Tíminn - 06.07.1996, Blaðsíða 7
Laugardagur 6. júlí 1995
EYJAFJÖRÐUR
7
Séb yfir Ytri-Vík á Árskógsströnd
en þar hefur Sveinn jónsson rekib
ferbaþjónustu um skeib. Nú
hyggst hann koma upp fleiri sum-
arhúsum á svœbinu og einnig
hefja skógrœkt þótt þab kunni ab
reynast erfitt vegna norbanáttar-
innar eins og hann segir.
Sveinn Jónsson á Kálfskinni er
raunverulegur þúsundþjalasmið-
ur. Hann tók við jörðinni eftir
föður sinn, hefur byggt hana
upp og stýrt myndarlegu búi um
áratuga skeið. Sveinn er einnig
byggingameistari og hefur rekið
umfangsmikla byggingastarf-
semi í Eyjafirði og víðar.
Hann hefur tekið mikinn þátt í
félagsmálum. Var um árabil í for-
ystusveit ungmennafélagsskapar-
ins í heimahéraði, starfaði lengi að
sveitarstjórnarmálum og einnig að
félagsmálum bænda og átti sæti á
Búnaðarþingi um nokkurt skeið.
Einhver myndi álykta að þar væri
nóg komið en Sveinn er ekki á
þeirri skoðun. Framfaramál eru
honum ekki síður hugleikin í dag
en þegar hann var aö hefjast
handa á sjöunda áratugnum og á
síðari árum hefur hann snúið sér í
auknum mæli að ferðaþjónustu.
Hann segir að margir eigi leið um
Eyjafjörð og ferðaþjónustan að
Sveinn Jónsson á Kálfskinni:
Afþrey ingin skip tir mes tu
geta verið ein af öflugum atvinnu-
greinum í byggðalaginu. En til
þess að svo megi verða þurfi stöð-
ugt að vinna að uppbyggingar-
starfi og hlú að þeim markaði sem
fjöldi ferðafólks er. Einkum með
því að bjóða ferðafólki til dvalar
og afþreyingar — afþreyingin
skipti mestu máli og í þeim efnum
sé af mörgu að taka ef menn líti í
kringum sig.
Sveinn segir vissa hættu fólgna í
því ef yfirbygging ferðaþjónust-
unnar verði of mikil og vitnar í
blaðagrein eftir Paul Richardson,
framkvæmdastjóra Ferðaþjónustu
bænda, í því sambandi. Nauðsyn-
legt sé að ferðaþjónustuaðilar búi
við sem jafnasta aðstöðu hvað að-
gang að fjármagni og fyrirgreiðslu
varðar og takmörk hljóti að vera
fyrir þvi að hversu miklu leyti eigi
að nýta opinbera sjóði til að
byggja þessa atvinnugrein upp. Ef
þeim opinberum fjármunum verði
beitt af einhverjum þunga í þeim
efnum þá skapi það misjafna að-
stöðu þeirra sem við ferðaþjón-
ustu fást og eyðileggi samkeppnis-
stöðu þeirra. Engu að síður er
Sveinn ekki á því að horfa ein-
göngu á hætturnar eða hinar
dekkri hliðar. Það er ekki háttur
hans og fljótt kemur í ljós að
hann býr yfir margvíslegum hug-
myndum um hvernig megi fá
ferðamenn til þess að eiga dvöl í
Eyjafirði og njóta þess sem þar
megi bjóða. Hann segir að vissu-
lega sé ekki nóg að tala. Athafnir
verði að fylgja orðum en þau séu
þó fyrst til alls og eftir því sem
fleiri og fjölbreyttari hugmyndum
sé fleygt fram til umræðu og úm-
hugsunar þá megi vænta meiri ár-
angurs.
„Viö getum ekki setið með
hendur í skauti og horft á ferða-
fólk fara í gegnum héraðið án þess
að hafa viðkomu eða álíta að hér
sé ekkert til að sjá og gera. Það er
ekki nóg að byggja upp gistiað-
stöðu. Hún þarf vissulega að vera
fyrir hendi en hún verður að mið-
ast við raunverulega þörf — við
það fólk sem vill koma hingað til
þess að dvelja." Sveinn segir sjó-
inn skapa ferðaþjónustunni mikla
möguleika. Á þeim 14 árum sem
hann hafi starfað að þessum mál-
um hafi hann veriö að þróa ýmsa
afþreyingu tengda sjónum. Þar
megi nefna sjóstangveiði, ýmis-
konar bátsferðir og nú síðast
hvalaskoðunarferðir sem verði sí-
fellt vinsælli með hverju árinu
sem líði. Þá eigi hestaferðir vax-
andi vinsældum að fagna og Eyja-
fjörður bjóði upp á margvíslega
möguleika til slíkra ferðalaga.
