Tíminn - 20.06.1996, Blaðsíða 16

Vebrib (Byggt á spá Ve&urstofu kl. 16.30 í gær)
• Su&urland: NV-læg átt, gola e&a kaldi og léttskýjaö.
• Faxaflói og Breiöafjör&ur: V og NV gola e&a kaldi. Ví&ast hvar létt-
skýja& til landsins, en þokubakkar a annesjum. Hlýjast í innsveitum.
• Strandir og Nor&urland vestra til Austfjar&a: Fremur hæg V-læg
e&a breytiieg att. Ví&ast léttskýjab til landsins yfir daginn, en annars
skýjab og þokuloft. Hlýjast inn til landsins.
• Su&austurland: V-læg e&a breytileg átt, gola e&a kaldi og léttskýj-
a&.
Fimmtudagur 20. júní 1996
• Vestfiröir: V gola og sí&ar kaldi. Skýjaö a& mestu og þokusúld. • Hiti á landinu ver&ur á bilinu 7-22 stig, hlýjast sunnanlands.
Tilraunaverkefni viö nýtingu á loönu til manneldis:
Hafnarfjöröur:
Tugir nýrra at-
vinnutækifæra
í sjónmáli
Árni johnsen var fyrstur til aö fá einkanúmer, en hann valdi sér„ÍSLAND".
Byrjaö aö afgreiöa einkamerki á bíla og bifhjól:
Umferðarráö fær aurinn
Svo kann aö fara aö miklir
möguleikar sé aö skapast fyrir
vinnslu á loönu til manneldis
meö tilheyrandi atvinnu-
möguleikum og aukinni verö-
mætasköpun um nær allt
land. í þessu sambandi horfa
menn einnig til þess sem er aö
gerast meöal umhverfissinna
erlendis sem hafa veriö aö
þrýsta á stóra kaupendur aö
hætta aö nota lýsi úr bræöslu-
fiski í sína framleiöslu.
Sigurður T. Sigurðsson, for-
maður Verkamannafélagsins
Hlífar, segir að bráðlega muni
Dagstjarnan hf. í Hafnarfirði
flytja út 30 þúsund dósir af nið-
ursoðinni loðnu til Nigeríu.
Hann segir að ef þetta tilrauna-
verkefni heppnast þá séu miklir
möguleikar framundan í þessari
atvinnugrein, enda sé loðnan
rík af próteini og milljónamark-
aðir fyrir hendi. Hérna er m.a.
að ræða vinnslugreinar eins og
Sjúklingum í meöferö vegna lang-
vinnrar nýrnabilunar hefur fjölg-
aö mjög á Landspítalanum und-
anfarna áratugi. Alls hefur 181
sjúklingar hlotiö blóöskilun
og/eöa nýmaígræöslu á Landspít-
alanum frá því blóöskilun hófst
þar sumarið 1968 til ársloka 1995,
eða á nærri þrem áratugum.
Þegar þessu tímabili er skipt í
þrennt kemur í ljós aö meðalný-
gengi í nýrnabilunarmeðferð fór sí-
vaxandi; úr 2,7 aö meðaltali á ári
fyrsta tímabilið, í 5 á öðru tímabil-
inu og 12,1 að meðaltali á því síð-
t.d. niðursuðu og niðurlagn-
ingu, söltun og þurrkun og sam-
spil söltunarþurrkunar á loðnu.
Sigurður T. vekur einnig athygli
á því að þessar geymsluaðferðir
eru umhverfisvænar, auk þess
sem taldir eru möguleikar á því
að notast við jarðhita við þurrk-
unina.
Hann bendir einnig á í þessu
sambandi að íslendingar verði
að fara að vinna heimavinnu
sína vegna framtíðarvinnslu á
loðnu og síld í ljósi þeirrar bar-
áttu sem öflug samtök umhverf-
issinna hafa haft á stórfyrirtæki
sem keypt hafa mikið magn af
lýsi úr bræðslufiski. Þessi barátta
hefur þegar haft þær afleiðingar
að breska kexfyrirtækið United
Biscuits hefur ákveðið að feta í
fótspor Unilever Sainsbury og
hætta að nota bræðslulýsi í
framleiðslu sína og viðbúið að
önnur fyrirtæki geri hið saman.
