Tíminn - 07.06.1996, Síða 11

Föstudagur 7. júní 1996
{BKttAMuScAKiMr
11
Jón F. Hjartar
Jón F. Hjartar var fœddur 15. ág-
úst 1916 á Suöureyrí við Súg-
andafjörð, hann lést31. maís.l. á
hjúkrunarheimilinu Eir í Reykja-
vík.
Foreldrar hans voru hjónin Frið-
rik Hjartar skólastjóri, f. 15. sept-
ember 1888, d. 6. nóvember 1954,
og Þóra Jónsdóttir Hjartar, f. 19.
desember 1897, d. 31. desember
1982. Bjuggu þau fyrst á Suður-
eyri við Súgandafjörð, síðan á
Siglufirði og á Akranesi. Systkini
Jóns voru fimm: Sigríður, f. 4.
nóvember 1914, d. 21. febrúar
1972, gift Þórleifi Bjamasyni, d.
22. september 1981; Svavar, f. 7.
júlí 1923, d. 12. febrúar 1933;
Ólafur, kvœntur Sigríði Sigurðar-
dóttur; Guðrún, gift Adam Þor-
geirssyni, og Ingibjörg, gift Þorgils
Stefánssyni.
Jón kvœntist Rögnu Hjartardótt-
ur, f. 3. júlí 1927, þann 3. júlí
1947. Foreldrar hennar voru
Hjörtur Hinriksson, sjómaður á
Flateyri, og kona hans Guðríður
Þorsteinsdóttir. Jón ogRagna eign-
uðust 3 syni. Þeir em: 1) Hjörtur,
f. 11. júní 1948, rekstrarhagfrœð-
ingur. Kona hans er Jakobína Sig-
tryggsdóttir, eiga þau 2 böm, Sig-
trygg Klemenz og Rögnu. Sigtrygg-
ur Klemenz er kvœntur Ragnheiði
Guðmundsdóttur og þeirra böm
em Hjörtur Páll og Herdís Helga.
2) Friðrik, f. 8. október 1951,
prestur. Kona hans er Anna Nils-
dóttir og eiga þau 3 böm: Jón
Fjölni, Kristrúnu og Steinunni
Rögnu. 3) Rúnar, f. 27. september
1958, yélvirkjameistari. Kona
hans er Áslaug Amdal.
Nám: Jón lauk gagnfrœðaprófi
frá gagnfrœðaskóla Siglufjarðar,
íþróttakennaraprófi frá Laugar-
vatni 1937 og framhaldsnámi í
íþróttum frá Idrœtshojskolen
Gerlev í Danmörku 1939. Sótti
síðan íþróttanámskeið í Svíþjóð.
Starfsferill: Jón var íþróttakenn-
arí við bama- og gagnfrœðaskól-
ana á Siglufirði, Flateyri og víðar.
Hann vann við skrifstofustörf og
almenna kennslu á Flateyri ásamt
ýmsum öðmm störfum. Hann var
fulltrúi sveitarstjóra í Borgamesi
og seinna deildarstjórí á bœjar-
skrífstofu Kópavogs.
Félagsstörf: Jón starfaði innan
íþróttahreyfingarinnar í fjölda ára
og var sœmdur margvíslegum
heiðursmerkjum fyrir störf sín og
árangur. Hann tók þátt t starfi
Góðtemplarareglunnar frá unga
aldrí og var heiðursfélagi þar.
Hann var félagi í Rótary og einnig
í Oddfellowreglunni. Jón var virk-
ur í kór- og safhaðarstarfi bceði í
Borgamesi og við Áskirkju í
Reykjavík.
Útfór Jóns fer fram frá Áskirkju í
Reykjavík í dag, 7. júní, kl. 15.
Afi minn var efni í mann sem
gæti orðiö vel 100 ára. Hann
lifði heilbrigðu líferni, bindind-
ismaður á áfengi og tóbak og
hafði gott líkamlegt atgervi. A
yngri árum afreksmaður í
íþróttum og hann hélt sér í
formi með mikilli hreyfingu
lengst af.
En ekki fer allt sem ætlað. Fyr-
ir nokkrum árum kom á daginn
að afi var með Alzheimersjúk-
dom, sem smám saman tærði
hann upp að innan. Slíkur sjúk-
dómur rænir menn því sem er
þeim kærast: minningum lífsins
og sjálfstæðri, rökrænni hugs-
un.
