Tíminn - 26.06.1996, Síða 6

Tíminn - 26.06.1996, Síða 6
6 Mi&vikudagur 26. júní 1996 TIIVIINN KYNNIR FORSETAFRAMBJOÐENDUR 1996 Ólafur Ragnar Grímsson var lengi talinn „óvinsœlasti stjórnmála- maöurinn" ískoöanakönnunum. Sem forsetaframbjóöandi varö hann skyndilega „ vinscelastur". Tíminn tók hús á frambjóöandanum Ólafi Ragnari. Hann segir baráttuna almennt drengilega, en: Olafur Ragnar Grímsson tekur á móti blabamanni snemma morguns á heim- ili þeirra hjóna, hans og Gubrúnar Katrínar Þorbergsdóttur, og dætra þeirra tveggja á Seltjamamesi. Hann býbur til stofu á efri hæb rabhúss þeirra hjóna, en þaban sést vítt um haf og yfir til fjallanna í norbri. Ólafur er nýkominn úr sínu daglega morgunskokki um götumar á Nesinu, hafandi meb sér vitn- eskju um afar hagstæba skobanakönnun í Mogga þess dags. Ólafur kvebst ekki vera mik- ill íþróttamabur, en hlaupin geri sér gott. Hann trúir blabamanni fyrir því ab hann haldi meb Akranesi í fótboltanum — og meb- an hann var vib nám í Manchester og ævin- lega síban hafi hann haldib meb United- lib- inu, Raubu djöflunum, eins og þeir em gjam- an kallabir, og fór stundum á völlinn, jafnvel meb rauba trefilinn um hálsinn. Uppeldið vestur á fjörbum En hver er Ólafur Ragnar Grímsson? Hann er ísfirðingur eins og svo margir alþingis- menn og pólitíkusar, faeddur þann 14. maí 1943. Á æskuárunum átti Ólafur Ragnar heimili á tveim stöðum á Vestfjörðum. Móðir hans, Svan- hildur Hjartar, var árum saman berklaveik og dvaldi utan heimilis. Var Ólafur þá langdvölum hjá móðurömmu sinni og -afa á Þingeyri frá þriggja ára og til 10 ára aldurs. Faðir Ölafs var Grímur Kristgeirsson, rakari á ísafirði og mikill þátttakandi í bæjarmálum ísafjarðar um langt skeið. „Móðir mín dó 1966 af veikindum sem tengd- ust hennar berklaveiki. Hún hafði háð harða glímu við berklana. Hún hafði gengist undir að- gerð sem var kölluð höggning, sem fólst í að taka úr henni ellefu rif. Manni varð hugsað til þess hversu ofur- mannlegt álagið hefur verið á sjúklingana, því þeir voru vak- andi meðan aðgerðin fór fram. Veikindi hennar voru erfið og settu mikinn svip á uppeldi mitt og æsku, eins og það gerði á sínum tíma í lífi þúsunda ís- lendinga. Mér finnst alltaf að sá sigur sem vannst í stríöinu við berklaveikina, sé eitt glæsileg- asta dæmið um þaö hverju sam- staða íslendinga getur fengið áorkað ef rétt er á málum hald- ið," sagði Ólafur. „Mínar rætur eru sterkar í vestfirskum sjávarplássum, því þegar ég var að alast upp átti ég frændfóik á fleshim fjörðunum vestra," segir Ólafur Ragnar. Hann kveðst stoltur af hinum vestfirska uppruna sínum. Þrátt fyrir afskipti Gríms, föð- ur Ólafs Ragnars, af ísfirskri pól- itík, og mikla samheldni þeirra feðga, segist Ólafur ekki hafa haft minnstu afskipti af pólitík þar vestra, enda ungur að árum þegar fjölskyldan flutti til Reykjavíkur. Þeir feögar voru samrýmdir og bjuggu saman eftir að Svanborg andaðist. Saman byggðu þeir raðhús að Barðaströnd 5 á Seltjarnarnesi. Grímur naut þess þó ekki lengi, því hann