-grh
asta, þ.e. 4-5 sinnum fleiri en á
fyrsta tímabilinu. Sjúklingum í
nýrnabilunarmeðferð í lok hvers
árs hefur því fjölgað mjög síðustu
árin og vom alls 89 í lok síðasta árs.
Af þeim vom 55 ígræðslusjúkling-
ar, 26 í blóðskilun og 8 í kviðskil-
un.
Upplýsingar þessar koma fram í
Læknablaðinu, í ágripi af erindi
Páls Ásmundssonar á þingi Félags
ísl. lyflækna sem haldið var á Akur-
eyri fyrr í þessum mánuði.
Fyrsta nýrað var grætt í íslenskan
sjúkling árið 1970. Hátt í helming-
Eigendur bifreiöa og bifhjóla
þurfa aö greiöa 28.750 krón-
ur fyrir aö fá svokölluö
einkamerki á bíla sína og
bifhjól, en byrjaö er aö af-
greiöa þessi sérstöku skrán-
ur sjúklinganna, eða 83, höfðu
fengið ígrædd alls 89 nýru um síð-
ustu áramót. Um 2 af hverjum 3
nýrum eru frá gjöfum.
Sjúklingar skiptust lengi vel
nokkuð jafnt á bæði kyn þar til
karlar fóm að síga fram úr síðustu
níu árin, sem er í samræmi við
reynslu grannþjóðanna, og em
þeir nú orðnir rúmlega tveim tug-
um fleiri. Aldursdreifing sjúklinga
er mikil, en fjölgun þeirra á síðari
samanburðartímabilunum er þó
sínu mest í aldurshópnum 40-70
ára. ■
ingarmerki hjá Bifreiöaskoö-
un íslands hf. Af þessum
28.750 krónum renna 25
þúsund krónur til Umferöar-
ráös, en eftirstöövarnar,
3.750 krónur, er þaö sem
greiöa þarf fyrir pariö af
skráningarmerkjum.
Sigurður Helgason hjá Um-
ferðarráði segir alveg óvíst
hvað þessi tekjustofn muni
gefa mikið af sér fyrir Umferð-
arráð. Hinsvegar sé ljóst að því
fleiri sem kaupa sér þessi sér-
stöku skráningarnúmer, því
meiri verða þeir fjármunir sem
Umferðarráð hefur úr að spila,
en 1000 merki gefa af sér 25
miljónir króna, svo dæmi sé
tekið. Hann telur alveg víst að
þessi tekjustofn muni renna
óskiptur til Umferðarráðs, en
ekki til óskyldra hluta hjá
hinu opinbera og muni því
koma í góðar þarfir, enda í
mörg horn að líta hjá Umferð-
arráði.
Við úthlutun merkja hjá Bif-
reiðaskoðun íslands er farið
eftir röð, þannig að sá sem
fyrstur sækir skriflega um
ákveðna áletrun, hlýtur rétt-
inn til að nota viðkomandi
áletrun. Afnotarétturinn gildir
í átta ár og er ekki framseljan-
legur, en skilyrt er að kaupandi
réttarins sé skráður eigandi að
viðkomandi bifreið eða bif-
hjóli.
Áletrunin á einkamerkjum
eru 2-6 bókstafir og/eða tölu-
stafir að eigin vali. Áletrunin
má hinsvegar ekki brjóta í
bága við íslenskt málfar, né
vera fallin til að valda hneyksl-
un eða óþægindum fyrir aðra.
Heimilt er að flytja merkin yf-
ir á annað ökutæki í eigu sama
aðila, en við eigendaskipti á
bifreið verður að skila merkj-
unum til Bifreiðaskoðunar, ef
fyrri eigandi óskar ekki eftir að
flytja merkin yfir á annað öku-
tæki. Bifreiðaskoðunin geymir
merkin í eitt ár og ef rétthafi
tekur ekki út einkamerkin sín
á því tímabili, fellur réttur
hans niður og áletrunin er laus
til úthlutunar að nýju.
