Tíminn - 07.05.1996, Blaðsíða 5
Þriðjudagur 7. maí 1996
5
Þjóbleikhúsib: HAMINGJURÁNIÐ,
söngleikur eftir Bengt Ahlfors. Þýðing
og staöfærsla: Þórarinn Eldjárn. Leik-
stjórn: Kolbrún Halldórsdóttir. Tónlist-
arstjórn: Jóhann G. Jóhannsson. Lýs-
ing: Björn Bergsteinn Gu&mundsson.
Leikmynd: Axel Hallkell. Búningar:
Þórunn E. Sveinsdóttir. Frumsýnt á
Smí&averkstæ&inu 4. maí.
Það var mikil stemning á
Smíðaverkstæði Þjóðleikhúss-
ins á laugardagskvöldið, þegar
söngleikur finnska höfundar-
ins Bengts Ahlfors var frum-
sýndur. Það er hverju orði
sannara, sem í kynningum
stendur, að þetta er „laufléttur
söngleikur um drauminn um
betra líf". Að sumu leyti er
þetta eins og skopstæling á
gamaldags tilfinningasömum
kvikmyndum, og svo er hér
líka settur inn broddur af
þjóðfélagsádeilu. En sem betur
fer virðir höfundurinn ævin-
týrið nógu mikið til þess að
gefa verkinu lyftingu þess,
hann leitar „á vit hins barns-
lega", eins og hann segir í leik-
skrárgrein. Og þegar við bætist
að höfundurinn er bæði til-
fyndinn og flinkur leikhús-
maður og þeir sem að sýning-
unni standa em vel verki farn-
ir, verður úr þessu hin ágæt-
asta skemmtun, sem óhætt er
að mæla sterklega með sem
upplyftingu á vorkvöldunum
sem í hönd fara.
Þórarinn Eldjárn hefur farið
þá leið að staðfæra verkið í
þýðingu sinni. Það gerist sem
sé í Reykjavík og aðalpersónan
er Gunnar Freyr, ungur banka-
maður. Á ferð með öðrum túr-
istum hittir hann ítalska
stúlku, Elísu Martinelli, á lista-
safni í París (meðal annarra
orða var það upphafsatriði
bráðfyndið og tók áhorfand-
ann strax með trompi!).
Skammvinn kynni kveikja eld
í brjósti þeirra (svo maður leyfi
sér nú rómantískt orðfæri).
Stúlkan segist vera barónessa
og pilturinn kveðst eiga hallir
á íslandi fullar af málverkum
heimsfrægra listamanna.
Hvortveggja er fjarri sannleik-
anum. Stúlkan er fátæk
þvottakona í Písa og Gunnar
Freyr blók í banka heima á ís-
landi, á ekki neitt og engan að
nema föður sem er róni, og
þegar heim kemur er honum
auk heldur sagt upp vegna
kreppunnar í þjóðfélaginu. Á
þessum vanda „frelsisins",
sem bankastjórinn útmálar
fyrir Gunnari Frey, er engin
lausn nema sú að bregða
snöru um háls sér. En þá berst
bréf frá Ítalíu: Elísa Martinelli
er að koma til íslands! Nú eru
góð ráð dýr, ef aumingja
Gunnar á ekki að standa
frammi fyrir sinni heittelsk-
uðu sem ómerkilegur lygari.
— Lengra rek ég ekki efnið.
Staðfærsla leikrita er vanda-
söm og verkar stundum dálít-
ið ankannalega, en í þessu til-
felli er vel hægt að sætta sig
við hana, enda er þjóöfélag
okkar hér ekki svo mjög frá-
brugðið því sem er í Finnlandi.
Helst finnst mér koma upp
vandamál þegar finna á hús í
Reykjavík sem geti samsvarað
„höllum" þeim, sem Gunnar
hafði sagt Elísu frá. Bílstjórinn
grípur til þess ráðs að benda á
Norræna húsið! Þýðing Þórar-
ins er smellin og söngtextarnir
hljómuðu ágætlega á sviðinu,
svo er hagmælsku Þórarins
fyrir að þakka. Annað mál er
Atribi úr Hamingjuráninu.
