Tíminn - 04.06.1996, Blaðsíða 10

rt '**»A8fS(P
■^oo r •
k.
10
Þriðjudagur 4. júní 1996
Fé/og íslenskra myndlistarmanna og Norrœna húsiö:
Sýning á verkum
Karls Kvarans
Félag íslenskra myndlistar-
manna stendur þessa dagana
fyrir sýningu á verkum Karls
Kvarans í samvinnu vib Nor-
ræna húsib í Reykjavík og er
sýningin í sýningarsölunum
í kjallara þess. Átta ár eru nú
libin frá því verk hans hafa
verib sýnd á einkasýningu,
en hann lést árib 1989. Síb-
asta sýning hans var í Gallerí
Svart á hvítu í Reykjavík
1988. Alls hélt Karl Kvaran
14 einkasýningar í Reykjavík
á ferli sínum, auk þátttöku í
svonefndum Septembersýn-
ingum sem voru árlegur vib-
burbur í listalífi Reykjavíkur
um langt skeib. Karl tók þátt
í Septembersýningum árin
1951 og 1952 og aftur árin
1974 til 1983, ab árinu 1979
undanskildu.
Karl Kvaran er einn af þekkt-
ari myndlistarmönnum þess-
arar aldar. Hann stundaði fyrst
nám í myndlist við einkaskóla
Marteins Guðmundssonar og
Björns Björnssonar og einnig
við einkaskóla Jóhanns Briem
og Finns Jónssonar. Síðar lá
leiðin í Myndlista- og hand-
íðaskólann í Reykjavík og það-
an til Kaupmannahafnar þar
sem Karl stundaði nám við
Konunglega listaháskólann í
Kaupmannahöfn og einnig við
einkaskóla Rostrups Boyesen.
Karl Kvaran er einn þeirra
sem leiddu afstraktmálverkið
til vegs og virðingar hér á landi
og var trúr því allan sinn feril.
Þótt aðeins gefi að líta brot af
verkum hans á löngum lista-
mannsferli á sýningunni í
Norræna húsinu, gefa þau
engu að síður til kynna þann
kraft sem hann bjó yfir sem
listamaður. Hvort sem verkin
höfða til náttúrunnar eða hug-
lægari heima, búa þau yfir
mikilli orku sem fljótt grípur
áhorfandann og hrífur hann
með sér. Sterk og fastmótuð
litameðferðin skapar margvís-
leg form, sem listamaðurinn
lætur áhorfandanum eftir að
lesa úr. Þannig nær hann að
vekja hugarflug áhorfandans
fremur en að bera honum
ákveðinn boðskap. Þó er ætíð
skammt í tilfinninguna fyrir
mikilli orku og auðvelt að
tengja myndefnið við þau öfl
sem búa í iðrum þessælands.
Mörg verkanna á sýning-
unni eru án titils og gefur það
áhorfendum ef til vill betra
tækifæri en annars til þess að
láta hugann reika út frá þema
myndefnisins. Heiti annarra
höfða aftur einkum til hins til-
finningalega í manneskjunni.
Heiti á borð við Kaleikur lífs-
vonar, Ástarjátning eða Römm
er sú taug höfða til hins hug-
læga og, einnig Dulin erótík,
Mjúk form og Staðfesta. En
þótt listamaðurinn höfði
þannig til hins huglæga og fín-
gerða, þá eru það krafturinn og
orkan sem einkenna þessa sýn-
ingu.
Það er vel til fundið af Félagi
íslenskra myndlistarmanna að
efna til þessarar sýningar á
verkum Karls Kvarans nú á
dögum Listahátíðar. Þótt þau
séu hluti af íslenskri myndlist-
arsögu á þessari öld, eiga þau
einnig erindi við samtímann
og þá kynslóð sem vex úr grasi.
-ÞI
Nú stendur yfir sýning á verkum
Píu Rakelar Sverrisdóttur glerlist-
arkonu í anddyri og kaffistofu
Norræna hússins. Sýningin er á
vegum Listahátíbar í Reykjavík
og stendur frá 2. til 30 júní. Pía
Rakel er fædd í Skotlandi og
starfar í Danmörku. Hún er
menntub frá Kunstakademiets
Arkitektskole í Kaupmannahöfn,
Institut for Design, Orrefors í Sví-
þjób, Skolen for brugskunst í
Kaupmannahöfn og Pilchurch í
Washington í Bandaríkjunum.
Pía Rakel hefur haldib fjölda sýn-
inga á síbustu 15 árum, einkum á
Norburlöndunum, en einnig í
Þýskalandi og víbar, og hún hef-
ur einnig ábur sýnt í Norræna
húsinu í Reykjavík.
Á sýningunni í Norræna húsinu
sýnir Pía Rakel 22 glermyndir þar
sem hún vísar til hinnar íslensku
náttúru. Yfirskrift sýningarinnar er
Jöklar og hraun og endurspeglast
hún vel í mörgum myndanna þar
Úr Óskinni. Margrét Vilhjálmsdóttir og Benedikt Erlingsson í hlutverkum sínum.
Óskin opnunarsýning á Norrœnum leikhúsdögum:
Jóhann Sigurjónsson
var n.k. Björk síns tíma
Félagsstarf á Sléttuvegi:
Kross-
saumuð
Jónsbók
Reykjavíkurborg hafa nýlega
verib færb þrjú veggteppi ab
gjöf, en teppin ern hönnub
eftir ljósritum frá Ámastofn-
un af Ásu Ólafsdóttur mynd-
listarmanni.
