Tíminn - 05.06.1996, Blaðsíða 16

VebrÍÖ (Byggtá spá Veburstofu kl. 16.30 í gær)
• Suburland: NA kaldi, bjart yfir.
• Faxaflói: NA kaldi og bjartvibri.
• Breibafjörbur og Vestfirbir: NA kaldi. Víba léttskýjab.
• Strandir oq Norburland vestra: A og NA kaldi eba stinningskaldi.
Skýjab meb köflum og hætt vib þokusúld á annesjum.
• Norburland eystra: NA kaldi og skýjab, en úrkomulítib. Svalast úti
vib ströndina.
• Austurland ab Clettingi og Austfirbir: N og NA kaldi og rigning.
• Subausturland: NA kaldi og rigning eba skúrir.
• Hiti á landinu verbur á bilinu 4 til 14 stig.
Tímakaupiö allt aö þrefalt hœrra í Danmörku en lítill munur á ráöstöfunartekjunum:
íslendingar á einna lægstu launum
en búa stærst og eiga flesta bíla
Þær merkilegu þversagnir
hafa enn einu sinni veriö í
ljós leiddar aö þrátt fyrir aö
tímakaupiö á íslandi sé meö
því allra lægsta í Evrópu þá
hafa íslendingar keypt sér
stærri íbúðir en nokkrir aör-
ir Evrópubúar, tveggja bíla
heimili eru hlutfallslega
miklu Ueiri en í nokkru Evr-
ópulandi og eign á heimilis-
tækjum sömuleiöis almenn-
ari, ef uppþvottavélin er
undanskilin. Þetta er meðal
athygliveröra niöurstaöna í
skýrslu forsætisráöherra um
laun og lífskjör á íslandi, í
Danmörku og víöar, sem
unnin var af Þjóðhagsstofn-
un.
Þar kemur m.a. í ljós aö öll
kennileiti sem helst er litið til í
alþjóölegum samanburði sýna
aö lífskjör eru góö á íslandi.
Þannig var landsframleiðsla á
mann árið 1994 nærri 8%
meiri en aö meðaltali í ESB og
ríflega 3% yfir meðaltali
OECD ríkja, þótt landsfram-
leiösla á hverja vinnustund sé
langt undir sama meðaltali.
Slök afköst á vinnustund bæta
íslendingar upp meö 50
stunda vinnuviku borið sam-
an við 39 stundir í Danmörku.
Og þótt þaö staðfestist hér en
eina ferðina að dagvinnulaun
Dana séu gjarnan tvöfalt til
þrefalt hærri en íslendinga þá
virðast Danirnir hafa litlu
fleiri krónur til ráðstöfunar.
Þannig voru meöaltekjur
danskra hjóna um 39% hærri
en íslenskra og meðalráðstöf-
unartekjur þeirra dönsku að-
eins 15% hærri en hinna ís-
lensku. Skattbyrðin er nefni-
lega nærri tvöfalt hærri hjá
Dönum en íslendingum.
Meiri munur er á launum
einstakra hópa. Danskur bygg-
ingaverkamaður og kennari
hefur t.d. 27-28% hærri ráð-
stöfunartekjur en íslenskir, en
á hinn bóginn hafa hjúkrunar-
fræðingar, dómarar og verk-
fræðingar úr meiru að moða
hér á landi.
Varðandi aljóðlegan saman-
burð á launum segir Þjóðhags-
stofnun landsframleiðslu á
vinnustund betri kvarða á
getu hagkerfa til að greiða
laun heldur en landsfram-
leiðslu á mann. Landsfram-
leiðsla á vinnustund sé talin
um 1.500 kr. á íslandi, en
2.100 kr., eöa 40% hærri, í
Danmörku. Hlutur launa í
landsframleiðslu sé eigi að síð-
ur nokkuð hár hér á landi, t.d.
nærri 63% árið 1993 og hinn
Hart deilt um heilbrigöismál á Alþingi. Ingibjörg Pálmadóttir:
Stjórnarandstæöingar
standa gegn sparnaöi
Harðar umræður urðu um
heilbrigöismál á Alþingi í gær
þegar tekin var á dagskrá ut-
andagskrárumræöa um fjár-
hagsstöðu sjúkrahúsanna og
sumarlokanir. í stað umræöu-
efnisins snerist umræðan
einkum um boðað frumvarp
Ingibjargar Pálmadóttur, heil-
brigðis- og tryggingamálaráð-
herra, um samstarfsráð
sjúkrahúsanna í Reykjavík en
stjómarandstaðan hefur
gagnrýnt harðlega að taka
eigi svo stórt þingmál á dag-
skrá á síðasta degi þingsins.
Ingibjörg Pálmadóttir sagði
stjórnarandstæðinga standa í
vegi fyrir því að frumvarpið
væri tekiö á dagskrá en það
væri lagt fram til þess að ná
fram aukinni samræmingu,
Samkomulag hefur tekist á
milli Sambands ísl. banka-
manna og samninganefndar
bankanna um að Hrafn Magn-
ússon, framkvæmdastjóri
Sambands almennra lífeyris-
sjóða, verði oddamaður í gerö-
ardómi sem ætlað er að úr-
skuröa í kjaradeilu á milli
bankastarfsmanna og viö-
semjenda þeirra.
Friðbert Traustason, formaður
SÍB, segir að gerðardómurinn
hafi 30 daga til aö kveða upp úr-
skurð í kjaradeilu SÍB við samn-
inganefnd bankanna, eða fram
til 4. júlí n.k. að öllu óbreyttu.
Eins og kunnugt er þá krefjast
hagræðingu og sparnaði í
heilbrigðiskerfinu.
