Tíminn - 20.06.1996, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 20. júní 1996
7
Sigurjón Benediktsson, einn af forgöngumönnum um uppgrœösluna á Hólasandi í S.-Þingeyjarsýslu:
Bjart yfir gróðurvernd ef lúp-
ínan er helsta áhyggjuefnið
Alaskalúpína.
Eins og komib hefur fram í
fréttum, er stefnt ab upp-
græbslu 130 ferkílómetra
svæbis á Hólasandi í Subur-
Þingeyjarsýslu, en þetta grób-
urlausa svæbi er á milli Húsa-
víkur og Mývatnssveitar. 3 ár
eru libin síban ákvebinn hóp-
ur fólks fór ab gera tilraunir
meb uppgræbslu á svæbinu
meb lúpínu og hafa björtustu
vonir manna ræst hvab ár-
angur varbar. Sigurjón Bene-
diktsson, tannlæknir á Húsa-
vík, sýnir þessum málum
áhuga, enda mikill áhuga-
mabur um uppgræbslu lands-
ins „þar sem þab á vib", eins
og hann segir sjálfur.
Sigurjón segir að þetta hafi
byrjað með kynningardegi fyr-
ir 4 árum á Hólasandi. Þar hafi
nokkrir félagar úr skógræktar-
félögunum komib saman á
sandinum og bundist fastmæl-
um að beita sér af krafti fyrir
uppgræðslunni. Vorið 1993
fékk þessi hópur tilraunareit til
ráðstöfunar og síðan hefur
verkið undið upp á sig.
„Ég var þarna uppfrá nýlega
og sá að gróðurinn hefur kom-
ið hreint frábaerlega undan
vetrinum núna. í heildina hef-
ur þetta verk gengið miklu bet-
ur en spáð var. Við höfum
bæði fengið „góða" og
„vonda" vetur, en þótt við telj-
um snjóléttan vetur góðan,
þarf það ekki að þýða hið sama
fyrir plönturnar þarna uppfrá.
Sandurinn verður örugglega
mjög þurr í sumar. Það vantar
allan snjó til bráðnunar."
Sigurjón segir að nú sé búið
að sá í um 20% af svæðinu, ef
miðað er við það sem hægt er
sá með vél, en alls er gert ráð
fyrir að um 10 ár taki að græða
sandinn upp.
— En hvað með hina um-
deildu lúpínu sem notuð verður?
Er enginn vafi í huga Sigurjóns
að hún eigi heima á þessu land-
svœði?
„Nei, við erum sérstaklega
ánægð með það að náttúm-
verndaröfl virðist hafa mestar
áhyggjur af hlaupandi lúpínu
um allar sveitir. Það gleður
Gylfi Ingvarsson, aðaltrún-
abarmabur starfsmanna í ál-
verinu í Straumsvík, og Sig-
urbur T. Sigurbsson, formab-
ur Hlífar í Hafnarfirbi, segja
ab reynslan muni skera úr
um þab hvemig samstarfib
vib Rannveigu Rist muni
verba, en eins og kunnugt er
þá verbur hún næsti forstjóri
álversins þegar dr. Roth læt-
ur af störfum í Straumsvík.
En samskipti þessara tveggja
forystumanna starfsmanna
vib forstjóra álversins hafa
oft á tíbum verib stormasöm.
Gylfi segir að ráðning Rann-
veigar hafi ekki komið sér á
óvart, enda hafi öll skólun
hennar innan fyrirtækisins
miðast við þab. Hann hefði
okkur mest. Lúpínan er bara
landgræðslujurt og við notum
hana sem slíka."
— En hvað með þau rök, sem
heyrst hafa, að hún geti dreifst
með vatnakerfi Mývatns og Lax-
ár og valdið óœskilegum um-
hverfisbreytingum?
„Ég hef ekki ennþá séð hvaða
Rannveig Rist, nýrábinn for-
stjóri íslenska álfélagsins, segir
ab mörg störf í álveri henti kon-
um vel, en konur sækist ekki eft-
ir þeim. Hún vonast til ab ráðn-
ing sín verbi til ab hvetja abrar
konur til ab fara inn á þá braut.
hinsvegar ekki fengið nein svör
við því á samstarfsfundi fyrir
skömmu hvort dr. Roth væri að
hætta og hvort búið væri að
ákveða eftirmann hans. Hann
segist hafa spurst fyrir um þetta
vegna orðróms þar ab lútandi,
en dr. Roth hefur lítið verið við-
loðandi álverið á liðnum miss-
erum.
„Það er engin kona hérna
verkstjóri og engin kona for-
stöðumaður," segir Gylfi og tel-
ur að hlutfall kvenna í vinnu
hjá álverinu sé ekki betra en á
öbmm vinnustöðum, þótt kona
hafi verið ráðin forstjóri. Hins-
vegar sé ómögulegt að spá fyrir
um það hvort ráðning Rann-
veigar muni leiða til þess að
konum í ábyrgðarstöðum í ál-
óæskilegu umhverfisáhrif það
gætu orðið."
— Þér finnst í lagi að lúþína sé
í bland við íslenskt gróðurfar?
„Ja, hvað er íslenskt? Allar
jurtir sem þrífast á íslandi?"
— Hvaða gildi hefur þetta
verkefhi fyrir þankagang lands-
manna um uþþgrceðslumögu-
Rannveig Rist hefur starfað hjá
íslenska álfélaginu frá árinu 1990
og er nú deildarstjóri yfir steypu-
skála fyrirtækisins. Rannveig tek-
ur við starfi forstjóra af dr.
Christian Roth um næstu áramót.
Rannveig hefur 4. stigs vélstjóra-
verinu muni fjölga á næstunni.