Ég minnist afa míns sem glaðs
og góðs manns. Heimilið hjá
ömmu og afa var stööugleika-
punktur í tilverunni, þar voru
dyrnar alltaf opnar. Grjóna-
t MINNING
grautur í hádeginu á laugardög-
um var einn af þessum föstu lið-
um sem alltaf var hægt aö
reikna með. Afi sá um afagraut-
inn og amma um allt hitt, jóla-
kökuna og kaffið.
Með fyrstu minningum um
afa minn var að hann kenndi
mér ólsen ólsen, enda hann
sjálfur mikill spilamaður. Hann
var alltaf til í að taka slag. Því
tapsárari sem ég varð, því
ákveðnari var hann í að kenna
mér tilviljanakennd spila-
mennskunnar. Aðdáun mín átti
sér heldur engin takmörk, sér-
staklega safnið af verðlaunapen-
ingum fyrri tíma; hefur sjálfsagt
vaxið i frásögn minni meðal
jafnaldra þar sem hinir mörgu
íslandsmeistaratitlar voru í fyr-
irrúmi.
Ég minnist afa míns sérstak-
lega sem mikils félaga á ung-
lingsárunum. Það var eins og
við næðum æ betur saman með
aldrinum og yröum meiri félag-
ar en afi og barnabarn. Þær voru
ófáar bíóferðirnar sem við fór-
um í saman, þar sem skrafað var
um hina gömlu, góðu daga, ég
fræddur um steinasafnið eða að
hann reyndi aö kenna mér að
setja saman vísur. Vísnasmíðin
var honum mikilvæg, enda ekki
sent afmælis- eða jólakort sem
ekki var vísa í.
Á síðustu árum þurfti afi
mikla og stöðuga aðhlynningu.
Það hafa verið erfiðir tímar, sér-
staklega fyrir ömmu Rögnu.
Styrkur hennar og dugnaður
hefur verið til fyrirmyndar. Síð-
ustu 3 árin dvaldi afi á Hjúkrun-
arheimilinu Eir í Grafarvogi þar
sem hann fékk alla þá bestu að-
hlynningu sem hægt var að
veita manni með slíkan sjúk-
dóm. Þaö er til mikils sóma að
þjóðfélag geti boðið þegnum
sínum slíkt ævikvöld.
Klemmi
„Án er illt gengi, nema heiman
hafi," segir gamall málsháttur.
Hann Jón mágur minn er lát-
inn, tæplega áttræöur. Okkar
kynni höfðu staöið í hálfa öld
og ári betur. Að vísu hafði ég
heyrt hans oftlega getið áður
sem eins fremsta íþróttamanns
landsins, methafa í spjótkasti
o.fl. greinum.
Heimili foreldra hans, frú
Þóru Jónsdóttur og Friðriks
Hjartar skólastjóra, var rómað
sökum menningarlegra við-
horfa, söngs og glaðværðar og
félagslegrar þátttöku fjölskyld-
unnar. Á tímabili vissi ég ekki
hvort ég var hrifnari af heima-
sætunni eða heimilisbragnum.
Ég geri mér grein fyrir því, að
arfurinn aö heiman var ein
meginástæðan fyrir hinu góða
gengi Jóns um ævina. Ekki að-
eins á sviði íþrótta og söngs,
heldur einnig á hinu félagslega
og sviði mannlegra samskipta.
Ég sá hann fyrst á dansleik í
Gúttó. Dansfærni hans og syst-
urinnar var með þeim hætti að
við lá að ég legði þá íþrótt á hill-
una. En Jón var ekki aðeins
snjall íþróttamaöur og dansari,
heldur er allur hans félagslegi
ferill með eindæmum glæsileg-
ur. Við eigum ekki marga slíka
um þessar mundir. Þátttaka
hans í ungmennafélags- og
íþróttahreyfingunum, Góð-
templarareglunni, Rotary, Odd-
fellow o.fl. félögum, að
ógleymdu starfi hans með karla-
og kirkjukórum, voru ekki nein
skyndikynni, eða eins og þegar
fluga sest á blóm, heldur varan-
leg og virk áratugum saman.
Það nægir að geta þess, að flest
þessi samtök hafa ýmist gert
hann að heiðursfélaga eða sæmt
hann æðstu heiðursmerkjum og
viðurkenningum fyrir störfin.
