Tíminn - 23.05.1996, Blaðsíða 6

6.
UR HERAÐSFRETTABLÖÐUM
OLAFSFIRÐI
Kostir heild-
stæbra skóla um-
fram safnskóla
verulegir
í bréfi frá Hauki Helgasyni,
skólastjóra Öldutúnsskóla, til
foreldraráðs skólans frá því í
vetur, kemur fram álit hans á
kostum heildstæðra skóla um-
fram safnskóla, en þar segir
hann m.a.:
„Ég dreg enga dul á að ég tel
kosti þess að halda núverandi
Jabar fluttur
á Kleifar
Árni Helgason, sem átti
lægsta tilboð í að fjarlægja hið
sögufræga hús Jaöar á Dalvík,
hefur ákveðið að flytja húsið
út á Kleifar. Húsið hefur verið
fjarlægt af grunni sínum á
Dalvík til að rýma fyrir Sæ-
plasti, sem farið var að
þrengja að.
Húsiö var býggt um síðustu
aldamót og stóö þá upp af
bænum Litla- Árskógi og
nefndist þá Brattahlíð. Húsið
var tekið niður og flutt til Dal-
víkur þar sem það var reist ár-
ið 1908 og var því orðið eitt af
sex elstu húsum á Dalvík.
Jaðar stendur nú við Hól á
Dalvík þar sem það verður
geymt þar til Múlavegurinn
gamli verður opnaður. Þegar
það verður hefur Árni í
hyggju að flytja húsið út á
Kleifar þar sem það verður
nýtt sem sumarhús.
Finnur N. Karlsson íslenskukennari og Þorbjörg Cunnarsdóttir bóka-
safnsfrœöingur koma safninu fyrir í skápum.
Þorgríms Óla Sigurðssonar
rannsóknarlögreglumanns
koma flest málin upp á yfir-
borðið eftir ábendingar frá
fólki og hefur þeim ábending-
um fjölgað mikið á síðustu
mánuðum. Lögreglan hefur
gert 9 húsleitir frá áramótum
og tengjast þær einnig landa-
bruggi.
Mest virðist vera af fíkniefn-
um á Eyrarbakka, Þorlákshöfn
og Hveragerði, ef marka má
þau mál sem upp hafa komið.
Einnig virðist vera eitthvað af
fíkniefnum í kringum Litla-
Hraun og talsverð brögð að
því að gestir séu að reyna að
smygla fíkniefnum til fanga.
Þorgrímur Óli segir að oft
ráði tilviljun því að fólk sé
gripið: „Um daginn var til
dæmis kona tekin fyrir of
hraðan akstur á leið austur.
Við nánari skoðun kom í ljós
að hún var á leið í heimsókn á
Litla-Hraun og þá fannst á
henni hass. Fjögur mál, sem
við höfum rannsakað frá ára-
mótum, tengjast Litla-Hrauni.
Það er ekki leitað á gestum við
komuna þangað og orðrómur
hefur lengi verið í gangi um
fíkniefnanotkun í fangelsinu."
E-pillan hefur ekki verið í
umferð í Árnessýslu, svo vitað
sé, þótt orðrómur heyrist um
það stundum.
FJflRÐflR
pbstunnn
skipan skólamála verulega
umfram það að taka upp safn-
skólakerfi á unglingastigi og
gjörbreyta þeim skólum, sem
nú starfa sem heildstæöir
grunnskólar hér í Hafnarfirði.
I meðfylgjandi línum vík ég
að fáeinum atriðum sem ég
tel að hafa beri í huga þegar
málið er skoðað.
Samkvæmt hugmyndum
verða safnskólarnir með 500-
600 unglinga. Mun erfiðara er
að halda utan um svo stóran
hóp unglinga. Harkan verður
meiri en í smærri samfélög-
um. Þegar fjölskyldur flytja
milli bæjarhluta vilja eldri
börnin yfirleitt halda áfram í
sínum skóla. Hvers vegna?
í heildstæðum skólum flyst
þekking nemenda á skólan-
um, skólasystkinum og starfs-
mönnum með nemandanum
frá ári til árs. Þessi þekking á
skólasamfélaginu skapar nem-
andanum öryggi. Nærvera
systkina, sem er lengri í heild-
stæðum skóla, eykur enn á ör-
yggi margra, auk þess sem það
léttir oft undir með heimil-
inu, m.a. með samfylgd í skól-
ann.
Heildstæður skóli er nær
heimili hvers og eins, þar sem
hann þjónar minna hverfi.
Vegalengd í skólann lengist
töluvert með tilkomu safn-
skóla. Samstarf tveggja eða
þriggja heildstæðra skóla gef-
ur ekki síðri möguleika á val-
greinum í 10. bekk en safn-
skóli."
