Tíminn - 11.06.1996, Blaðsíða 16
wmm
Þriöjudagur 11. júní 1996
Vebrib (Byggt á spá Veburstofu kl. 16.30 í gær)
• Suburland: N-læg eba breytileg átt, gola e&a kaldi og víba síbdeg-
isskúrir.
• Faxaflói og Breibafjörbur: N kaldi og skýjab meb köflum og úr-
komulítib.
• Vestfirbir: NA kaldi eba stinningskaldi og skúrir.
• Strandir og Norburland vestra og Nl. eystra: NA og síbar N kaldi
eba stinningskaldi og rigning eba skúrir.
• Austurland ab Glettingi og Austfirbir: N gola eba kaldi meb skúr-
um.
• Subausturland: NV gola eba kaldi og víba skúrir síbdegis.
• Hiti á landinu verbur á bilinu 4 til 14 stig.
Oddi hf. á Patreksfiröi:
Kvóti á steinbít
kemur heima-
bátum til góöa
Sigurbur Viggósson, fram-
kvæmdastjóri Odda hf. á Pat-
reksfirði, segist ekkert hafa á
móti því, úr því sem komið er,
að veiðar á steinbít séu settar
undir kvóta. Hann telur ab
kvótasetningin geti komib
heimabátum til góba, en fram
til þessa hafa þeir verib ab
tapa hlutdeild í steinbítsveib-
inni yfir til stórra línubáta frá
öbrum landshlutum. Þá mun
reynslan skera úr um þab
hvort hráefnisverð muni
hækka til fiskvinnslu í fram-
haldi af tilkomu kvótans. En
kvótaleiga og annab brask
meb kvóta er talib eiga sinn
þátt í háu hráefnisverbi á
þorski til fiskvinnslu.
Eins og kunnugt er, þá hefur
sjávarútvegsráðherra ákvebib ab
heildaraflamark, þ.e. kvóti,
verði settur á veiðar á steinbít
og langlúru á komandi fisk-
veiðiári. Þarna er um að ræba 13
þúsund tonna heildarkvóta af
steinbít og 1200 tonn af lang-
lúru og er ákvörðun ráðuneytis-
ins í samræmi vib framkomna
rábgjöf Hafrannsóknastofnunar
um leyfilegan heildarafla þess-
ara fisktegunda. Vegna tækni-
legrar úrvinnslu vib útreikning
á kvóta til einstakra báta munu
útgerðir þeirra fyrst um sinn fá
bráðabirgðaúthlutun, en end-
anlegur kvóti verbur ekki til-
kynntur fyrr en nokkub verbur
liðið á fiskveiðiárið.
Á nýliðinni vertíð tók Oddi
hf. á móti 1000 tonnum af
steinbít til vinnslu, en steinbíts-
flök eru einkum seld til Frakk-
lands og Bandaríkjanna, auk
þess sem steinbítur er vinsæll
meðal þeirra sem verka og neyta
hans sem harðfisks. Þá hefur af-
urðaverð á steinbít lækkað um
4-5% á síðustu misserum, auk
þess sem birgðasöfnun er tölu-
verð. En Oddi hf. er einkum í
frystingu og söltun, sem eru þær
vinnslugreinar innan sjávarút-
vegsins sem eiga rekstrarlega
einna mest undir högg að sækja
um þessar mundir.
Samkvæmt skýrslu Hafró var
meöalársafli í steinbít rúm 15
þúsund tonn á tímabilinu 1988-
1992. Áriö 1991 nam veiðin
tæpum 18 þúsund tonnum,
sem er mesta steinbítsveiði frá
árinu 1963. Árið eftir minnkaði
veiðin niður í 16 þúsund tonn
og var um 13 þúsund tonn
1993-1994, en aðeins 11 þús-
und tonn 1995. Aflaaukningin
á síðasta áratug var einkum
vegna aukins línuafla, en stein-
bítur í troll hefur minnkað ört
síðan 1992. -grh
Frjókornamœlingar í Reykjavík sýna mikla aukningu:
Um 150% fleiri
frjókorn en í fyrra
Samkvæmt frjómælingum
Margrétar Hallsdóttur á Raun-
vísindastofnun Háskólans er um
150% fjölgun á fjölda frjókorna
í hverjum rúmmetra andrúms-
lofts í maí, mibab vib á síbasta
ári. Nú voru mæld 264 frjó ab
mebaltali á rúmmetra andrúms-
lofts, en 105 á sama tíma í fyrra.
Ástæba þess er mildur vetur,
sem leiddi til þess að þab vorabi
snemma á Reykjavíkursvæbinu.
Þó er ekki mikil hætta á ferð fyrir
þá, sem þjást af frjókornaofnæmi,
því fjöldi grasfrjóa, sem er algeng-
asti ofnæmisvaldur mebal frjó-
korna hér á landi, eru eins og í
meðalári. Fyrsta grasfrjó sumars-
ins kom í frjógildru stofnunarinn-
ar þann 27. maí. Frjókornatímabil
grass stendur ab þessu sinni frá
byrjun júní og væntanlega fram í
mibjan ágúst, en þab stendur iðu-
lega í um 10 vikur og lengist lík-
lega ekki þó nú vori snemma.