Ásta B. Þorsteinsdóttir, Al-
þýðuflokki, hóf utandagskrár-
umræðuna og ræddi um fyrir-
hugaðar sumarlokanir á sjúkra-
húsunum í Reykjavík. Hún
sagði að lokuðum legudögum
hafi fjölgað stórlega á sjúkra-
húsunum á undanförnum ár-
um. Þannig hafi lokuðum legu-
dögum á handlæknisdeildum
fjölgað um 17.7% á árunum
1991 til 1995 og á geðdeildum
hafi tíföldun lokaðra legudaga
átt sér stað á sama tíma. Hún
dró í efa þann fjárhagslega ár-
angur sem talinn væri stafa af
sumarlokunum og sagði þær
skapa mikinn vanda fyrir sjúk-
linga og aðstandendur þeirra
einkum þegar um geðsjúka ein-
bankamenn að launaliður gild-
andi kjarasamnings hækki um
2,1%, eða sem nemur þeim mis-
muni sem viðmiðunarstéttir
bankamanna fengu umfram þá
við gerð kjarasamninga sl. vor.
Sér til aðstoðar í gerðardómn-
um valdi Hrafn þá Andra Árna-
son hæstaréttarlögmann og Ól-
af Níelsson endurskoðanda. Þá
mun Hinrik Greipsson við-
skiptafræðingur og starfsmaður
Fiskveiðasjóðs skipa dóminn af
hálfu SÍB og Finnur Svein-
björnsson, framkvæmdastjóri
Sambands viðskiptabanka, af
hálfu samninganefndar bank-
anna. ' -grh
staklinga væri að ræða. Margrét
Frímannsdóttir, Alþýðubanda-
lagi, tók í sama streng varðandi
lokanirnar en sagði síðan óþolr
andi að heilbrigöis- og trygg-
ingamálaráðherra ásakaði
stjórnarandstöðuna um að tefja
framgang frumvarps um sam-
starfsráð sjúkrahúsanna í
Reykjavík þegar þingflokkur
annars stjórnarflokksins hefbi
haft málið til meðferöar í tvær
vikur án þess að hlutaðeigandi
aðilum eða stjórnarandstöð-
unni á Alþingi hafi gefist kostur
á að líta það augum. Ásta Ragn-
heiður Jóhannesdóttir, Þjób-
vaka, sagöi stefnu í heilbrigðis-
málum vera stórpólitískt mál og
Kristín Ástgeirsdóttir kvað
ósvífni af hálfu heibrigðis- og
tryggingamálaráðherra að bera
það á stjórnarandstöðuna að
ætla að stööva málið. Kristín
kvaðst ekki hafa tekið afstöðu til
þessa máls og gaf í skin að hún
væri því ekki endilega efnislega
mótfallin en það þyrfti engu að
síður mikla umfjöllun og um-
ræbur.
Ingibjörg Pálmadóttir, heil-
brigðis- og tryggingaráðherra,
sagði að unnið væri að margvís-
legum málefnum í heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu er ætl-
að væri ab skapa aukna hagræð-
ingu og betri nýtingu á þeim fjár-
munum er til heilbrigðismála
væri varið. Rekstur sjúkrahúsa
væri þar ekki undanskilinn og
með því að koma á samstarfsráði
sjúkrahúsanna í Reykjavík ætti að
nást árangur á þessu sviði. Því
næst sakabi hún stjórnarandstöð-
una um aö reyna að bregða fæti
fyrir máliö. -ÞI
Kjaradeila SÍB viö bankana:
Hrafn formaöur geröardóms
sami í Danmörku, en hins veg-
ar 61% í OECD að meöaltali.
Varbandi mismunandi
launakostnað bendir Þjóð-
hagsstofnun einnig á að í
löndum þar sem launþeginn
greiðir tryggingagjöld og önn-
ur félagsleg gjöld af eigin laun-
um sé viðbúið að launin séu
hærri en í löndum þar sem
þessi gjöld falli á atvinnurek-
andann. Svo dæmi sé tekið eru
slíkar greiðslur 0,3% af laun-
um hér á landi, tæplega 7% af
launum í Danmörku, 18-19% í
Frakklandi, Austurríki og
Þýskalandi og allt upp í nær
34% í Hollandi.
í samanburbi landanna segir
Þjóðhagsstofnun líka rétt að
hafa í huga að á íslandi hafi
kaupmáttur launa verið nærri
botni árið 1993, en sé nú aftur
farinn að þokast upp á við. Ár-
ið 1994 hafi kaupmáttur hér
t.d. verið 6% lakari en hann
var árið 1990 en á sama árabili
óx kaupmáttur um nærri 7% í
Danmörku.

Þessi kona var ab kjósa í Ármúlaskóla í gœr.
Tímamynd ÞÖK
Drjúg kjörsókn utan kjörstabar:
350 manns hafa
greitt atkvæöi
„Aðsóknin er töluverð. Á
þessari stundu eru 350 Reyk-
víkingar búnir að kjósa utan
kjörstaöar. Miöað við kosn-
ingarnar í fyrra er þetta góð
kjörsókn og mun meiri en
þá," sagði Eyrún Guðmunds-
dóttir, lögfræðingur og sett-
ur deildastjóri hjá Sýslu-
manninum í Reykjavík.
Þrír starfsmenn Sýslumanns
annast utankjörstaðarat-
kvæbagreiðsiuna sem fer fram
í Ármúlaskóla; Anna Mjöll
Karlsdóttir, Adolf Adolfsson
og Eyrún.
-JBP
HREINLÆTISTÆKI • STALVASKAR
STURTUKLEFAR • 6ÓLF- OG VEGGFLÍSAR
Bu
vÐSTOítM
SMIÐJUVEGUR 4A • GRÆN GATA
200 Kópavogur • Simi 58 71 885'