HAFNARFIRÐI
Austurland
NESKAUPSTAÐ
Menntaskólinn
fær ómetanlegt
bókasafn ab gjöf
Bjöm Halldórsson gullsmið-
ur frá Nesi í Loðmundarfirði
hefur fært Menntaskólanum á
Egilsstöðum bókasafn sitt að
gjöf. Safnið er talsvert að
vöxtum og geymir mikinn
fjölda fágætra bóka. Finnur N.
Karlsson, íslenskukennari við
skólann, vann við að setja
safniö í hillur um síðustu
helgi ásamt bókaverði o.fl.
Safnið hefur enn ekki verið
skráð, en líklega eru komin í
hillur 1500-2000 bindi. Safn-
inu fylgir urmull smárita,
þannig að titlafjöldi er mjög
mikill.
Meðal perlna í safninu má
nefna fyrstu prentun Njálu frá
1772, Eyrbyggju frá 1787,
Gunnlaugs sögu ormstungu
frá 1775, frumprentun að
Jarðabók Árna Magnússonar
og Páls Vídalíns o.fl. Auk þess
eru þarna Árbækur Espólíns,
tímaritið Verðandi og allur
Fjölnir, en 8. árgangur Fjölnis
er mjög torfenginn þar sem
upplag tímaritsins eyðilagðist
að stórum hluta í Kaup-
mannahöfn á sínum tíma.
Stærstur hluti safnsins er
bundinn í glæsilegt skinn-
band.
Gjöfinni fylgja þær kvaðir
að bækurnar mega ekki fara í
almennt útlán, en hægt verö-
ur aö nota þær undir eftirliti,
t.d. bókavarðar. Auk þess vildi
gefandinn að bækurnar fengju
að vera sér og ekki blandað
viö aðrar bækur skólans. Hef-
ur bókunum verið komið fyrir
í skólastofu í læstum glerskáp-
um og verða því við höndina
ef á þarf að halda, en safnið
ætti að nýtast vel við.kennslu
í íslenskum bókmenntum,
sögu og náttúrufræði.
FnÉTTnnLnn m
SELFOSSI
Fíkniefnamál í Árnessýslu
tengjast oft Litla-Hrauni:
Fjórfaldast á
þessu ári
Mjög mikil fjölgun hefur
verið á fíkniefnamálum í Ár-
nessýslu að undanförnu. Það
sem af er þessu ári hafa tólf
mál komið til kasta rannsókn-
ardeildar lögreglunnar, en allt
árið í fyrra voru þau aðeins
þrjú.
Lögreglan hefur frá áramót-
um gert upptæk 20 gr af hassi,
tæp 5 gr af amfetamíni ásamt
einhverju magni af kannabis-
fræjum og maríjúana. Að sögn
H/'ð sögufræga hús jabar.
Fimmtudagur 23. niáí 1996
Hugsanlegar leibir vib gerb nœstu kjarasamninga. VR:
Horft til Japans
Hin svokallaða japanska leið
er meöal þess sem forusta
Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur hefur viöraö
sem hugsanlega fyrirmynd
við gerð næstu kjarasamn-
inga. Aöalstefið í þeirri hug-
mynd er m.a. hvort hugsan-
lega sé hægt að binda fram-
leiðniaukningu þjóðarbúsins
í kjarasaminga. En hug-
myndir í þá veru ásamt
mörgum öðrum voru reifaö-
ar á fundi með starfsgreina-
fulltrúum og trúnaðarmönn-
um VR á vinnustöðum á
fundi 8. maí sl. Þær er aö
finna í skýrslu um undirbún-
ing kjarasamninga og sam-
anburð á launum, sem
Gunnar Páll Pálsson tók
saman fyrir félagið.
Meðal þeirra hugmynda,
sem þar er velt upp, er t.d.
gerð markvissra áætlana sem
taka m.a. til tímalengdar kjara-
samninga og starfsgreina- og
fyrirtækjasamninga. Verndun
stöðugleika, s.s. kauphækkanir
í takt við afkomu atvinnu-
greina og þjóðarbúsins, verð-
lagseftirlit og neytendavernd.
Til að efla þróun, nýsköpun og
innflutning á verkþekkingu er
t.d. horft til Eignarhaldsfélags
Alþýðubanka, Þróunarfélags-
ins og Aflvaka. Aftur á móti
mundu kröfur á hendur opin-
berum aðilum lúta að aukinni
framleiðni og menntun.
