Tíminn - 25.05.1996, Blaðsíða 7

Mi&vikudagur 22. maí 1996
sem átti dóttur og allir héldu
aö þau væru á séns, voða fynd-
in mynd. Svo komu Kanarnir
og endurgerðu hana. Depardi-
eu lék líka í amerísku mynd-
inni, hún var á ensku. Hún
fékk 125.000 áhorfendur í
Sviss á frönsku, en hún fékk
900.000 áhorfendur í Sviss á
ensku. Fólk áttaði sig-ekki á því
hvað var að gerast. Málið var
bara að Kanarnir gátu komið
fleiri eintökum á markaðinn
heldur en nokkurn tímann
nokkurt evrópskt apparat gæti
gert.
Bíóin hér eru undir sama
valdi. Ég er sannfæröur um
það og hef einu sinni rekið
mig á það, að Árni Samúelsson
gæti ekki sýnt íslenska mynd
þótt hann vildi. Því hann verð-
ur að taka pakkann."
• Aðsóknarmyndir
naubsynlegar
„Blockbusterar verða að vera
og það er hryllilega jákvætt að
sjá 80-90 þúsund manns fara
inn á myndir annað slagið.
Þráinn Bertelsson er t.d.
maður sem gæti pundað út úr
sér mynd á hverju einasta ári
og fengið 80 þúsund manns
inn á myndirnar sínar eins og
að drekka vatn, af því að hann
er æðislega fyndinn hann Þrá-
inn. Hér verður hann að bíða í
fimm ár, því það er svona
ósýnileg biðröð hjá Kvik-
myndasjóði."
• Ab hætti íra,
Ástrala og
Kanadamanna
— Jón Tryggvason kvikmynda-
gerðarmaður bendir í viðtali um
síðustu helgi á þá leið sem írar
hafa farið. Þar séu litlir styrkir,
en hins vegar skattaívilnanir til
handa kvikmyndagerðarmönnum
til að laða þá til landsins. Gœti
ísland orðið svona skattaþaradís
kvikmyndagerðarmamw?
„Já. Þessi ágæta víkinga-
mynd sem var tekin hér í Vík í
Mýrdal. Þab fyrirtæki kom
hingað af því að hér er fólk
sem getur unnið við þetta. Þeir
voru mjög hissa á því. Mörg
amerísk fyrirtæki eru einmitt
að leita ab svona stöðum og
kæmu enn frekar ef þeir fengju
einhverjar skattaívilnanir.
En írsku styrkirnir eru ekki
litlir á okkar mælikvarða. ír-
land er almennt mjög fátækt
og þeir hafa ýtt kvikmyndun-
um út í héruð, þar sem var til
þess að gera mikið atvinnu-
leysi. Þannig að ef þú færð
styrk í Dublin, þá er það oft
skilyrði að taka myndina upp á
einhverjum vissum stað til
þess örva atvinnulífið á staðn-
um og fá þaðan smiði, nýta
hótel, þjónustu og þess háttar.
Myndin Braveheart gerist í
Skotlandi, en hún var tekin
upp á írlandi. Þeir hafa eytt
um 25 milljón dollurum á ír-
landi og þeir hafa áhuga á að
taka upp á írlandi út af skatta-
ívilnunum." Halldór segist ein-
mitt hafa verið í Dublin, þökk
sé Atlanta-flugfélaginu, þegar
Mel Gibson og kó var í Dublin
við upptökur. Umfangið kvað
Halldór hafa verið líkt og páf-
inn í Róm væri á ferð, með
limúsínum, lífvörðum og lagði
liðið undir sig heilt hótel. „Yf-
itvöld fá virðisaukaskattinn,
sem þeir endurgreiða til kvik-
myndafólksins, margfalt til
baka í gegnum eyðslu."
Þegar Ástralar uppgötvuðu
líkindin milli eyðimarka sinna
og Bandaríkjanna fóru þeir
svipaba leið og veittu fólki,
sem lagði fjármagn í listir,
skattaafslátt. „Þá kom fullt af
Nýjungar í frumvarpi til laga um fjárreiöur ríkisins:
Fjárlagafrumvarp skal lagt
fram a rekstrargrunni
peningum upp á yfirborbib
sem skatturinn vissi aldrei
um."
Á svipaðan hátt er Vancou-
ver orðin önnur stærsta kvik-
myndaborg veraldar. Banda-
rísk fyrirtæki streyma til
Vancouver, sem lítur út eins
og Hollywood, enda er kvik-
myndasjóðurinn þar rekinn
eins og ferðaskrifstofa með
óhemju magn af ljósmyndum
af svæðinu og þar eru útvegað-
ir afslættir af hótelum og þjón-
ustu. „Bandarísk fyrirtæki
koma þangað bara af því að
það er aðeins ódýrara en í
Bandaríkjunum, svona 20%
ódýrara. Það er það mikill
munur að þeir nenna að ferja
allt ruslið uppeftir."