Glebineisti á
Smíbaverkstæbinu
Hilmir Snœr Guönason í hlutverki Gunnars Freys.
hversu þeir standast á prenti,
en þetta eru umfram allt söng-
textar, — eins og verkið allt er
leikverk en ekki bókmennta-
verk.
Það er einkenni rómantískra
ástarsagna að elskendurnir eru
tíðum heldur daufir, en auka-
persónurnar leggja til litskrúð-
ið. Það sannast hér. Að vísu fer
því fjarri að Hilmir Snær
Guðnason og Steinunn Ólína
Þorsteinsdóttir séu sviplaus í
hlutverkum sínum. Þau eru
einmitt hið þekkilegasta par.
Þau syngja laglega og Stein-
unn Ólína reyndar betur en
svo. — Aðrir leikendur eru í
mörgum hlutverkum. Elstur er
Flosi Ólafsson (faðir Gunnars
Freys, ferðamaður o.fk). Flosi
er í essinu sínu í hinu
skemmtilega hlutverki rónans,
sem er dubbaður upp í að vera
einkabílstjóri forstjórans son-
ar síns og nefnist þá raunar
Laxness fyrir Elísu! Flosi syng-
ur líka ágætlega sem vænta
mátti, til dæmis sönginn „Ég
þrauka fyrir því":
Þessi heimur mun einn daginn
sérhvem dropa úr okkur kreista.
Hér er djöfuls óréttlœti, harka,
grimmd og svínarí.
En ég hefni mín með því að
reyna að glœða gleðineista,
og ég ætla mér að þrauka fyrir
því.
Tveir leikarar af yngri kyn-
slóð, Bergur Þór Ingólfsson og
Vigdís Gunnarsdóttir, bregða
sér einnig í mörg líki og Bergur
fær meðal annars að vera bréf-
beri í Reykjavík og Pisa, og þar
LEIKHUS
GUNNAR STEFÁNSSON
að auki skakki turninn þar.
Vigdís er meðal annars annar
tveggja sögumanna í leiknum
— því þetta er leikur! — síðan
er hún systir Elísu og páfa-
gaukurinn Tristan sem Gunn-
ar á. Þessi tvö skila hlutverk-
um sínum líflega eins og vera
ber. En þeir tveir leikarar sem
ótaldir eru bera þó af. Örn
Árnason leikur bankastjórann,
sem verður hjálpræðisher-
maður áður en lýkur. Skopgáfa
Arnar nýtur sín vel í hlutverki
bankastjórans. Dæmi um það
eru æfingar hans fyrir þá at-
höfn að segja Gunnari upp.
Ólafía Hrönn Jónsdóttir er þó
stjarna sýningarinnar. Hún er
svo skopvís og nákvæm í allri
vinnu sinni í hlutverkunum
að unun er á að horfa. Lengst
held ég að loði í minni leikur
hennar í hlutverki páfagauks-
ins Tristans. Hann var metfé.
Leikmyndin er haganleg,
rennihurðir mikið notaðar og
nýting rýmisins góð. Hinn
ungi leikmyndasmiður, Axel
Hallkell, á lof skilið fyrir sitt
verk. Ekki má gleyma tónlist-
arflutningnum, sem er ósmár
þáttur í sýningunni og stýrir
Jóhann G. Jóhannsson hon-
um öruggum höndum. Heið-
urinn af heildaráferð sýning-
arinnar á þó Kolbrún Halldórs-
dóttir öðrum fremur. Hún hef-
ur sýnt það áður, síðast með
Kardemommubænum, að hún
er hugkvæmur og útsjónar-
samur leikstjóri, með næma
tilfinningu fýrir hraða, — hér
er hvergi dauöur punktur.
Höfundurinn Bengt Ahlfors
var á frumsýningunni og var
vel fagnað. Áhorfendur sýndu
það í hvívetna með viðbrögð-
um sínum að þeir kunnu að
meta þá skemmtun sem hér er
fram reidd, og bregst mér þá
illa spádómsgáfan ef Ham-
ingjuránið á ekki gott gengi og
langa lífdaga fyrir höndum á
sviði Smíðaverkstæðisins.