lést ári eftir að þeir feðgar fluttu inn. í þessu húsi býr Ólafur nú ásamt konu sinni, Guðrúnu Katrínu Þor- bergsdóttur, og tvíburasystrun- um Döllu og Tinnu, sem báðar stunda háskólanám. Virkur og sókn- djarfur framsóknar- mabur Þegar nafn Ólafs Ragnars er nefnt, dettur manni kannski fyrst af öllu í hug pólitík. Eðli- lega. „Eg hafði engin afskipti af Ólafur Ragnar Grímsson forsetaframbjóbandi. Gengi hans í skobanakönnunum hefur verib gott frá fyrsta degi, en saman hefur dregib meb honum og nœsta keppinauti. Einn og einn maöur hefur viljaö hleypa upp rólegu teboöi stjórnmálum á mínum mennta- skólaárum eða háskólaárum. Ég tók mikinn þátt í félagslífi í menntaskóla, var forseti Fram- tíðarinnar og var áhugamaður um þjóðmál. Ég hélt utan til náms og lauk BA-prófi í hag- fræbi og stjórnmálafræði frá há- skólanum í Manchester. Það var fyrst þegar ég kom heim að loknum fyrrihluta háskóla- námsins, veturinn 1965 til 1966, að ég hóf afskipti af stjórnmálum og gekk til liðs vib Framsóknarflokkinn. Ég var mjög virkur í flokksstarfinu í tæpan áratug, sat í mibstjórn og framkvæmdastjórn flokksins, og í stjórn Sambands ungra framsóknarmanna um árabil, með fjölmennri og vaskri sveit manna," sagði Ólafur Ragnar. Meðal ungra samstarfsmanna hans á þessum tíma innan Framsóknarflokksins voru Gub- mundur Bjarnason, Guðni Ág- ústsson, Ólafur Þ. Þórðarson, Gunnlaugur Sigmundsson og fleiri. Ólafur segir að þetta hafi verið sókndjörf sveit og stór- huga, og að þetta hafi verið afar skemmtilegur tími. Þá var Ólaf- ur Ragnar þingfréttaritari Tím- ans fyrsta veturinn að loknu námi. Það segir Ólafur að hafi reynst sér góður skóli. Þar fékk hann fyrstu nasasjón af vænt- anlegum vinnustað sínum, Al- þingi íslendinga. Engin sárindi ab finna Störf Ólafs innan Framsókn- arflokksins runnu sitt skeið, og frá flokknum fór hann meb talsverðum hvelli yfir í raðir Samtaka frjálslyndra og vinstri manna og var formaður fram- kvæmdastjórnar þeirra samtaka. Enn síðar fór Ólafur Ragnar yfir í Alþýðubandalagið. Innan þess vann Ólafur sína pólitísku sigra, sat sem þingmaður þess frá 1978 fram á þetta ár, með hléi að vísu. Að sjálfsögðu hafa hnútur flogið milli Ólafs og hans gömlu samherja úr Fram- sóknarflokknum, og reyndi hann stundum á þolrif þeirra. En hvernig taka framsóknar- menn í framboð Ólafs Ragnars til forseta íslands? „Ég kynntist nánast öllum forystumönnum Framsóknar- flokksins mjög náið og mér hef- ur þótt afar vænt um það að sjá marga af þeim mönnum í stuðningssveit minni í þessum kosningum. Ég var til dæmis með mjög fjölmennan hverfa- fund í Réttarholtsskóla. Þar komu 300 manns, troðfullur salur, meðal annars voru þar Halldór E. Sigurðsson, sú gamla kempa, og mér þótti afar vænt um að sjá hann á þeim fundi. Og einnig Kristján Benedikts- son, sem lengi var borgarfulltrúi fyrir Framsóknarflokkinn og reyndar starfsmaður 'Tímans líka. Víða um land hefur komið í ljós á ferö okkar hjónanna undanfarnar vikur að það er mjög fjöl- menn og öflug sveit framsóknarmanna, sem