Tíminn - 28.06.1996, Blaðsíða 14

14
Föstudagur 28. júní 1996
25 metra útilaug í Grafarvogi
Borgarráb hefur fallist á aö
hafin verhi hönnun á sund-
laugum vib íþróttamibstöb-
ina í Grafarvogi. Gert er ráb
fyrir 25 metra útilaug fyrir
almenning og 12,5 metra
innilaug fyrir kennslu. Jafn-
framt verbi hætt vib bygg-
ingu kennslulauga vib ein-
staka skóla, þ.m.t. Rima-
skóla.
í tillögum borgarverkfræb-
ings er gert ráb fyrir ab úti-
sundlaugin verbi sunnan vib
íþróttahúsiö en á milli liggi
tengibygging á tveimur hæb-
um. Tengibyggingin er aö
hluta byggb og á efri hæö
hennar er þegar „göngugata"
ásamt snyrtingum, ræstiklefa
og möguleika á söluabstöbu
fyrir veitingar.
Gert er ráö fyrir ab laug og
búningsklefar séu í sömu hæb
og núverandi anddyri íþrótta-
hússins þar sem fyrir hendi eru
snyrtingar og aöstaöa fyrir
miba- og veitingasölu. Baö- og
búningsklefar eru byggöir í
tengslum vib núverandi
göngugötu og er reiknaö meö
byggingu ab grunnfleti um 500
fermetrar.
Útilaugin verður 25 X 12,5
metrar að stærð og útisvæði
umhverfis hana um 1200-1400
fermetrar. Þar verða tveir heitir
pottar og vatnsnuddpottur,
vaðlaug, eimbað og útiskýli.
Svæðið verður afgirt með sól-
baðsaðstöðu.
Kennslulaugin verður 12,5 x
8,5 metrar að stærð. Hún verð-
ur yfirbyggð, alls um 250-300
fermetrar.
Áætlaður heildarkostnaður
viö sundlaugarnar er 300-385
milljónir króna.
Eins og áður segir er ákvörð-
un um gerð tveggja lauga við
íþróttamiðstöðina í Grafarvogi
byggð á því að hætt verði við
byggingu kennslulauga við
einstaka skóla. Þó er gert ráð
fyrir að við endurskipulagn-
ingu í miðhverfi Borgarhverfa
við Spöng verði haldið opnum
framtíðarmöguleika á 25 metra
kennslulaug. -GBK
Leiðrétting
Villa slæddist inn í frétt blaðsins
á þriðjudag um strand Fagraness-
ins. Þar stóð að skipstjóri hefði
þurft ab fara heldur meira í
stjórnborða. Eins og kunnugir
hafa vafalaust áttað sig á hefði
skipstjórinn átt að stýra heldur
meira í bakborða. ■
Árið 1898 fær Einar Magnússon erfða-
festurétt á landi í kringum bæ sinn
Holtastaði við Laufásveg. Einar var
skyldaður til að leggja til af kálgarðslóö
sinni, 15 x 30 álnir, undir framleng-
ingu Laufásvegar, án þess að geta krafið
bæinn um girðingar fram meö vegin-
um.
í maí 1905 fær Einar Magnússon
leyfi til að reisa hús, 9x9 álnir, að við-
bættum skúr, 2x2 álnir, á hluta lóðar
sinnar á Holtastöðum. Þab hús var
Bergstaðastræti 62. Sama ár afsalar Ein-
ar húsinu og landi sem því fylgdi til
dóttur sinnar Veróniku. Það er tekið
fram milli kaupanda og seljanda að ef
sérstakur ávinningur, svo sem gull, sé
fyrir hendi í landinu, sé það eign selj-
anda.
Fyrsta brunaviröingin á húsinu var
gerð í september 1905. Þar segir að Ein-
ar Magnússon hafi byggt einlyft hús
með 3 1/4" risi á Bergstaðastræti. Hús
þetta er byggt af bindingi, klætt utan
meö plægðum borðum, pappa, listum
og járni þar yfir.
Það er með járnþaki á plægöum 1"
borðum, með pappa í milli. Innan á
bindingi er pappi og milligólf í neðra
bitalagi. Niðri í húsinu eru þrjú íbúðar-
herbergi, eldhús og fastur skápur, sem
allt er þiljað. Tvö af herbergjunum eru
með pappa á veggjum, en striga og
pappa í loftum. Allt málað. Kjallari er
undir öllu húsinu, þrjár álnir á hæö.