• íslenska
stefnumótun
„En hér þarf að móta ein-
hverja heildarstefnu og taka
sjónvarpið með inn í hana,
Kvikmyndasjóðinn og Menn-
ingarsjóð útvarpsstöðva."
— En í höndum hverra á sú
stefnumótun að vera?
„Ja, Björn Bjarnason vildi að
það yrði iðnaðarráðuneytið.
Hann er versti ráðherra gagn-
vart þessari grein sem komið
hefur. Þeir hafa margir verið
slæmir, en hann toppar það.
Hann hefur verið með blákalda
stæla og yfirlýsingar eins og
sjóðurinn verði aldrei stærri en
hann er. Kvikmyndagerðar-
menn fá enga afgreiðslu inni í
ráðuneyti. Hann vísar öllum á
Kvikmyndasjóö, sem er alveg
galtómur. Það stendur samt nú
upp á menntamálaráðherra að
skipa nefnd sem taki þessi mál
öll til heildarskoöunar," segir
Halldór og telur að nú vanti
heildarstefnu yfirvalda um
kvikmyndaibnaðinn.
„Það eru kvikmyndagerðar-
menn sem eru að skaffa meiri
pening hér en allar hinar Iist-
greinarnar. Kvikmyndagerðin
færir ríkinu beinar tekjur og á
markaðsdeildum Flugleiða er
það vitað að þegar íslensk kvik-
mynd er sýnd, t.d. í þýska
sjónvarpinu, þá seljast upp
ferðir til íslands. Þetta gerbist
með Nonna og Manna. Hún
var sýnd um jól og það voru
allar ferbir til íslands uppseldar
í janúar."
Halldór segir kvikmyndir
geta haft áhrif á fjölmörgum
sviðum, sem geti skilab sér í
beinhörðum peningum. „Það
er t.d. annar hver græningi
sem heldur að íslendingar séu
barbarar sem hafi gaman af því
að drepa og kvelja dýr. Kvik-
mynd er besta formið til ab
sýna fram á það að við erum
bara ósköp venjulegt fólk, sem
þykir ekkert gaman að kvelja
kópa."
„Þab er verið að tala um ís-
land á undarlegustu stöðum í
heiminum," og líklega er rétt
að botna það svo: þökk sé
kvikmyndum.
LÓA
Fjárlagafrumvarp skal vera
lagt fram á rekstrargrunni og
í því skal gerð grein fyrir
áætluðum sjóbshreyfingum.
Fjárlagafrumvarp skal samib
meb hliðsjón af þjóðhags-
áætlun ríkisstjórnar og skulu
áætlanir um tekjur og gjöld í
frumvarpinu gerðar á sömu
meginforsendum og þjób-
hagsáætlun.
í fjárlagafrumvarpi skal sýna
áætlaðan rekstrareikning fyrir
fyrir A-hluta ríkisreiknings og
einnig skal gerð grein fyrir
áætluðu sjóðstreymi og lána-
hreyfingum ríkissjóðs. Tekjur
ríkissjóðs skulu sýndar eftir
meginflokkum tekna og helstu
skattstofnum og skulu þar bæði
sýndir álagðir skattar og gjöld
og innheimtar tekjur. Þetta er á
meðal nýjunga í frumvarpi til
laga um fjárreiður ríkisins sem
nú er til meðferðar á Alþingi. í
frumvarpinu er gert ráð fyrir að
fjárlagafrumvarp verði sett upp
sem rekstraráætlun fyrir ríkisj-
óð og sama hátt og um rekstr-
aráætlun fyrirtækja væri að
ræða.
Samkvæmt frumvarpinu um
fjárreiður ríkisins skal ríkis-
Heildarafli 1.461 smábáta á
sl. ári nam tæpum 62 þúsund
tonnum og þar af var þorskur
alls 45.702 tonn. Útflutnings-
verbmæti aflans nam 9,3
milljörbum króna ab meb-
töldum rúmum 11 þúsund
tunnum af grásleppuhrogn-
um og veibum á ígulkerum.
