt einlyft hús með porti
og 5 3/4 risi á lóð sinni á Melnum. Húsið er
byggt af bindingi, klætt utan með plægðum
1" borðum, pappa, listum og járni þar yfir.
Með járnþaki á plægðri 1" borða súð og
pappa í milli. Innan á bindingi er pappi og
millihólf í báðum bitalögum. Loft og gólf
eru lögð, og niðri allir útveggir þiljaðir,
ásamt einu herbergi og eldhúsi. Uppi em
sex íbúöarherbergi og gangur, sem allt er
þiljað, en ekki fullgjört. Á skammbitum em
gólf úr plægðum 1" borðum. Undir 6x6
álnum af húsinu er 3 álna hár kjallari. Við
austurgafl er inn- og uppgönguskúr með 1
1/2 álnar risi, sem er byggður eins og húsið.
Árið 1907 selur Lárus Halldórsson
tengdasyni sínum, Sigurbirni Á. Gíslasyni,
875 ferálna stykki úr lóð sinni á Melnum, til
viðbótar lóð þeirri sem séra Sigurbirni Ást-
valdi hafði verið úthlutað árinu áður.
Húsið var metið aftur í febrúar 1907, eft-
ir að byggingu þess var lokið. Þá segir að
Sigurbjörn Ásvaldur Gíslason cand. theol.
hafi fullgjört íbúöarhús sitt. Auk lýsingar á
húsinu hér að framan, er sagt að á hæðinni
séu fjögur íbúðarherbergi, eldhús, gangur
og einn fastur skápur, allt þiljað og þrjú her-
bergin með striga og pappa á veggjum og
loftum, allt málað. Þar em þrír ofnar og ein
eldavél. Uppi eru sex íbúðarherbergi, gang-
ur og tveir fastir skápar. Þrjú herbergi em
með striga og pappa á veggjum og loftum,
allt málað. Þar em þrír ofnar. í kjallara er
steinsteypugólf. Við vesturgafl hússins er
inn- og uppgönguskúr, þiljabur innan með
striga og pappa á veggjum og lofti, allur
málaður.
Árið 1910 em taldir til heimilis í Ási: séra
Sigurbjörn Ástvaldur Gíslason, kona hans
Guðrún Lámsdóttir, og börn þeirra sem þá
vom fædd: Láms, Halldór, Gísli, Kristín og
Sigurbjörg. Þegar þetta manntal var tekið,
bjó einnig í húsinu fólk utan af landi, sem
ýmist leigði hjá þeim hjónum eða fékk að
vera þar um lengri eða skemmri tíma. Flest
af þessu fólki var í skóla. Þá bjó þar ung
kona, Theodóra Jóhannsdóttir, sem fædd
Sólvallagata 23
(Ás)
var í Úlfljótsvatns-
sókn, og stúlkubarn
hennar óskírt. Einnig
bjuggðu þar Ágústa
Kolbeinsdóttir, Jón
Pálsson sem síðar varð dýralæknir, Jón Em-
il Ólafsson, Ólafur Tr. Sigurðsson og Jón J.
Heiðdal. Allt var þetta fólk innan við þrí-
tugt.
Sigurbjörn Ástvaldur Gíslason var fædd-
ur 1. janúar 1876 í Glæsibæ í Sæmundar-
hlíð í Skagafirði. Foreldrar hans fluttu að
Neðra-Ási í Hjaltadal á meðan hann var
barn aö aldri og þar ólst hann upp í for-
eldrahúsum. Sigurbjörn Ástvaldur varð
stúdent í Reykjavík 1897. Cand. theol. frá
Prestaskólanum 16. júní 1900. Hann var
við nám í Noregi, Danmörku og Svíþjóð um
14 mánaða skeið 1900 til 1901. Hann var
boðsgestur íslenska kirkjufélagsins lúterska
vestanhafs sumarið 1918. Fór til Gyðinga-
lands 1951 og ferö til Miðjarðarhafslanda.
Kynnti sér trúmálastörf og líknarmál.
Heimsótti líknarstofnanir í tugatali á þess-
um ferðalögum. Hann flutti fjölda erinda
um trú og líknarmál. Var í mörg ár kennari
við Vélskóla íslands. Hann var einn af
helstu stofnendum Elli- og hjúkrunarheim-
ilisins Grundar við Hringbraut og vígður
þangað til prestsþjónustu 23. ágúst 1942.
Skipaður formaður
Barnaverndarráðs
1932 til 1936.
Hann skrifaði
margar bækur,
bæði þýddar og frumsamdar. Trúarleg efni
eru meginuppistaða í skrifum hans. Hér
hefur aðeins verið stiklað á stóru um störf
þessa mikilhæfa og stórhuga manns.