hef- ur veitt mér lið í þessari för. Sérstaklega þykir mér vænt um það hve margir af þeim, sem voru með mér í flokknum á sínum tíma — þótt þau tengsl hafi slitnað um nokkurt skeið — hafa komið á vettvang nú. Ég nefni þar til dæmis þá Pál Lýðsson og Garðar Hannesson, en þeir voru einnig meb mér í stjórn Sambands ungra fram- sóknarmanna á sinni tíð. Þeir hafa verið í forystu fyrir starfi mínu á Suðurlandi," segir Ólafur. „Það er nú engan veginn hægt að finna nein sárindi frá framsóknarmönnum í minn garð. Þvert á móti hef ég fundið hlýjan hug og gott liö- sinni frá öllu þessu fólki. Á nánast hverjum ein- asta fundi sem ég hef haldið hefur verið öflug sveit úr Framsóknarflokknum í þessum byggðar- lögum. Eins var það í Reykjavík," segir Ölafur Ragnar Grímsson. Hins vegar kom fljótlega í ljós ab Ólafur Ragn- ar var hreint ekki óvinsæll þegar þjóðarsálin fékk að láta í ljós skoöun sína á honum sem möguleg- um forseta íslands. Fylgi hans í könnunum flaug upp fyrir 70%, en hefur síðan dalað niður undir 40%. Hann er eigi að síður með langmest fylgi frambjóðendanna. Erfib ákvörbun tekin á skokki um Nesib Fyrir hálfu ári, í nóvember 1995, var Ólafur spurður um hugsanlegt forsetaframboð. Þá stóð hann á vegamótum eftir að hafa látið af störfum sem formaður Alþýðubandalagsins. Á þeim tíma þvertók Ólafur fyrir að slíkt kæmi til greina. „Ég leiddi lengi vel alls ekki hugann að þessum málum. Það var fyrst eftir að við hjónin komum heim frá Indlandi í janúarlok að mér fór að verða ljóst smátt og smátt að það væri ótrúleg breidd og inikill samhugur úr ólíkum áttum varðandi þá ósk að ég gæfi kost á mér. Þó taldi ég nú lengi vel ólíklegt að ég færi í framboð. Það var ekki fyrr en í mars að enn öflugri krafa kom á framboð af minni hálfu, hún birtist mér úr öllum stjórn- málaflokkum, úr öllum lands- hlutum. Þessar áskoranir skiptu mörgum hundruðum frá ein- staklingum sem skrifuðu mér bréf eða hringdu. Um miðjan mars fórum við í fjölskyldunni að ræða þetta í meiri alvöru. Niðurstaða okkar varð þó ekki endanleg fyrr en að kvöldi 27. mars. Og þegar ég vaknaði næsta morgun og hafði farið í mína hefðbundnu morgun- kappgöngu og skokk um Nesið, þá má segja að ákvörðunin hafi endanlega fæðst. Þá tókum við ákvörðun morguninn 28. mars, að bíða ekki lengur með til- kynningu. Mér fannst óeðlilegt að vera að leika einhvern leik gagnvart fréttamönnum og þjóðinni. Ég ákvað því að boða fréttamenn til okkar í eftirmið- daginn. Ákvörðunin var því ný, þegar hún var birt," segir Ólafur Ragnar. Vlnsældir — óvinsældir Ólafur segir að þær vinsældir, sem birtust í skoðanakönnun- um eftir að hann tilkynnti um framboöiö, kæmu sér á vissan hátt á óvart, eftir að vera óvin- sælasti stjórnmálamaðurinn um langa hríb. „Ef til vill er þab verkefni fyrir þá sem nú starfa á mínu gamla fræðasetri, félagsvísindadeild Háskóla íslands, ab velta þessum málum fyrir sér og leiða fram skýringar í þeim efnum. En auð- vitað var það þannig fyrr á tíð

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.