Tíminn - 18.07.1996, Blaðsíða 16

Veí>rií> (Byggt á spá Ve&urstofu kl. 16.30 í gær)
• Suburland til Vestfjarba: Sublægt átt, stinningskaldi eba allhvasst
og nærri samfellt rigning. Hiti 11 til 15 stig.
• Strandir og Norburland vestra: Sunnan kaldi eba stinningskaldi,
skýjab ab mestu en víbast þurrt. Hiti 14 til 22 stig.
• Norburland eystra til Austfjarba: Sunnan og subvestan átt, kaldi
vibast hvar og skýjab meb köflum. Hiti 14 til 26 stig, hlýjast í innsveit-
um yfir daginn.
• Subausturland: Subvestan átt, víbast kaldi en sums stabar stinn-
ingskaldi. Súld eba rigning meb köflum vestan til en skýjab ab mestu
austan til. Hiti 10 til 16 stig.
• Mibhálendib: Sublæg átt, allhvöss eba hvöss vestan til en heldur
hægari austan til. Norban Vatnajökuls verbur skýjab meb köflum. Eftir
því sem vestar dregur verbur meira skýjab og má búast vib súld eba
riqningu um allt hálendib vestanvert. Hiti verour á bilinu 8 til 20 stig,
hlyjast norban Vatnajökuls.
Minni
hávaöi en
síðustu
sumur
Frumkvööull í mengunarvörnum vegna eldsneytisútblásturs helst ekki viö hérlendis og fer til
Nova Scotia:
Enginn áhugi hér fyr-
'Ósérhæföir blokkarar mónóamln endurupptöku N06AA
‘Sérhæföir blokkarar serótónln endurupptöku N06AB
MAO-blokkarar, hýdrazlö N06AF
•MAO-blokkarar, aörlr en hýdrazlö N06AG
önnur geðdeyföarlyf N06AX
Rak perustefni í bryggju
Ef grannt er skoöaö þá má sjá smá dœld íperustefni Brúarfoss.
Fall er fararheill:
ir mengunarvornum
íbúar Grjótaþorpsins hafa,
eins og kom fram í Tímanum í
gær, kvartaö enn eitt sumariö
yfir hávaöanum frá feröatívo-
línu á Hafnarbakkanum í
Reykjavík.
„Hávaðinn sem stafar frá tívol-
ítækjunum er ólíkt minni mið-
að við það sem hefur verið síð-
ustu sumur," segir Bergur Þor-
leifsson hjá Hafnarskrifstofunni
í Reykjavík. Hann telur hávað-
ann vera undir þeim mörkum
sem Heilbrigðiseftirlit Reykja-
víkur setur en til þess að fá úr
því skorið hefur Hafnarmála-
stjórn sent Heilbrigðiseftirlitinu
beiðni þess efnis að hávaöinn
verði mældur. -gos
„Er nú svo komiö aö fólk þarfnast
þessa „lífselixírs" (Prozac) til þess
aö mæta angri og mótlæti daglegs
lífs svo sem kvíöa vegna
skatta/víxlaskulda, rafmagns- og
matarreikninga, óánægju vegna
erfibs yfirmanns í starfi, hvers-
dagslegra samskiptaerfibleika,
leibinlegra nágranna og svo fram-
vegis", spyr landlæknir í bréfi til
kollega sinna í Læknablabinu
(júlí '96).
Hann segir ljóst ab Prozac (sér-
hæfðir blokkarar serótónín endur-
upptöku) séu „hrein viðbót við
önnur geðdeyfðarlyf, sem er þvert á
móti því sem sumir læknar hafa
Frumkvööull í framleiöslu-
starfsemi á Akranesi er aö
flytjast úr landi til Nova Scot-
ia vegna áhugaleysis íslend-
inga á mengunarvörnum. Um
er aö ræöa framleiöslu á
brennsluhvata fyrir eldsneyti
sem minnkar mengun vegna
óbrennds eldsneytis um 50%
og dregur úr krabbameins-
valdandi efnum í útblæstri
véla um 80 til 90% aö sögn
haldið fram". Landlæknir segir mik-
inn áróður rekinn fyrir hinum nýju
lyfjum. „Þau eru kynnt sem hinn
sanni „lífselixír", sem bætir fólki
hvers kyns angur og mótlæti, deyfð
og drunga hversdagsleikans". Því sé
jafnvel haldib fram að 20-30%
þeirra sem leita til heimilislæknis
þarfnist þessara lyfja vegna lífsleiða
og depurðar. „Vissulega gerum vib
öll mistök, en við verðum að læra af
reynslunni. Sams konar áróður var
rekinn í upphafi benzó-díazepam-
tímabilsins (valíum). Enginn vafi
leikur á því að læknar fóru offari í
ávísun á þau lyf. Förum með gát",
segir landlæknir. ■
eiganda fyrirtækisins, Davids
J. Butt. Brennsluhvatarnir
breyta eldsneytissameindun-
um og meö því fæst betri
brennsla og betri nýting.
„Þetta hefur ekki gengið eins
vel og ég bjóst við. Ég átti von á
að fleiri aðilar mundu taka þetta
að sér og selja þetta fyrir mig,
eins og t.d. bensínstöðvar, vara-
hlutaverslanir og eitthvað svo-
leiðis. En þrátt fyrir viðurkenn-
ingu á að þetta sé mengunar-
varnarbúriaður þá eru menn
hræddir við þetta og vilja ekki
tala viö mig um þetta," segir
David, en hann framleiöir
brennsluhvata fyrir eldsneyti í
báta og stærri vélar. Einnig flyt-
ur hann inn brennsluhvata fyrir
minni vélar, eins og bílvélar.
