Tíminn - 14.05.1996, Blaðsíða 3

Þriöjudagur 14. maí 1996
T
3
Launastefna ASI mibar ab því ab ná kaupmáttarstigi nágrannalanda í áföngum á nœstu
fimm árum. Áhersla m.a. á skipulagsbreytingar, ný vinnubrögb og styttri vinnutíma:
Svigrúm til bættra
k j ara án veröbólgu
ASÍ telur ab meö skipulags-
breytingum í uppbyggingu at-
vinnulífsins megi skapa gífur-
legt svigrúm til bættra kjara án
þess ab þab hafi áhrif á verölag-
ib. Jafnframt er mikilvægt ab
samningsabilar á vinnumark-
abi geri meb sér rammasamn-
ing um samskiptareglur svo
hægt sé ab skapa formlegra og
raunhæfara svigrúm til sér-
kjaravibræbna, þannig ab sér-
greinasamtök atvinnurekenda
og einstök fyrirtæki fái aökomu
ab gerb kjarasamninga á sínu
sviöi. Samhliba þarf ab auka
stórlega hlutverk abildarfélaga,
starfsmanna og trúnabarmanna
meb breyttri verkaskiptingu vib
gerb kjarasamninga.
Þetta kemur m.a. fram í drög-
um aö tillögum miöstjórnar ASÍ
sem lagöar hafa veriö fram til
undirbúnings fyrir 38. þing ASÍ
sem hefst í Kópavogi í næstu
viku. í drögunum er einnig lögö
áherslu á nauösyn þess ab stytta
vinnutíma til þess ab skapa raun-
hæfar forsendur fyrir hækkun
grunnlauna þar sem afköst og
framleiöni munu aukast sam-
hliba því sem gæöi framleiösl-
unnar fara vaxandi.
í tillögum sínum bendir mib-
stjórnin á ab grunnhugsunin á
bak vib þá aöferöarfræöi sem ligg-
ur ab baki samræmdri launa-
stefnu sé sú stabreynd ab svigrúm
atvinnulífsins til kjarabóta verbur
til á mismunandi stigum og ab
starfsabstæbur launafólks eru ab
hluta til sameiginlegar og sömu-
leibis ab hluta til tengdar einstök-
um starfsgreinum. I þessu sam-
bandi er minnt á ab ekkert sam-
hengi þarf ab vera á milli breyt-
inga á launakostnabi fyrirtækja
og beinna launahækkana hjá
starfsmönnum vegna þess ab auk-
in framleibni og hagræbing dreg-
ur úr áhrifum beinna launahækk-
ana á launakostnab fyrirtækja. í
því sambandi er m.a. bent á ab ef
gengib er út frá því ab umsamin
launakostnabarhækkun sé 3% er
hægt ab hækka launataxta starfs-
manna um 10% þegar tryggt er ab
breytingin á starfsháttum eba
skipulagi skili 7% aukinni fram-
leibslu.
í drögunum telur mibstjórnin
ab meb skipulagsbreytingum í
uppbyggingu atvinnulífsins sé
m.a. hægt ab koma í veg fyrir só-
un og stefnuleysi atvinnulífsins
sem hefur kostab ótrúlega fjár-
muni á síbustu árum. ASÍ bendir á
ab meb samruna smáfyrirtækja
eba meb skipulögbu samstarfi
þeirra og verkaskiptingu sé hægt
ab skapa grundvöll fyrir þrótt-
meiri sókn í vöruþróun og mark-
absmálúm í stab kostnabarsamrar
yfirbyggingar sem óeblilegt hátt
hlutfall smáfyrirtækja hefur leitt
af sér.
Mibstjórnin telur ab lands- og
svæbasambönd í nánu samstarfi
vib abildarfélögin hafi veg og
vanda ab starfsgreinatengdum
kjarasamningum vib sérgreina-
samtök atvinnulífsins, en heildar-
samtökin, þ.e. ASÍ og landssam-
böndin vib gerb heildarsamnings
og þann hluta starfskjara sem er
sameiginlegur öllu launafólki -grh
Félag úthafsútgerba:
Pétur ráöinn
framkvæmda-
stjóri
Félag úthafsútgerba hefur rábib
Pétur Einarsson lögmann og
fyrrverandi flugmálastjóra sem
framkvæmdastjóra félagsins og
hefur hann þegar tekib til starfa
á skrifstofu félagsins ab Skip-
holti 50c í Reykjavík.