Við vesturgafl hússins er inngöngu-
skúr með risi og kjallara. Hann er
byggbur eins og húsið, hólfaður í
tvennt.
Samkvæmt manntali frá árinu 1905
búa á Bergstaðastræti 62: Einar Magn-
ússon, fæddur 1. september 1832, Ver-
ónika Hallbjörg Einarsdóttir, fædd 4.
febrúar 1877, Þórður Helgi Þórðarson,
maður Veróniku, og dæturnar Magnea
Dagmar og Guðrún Ágústa.
Einar var fæddur að Borg á Landi
(Stóruvallasókn). Hann var sonur
Magnúsar Einarssonar bónda á Borg,
síðar í Valdakoti, og konu hans Stein-
varar Jónsdóttur. Kona Einars var Guð-
rún Jónsdóttir, fædd 20. júlí 1833,
dóttir Jón Erlendssonar bónda á Mið-
engi í Grímsnesi, síðar á Torfastöðum í
Grafningi, og konu hans Ingibjargar
Sæmundsdóttur. Einar og Guðrún
bjuggu fyrst á Torfastöðum, síbar á
Lambastöðum og Gljúfurholti. Þau
eignuöust ellefu börn, en sum þeirra
dóu í æsku.
Einar bjó í nokkur ár á Skrauthólum
á Kjalarnesi og þaðan flytur hann til
Reykjavíkur árið 1896. Hann er skráður
eigandi að Holtastöðum við Laufásveg
áriö 1898.
Verónika dóttir hans var ráðskona
hjá föður sínum eftir að móðir hennar
lést, bæði á Skrauthólum og eftir að
hann fluttist til Reykjavíkur. Á Holta-
stöðum hafði Einar hesthús neðar á
lóðinni og nokkra hesta sem hann kom
með frá Skrauthólum.
Einar var mabur óvenjulega hagur,
bæbi á tré og málma. Hann var hraust-
menni, hafði skarpa sjón og notaði
aldrei gleraugu. Hann var mikib nátt-
úrubarn og var sagt í gamni að hann
heyrði grasið gróa og ull vaxa á sauð-
um. Hann var framúrskarandi vel gef-
inn maður og listfengur með afbrigð-
um. Eftir að hann kom til Reykjavíkur
lifði hann á smíðum og eignum sínum.
Bergstabastrœti 62 niburnítt á sínum gamla stab.
Bergstabastræti 62
Einar var vel ritfær
og eftir hann eru til
greinar og þættir
sem hann skrifaði í
Dýraverndarann.
Hann lést 23. febrú-
ar 1920.
Við manntal, sem tekiö var í desem-
ber 1916, búa á Bergstaðastræti 62: Ver-
ónika Hallbjörg, Þórbur Þórðarson,
dætur þeirra Magnea Dagmar og Guð-
rún Ágústa, Einar Magnússon, fabir
Veróniku, og systir hans Þóra Magnús-
dóttir. Þóra kom til Reykjavíkur austan
úr Landmannahreppi 1906 og bjó í
skjóli frænku sinnar og manns hennar
Þórðar Þórðarsonar sjómanns, sem
minnst ér sem sérstaks prúðmennis.
Dætur Veróniku og Þórðar giftust
báðar landsþekktum mönnum. Magn-
ea Dagmar giftist Jóhanni Þ. Jósefssyni,
alþingismanni og síðar ráðherra, og
Guðrún Ágústa giftist Ásgrími Sigfús-
syni útgerðarmanni.
Eftir ab Ver-
ónika var orðin
ekkja og dæturn-
ar farnar að
heiman, leigði
hún út herbergi.
Leigjendur hennar voru yfirleitt ungt
fólk sem sótti skóla. Bæði það að stað-
urinn var vel staðsettur rétt vib
Menntaskólann og svo hitt að leigjend-
ur höfbu gott atlæti og fundu sig sem
heima, gerbi það að verkum að fólk
ílengdist þarna. Margir landsþekktir
menn bjuggu í Verónikuhúsi á námsár-
um sínum. Þar má nefna Einar Guðna-
son, sem síðar varð prestur í Reykholti.