Hann sagði að á sínum tíma
heföi staðið til að Esso seldi
þennan búnað en vegna innan-
hússpólitíkur þá hefði það verið
dregið til baka. „Það þótti ekki
við hæfi að olíufélag mundi
selja svona sparnaöarbúnað,
sérstaklega þar sem þetta er í
samkeppni við blýbætiefni, STP
og þessi efni sem Skeljungur er
að selja. Þetta er í beinni sam-
keppni viö það sem ég kalla eit-
urefni sem menn eru að henda
út í eldsneytið."
David segir að í Ástralíu og
Nýja- Sjálandi sé verið að selja
þúsund tæki af þessu tagi á
mánuði í einkabíla sem ekki
ganga á blýlausu bensýni. „Þeir
kaupa þennan búnað, tengja
hann við og þetta er bara
gleymt.
Viö höfum fundið að bílar
sem eiga að ganga á 98 oktana
bensíni ganga betur eða jafn vel
á 92 oktana bensíni þegar bún-
aðurinn er kominn í. Úti í Ástr-
alíu og Nýja-Sjálandi ganga bíl-
ar eins og Jaguar, Rolls Royce,
Aston Martin, Masserati, Range
Rover, Daimler og Mercedes
Benz á ódýrasta bensíni og það
kemur fram í Jaguar-tímariti að
þeir gangi miklu betur eftir að
búið er að skipta í ódýrasta
bensín og setja þennan búnað í
bílana," fullyrðir David.
Hann segir þetta tæki vera fyr-
ir hvaða vél sem er, hvort sem
um er að ræða svartolíu, diesel
eða bensínvélar. Kraftur vél-
anna aukist og mengunin
minnki umtalsvert.
„Þegar ég var að kynna þenn-
an búnað fyrir nokkrum árum
síðan fór ég til opinberra aðila
eins og lögreglunnar, Pósts og
síma og strætisvagna. Þeir
sögðu við mig: „Ef þú færð op-
inberan aðila til að viðurkenna
þetta þá skulum við taka þetta."
Þetta var viðurkennt frá um-
hverfisverndarstofnun Banda-
ríkjanna í ágúst í fyrra. Ég fékk í
gegn um umhverfisráðuneytið
og Hollustuvernd ríkisins stað-
festingu á þessari viðurkenn-
ingu og umhverfisráðherra
sagði á Alþingi 18. apríl að við-
urkenningin væri í gildi hérna á
íslandi. Svo þetta er viður-
kenndur mengunarvarnarbún-
aður sem getur sparað eldsneyti
og náttúrulega minnkar meng-
un."
David segir að aflið geti aukist
um allt að 8% við að setja þenn-
an búnað við vélar. Þar sem
mikið sé um langkeyrslur, eins
og í Ástralíu og Bandaríkjunum
sé jafnvel verið að tala um 10-
12%, en hér á Íslandi teldi hann
eðlilegt að gera ráð fyrir 5-8%
aflaukningu. í fólksbíla kostar
búnaðurinn á bilinu 10 til 12
þúsund krónur og fer verðið eft-
ir vélarstærö.
Starfsemi Davids felst hins
vegar mest í því að smíða búnað
fyrir skip. „Það er þetta sem ég
hef lagt miklu meiri áherslu á
hér á Islandi að þróa búnaö fyr-
ir útgerð, stórar vinnuvélar og
stórar dieselvélar." Búnaðinn
fyrir fólksbílana flytur hann
hinsvegar inn bæði frá Bret-
landi og Bandaríkjunum. -ohr
Landlœknir: Prozac hrein viöbót viö önnur geölyf:
Þarf lyf vegna
leiöinlegra
nágranna?
DDD/1000íb/dag
Geðdeyfðarlyf N06A
Mkr
500
Söluverðmæti geðdeyfðarlyfja N06A
1996 áættað mlðaí vlð tyrsta ðrs(|.
400
300
200
100
1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996
Línurit landlœknis sýnirglöggt aö notkun nýju geödeyföarlyfjanna (Proz-
ac) hefur aukist stööugt og u.þ.b. 6-faldast frá 1993, án þess aö nokkur
breyting hafi oröiö á sölu annarra geödeyföarlyfja. Þannig aö heildar-
notkun geödeyföarlyfja hefur meira en tvöfaldast.
Söluverö geödeyföarlyfja hefur líka aukist gríöarlega, úr 200 milljónum
1992 upp í500 milljónir á þessu ári ef fram fer sem horfir.
Smá byrjunarerfiðleikar
komu upp í jómfrúarferð nýj-
asta og stærsta skips Eimskips,
Brúarfoss.
Við aðsiglingu að hafnarbakk-
anum í Immingham vildi ekki
betur til en svo að skipið nudd-
aðist utan í bryggjuna. Smá leki
mun hafa komið að skipinu en
annars voru skemmdir óvem-
legar. Síðar þegar kom til upp-
skipunar hér heima þurfti að
beita logsuðutækjum til að losa
um gám sem hafði verið skipað
vitlaust út í Hamborg og sat
pikkfastur. Það tókst án þess að
til tjóns kæmi á vörum eða
gámum. -gos