Verkefni Péturs lúta einkum
aö því ab vinna ab framgangi
hagsmunamála félagsins, félags-
manna og vera talsmaöur fé-
lagsins. En eins og kunnugt er
þá er Félag úthafsútgerba sam-
tök 12 útgeröarfyrirtækja er
sækja á fjarlæg miö undir ís-
lenskum fána en án veiöiheim-
ilda í íslenskri lögsögu. Formaö-
ur Félags úthafsútgeröa er Snorri
Snorrason útgeröarmabur á Dal-
vík. -grh
Ný forníslensk orbabók verib í vinnslu frá upphafi
síbari heimsstyrjaldar:
160 samsett
orð meö ást
A annab hundrab fá sumarvinnu
Þegar þess var minnst ab 25 ár em
libin frá heimkomu fyrstu hand-
ritanna frá Danmörku færbi
menntamálarábherra Dana, Ole
Vig Jensen, Bimi Bjamasyni
fyrsta eintakiö af fyrsta bindi
Ordbog over det norröne prosa-
sprog ab gjöf og var eintakinu
fenginn samastabur á Ámastofn-
og um þau er fjallað í nærri 25 dálk-
um.
Bókin er væntanleg á markaö upp
úr miðjum júní.
Mikil áhersla er lögb á vand-
aba umhirbu kirkjugarba í
eigu Reykjavíkurprófasts-
dæma, en þeir eru fjórir tals-
ins. Ab sögn Þórsteins Ragn-
arssonar hjá Kirkjugörbum
Reykjavíkurprófastsdæma í
Fossvogi munu 155 ung-
menni verba rábin til starfa,
mest skólanemar á aldrinum
17 til 25 ára, en þab er svip-
abur fjöldi og í fyrrasumar.
Skólanemar frá Reykjavík,
Kópavogi og Seltjarnarnesi
verða ráðnir til starfa, fjöldinn
fer eftir stærbarhlutföllum
baejanna.
í kirkjugörbunum í Foss-
vogi, í Gufunesi, vib Subur-
götu og í Vibey mun unga
fólkib fá þann starfa ab slá og
hirba garbana, hreinsa beb og
setja blóm á leibi. Margir garb-
yrkjumenn starfa hjá kirkju-
görbunum allt árib og stýra
þeir vinnu skólanemanna
ásamt vönu sumarfólki sem
rábib er sem flokksstjórar.
Þórsteinn segir ab kirkju-
garbarnir séu vinsæl útivistar-
svæbi. Þeir eru öllum opnir, en
fólk er minnt á ab virba helgi
þeirra. -JBP
Forsetakjörib: Rúmlega fjórir afhverjum tíu háskólastúdentum eru óákvebnir:
/
Olafur Ragnar hæstur en fær
þó hægari byr meðal stúdenta
un.
Orðabókin er unnin á vegum
Árnanefndar í Kaupmannahöfn fyr-
ir fjárveitingar frá danska ríkinu og
hefur undirbúningur að útgáfu
hennar staðið yfir frá 1939. Bókin á
að taka til óbundins norsks máls
fram til 1370 og íslensks fram til
1540 en það ár kom Nýja testa-
menti Odds Gottskálkssonar út og
er það fyrsta íslenska prentbókin
sem varðveist hefur og er jafnframt
elsta ritið sem Orðabók Háskóla ís-
lands reisir sína orötöku á.
