Tíminn - 24.07.1996, Blaðsíða 9

Miövikudagur 24. júií 1996
WfMHW
9
UTLOND . . . UTLOND . . . UTLOND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . .
Þýsk kona í undirbúningsskóla hersins. Hún mun ekki gegna vopnabri herþjónustu, heldur sinna hjúkrunarstörfum á vegum hersins eins og flestar abrar konur sem eru í hernum.
Um árabil hefur ríkt eining um þaö í Þýskalandi aö konur eigi ekki aö gegna vopnaöri herþjónustu. Þœr raddir sem
vilja breyta þessu gerast œ hávœrari:
Konur í fremstu víglínu?
í flestum a&ildarríkjum Nató
þykir þa& núor&iö sjálfsagt a&
konur gegni herþjónustu.
Ö&ru máli gegni þó um Þjó&-
verja. í Þýskalandi stendur þaö
skýrum stöfum í stjórnar-
skránni að konur megi „undir
engum kringumstæ&um
gegna vopna&ri herþjónustu."
Ef þessu ætti a& breyta þyrfti
a& koma til stjórnarskrár-
breyting, og þarf þá samþykki
tveggja þri&ju hluta þing-
manna í báöum deildum
þýska þjó&þingsins.
Töluverð umræða hefur engu að
Sálfræ&ipróf sem lagt var fyrir
tæplega 1.000 manns í Bretlandi
hefur leitt í ljós að persónuleika-
einkenni sem áður voru talin
einkum bundin við karla em far-
in aö verða æ algengari meðal
kvenna. Þannig hafa breskar kon-
ur t.a.m. tileinkað sér hroka, leið-
togahæfileika og tilhneigingu til
óheiðarleika, samkvæmt niður-
stöðum rannsóknarinnar, en
þessa dagana er verið að vinna
betur úr niburstöðunum hjá fyrir-
tækinu sem gerði könnunina, en
það er tengt háskólanum í Oxford
á Bretlandi.
Upphaflega var hugmyndin sú að
gera sérstaka rannsókn til þess að
bæta áreiðanleika prófa sem mörg
stærri fyrirtæki nota til aðstoðar við
mat á einstaklingum sem sækja um
störf hjá þeim. Próf af þessu tagi
samanstanda af hundruðum spurn-
síður verið um það undanfarið í
Þýskalandi að e.t.v. sé kominn tími
til að heimila konum að bera vopn
í hernum. Raunar hafa konur um
nokkurt skeið mátt ganga í herinn,
en einungis til þess að sinna þar
ákveðnum verkefnum þar sem
vopna er ekki þörf. Nánar tiltekið
eru 24 konur í hljómsveitum hers-
ins og rúmlega 3000 í hjúkrunar-
störfum á vegum hersins.
Hingað til hafa nánast engar lík-
ur verið á því að aukinn meirihluti
á þingi fengist fyrir stjórnarskrár-
breytingu. Stærstu flokkarnir á
bæði vinstri og hægri væng stjórn-
inga sem ætlaðar eru til að kort-
leggja persónuleika viðkomandi.
Grunur lék á því að þessi próf væru
óhagstæð konum, og ef rétt reynd-
ist gæti það þýtt að von væri á
málaferlum sem gætu reynst fyrir-
tækjunum dýrkeypt.
Oxford Psychologists Press, sem
staðið hefur að gerð og dreifingu
fjölda slíkra prófa, ákvað því að láta
gera rannsókn á því hváða persónu-
leikaeinkenni væm ríkjandi hjá
fólki almennt og skoða sérstaklega
muninn á kynjunum í því sam-
hengi. Og niöurstööurnar komu á
óvart. Margar spurningarnar eru
þess eðlis að töluverður munur er á
því hvernig svör karlar annars vegar
og konur hins vegar gefa við þeim.
Þessi munur var mjög greinilegur
hjá eldri kynslóbunum, þ.e. hjá
körlum og konum sem komin eru
yfir fertugt. En hjá þeim sem voru
málanna hafa verið skilyrbislaust á
móti því ab konur gegni herþjón-
ustu. Einungis frjálsir demókratar,
sem er lítill mið- og hægriflokkur
og samstarfsflokkur í stjórn Kristi-
legra demókrata, hafa verið einir
um það að vilja heimila konum að
ganga í herinn.
En nú er eins og eitthvað sé ab
breytast. Gerhard Schröder er einn
af þungavigtarmönnunum í Sósíal-
demókrataflokknum. Hann lýsir
því yfir að hann hafi „ekkert á móti
því" að konur gegni herþjónustu ef
það er af fúsum og frjálsum vilja,
þ.e. hann vill a.m.k. ekki innleiöa
innan við þrítugt var ekki hægt að
greina lengur þennan mun á kynj-
unum.