En hann var svo lánsamur að
eignast óvenjulegan lífsföru-
naut, sem ekki aðeins umbar og
skildi þessa óvenjulegu félags-
legu þátttöku hans og þarfir til
starfa á þeim vettvangi, heldur
vann með eftir því sem tími
vannst til. Þótt Jón væri góður
heimilisfaðir, kom uppeldi
drengjanna og mótun heimilis-
ins mest í hennar hlut. Sunnu-
dagsbíltúrinn var ekki farinn
fyrr en sungiö hafði verið við
messu. Margháttaður og mikill
kostnaður vegna félagslegrar
þátttöku og stuðningur viö fjöl-
þætt mannúðarmál var meira
virði en ferð á sólarstrendur. Og
tengslin við allan vinahópinn
þeirra kostuðu sitt í tíma og fjár-
munum. Heillaskeyti var ekki
aðeins „til hamingju með dag-
inn", heldur heil vísa, persónu-
leg kveðja full af hlýhug og vin-
áttu. Eða allar gestabókavísurn-
ar gerðar í andrúmi augnabliks-
ins, ekki alltaf dýrt kveðnar en
rétt, en hann var góður ís-
lenskumaður eins og faðir hans.
í þrjá áratugi orti hann jólavísu
og skrifaði á kort til nærri tvö-
hundruð heimilisvina. Hann
var vinmargur og átti engan
óvin, alltaf glaður og reifur og
græskulaus, en jafnframt stað-
fastur hugsjónamaður.
Ég rek ekki starfsferil hans við
öflun daglegs brauðs, en þar
vann hann mikilvæg störf við
meðferð fjármuna og bókhald,
sem sýndu að honum var treyst
og hann var traustsins verður.
En fyrir nokkrum árum kom
áfallið. Hann greindist með Alz-
heimersjúkdóminn. Það var
hörmulegt að sjá hvernig þessi
glaði og góöi drengur var smám
saman að deyja, fyrst andlega,
svo líkamlega. Lengi gat hann
þulið kvæði, síðan tekið undir
gömlu og góðu lögin með systk-
inum og vinum, arfur í vitund-
inni frá söngglaða bernsku-
heimilinu. Síðasta árið ekkert
tjáð sig og að lokum varla bros-
að. Okkur nákomnum verður
minnisstætt hvernig hún Ragna
brást við þessu öllu. Hversu að-
dáanlega þolinmæði, ástúð og
umhyggju hún hefur sýnt hon-
um og unnið þó jafnframt fullt
ábyrgðarmikið starf. Reyndar
var það aðeins staðfesting á
hennar miklu mannkostum.
Síðustu þrjú árin hefur hann
dvaliö á hjúkrunarheimilinu Eir
og notið þar frábærrar umönn-
unar. Ég á vart orð til að lýsa að-
dáun minni á starfsfólki þeirrar
stofnunar, sem annast þessi
stóru börn með svo margar erf-
iðar þarfir og sérstætt atferli,
sem þróast í öfuga átt við venju-
leg lítil börn. Fólk sem verður að
gefa svo mikið af sjálfu sér og
fær laun í öfugu hlutfalli við
framlag sitt. Við tengdafólk Jóns
flytjum þakkir og biðjum því
guðsblessunar. Rögnu, sonum
þeirra og fjölskyldum vottum
við einlæga samúð.
Þorgils Stefánsson
Jón F. Hjartar íþróttakennari
andaðist 23. þ.m. eftir langdreg-
in veikindi.
Hann var fæddur 1916 á Suð-
ureyri við Súgandafjörð. For-
eldrar hans voru Friðrik Hjartar
skólastjóri og Þóra Jónsdóttir
kona hans. Jón fékkst við ýmis-
legt um ævina annað en íþrótta-
kennslu. Hann var póstaf-
greiðslumaður á Flateyri 1948-
1961 og var auk þess starfsmað-
ur hreppsins. Síðan vann hann
á skrifstofu sveitarstjóra í Borg-
arnesi 1962-1973 er hann flutti
til Reykjavíkur. Eftir það vann
hann um hríð hjá Kópavogsbæ.
Hann giftist 1947 ágætri
konu, Rögnu Hjartardóttur sjó-
manns á Flateyri Hinrikssonar
og konu hans Guöríöar Þor-
steinsdóttur.
Árin sem Jón Hjartar var á
Flateyri áttum við margháttað
samstarf að ýmsum félagsmál-
um og er margs skemmtilegs að
minnast frá honum og heimili
þeirra hjóna á þeim árum.
Síðan bar leiðir okkar saman í
Reykjavík þar sem við reyndum
enn að verða bindindishreyf-
ingunni að einhverju gagni.
Mér þykir nú mjög við hæfi
að enda þessi kveðjuorð með af-
mælisljóði, sem er kveðja stúku
Jóns til hans þegar heilsu hans
var tekið að hnigna.
