Tíminn - 23.05.1996, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 23. maí 1996
5
Hjálmar Árnason um skýrslu starfshóps menntamálaráöherra um Ríkisútvarpiö:
Þab sem Thatcher hlúbi ab vilja frjáls-
hyggjudrengirnir hér brjóta nibur
Hjálmar Árnason alþingismaöur.
„Mér finnst þessi skýrsla hafa
fengið óeðlilega mikla umfjöll-
un í þinginu. Þetta er aðeins
skýrsla starfshóps en ekki nefnd-
arálit og því var ab mínu mati
lítil ástæba til þess að verja allt
ab tveimur tímum í utandag-
skrárumræðu um hana," sagði
Hjálmar Árnason um skýrslu
starfshóps, sem menntamálaráð-
herra skipaði til þess að fjalla
um framtíb Ríkisútvarpsins. í
skýrslunni er að finna ýmsar
hugmyndir um breytingar á
rekstri þeirrar stofnunar sem
ekki er samkomulag um innan
veggja Alþingis, ef tekið er mib
af þeim umræðum sem fram
fóru um málið utan dagskrár.
Skýrslan er einnig umdeilt utan
veggja löggjafarsamkomunnar,
þar sem mörgum finnst nefndin
vilja leggja stein í götu Ríkisút-
varpsins, meðal annars meb því
ab taka það af auglýsingamark-
aði og leggja fram óljós mark-
mið um rekstrargrundvöll þess
— jafnvel að Alþingi taki
ákvörðun um rekstrarfé útvarps-
ins á fjárlögum hverju sinni.
Hjálmar Árnason var einn
þeirra þingmanna, er þátt tóku í
umræðunum um skýrslu
menntamálaráðherra um Ríkis-
útvarpið, og lýsti sig ósammála
mörgu sem þar kemur fram.
Hann segir hins vegar að lengi
hafi verið ljóst að endurskoða
þurfi útvarpslögin og muni
framsóknarmenn ganga til þess
verks með samstarfsflokki sín-
um í ríkisstjórn, en að sjálf-
sögðu hafa óbundnar hendur í
því sambandi.
Thatcher stóð vörö
um BBC
Hjálmar segir að þrátt fyrir
tólf ára frjálshyggjustjórn Marg-
aretar Thatcher í Bretlandi hafi
ætíð verið keppikefli hennar að
standa vörð um BBC — breska
ríkisútvarpið — og styðja það.
Hjálmar segir dæmi um það
vera að á þeim tíma hafi verið
opnað fyrir auglýsingar á sum-
um rásum þess, en á sama tíma
vilji starfshópur menntamála-
rábherrans á Islandi taka RÚV af
auglýsingamarkaði. í því efni sé
rétt ab velta fyrir sér af hverju
Bretar hafi valið þá leið að
styrkja ríkisfjölmiðilinn í vax-
andi samkeppni.
Hjálmar segir að forsendur
lýbræðis byggist á því að minni-
hlutahópar eigi rétt á að láta
sjónarmið sín í ljósi og fólk eigi
einnig rétt á að geta notið
menningarlegs efnis, sem ekki
lúti að öllu leyti lögmálum
markaðarins. Einkareksturinn
verði að sýna hagnað. Það sé eitt
af markmiðum hans og framhjá
því verði ekki litið. Því sé ekki
hægt að krefjast þess af einka-
reknum fjölmiðlum að þeir
sinni verkefnum sem ekki
standi kostnaðarlega undir sér.
Um ríkisfjölmiðlana gegni öðru
máli í þessu efni. Þeir hafi
ákveðnar skyldur við fólkið,
sem ekki lúti viðskiptalögmál-
um um hagnað og tap á sama
hátt og hinir einkareknu miðl-
ar.
Útsendingarkostnaöur
RÚV 1/10 af útsending-
arkostnaöi DR
Þrátt fyrir þessi sjónarmið
kvaðst Hjá.lmar ekki vera mót-
fallinn samkeppni í fjölmiðlun,
heldur væri hún nauðsynleg.