Einar kenndi einnig við héraðsskólann
þar á staðnum. Þorsteinn Einarsson frá
Löngumýri bjó þar á námsárum sínum
og einnig Þórgnýr Guömundsson frá
Sandi. Ásdís Jóhannesdóttir frá Efra-
Nesi í Stafholtstungum var ein af þeim
sem bjuggu hjá Veróniku á námsárum
sínum á meöan hún var í Kennaraskól-
HÚSIN í BÆNUM
FREYJA JÓNSDÓTTIR
Bergstabastrœti 62 þar sem þab stendur nú, í landi Efri-Brúnavalla.
anum. Lýsing Ásdísar á henni er á þessa
leið: „Verónika var sérstök kona, ákaf-
lega falleg, skemmtileg og gamansöm."
Það var venja hjá Veróniku og dætr-
um hennar að einu sinni á sumri fór öll
fjölskyldan saman í ferðalag. Þá var
tekinn bíll á leigu hjá Bifreiðastöð
Steindórs og oft lá leiðin norður í land
eða í aöra landshluta. Verónika og fjöl-
skylda hennar þekktu marga, því marg-
ir komu á heimilið og gestrisni þar
mikil. Enn í dag eru þessi ferðalög í
fersku minni þeirra fjölskyldumeðlima
sem þá voru börn.
Verónika lést 5. desember 1964.
Fljótlega eftir lát hennar var húsið selt
og um tíma stób það autt.
Um það leyti frétti Helgi Thorvalds-
son ab ekki væri búið í húsinu og það
lægi undir skemmdúm. Helgi hafbi
áhuga á því, ef þab væri falt. Þab var ár-
ið 1972 sem Helgi færbi þetta í tal við
skólabróöur sinn, Jón Haraldsson, son
Haraldar Björnssonar leikara. Stefán
Haraldsson, bróbir Jóns, átti húsið, en
ætlaði að byggja á lóðinni. Stefán gaf
Helga húsið með því skilyröi að hann
kæmi því af lóðinni. Bergstaðastræti 62
skipti þá um eigendur og var síðan flutt
13. júní 1973, austur að Efri-Brúnavöll-
um. Jón Ólafsson á Efri-Brúnavöllum
lét Helga hafa land undir húsið. Helgi
Thorvaldsson, kona hans Helga Péturs-
dóttir og fjölskylda þeirra hafa gert
húsið upp og lagt í þab ómælda vinnu.
Þar er nú þriggja herbergja íbúb, eldhús
og snyrting ásamt inngönguskúr. Búið
er að innrétta risið og gera ab svefn-
lofti, en þar var áður geymsluloft. Stigi
upp á loftið var færður úr eldhúsi í
stofu. Skipt hefur verið um tvo glugga
hússins og einum glugga bætt við á
annan stafninn.
Þegar pappi og strigi var tekinn af
veggjum í herbergjum, kom í ljós heil-
legur panill. Milliveggur var tekinn til
að fá meira pláss. Heitt og kalt vatn er í
húsinu og frárennsli. Einnig er búið aö
rækta upp lóöina í kringum það. Húsib
fer vel við umhverfið og þeim hjónum
þykir ákaflega vænt um það. Þau segja
að góður andi sé í húsinu og vakað sé
yfir velferð þess og þeirra sem þar búa.
Bergstaðastræti 62, húsið sem þúsund-
þjalasmiðurinn og bóndinn frá Skraut-
hólum byggði, er nú komið langleiðina
þangað sem Einar fæddist og ólst upp.
Þetta hús á mikla sögu, þó að hér hafi
verið stiklað á stóru. Bygging hússins,
saga íbúanna og að endingu flutning-
urinn austur gefa því ævintýralegan
blæ.
Helgi Thorvaldsson fékk götuheita-
skilti hjá umsjónarmanni húsnúmera
og setti á húsið. Það er mjög sérstakt,
en um leiö skemmtilegt ab hús, sem
búiö er að flytja, beri enn nafn götunn-
ar sem það upphaflega var reist við.
Þeir sem hafa búið eða komið á Berg-
staðastræti 62 — bæði á meðan húsið
var á sínum upphaflega stað og einnig
þeir sem hafa komið þar eftir ab það
var sett niður á landi Efri-Brúnavalla —
segja að þar sé sérstaklega notalegt.
Þab sama gildir og í tíb Einars Magn-
ússonar og Veróniku dóttur hans að
þar er enn gestkvæmt og húsbændur
vinamargir á Bergstaðastræti 62.