Hins vegar geta tímabilin styst, ef
sumarib verbur óvenju kalt eða
mikil vætutíb.
Þab, sem hleypir upp fjölda frjó-
korna, er hins vegar sérstaklega ab
birkib var fyrr á ferbinni en vana-
lega, að sögn Margrétar. Hún segir
birkiofnæmi mjög sjaldgæft hér á
landi, enda mikib frjómagn frá
birkinu ekki árvisst. Birkiofnæmi
Sólveig Pétursdóttir líffrœöingur skobar Bláalóns-bakteríuna.
Sólveig Pétursdóttir líffrœöingur heldur meistaraprófsfyrirlestur í dag
um örverufrœöi Bláa lónsins:
Vinsamlegar bakteríur
eingöngu í Bláa lóninu
er aftur mjög algengt á hinum
Norðurlöndunum. „Þab er til að
fólk sé meb ofnæmi fyrir öbrum
frjókornum, t.d. fífilfrjókornum
og frjókornum af jurtum af körfu-
blómaætt, en þau frjókom berast
ekki mikið út í andrúmsloftib,"
sagbi Margrét. Slíkt ofnæmi kem-
ur þó sjaldnast fram, nema fólk
komist í snertingu við blómin eba
sé að hnusa af þeim.
LÓA
„Venjulegar mengunarbakter-
íur og sjúkdómsvaldandi
bakteríur vaxa ekki í Bláa lón-
inu. Þab eru mjög fgar bakter-
íutegundir sem finnast í lón-
inu, en þessi er ríkjandi og
virbist ablögub ab stabháttum
þarna. Þab virbist vera ab
þetta sé ný tegund og jafnvel
ný ættkvísl," sagbi Sólveig
Pétursdóttir, en hún heldur
meistaraprófsfyrirlestur um
örverufræbi Bláa lónsins og
annarra heitra og saltra jarb-
hitasvæba á íslandi í stofu G-6
ab Grensásvegi 12 í dag kl. 14.
Þar er öllum heimill abgang-
ur.
Rannsóknir á örverum, sem
búa við jaðarskilyrði, hafa færst
í vöxt á síðari ámm. Þá hefur
verið unnið með hvort tveggja,
ræktanlegar bakteríur og einnig
erfðaefni úr lífmassasýnum. Sól-
veig vann eingöngu með rækt-
anlegar bakteríur úr heitu og
söltu umhverfi, en þær lifa í
vatni sem er frá 50 til 110 gráð-
ur.
Nýja bakterían sem fannst í Bláa lóninu.
Flokkun á bakteríum, sem
einangraðar voru úr Bláa lón-
inu, leiddi í ljós fábreytt lífríki.
En stöðug útfelling á kísil í lón-
inu gerir það að jaöammhverfi í
vissum skilningi. Mengunar-
bakteríur er þar ekki að finna.
Raðgreining á því, sem vísinda-
menn kalla 16S rRNA úr ríkj-
andi bakteríutegund lónsins,
leiddi í ljós að þar er ný tegund
á ferðinni, sem finnst í útfalls-
rörum virkjunarinnar í Svarts-
engi. ■
Bankastjóri Sparisjóöabankans segir vextina koma til meö aö taka miö af markaönum:
Veit ekki einu sinni hvaða
vextir verba í næsta mánuði
„Vextir sparisjóðanna koma
til meb ab taka mib af mark-
abnum eins og hann er á
hverjum tíma. Þannig ab ég
veit ekki einu sinni hverjir
vextimir verba í næsta mán-
ubi, og þá enn síbur eftir hálft
ár," sagbi Sigurbur Hafstein,
bankastjóri Sparisjóbabank-
ans. En Tíminn spurbi hann
um væntanleg vibbrögb spari-
sjóbanna vib loforbi Lands-
bankastjóra um ab þeir, sem
eiga sparifé í bankanum, verbi
skablausir af nýja fjármagns-
tekjuskattinum.
„Við verjum sparifé þitt," seg-
ir Landsbankinn í heilsíðuaug-
lýsingu í Morgunblaðinu s.l.
laugardag og enn fremur:
„Sparifjáreigendur í Landsbank-
anum verða ekki skildir eftir úti
í kuldanum."
Sigurður bendir á að þarna sé
um að ræða eitthvað sem gerast
á eftir sex mánuði. Engin um-
ræða hafi enn farið fram innan
sparisjóðanna um þetta mál.
„Okkar viðbrögð verða því bara
pínc 0g markaðurinn krefst,
þegar þar að kemur. Sparisjóð-
irnir hafa alltaf haft það að
keppikefli að bjóða sínum við-
skiptavinum sem hæsta inn-
lánsvexti og verið með hvað
hæstu innlánsvextina alla tíð.
Og þeir munu gera það, ef
markaðurinn krefst þess á þeim
tíma eins og á undanförnum ár-
um." ■