Þannig kveður nú bindindis-
hreyfingin á íslandi öruggan
liðsmann sem aldrei brást.
Það bíður elli allra er fá að iifa,
og um það virðist lítil þörfað skrifa,
sú hönd er spjóti hetiti lengst á velli
mun heft og stirðna er völditi tekur
elli,
þeir fœtur verða að gera sér að góðu
að ganga hœgt er fimast dansinn
tróðu.
Og svona fer það alltaffyrir okkur
að einhvemtíma bugast þessi skrokk-
ur.
En samt skal engar hafa harmatölur
þó hverfi að baki þessi gengtti spöiur
og lögmál það að grasið grói og hnígi
ígiidi sé á þessu œvistigi,
því anditm lifir ofargervi dagsins,
sá andi er vígður hugsjón brœðra-
lagsins.
Og andans þroska emtn við að leita,
þó ýmislega kutmi um sinn að veita.
Og nú er okkur þörfá þakkarorðum:
Við þekkjutn ei að gengið hafi úr
skorðum
þitin góði viiji að verða að liði og
styðja
er vatitar hjálp og stuðnings þarfað
biðja.
Við eigutn draum utn fegra lífí fram-
tíð,
og fylgja þangað reynutn okkar satn-
tíð,
efeinhver þar um alvömleysi kvartar
sú ásökun er Jjarri Jóni Hjartar.
H.Kr.
DÓMS- OG KIRKJUMÁLARÁÐUNEYTIÐ
*ͧ|Íg( Tilkynning um ísetningu
ökurita sem skráir aksturs-
og hvíldartíma ökumanna
Dómsmálaráöuneytið hefur gert samkomulag vib Vegagerbina um
framkvæmd reglna um aksturs- og hvíldartíma ökumanna í innan-
landsflutningum.
Nokkur verkstæbi hafa verib faggilt til ab annast frágang ökurita í
bifreibir og önnur eru á lokastigi faggildingar. Ekkert á ab vera því til
fyrirstöbu ab eigendur (umráöamenn) bifreiöa, sem ber skylda til að
hafa viöurkenndan ökurita í bifreiöinni og ekki hafa þegar látið vib-
urkenna hann á faggiltu verkstæbi, láti gera þab.
Lögregla og vegaeftirlitsmenn munu fýlgjast meb ab gengið verði
frá viburkenndum ökurita í bifreibir, sem skulu hafa slíkan búnab, og
ab öllum reglum um aksturs- og hvíldartíma verði framfylgt.
Eftirfylgnin verbur þessi:
a. Frá og meb 1. júlí n.k. skal eigandi (umrábamabur) bifreibar hafa
látib ganga frá ökurita í hana á faggiltu mælaverkstæbi, eba
a.m.k. vera meb skriflega stabfestingu í bifreiöinni um ab hann
hafi frátekinn tíma á slíku verkstæbi til ab láta ganga frá ökurita í
bifreibina.
b. Frá og meb 1. ágúst n.k. skal eigandi (umráöamabur) bifreibar
hafa látib ganga frá ökurita í bifreibina á faggiltu mælaverkstæbi.
Fyrst um sinn verbur eftirfylgnin mest á þeim svæbum þar sem
mælaverkstæbi hafa verib samþykkt og gagnvart þeim bifreibum og
ökumönnum sem eru í langakstri. Vegagerbin og lögregla hafa
heimild til ab fresta aðgerbum í landshlutum þar sem eigendur (um-
rábamenn) bifreiba hafa ekki haft abstöbu til ab fá ökurita viður-
kennda í bifreiöir, enda sé bifreiðin þá ekki notub utan þess svæðis.
Til þess ab komast hjá óþægindum eru eigendur (umráöamenn) bif-
reiba, sem falla undir þá skyldu ab hafa viburkenndan ökurita í öku-
tækinu til ab skrá aksturs- og hvfldartíma ökumanna á skráningar-
blab, eindregib hvattir til ab hlíta í öllu reglum sem dómsmálarábu-
neytið hefur gefib út um aksturs- og hvfldartíma o.fl. í innanlands-
flutningum og vib flutning innan Evrópska efnahagssvæbisins, sbr.
reglugerb nr. 136/1995.
Vegagerðin mun veita allar nánari upplýsingar um framkvæmd
reglnanna, ísetningu á ökuritum og eftirlit meb aksturs- og hvfldar-
tíma ökumanna.
Dómsmálarábuneytib,
4. júní 1996.
F.h.r.