Stöð 2 hafi sýnt og sannað
gagnsemi hennar og að ýmsu
leyti hafi tilkoma hennar á
markaðinn vakið Ríkisútvarpið
af værum blundi. Engu að síður
verði ekki litið framhjá þeim
skyldum sem Ríkisútvarpið hafi
við landsmenn og ekki verði
ætlast til að einkareknir - fjöl-
miðlar uppfylli.
Hjálmar segir að sér finnist
undarlegt að heyra rætt um
mikinn kostnað við útsendingar
Ríkisútvarpsins, en til þess er
tekið í skýrslu starfshóps
menntamálaráðherra. Sé út-
sendingarkostnaður hverrar
mínútu hjá Ríkisútvarpinu bor-
inn saman við útsendingar-
kostnað hjá danska ríkisútvarp-
inu (DR) og hjá BBC, komi í ljós
að hann sé tífaldur í Danmörku
og enn hærri í Bretlandi. Þannig
sé skýrsla starfshópsins full af
rangfærslum og hreinum
hleypidómum. Þá megi einnig
benda á að einn af skýrsluhöf-
undum sé jafnframt sjónvarps-
stjóri einkasjónvarpsrásar og
því tilefni til að íhuga hvort
hann geti lagt hlutlaust mat á
mál sem þetta í ljósi starfs síns.
Þjóöin á heimtingu á
ákveönu öryggi
Hjálmar Árnason benti einnig
á það hlutverk sem dreifikerfi
Ríkisútvarpsins hefði. Því væri
ætlað að ná til allra lands-
manna, sem eigi fullan rétt á að
. fylgjast með útsendingum þess.
Hann sagði þetta hlutverk hafa
komið skýrt fram í þeim nátt-
úruhamförum sem orðið hafa
að undanförnu, fyrst í Súðavík
og síðar á Flateyri. „Á slíkum
stundum vill þjóðin fá glöggar
en hlutlausar fréttir af atburð-
um þar sem vandað er til allra
frásagna, og þá hvílir mikil
skylda á Ríkisútvarpinu. Þjóðin
á heimtingu á ákveðnu öryggi
og því er dreifikerfi Ríkisút-
varpsins mikilvægur öryggis-
þáttur, ef hamfarir eða önnur
stór óhöpp verða."
Hjálmar segir hlutverk Ríkis-
útvarpsins byggjast á nokkrum
þáttum. Þar megi nefna skyldu
þess að ná til allra landsmanna,
öryggisþáttinn og kröfu um
flutnings menningarlegs efnis,
er ekki lúti lögmálum markabar-
ins. Því sé full ástæða til þess að
efla rekstur Ríkisútvarpsins við
hlið einkarekinna útvarps- og
sjónvarpsstöðva.
Varhugavert aö halda
ofbeldi og klámi aö
börnum og unglingum
í ræðu sinni á Alþingi um
skýrslu starfshóps menntamála-
ráðherra gagnrýndi Hjálmar
nokkuð flutning einkastöðva á
efni, sem hann sagði bera um of
merki ofbeldis og kláms. í spjalli
við tíðindamann Tímans sagði
hann að þótt þetta efni bryti
ekki í bága við lög, þá væri engu
að síður varhugavert að sínu
mati að halda slíku efni að
börnum og unglingum. Ofbeldi
hafi aukist verulega og megi
rekja hluta þess til mikils fram-
bobs á myndefni, sem byggist
að verulegu leyti á slíkum at-
höfnum. Þá eigi kvikmyndir, er
ekki sýni annað en kynlífsat-
hafnir og byggi tæpast á sögu-
þræði, lítið erindi til barna og
ungmenna.
-ÞI
Þórarins minnst á Alþingi
Mitmingarord forseta Alþingis, Ólafs
G. Einarssonar, um Þórarin Þórarins-
son, fyrrv. aiþingismann, á þingfundi
14. maí 1996.