Hann segir að þótt Tröllaskaginn
sé að mörgu leyti hrikalegur þá
hafi hann mikið aðdráttarafl fyrir
ferðamenn. Gönguvant fólk sé á
meðal þeirra ferðamanna sem
hingað sæki og vegna hrikalegrar
og margbreytilegrar náttúru sé
auövelt að finna hentugar göngu-
leiðir sem gefi ferðamanninum
innsýn í þetta umhverfi í nágrenni
byggöarinnar.
Land- og sjóferð í
einum hring
Að undanförnu hefur Sveinn
staðið fyrir ferðum í svonefndar
Fjörður, sem er landsvæði norðan
á skaganum milli Eyjafjarðar og
Skjálfandaflóa er áður var byggt
en lagðist í eyði í kjölfar búsetu-
breytinga fyrr á öldinni. Þetta
landsvæði þykir fagurt á sumrum
og hafa ferðamenn sótt þangað í
auknum mæli á undanförnum ár-
um, Sveinn tengir ferðir þangað
sjóferðum og hvalaskoðun á þann
hátt aö farið er.með bílum norður
í Fjörður en sjóleiðina til baka.
Þannig eykur hann fjölbreytni far-
arinnar og getir hana áhugaverð-
ari fyrir flejri ferðamenn. Þá hefur
hann einnig staðið fyrir hestaferð-
um í Fjörður með viðkomu í Lauf-
ási en þar er myndarlegur torfbær
sem haldið hefur sinu uppruna-
lega útliti og ferðamenn sækjast
mjög eftir að skoða. Margt fleira
mætti nefna og Sveinn leggur
þunga áherslu á skipulagningu
slíkra ferða þannig að ferðamenn
eigi þess kost að skoða áhugaverða
staði og njóta þess sem heima-
menn hafi fram að færa en þeir
verði einnig að leggja nokkuð á
sig.
Orrustan á Hámund-
arstaðahálsi
„Við eigum að nota söguna
meira þegar hugað er að afþrey-
ingarefni fyrir ferðafólk," segir
Sveinn og nefnir sviðsetningu
Norðmanna á Stiklastaðarorrustu
sem dæmi um slíkar uppfærslur.
„Okkar saga er full af átökum og
atburðum sem mætti sviðsetja
með leikrænum hætti. Sagnir eru
um fleiri en einn bardaga á Há-
mundarstaðahálsi í fornöld og
Möðruvöllum í Hörgárdal tengjast
margir sögulegir atburðir. íslensku
þjóðsögurnar eru fullar af mynd-
máli og einnig hluti af menning-
arsögu þjóðarinnar og þetta eigum
við að notfæra okkur og leikgera
áhugaverðar frásagnir og atburði.
Hér er mikið af hæfu leiklistar-
fólki, bæði sem starfar við at-
vinnuleikhúsið á Akureyri og
einnig ýmsa áhugaleikhópa í hér-
aðinu, og þetta fólk á að verða
kjarninn í slíkum uppfærslum. Ég
er viss um að sýningar og upp-
færslur sem tengjast sögunni
myndu vekja verðskuldaða athygli
ferbafólks hér eins og þær hafi gert
í öörum löndum." Sveinn segir
þessa hugmynd aðeins byggja á
því ab nota þann efnivið sem við
höfum og aðeins þurfi hugmynda-
ríka aðila til þess að vinna þab og
útbúa í leikrænan búning.
Hestakerran vakti
athygli
Fyrir tveimur tók Sveinn ab
bjóða fólki að ferðast í hestakerru.