Orðabók Árnanefndar verbur alls
12 bindi og sú ítarlegasta á sínu
sviði. Notkunardæmi verða langt
umfram það sem áður hefur sést í
orðabók um íslenska tungu. Til
samanburöar má geta þess ab í
dæmaflestu orðabók um íslenskt
mál ab fornu, oröabók Fritzners
sem kom út á árunum 1886-96, er
rúmlega hálfur dálkur með dæmum
um notkun orösins ást en í nýju
orðabókinni eru meira en fjórir let-
urdrýgri dálkar. Auk þess eru í orða-
bók Fritzners ein 80 samsett orb
meb ást sem fyrri eða fyrsta lið í
hálfum fjórða dálki en í nýju bók-
inni eru nær helmingi fleiri slík orð
Nærri helmingur háskólastúd-
enta hefur ekki gert upp hug
sinn gagnvart forsetafram-
bjóbendum. í Stúdentablab-
inu er birt vibamikil skoöana-
könnun á fylgi þeirra forseta-
frambjóöenda sem þegar hafa
bobib sig fram. Könnunin
náöi til 604 háskólanema,
svarhlutfallib var 73,2% og
ætti því ab gefa vísbendingu
um hug fólks í skólanum á
tímabilinu 27. apríl til 2. maí.
Ólafur Ragnar Grímsson ætla
28,1% ab kjósa sem forseta,
Gubrúnu Pétursdóttur 11%, Pét-
ur Kr. Hafstein 7,3%, Guðrúnu
Agnarsdóttur 4,6% og Guö-
mund Rafn Geirdal 0,5%.
Óákveðnir voru 43,9%, 3,7%
kváöust ekki ætla að kjósa
neinn, sitja heima eða skila
auðu. 0,9% svara ekki.
Óákveðnir voru spurðir áfram
um það hver frambjóðenda væri
líklegastur að hljóta atkvæðið.
23,8% sögðu Guðrún Péturs-
dóttir, 19,2% sögöu Ólafur
Ragnar, 6,7% Pétur Kr. og 5,7%
Guðrún Agnarsdóttir. Óákveðn-
ir í þessum hópi voru 44,6% og
munu kosningastjórar flestra
frambjóðenda trúlega fagna því.
Stúdentablabið leggur saman
niöurstööur hjá öruggum og
óákveönum og þá kemur út að
Ólafur Ragnar er með 36,6%
fylgi, Guörún Pétursdóttir
21,5%, Pétur Kr. með 10,3% og
Guðrún Agnarsdóttir meb 7,1%.
Óákveðnir em 19,5%, en 3,7%
ætla ekki að kjósa eba skila auðu
sem fyrr segir, en 0,9% svara
ekki.
Séu þeir sem afstöbu tóku
skobaðir kemur í ljós ab Ólafur
Ragnar Grímsson fær 46% at-
kvæöamagnsins, eða verulega
minna en þegar þjóöin öll er
könnuð, Guðrún Pétursdóttir
27%, Pétur Kr. Hafstein 12,9%,
Guðrún Agnarsdóttir 8,9% og
Rafn Geirdal 0,6%. Þeir sem ekki
ætla að kjósa, sitja heima eöa
skila auðu eru 4,6% aöspurbra.
Svo ótrúlegt sem það kann aö
virðast hefur Ólafur Ragnar
traust fylgi í viðskiptadeild og
meðal lögfræbinema, en þeir
hópar hafa gjarnan þótt nokkuð
bláleitir í pólitík og kallaðir
Vökustaurar. Stuöningur viö Ól-
af Ragnar kemur úr öllum átt-
um, frá bábum kynjum og
stuðningsmönnum allra flokka.
Stuðningur við Guðrúnu Péturs-
dóttur kemur að þrem fjórðu frá
konum í Háskólanum, og hún
fiskaöi vel í læknadeild og frá
kjósendum Kvennalistans. Þar
hefðu menn ætlað að Guðrún
Agnarsdóttir læknir og Kvenna-
listakona ætti leikinn. Guðrún
Agnarsdóttir fékk meira af sín-
um atkvæðum frá hjúkrunar-
fræðinemum. Fylgi Péturs Kr.
var nokkuð bundið við Vöku-
menn, kjósendur Sjálfstæðis-
flokksins. Guðmundur Rafn
fékk lítið fylgi, einn lögfræöi-
nemi og annar úr heimspeki-
deild gáfu honum atkvæði. Þó er
hann skráður nemandi við skól-
ann. -JBP