Saumavinnan sjálf var hins
vegar í höndum kvenna á
Sléttuvegi 11-13, í félagsmið-
stöðinni þar. Á teppunum, sem
saumuð eru með krossspori í
ramma, má sjá síðu úr Jónsbók,
lögbók íslendinga frá 13. öld, og
urðu lagabálkar um kristna trú
og siglingar fyrir valinu. Á mið-
teppinu má hins vegar sjá mynd
af Ólafi konungi helga í Noregi.
Veggteppin verða til sýnis í fé-
lagsmiðstöðinni á Sléttuvegi í
júní. ■
Handverkshópur í félagsmiöstööinni á Sléttuvegi vann þessi þrjú vegg-
teppi eftir Ijósritum úr fornritum frá Árnastofnun. Á tveimur teppunum
getur aö iíta lagabálka úr jónsbók, en eitt þeirra prýöir mynd af Ólafi
konungi helga í Noregi.
vera eitt best skrifaða hlutverk
leikbókmenntanna, hafi mikla
vídd og dýpt.
„Senurnar milli Steinunnar og
Galdra-Lofts eru mjög heimspeki-
lega spennandi. Þetta er efni sem á
alltaf erindi við okkur, því þetta er
bara um samband manns og
konu. Það er einmitt létt hlægilegt
að þetta eru eiginlega sömu pæ-
lingar og í bókum eins og Karlar
eru frá Mars og konur frá Venus.
Þessar pælingar eru sígildar."
Benedikt Erlingsson leikur hinn
illa og valdasjúka Galdra-Loft og í
samtali við Tímann sagðist hann
ekki vita hvort orðspor Jóhanns
lifði meðal bókmenntaunnenda í
Danmörku. Honum fannst þab þó
heldur ólíklegt, en Jóhann skrifaði
eins og kunnugt er flest verk sín á
dönsku, þ.ám. Önsket. „Ég held að
menn geri nú ekki mikið af því að
leika Fjalla- Eyvind í Kaupmanna-
höfn í dag. En Fjalla-Eyvindur er
samt það leikverk íslenskt sem
hefur farib víðast um heiminn.
Það var m.a. tekiö til sýninga í
Chicago, Japan og um alla Evrópu.
Þannig að hann var svona Björk
Guðmundsdóttir á sínum tíma."
Aðspurður um hvort stóra tæki-
færið geti komið upp í hendurnar
á leikumm þegar farið er til út-
landa meb sýningar sem þessar,
efaðist Benedikt um það. „Við höf-
um unnið með þetta tungumál á
þessu skeri," sagði hann og kvaðst
lítið hugsa um stóra sénsinn á
þessum leiklistarhátíðum. „En
svona leiklistarhátíðir geta nýst,
því þarna eru leikstjórar og leik-
hússtjórar að skoða verk sem þeir
geta svo tekið til sýninga hjá sér
og ráðið erlenda leikstjóra. Það eru
til norrænir sjóbir sem styrkja
svona menningarskipti og það
virðist vera menningarpólitísk
stefna á Norburlöndunum að
stuðla að menningarlegri blönd-
un."
Leikfélagi Reykjavíkur hefur
verib bobib á Norræna leikhús-
daga í Kaupmannahöfn meb
leikritib Óskina (Galdra-Loftur)
eftir Jóhann Sigurjónsson.
Óskin verbur fulltrúi íslenskrar
leiklistar, en Leiklistardagamir
hafa óvenju mikib vægi ab þessu
sinni, þar sem Kaupmannahöfn
er Menningarhöfubborg Evrópu
á þessu ári og fjöldi gesta vænt-
anlegir sökum þess.
Óskin verður opnunarsýning
Norrænu leikhúsdaganna þann
12. júní, en áður en hópurinn
heldur út verður ein sýning í Borg-
arleikhúsinu þann 8. júní.
Margrét Vilhjálmsdóttir leikur
Dísu, biskupsdótturina sem elskar
Galdra-Loft líkt og vinnukonan
Steinunn. Margrét segir hópinn
hafa unnið mjög náið saman ab
þessari sýningu og það hafi skilað
sér mjög vel út í sýninguna. Leik-
ritið var sýnt rúmlega 50 sinnum
hér og að sögn Margrétar bætist
alltaf eitthvab við hverja sýningu.
Þá segir hún persónu Steinunnar
Pía Rakel Sverrisdóttir:
Sýnir heitt og kalt
gler í Norræna húsinu
sem formin mynda samspil þess-
ara sterku andstæðna náttúmnn-
ar. íslenskt landslag hefur orðið
mörgum myndlistarmanninum ab
yrkisefni eins og það birtist heitt
og kalt og án allrar meðal-
mennsku. Pía Rakel er enginn eft-
irbátur annarra sem reynt hafa vib
þetta krefjandi viðfangsefni. í
verkum hennar bærist glób undir
köldum klaka og sumstaðar ryðst
hinn heiti straumur fram. Glerib
er að mörgu leyti erfiður miðill
sem krefst mikillar tæknilegrar
kunnáttu, en í þeim verkum, sem
Pía Rakel sýnir nú í Norræna hús-
inu, tekst henni vel að koma hug-
myndum sínum og túlkun á hinu
myndræna efni heitrar og kaldrar
náttúru á framfæri við áhorfand-
ann.
Áhugi íslendinga á glerlist hefur
fariö vaxandi að undanförnu og
ættu áhugasamir því ekki að láta
þessa sýningu fram hjá sér fara.
-ÞI