Nokkub sém var nýmæli á níunda
tug aldarinnar en vakti engu að
síður mikla athygli. Sveinn kvab
kerruna ha.f,a komið hingað til
lands nieð ferðamanni sem hafi
notað hana til hringferðar um
landiÖ. Að ferð hans lokinni hafi
kerran verið föl og hann þá fest
kaup á henni, „Ég gerði þetta að
nokkru leyti til gamans en einnig
til ab auka fjölbreytni við ferða-
þjónústuna." Hann segir kerruna
hafa komið að góðum notum.
Hún hafi vakið mikla athygli og
verib þáttur í að bjóða fólki ný-
mæli á mannamótum. íslendingar
séu ekki vanir kerrum þótt margir
hafi mikinn áhuga á hestum og
hestamennsku. Þannig felist í
þessu ákveöiö sport sem ýmsir séu
tilbúnir til að notfæra sér.
Kláfferjan er ekkert
rugl
En Sveinn hefur ekki eingöngu
áhuga á því ferðafólki sem sækir
Eyjafjörð heim á sumrum. Hann
segir eitt stærsta mál ferðaþjónust-
unnar að lengja ferðatímabilið. í
mörgum tilfellum sé það abeins
sex til átta vikur sem gefi auga leið
að allar fjárfestingar nýtist illa auk
Sveinn jónsson á Kálfskinni
þess sem vinna við atvinnugrein-
ina komi á mjög skamman tíma.
Sveinn viöurkennir að þarna sé
vandi á ferb og á honum verði
ekki unnið nema unnt verði að
bjóða ferðamönnum ákveðna
hluti um lengri tíma. Sveinn vakti
mikla athygli á sér þegar hann hóf
að ræða um kláfferju upp á Vind-
heimajökul og sumir töldu að nú
hefði hann fariö offari í hug-
myndasmíð og slíkt geti aldrei
orbið að veruleika. Sannleikurinn
er hins vegar sá að þessar hug-
myndir hafa verið settar fram fyrr
og kvebst Sveinn aðeins hafa verið
að dusta rykið af þeim til þess að
skerpa umræbuna. „Kláfferjan er
ekkert rugl," segir Sveinn og legg-
ur áherslu á að aldrei verði neitt af
framkvæmdum ef hugmyndirnar
komi ekki fram til þess að hægt sé
að vinna úr þeim. Vega þær og
meta og kanna á hvern hátt unnt
verbi að koma þeim í framkvæmd.
Hann segir ab nú standi yfir veð-
urathuganir og nauösynlegar mæl-
ingar til að kanna hvort kláfferjan
sé raunhæfur möguleiki út frá veð-
urfarslegu sjónarmiði. Hvort nýt-
anlegur dagafjöldi verði of lítill til
þess að unnt sé ab líta hugmynd-
ina raunhæfum augum. „Þetta vit-
um vib ekki ennþá og ekki er hægt
ab komast að því nema meb at-
hugunum." Sveinn segir ab reynist
þetta raunhæfur möguleiki og
kostur í ferðamálum héraðsins þá
geti verið um ákveðna byltingu að
ræða.
„Með þessu myndi opnast fyrir
skíðaabstöðu mestan hluta ársins
og Akureyri eiga þess kostaö verba
abalskíðabær landsins. Þetta
myndi efla starfsemi Vetraríþrótta-
miðstöövar íslands sem staðsett er
á Akureyri og raunar breyta allri
aðstöbu og ímynd hvað vetrar-
íþróttir varbar. En þetta er stórt
verkefni sem myndi fyrst og
fremst hvíla á herðum Akureyrar-
bæjar og verður að líta á það sem
langtímamarkmið en engu ab síð-
ur ákaflega áhugavert."
Eitt styrkir annaö
Sveinn segir samkeppni í ferða-
þjónustunni af hinu góba svo
lengi sem menn keppi á sama
grundvelli. Eitt styrki annab og
þar sem framboð sé á mismunandi
þjónustu og afþreyingu á sama
svæbi þá hjálpi það hvab öbru til
að fá fólk á svæbib.
Mikill vaxtarbroddur sé í þessari
atvinnugrein á sama tíma og sam-
dráttur hafi orðið í öbru og því
hafi margir leitað í ferðaþjónust-
una til þess að skapa sér lífsviður-
væri. Megin málið sé þó að fá fleiri
ferðamenn og lengja ferðaþjón-
ustutímann. Með því móti nýtist
fjármunirnir og fleiri geti skapað
sér atvinnumöguleika.
-ÞI