Verðmætin eru alls 11,1% af
útflutningsverðmæti allra sjáv-
arafurða á sl. ári og tæplega
12% ef eingöngu er miðað við
fisk og unnið fiskmeti. í það
heila tekið nam hlutur smá-
bátaútgerðar um 8% af heildar-
útflutningsverðmætum þjóðar-
innar á sl. ári. Þetta kemur m.a.
reikningur flokkast í fimm
hluta og til A-hluta teljast
æbsta stjórn ríkisins, ríkissjóður
og ríkisstofnanir. Sjóðir í eigu
ríkisins sem fjármagnaðir eru
að stærstum hluta af skatttekj-
um borgaranna falla einnig
undir A-hluta ríkisreiknings og
einnig verðmiðlunar- og verð-
jöfnunarsjóðir auk öryggis-, eft-
irlits-, og þjónustustofnana. A-
hluti ríkisreiknings skal sýna
rekstrareikning, efnahagsreikn-
ing og sjóðstreymi á sambæri-
legan hátt og reikningar al-
mennra fyrirtækja.
Til B-hluta ríkissjóbs teljast
ríkisfyrirtæki sem starfa á mark-
aði og standa að öllu eða veru-
legu leyti undir kostnaði við
starfsemi sína með tekjum af
sölu á vöm eba þjónustu til al-
mennings og fyrirtækja og
breytir þá engu um hvort þau
starfa 1 skjóli einkaréttar eða
vinna á samkeppnisgrundvelli
að því tilskildu að ekki sé um
sameignar- eða hlutafélög að
ræða. Til C-hluta ríkisreiknings
teljast lánastofnanir í eigu ríkis-
ins aðrar en innlánsstofnanir
og til D-hluta ríkisreiknings
teljast fjármálastofnanir hins
fram í upplýsingum um afla-
brögð og verðmæti smábátaút-
geröar sem Landssamband smá-
bátaeigenda hefur sent frá sér.
Til samanburðar kemur þar
einnig fram að útflutningsverð-
mæti loðnu á sl. ári nam 6,3
milljörðum króna. Heildarút-
flutningsverömæti þjóðarinnar
í fyrra nam alls 116,6 milljörð-
um króna og þar af var hlutur
sjávarafurða 83,9 milljarðar kr.,
eða 72% af heildardæminu.
Athygli vekur að á 11 ára
tímabili, 1985-1995 að báðum
árum meðtöldum, hefur þorsk-
afli á hvern smábát vaxið úr 21
tonni í 31 tonn. Á þessum tíma
opinbera að meðtölum bönk-
um og vátryggingarfyrirtækj-
um. í E-hluta ríkisreiknings
verbur síðan að finna sameign-
ar- og hlutafélög sem ríkið á að
hálfu eða meira.
í A-hluta ríkisreiknings teljast
til tekna: skattar sem ríkið legg-
ur á og innheimtir á grundvelli
laga án þess að á móti komi
beint framlag eða þjónusta í
hlutfalli við greiðslur, einnig
rekstrartekjur fyrir veitta þjón-
ustu, tekjur af sölu eigna, fjár-
magnstilfærslur og óafturkræf
fjárframlög frá öðrum aðilum.
Útgjöldum í A-hluta ríkisreikn-
ings skal skipta á æðstu stjórn
ríkisins og ráðuneyti en fjár-
magnsgjöld skal þó sýna sér-
staklega. Þá skal í séryfirlitum
sýna skiptingu útgjalda eftir
málaflokkum, hagræna skipt-
ingu útgjalda, skiptingu út-
gjalda eftir stofnunum og við-
fangsefnum og ráðstöfun fjár
sem veitt er óskiptu í fjárlögum
til einstakra ráðuneyta eba rík-
isstjórnar. Þá skulu allar stofn-
anir A-hluta gera ársreikning og
eignaskrá innan tveggja mán-
aða frá lokum reikningsárs.
hefur fjöldi smábáta vaxið úr
1145 árið 1995 í 1828 árið
1989. Síðan þá hefur smábátum
fækkað og árið 1993 voru þeir
alls 1521. Smábátum fjölgaði
lítilsháttar á árinu 1994 þegar
þeir voru 1550 en í fyrra sam-
anstóð smábátaflotinn af 1461
bát.
Árið 1985 nam þorskafli 1145
smábáta alls 23.716 tonnum og
jókst aflinn ár hvert til ársins
1990 eða í 47.724 tonn. Árið
1991 hrapaði þorskafli smábáta
niöur í tæp 35 þús. tonn, en ár-
ið 1994 nam hann 46.434
tonnum.
-grh
Smábátar nábu í 11% heildarverðmœtis útflutnings í fyrra.
Heildarafli smábáta tœp 62 þúsund tonn 1995 og þar af 45.702
tonn af þorski:
Ú tflutningsverðmæti
smábáta 9.300 millj. kr.