í yngri aldursflokkunum eru kon-
ur jafn líklegar og karlar til að taka
undir yfirlýsingar á borð við: „Ég
hef gaman af að gefa skipanir", „Ég
reyni oft að ná mínu fram, án tillits
til annarra" og „Ég er nokkuð viss
um að ég viti hvernig á að leysa þau
alþjóðlegu vandamál sem við
stöndum frammi fyrir í dag". Meöal
eldri kynslóðanna em hrokafull
einkenni á borð vib þessi nánast
eingöngu að finna meðal karl-
manna.
Ungar konur eru auk þess álíka
líklegar og karlar til þess aö neita að
skrifa undir yfirlýsingar á borð vib
„Ef ég fæ of mikla skiptimynt til
baka í verslun þá skila ég henni allt-
af aftur". Eldri konur voru hins veg-
ar mun líklegri en karlar til að segja
herskyldu fyrir konur. Græninginn
Rita GrieBhaber spyr, „hvers vegna
lögreglukona má bera vopn en ekki
herkona?" Og Michaela Geiger hjá
Kristilega sósíalbandalaginu (GSU),
systurflokki Kristilegra demókrata,
segist gera sér grein fyrir að „þegar
stríðsástand ríkir standa konur bet-
ur að vígi ef þær eru vopnaðar, líka
gagnvart nauðgunum."
Öll þrjú hafa þau beitt sér fyrir
því að konum verði heimilab að
bera vopn í hernum, og hingab til
hafa andmæli flokkssystkina þeirra
ekki verið mjög sterk eða sannfær-
andi. Til að mynda gat Michael
að þær myndu skila peningunum.
Niðurstöðurnar benda einnig til
þess að ekki aðeins séu viðhorf
kvenna að breytast í áttina að við-
horfum karla, heldur eru karlmenn
líka að verða „kvenlegri" í viðhorf-
um.
Mjög fáir breskir karlar í eldri
kantinum myndu fást til þess að við-
urkenna yfirlýsingar á borð vib „Ég
verð mjög spenntur og taugaóstyrk-
ur þegar ég held að öðru fólki líki illa
við mig". Karlar undir þrítugu hika
ekki við að viðurkenna slíkt.
Dr. Robert McHenry er formabur
Oxford Psychologists Press. Hann
telur ab niðurstöðurnar af þessari
tilraun kunni að vera þær fyrstu
sem gefa vísbendingu um ab um-
talsverö breyting hafi orðið á við-
horfum jafnt karla sem kvenna á
undanförnum árum.
-gb/The Sunday Telegraph
Glos í CSU ekki grafiö upp betri rök
en þessi: „Ég get einfaldlega ekki
ímyndað mér konu í bardagasveit."
Græninginn Angelika Beer bend-
ir þó á að ef til vill sé þab ekki endi-
lega umhyggja fyrir þvi að leyfa
konum að gera það sem hugur
þeirra stendur til sem býr að baki
því að umræðan fer af stað núna:
„Konur eiga ekki að láta nota sig til
þess að leysa úr starfsmannavanda-
málum hersins." Málið sé ab þar
sem nú skorti hæfa karlmenn sé
röðin komin að konunum. Og
væntanlega er ýmislegt til í þessu. í
flestum þeim löndum sem hafa
heimilað konum að gegna her-
þjónustu var það skortur á karlkyns
hermönnum sem gerbi útslagib.
Kvennahreyfingin í Þýskalandi,
eba það sem eftir er af henni, hefur
aldrei sýnt því neinn sérstakan
áhuga ab konur gegni vopnaðri
herþjónustu. í þessu máli vilja þær
heldur leggja áherslu á það sem
skilur á milli kynjanna.
Og samkvæmt skobanakönnun-
um er almenningur í Þýskalandi
heldur ekki fylgjandi því að geröar
verði breytingar á þessu, en þab er
raunar nokkuð breytilegt eftir
aldri. Þeir sem yngri eru eru al-
mennt hlynntari vopnaðri her-
þjónustu kvenna.
Claire Marienfeld er í CDU og
umboösmaður þýska þingsins
gagnvart hernum. „Ég er 56 ára
gömul," segir hún. „Ég á erfitt með
ab ímynda mér konur í bardaga-
sveitum. Sennilega fer þetta á end-
anum eftir kynslóðum. Það eru
alltaf að koma yngri og yngri þing-
menn inn á þing. Árið 2000 getur
verið að þingið ræði um þetta mál á
allt annan hátt og taki ákvarðanir í
samræmi við það."
-gb/Die Woche, Der Spiegel
Nýjar sálfrœöirannsóknir í Bretlandi:
Sífellt minni munur á kynjunum