-grh
Sjúklingum í nýrnabilunarmeöferö hefur fjölgaö mjög undanfarna
áratugi, einkum þann síöasta:
83 fengib ígrædd nýru
Á Vestfjöröum eru karlar 16% fleiri á kjörskrá en konur:
Um 21.000 nýir kjósendur
allir í R-kjördæmunum
Á kjörskrá fyrir komandi forseta-
kosningar em nú rúmlega 12%
fleiri nöfn en voru fyrir forseta-
kosningarnar 1988 eöa 21.000 ný-
ir kjósendur, samkvæmt frétt frá
Hagstofunni. En næstum allir
þessir nýju kjósendur eru búsettir
í Reykjavík, þar sem kjósendum
hefur fjölgaö um 16%, og á
Reykjanesi þar sem fjölgunin er
rúmlega 23% frá 1988. I öörum
kjördæmum hefur kjósendum aö-
eins fjölgaö rúmlega 600 á tíma-
bilinu, raunar einungis á Noröur-
landi eystra (5%) og Suöurlandi
(6%). Kjósendum hefur hins veg-
ar fækkaö á Vesturlandi (- 4%),
Vestfjöröum (-9%), Noröurlandi
vestra (-1%) og á Austurlandi (-
1%).
Yfir landið allt em karlar á kjör-
skrá nánast jafn margir og konur og
það á einnig við um Reykjanes. I
Reykjavík eru konur hins vegar 7%,
eöa rúmlega 2.500 fleiri en karlar. Á
Vestfjöröum em karlar á hinn bóg-
inn 16% fleiri en konur. Karlarnir
eru líka fleiri í öllum landsbyggða-
kjördæmunum; 13% fleiri á Áustur-
landi, 11% á Suðurlandi, 7% á Vest-
urlandi, 6% á Nl.-vestra og 2% fleiri
á Nl. eystra.
Kallast má táknrænt aö fólki hef-
ur hvergi á landinu fjölgað meira en
í Bessastaðahreppi, eba um 57% á
síðustu átta ámm (og alls 252% í
forsetatíð Vigdísar). Síðustu tvö
kjörtímabil hefur Mosfellingum
fjölgað um 40%, Hafnfirðingum og
Kjalnesingum um 31%, Garðbæing-
um um 26% og Seltirningum og
Kópavogsbúum um 21%.
Uti á landi hefur fólki fjölgað
mest í Fellahreppi 26% og 24% á
Egilsstöðum, í Hveragerði 20%, á
Hornafirði 18%, á Selfossi 17% og á
Sauðárkróki 16%, eða sama hlutfall
og í Reykjavík. Fólksfækkun í sveit-
arfélögum með fleiri en 200 íbúa er
aftur á móti mest í Dalabyggð 17%,
Vesturbyggð og Stöðvarhrepppi
16% og Hofs- og Breiðdalshreppi
15%. Þessi átta ár hefur fólki fækk-
að í öllum sveitarfélögum, af þessari
stærð, á Vestfjörðum, öllum nema
tveim á Vesturlandi, í átta af tólf á
Austurlandi, helmingi sveitarfélaga
á Norðurlandi og þriðjungi sveitar-
félaga á Suburlandi.
í skólann me&
Hópferðamiö-
stö&inni
Hópferöamiöstööin ehf.
mun sjá um skólaakstur
fyrir Reykjavíkurborg
næsta vetur. Hópferöamiö-
stööin átti næstlægsta til-
boöiö í skólaaksturinn
upp á 20,3 milljónir
króna.
Borgarráö ákvaö í vikunni
aö taka tilboöi Hópferða-
miðstöövarinnar í skóla-
akstur. Lægsta tilboðið barst
frá fyrirtækinu Léttfeta ehf.
og hljóðaöi það upp á tæpar
14,5 milljónir króna. Ekki
þótti hins vegar sýnt að
Léttfeti ehf. gæti rábiö við
verksamning sem þennan
hvorki fjárhagslega né með
hvaða bílum. ■