Séra Sigurbjöm Ástvaldur Gíslason var
kvæntur Guðrúnu Lámsdóttur. Guðrún var
dóttir Lámsar Halldórssonar fríkirkjuprests
í Reykjavík (sem byggði húsið Hof, næsta
hús við á Ás). Guðrún var alþingismaður,
sat í bæjarstjóm, var fátækrafulltrúi og dáð-
ur rithöfundur. Hún veitti bindindismálum
góðan stuðning og gekk í G.T.-stúkuna
Hlín. Trúmál og líknarstörf vom henni kær.
Hún var einn helsti oddviti kvenna í ýms-
um málum. Vinsældir hennar voru miklar
um allt land. Hún sótti norrænt barna-
verndarþing í Khöfn 1936. Einnig sat hún
trúboðsþing í Friðriksstað 1936 og í Kolding
nokkmm ámm ábur. Ritsafn Gubrúnar Lár-
usdóttur kom út 1949 í 4 bindum, þar sem
allar fmmsömdu sögumar hennar em
nema Systurnar og ýmsar ritgerðir.
Börn þeirra hjóna voru tíu og öll mjög
mannvænleg. Börnin, sem fæddust eftir
1910, vom: Friðrik, Kirstín Lára, Guðrún
HÚSIN í BÆNUM
FREYJA JÓNSDÓTTIR
Valgerður, Sigrún Kristín og Gústaf. Mikill
gestagangur var á heimilinu og vinsældir
fjölskyldunnar miklar. Þar var öllum tekið
sem höfðingjum og ekki farið í manngrein-
arálit. Þeir sem áttu um sárt að binda eða
aörir erfiðleikar steðjuðu að, leituðu til
hjónanna í Ási með sín vandamál. Þaðan
fór enginn án þess að fá úrlausn mála sinna.
Milli Áss og Ásvallagötu voru gripahús
með áfastri hlöðu. Þar vom um tíma kýr,
kindur, geitur og hænsni, en ekki vom allar
þessar tegundir aldar þar í einu. Sæmilega
gott beitiland var í næsta nágrenni suður á
Melum og slægjur ekki langt frá.
Láms Sigurbjörnsson, sonur séra Sigur-
björns og Guðrúnar, var skjala- og minja-
vörbur Reykjavíkurborgar. Hann kom á fót
bæbi Borgarskjala- og Árbæjarsafni. Gísli
Sigurbjörnsson, bróðir hans, var þjóðkunn-
ur maður, hann veitti Elli- og hjúkmnar-
heimilinu Gmnd forstöðu í marga áratugi.
Þungur harmur var kvebinn að fjölskyld-
unum í Ási og á Hofi og þjóðinni allri, þeg-
ar frú Gubrún Lárusdóttir og tvær dætur
hennar hennar fómst í hörmulegu slysi 20.
ágúst 1938.
Kirstín Lára Sigurbjörnsdóttir og maður
hennar, Ásgeir Einarsson dýralæknir, eiga
húsið Sólvallagötu 23 (Ás). Þau keyptu það
af erfingjunum, systkinum Kirstínar Láru,
1968 eftir lát föður þeirra, séra Sigurbjarnar
Ástvaldar Gíslasonar. Hann bjó alla tíð í
húsinu. Eftir að hann missti konu sína og
dætur fluttu Kirstín Lára dóttir hans og Ás-
geir maður hennar í húsið og hafa búið þar
síðan.
Sólvallagata 23 (Ás) er ákaflega fallegt
hús og yfir því er höfðinglegur blær. Fagur
útskurður er með gluggum, sem gefur hús-
inu tignarlegan svip. Árið 1957 var reist við-
bygging við húsið og um leið var tekinn
niður hlaðinn skorsteinn. Steinarnir úr
skorsteininum prýða blómagarðinn í kring-
um húsið þar sem þeir vom settir til að af-
marka göngustíga frá blómabeðum. Allar
vistarvemr hússins em mjög bjartar og vist-
legar. Hlýr blær er yfir og notaleg kyrrð.
í stofunni em tvö málverk, eitt af Sigur-
birni og eitt af Guðrúnu. Gunnlaugur Blön-
dal málaði myndina af Sigurbimi, en Hall-
dór Pétursson gerði málverkið af Guðrúnu.
Árið 1990 kom út frímerki meb mynd af
málverkinu af Guðrúnu Lámsdóttur.
Heimildir eru frá Árbæjarsafni, Borgarskjalasafni og
Landsbókasafni.
Beðist er velvirðingar á því að í grein-
inni um Sólvallagötu 25 (Hof) var sagt að
Sigurbjöm Gíslason hefði verið alþingis-
maður. Hann var ekki á Alþingi, heldur
kona hans Guðrún Lámsdóttir.
f'