í skýrslunni er m.a. bent á
að við lok síðustu heimsstyrj-
aldar hefðu fulltrúar stjórn-
valda, verkalýðsfélaga og at-
vinnurekenda í Japan gert
með sér samkomulag í þremur
aðalreglum. í fyrsta lagi að
þegar til lengri tíma sé litið,
mun framleiðniaukning
hækka atvinnustigiö, en til
skamms tíma geta hinsvegar
komið upp vandamál sem
stjórnvöld og almenningur
verða að leysa án þess að til at-
vinnuleysis komi. í öðru lagi
að atvinnurekendur og launa-
fólk verða að vinna saman til
að finna leiðir til framleiðni-
aukningar á einstökum svið-
um. í þriðja lagi að árangri
framleiðniaukningarinnar
verður að skipta með sann-
gjörnum hætti á milli at-
vinnurekenda, launafólks og
neytenda í samræmi við stöðu
efnahagsmála á hverjum tíma.
Þessu til viðbótar setti jap-
anska verkalýðshreyfingin sér
skýr markmið um það hvernig
standa skyldi að framleiðni-
aukningu. Þar var m.a. kveðið
á um að ekki ætti að leggja
aukið álag á starfsfólk, fram-
leiðniátakið skyldi ná til alls
þjóðfélagsins, nota skyldi af-
rakstur aukinnar framleiðni til
að lækka verð, bæta vinnuskil-
yrði og endurnýja verksmiðjur
og tæki. Auk þess skyldi gera
ráð fyrir einlægri afstöðu til
starfsmanna við allar aðgerðir.
-grh
Reykjavíkurprófastsdœmi:
Embætti hér-
aðsprests laust
Biskup íslands hefur auglýst
embætti héraðsprests í Reykja-
víkurprófastsdæmi vestra laust
til umsóknar, þar sem sr. Ing-
ólfur Guðmundsson hefur beð-
ist lausnar frá og með 1. júlí nk.
Umsóknarfrestur er til 18. júní
og skal umsóknum skilað til
biskups íslands.
Mibstjórn ASÍ er ekki eignarhaldsfélag. ASÍ-þing:
Félagsmenn í
skugga forystu
„Stjómvöld og vinnuveitendur
hafa sl. 10-15 ár verið að hafa
okkur að fíflum. Öll orka okk-
ar hefur farið í það að verjast
og síðan að reyna að hopa sem
styst," sagði Signý Jóhannes-
dóttir, formaður Verkalýðsfé-
lagsins Vöku á Siglufirði, á
þingi ASÍ í gær í umræöum um
launastefnu sambandsins.
Signý gagnrýndi harðlega lág-
launastefnuna og starfshætti for-
ystu verkalýöshreyfingarinnar i
ræðu sinni í gær. Hún benti m.a.
á að forystumenn hreyfingarinn-
ar stæðu í allskyns viðræðum
um eitt og annað við stjórnvöld
og atvinnurekendur, án þess að
hafa nokkurt umboð til þess frá
félagsmönnum. Það væri ekki
fyrr en allt væri komið í óefni að
komið væri til hins almenna fé-
lagsmanns og hann spurður
ráða.
Signý sagði að stjórnvöld ættu
að hjálpa þeim fyrirtækjum til
ab hætta rekstri, sem ekki geta
greitt starfsmönnum sínum
hærri laun en sem nemur tæp-
um 50 þúsund krónum á mán-
ubi. Hún sagbi það uppörvandi
eða hitt þó heldur fyrir ungt
fólk, sem er að taka sín fyrstu
spor á vinnumarkaöi, ab fá 285
krónur á tímann í dagvinnu í
byrjunarlaun. Nær væri að greitt
tímakaup í dagvinnu væri um
500 krónur, auk þess sem nauö-
synlegt væri ab gera átak í skatta-
málum, því skattar væru alltof
háir.
„Þab er kominn tími til þess að
menn átti sig á því hverjir eiga
hvab í þessari hreyfingu. Við
þurfum sjálf að bretta upp erm-
arnar og gera okkur grein fyrir
því að miðstjórn ASÍ er ekki
eignarhaldsfélag verkalýðshreyf-
ingarinnar," sagði Signý Jóhann-
esdóttir, formaður Vöku. - grh
ASÍ-þing:
Nauðþurft-
arlaun
Magnús Jósepsson, fulltrúi
Verkalýðsfélags Borgarness,
óskaði eftir því í umræðum
um launastefnu ASÍ í gær
hvort ekki væri hægt að
reikna það út hvað launin
þyrftu að vera há til að geta
mætt svokölluðum nauð-
þurftum hjá fólki.
Hann sagðist ekki trúa öðru
en ab slíkir útreikningar
mundu leiða það í ljós að mán-
aðarlaunin þyrftu að vera mun
hærri og gott betur en þær 50
þúsund krónur, sem sumir at-
vinnurekendur greiða sínu fólki
fyrir fullan vinnudag. -grh