Aðaltrúnaðarmaður starfs-
manna í álverinu segir ab þab
sem stendur uppúr í samskipt-
um dr. Roths vib starfsmenn sé
starfslokasamningurinn, en
Gylfi telur þann samning vera
tímamótasamning í atvinnulíf-
inu. Samkvæmt þeim samningi
getur starfsmaður hætt 67 ára í
stað 70 ára. Á þessum þremur
ámm greiðir ísal viðkomandi
starfsmanni 51 þús. kr. á mán-
uði, auk þess sem fyrirtækið
greiðir í lífeyrissjóð starfs-
mannsins eins og hann væri í
fullu starfi. Þessu til viðbótar
fær starfsmaðurinn 35% af des-
embergreiðslu og orlofsgreiðslu.
-grh
leika almennt?
„Það er einmitt það sem er
rót þess að við fórum af stað.
Okkur fannst vanta eitthvert
tákn því til sönnunar að hægt
væri að láta alla drauma sína
rætast í þessum efnum. Við
verðum að hætta að hugsa bara
um lítil gróðurfrímerki út og
próf frá Vélskóla íslands, sveins-
próf í vélvirkjun, B.S.-próf í véla-
verkfræði og M.B.A.-gráðu frá
University of San Francisco. Hún
hefur starfað bæði sem vélvirki og
vélstjóri auk annarra starfa áður
en hún hóf störf hjá ísal.
Ráðning Rannveigar hefur ekki
síst vakið athygli fyrir þab ab hún
er kona. ísal er stærsta iönfyrir-
tæki landsins og vissulega hljóta
það að teljast tímamót að kona
setjist í forstjórastól þar. Rann-
veig segist heldur ekki vita til þess
að kona sé forstjóri álvers annars
staðar í Evrópu a.m.k. Hún leggur
þó áherslu á að kynferbi hennar
hafi ekki haft áhrif á ráðningu
hennar. Fráfarandi forstjóri ísal,
dr. Christian Roth, sem gerði til-
lögu um ab Rannveig yrði ráðin
forstjóri, hefur staðfest það í við-
tölum.
„Þessi ráðning hefur auðvitað
ekkert meb þab 'að gera að ég er
kona, heldur byggir rábningin á
allt öbmm atriðum. Hins vegar er
það staöreynd að ég er kona og sú
staðreynd aö kona er rábin í
svona starf getur kannski orðið
hvatning fyrir aðrar konur til að
fara inn á þessa braut. ísal hefur
haft þá stefnu frá því að Christian
Roth tók við starfi forstjóra ab
reyna að fjölga konum í starfi, en
það hefur ekki gengib nógu vel.
Konum virðist einfaldlega ekki
suður."
— Sérðu fyrir þér að hcegt sé
að grasða upp stóran hluta þeirr-
ar eyðimarkar sem liggur yfir
landinu?
„Ja, þetta er bara spurning
um vilja fólks. Við einbeitum
okkur að eyðimörk í byggb, ég
tel að okkur beri skylda til að
gera eitthvað þar sem gróbur er
fyrir. Þar á að vera gróður. En
við emm ekki að tala um arg-
asta hálendi íslands. Það hefur
engum manni dottið í hug,
enda ekkert spennandi. Á
Hólasandssvæðinu liggur
byggð alls staðar að."
— Hverjir hafa einkum styrkt
það verkefni fjárhagslega?
„Það em Hagkaup og Um-
hverfissjóður verslunarinnar,
sem gaf nýlega 5 milljónir. Þá
hafa mörg fyrirtæki hér heima-
fyrir styrkt okkur, s.s. bakaríið
Kringlan. Ennfremur höfum
við haft sérstaka Hólasands-
daga, sem hafa verið frábær-
lega sóttir."
— Hve margir sjálfboðaliðar
hafa komið að þessari vinnu
með einum eða öðrum hætti?
„Þeir gætu verið hátt í 200.
Hins vegar er Landgræðslan
framkvæmdaaðili og við ger-
um ekkert eftirleiðis nema þeir
séu búnir að planleggja þab.
detta í hug ab fara að vinna í
svona iðnaði. Þær sækjast ekki
eftir því að vinna í álveri, þótt þar
séu mörg störf sem henti konum
vel. Sama má segja um vélstjóra-
störf og önnur álíka störf," segir
Rannveig.
Rannveig segir ab hún hafi í
starfi sínu reynt að hvetja konur
til að sækja um störf í álverinu,
bæði verkamannastörf og önnur
störf, og hún muni halda því
áfram sem forstjóri.
Rannveig tekur vib starfi for-
stjóra um næstu áramót, á sama
tíma og unnið er að stækkun ál-
versins. Hún segir að það leggist
vel í sig að taka við forstjórastarf-
inu á þessum breytingatímum.
Hún á ekki von á ab innleiba
miklar breytingar í rekstrinum á
næstunni, enda hafi hún sem
einn af æbstu stjómendum ísals
átt þátt í ab móta þau verkefni
sem þar er unnib að núna.
Rannveig er gift og á tvær ung-
ar dætur. Aðspurð segir hún ab
það hafi aldrei hvarflað að sér að
hún þyrfti ab velja á milli þess að
taka að sér ábyrgðarstöður í at-
vinnulífinu og þess ab eignast
fjölskyldu. Hún virðist reyndar
hálf hneyksluð á þessari spurn-
ingu blabamanns og bætir því við
ab hún viti ekki betur en að flest-
ir, sem gegni álíka stöðum, eigi
fjölskyldu. -GBK
Rannveig Rist, veröandi forstjóri íslenska álfélagsins, segir aö konur sœkist ekki eftir störfum í stóriönaöi:
Vona a ö rábning mín
virki sem hvatning
Aöaltrúnaöarmaöur í Straumsvík og formaöur Hlífar:
Rannveig á reynslu