Þórarinn Þórarinsson, fyrrver-
andi ritstjóri og alþingismaður,
andaðist í gærmorgun, 13. maí,
áttatíu og eins árs að aldri.
Þórarinn Þórarinsson var fæddur
í Ólafsvík 19. september 1914. For-
eldrar hans vom hjónin Þórarinn
Þórðarson sjómaður og Kristjana
Magnúsdóttir húsmóðir. Hann hóf
nám í Samvinnuskólanum 1931 og
lauk þar burtfararprófi vorið 1933.
Árin 1933-1936 var hann blaöa-
maður við Tímann og Nýja dag-
blaðið, blöð Framsóknarflokksins.
Hann var ritstjóri Nýja dagblaðsins
1936-1938 og ritstjóri Tímans
1938-1984.
Þórarinn Þórarinsson var formað-
ur Félags ungra framsóknarmanna í
Reykjavík 1936-1938 og formaður
Sambands ungra framsóknarmanna
1938- 1944. í stjórn Fiskimálasjóðs
var hann 1947-1953 og í útvarps-
ráði 1953-1971 og 1975-1978, for-
maður þess síðara tímabilið. Hann
var kosinn í kosningalaganefnd
1954 og í endurskoðunarnefnd laga
um þingsköp Alþingis 1966. Árið
1972 var hann skipaður formaður
þingmannanefndar til að endur-
skoða tekjuöflunarkerfi ríkisins.
Hann sat á mörgum þingum Sam-
einuðu þjóðanna á tímabilinu
1954-1974 og var fulltrúi í undir-
búningsnefnd hafréttarráðstefn-
unnar 1971-1973, síðan fulltrúi á
hafréttarráðstefnunni 1973-1982.
Hann átti sæti í fjölda nefnda á veg-
um Framsóknarflokksins, meðal
annars í sendinefndum þingmanna
vegna samninga um landhelgismál
við Þjóðverja 1975 og við Breta
1976. Árið 1978 var hann skipaöur í
stjórnarskrárnefnd. í alþingiskosn-
ingunum haustið 1959 var hann
kosinn þingmaður Reykvíkinga og
sat á Alþingi til vors 1978, á 20
þingum alls. Hann var formaður
þingflokks Framsóknarflokksins
1971- 1978.
Þórarinn Þórarinsson fékk ungur
að árum mikinn áhuga á stjórnmál-
um og fylgdist vel með umræðum
Þórarinn Þórarinsson.
og skrifum um þjóðmál. Hann gekk
til fylgis við Framsóknarflokkinn,
varð ungur málsvari hans í ræðu og
riti. Um tvítugt hóf hann starf við
málgagn flokksins og á þrítugsárinu
var hann kjörinn í miðstjórn hans.
Meginstarf hans í þágu flokksins
var þó ritstjórn fram til sjötugs og
stjórnmálaskrif henni samfara.
Þórarinn Þórarinsson naut ekki
langrar skólagöngu, en bjó að með-
fæddri fýsn til fróðleiks og skrifta.
Jafnframt víðtækri þekkingu á
stjórnmálum innan lands kynnti
hann sér gjörla stjórnmál víða um
lönd. Hann kom til Alþingis vel bú-
inn þekkingu sem nýtist alþingis-
manni. Hann átti sæti í utanríkis-
málanefnd allan þingtíma sinn og
var formaður hennar síðustu átta
árin. í umræðum á Alþingi fjallaði
hann mest um utanríkismál og tals-
vert um iðnaðarmál auk þátttöku í
almennum stjórnmálaumræðum.
Honum var létt um mál og hann
var traustur málsvari flokks síns.
Auk skrifa um stjórnmál og blaða-
greina margs konar efnis samdi
hann þriggja binda rit um sögu
Framsóknarflokksins. Nokkur síð-
ustu æviárin átti hann við sjúkleika
að stríða, en hélt þó áfram skriftum
fram undir ævilok.
Ég vil biðja háttvirta alþingis-
menn að minnast Þórarins Þórar-
inssonar með því að rísa úr sætum.