Tíminn - 02.08.1996, Síða 5
Föstudagur 2. ágúst 1996
5
WmMm:
'-V?
;
iflm
-
i }::■■: . ,p
P
yón Kristjánsson:
Dagur-Tíminn
Þau tíðindi hafa gerst í fjölmiðlaheimin-
um að áform eru uppi um sameiningu
Dags og Tímans í eitt blað þar sem út-
gáfustaðurinn verður á Akureyri. Fyrir-
hugað er að nýja blaðið sinni málefnum
landsbyggðarinnar sérstaklega, ásamt því
að sinna umhverfi sínu fyrir norðan og
þjóðmálaumræðu í heild. Það er því enn
komið að þáttaskilum í rekstri Tímans,
því innán fárra daga hefur nýtt blað
göngu sína. Þetta eru þáttaskil í þeirri
vegferð sem hafin var fyrir tveimur og
hálfu ári er samningar tókust á milli
Framsóknarflokksins og Frjálsrar Fjöl-
miölunar um útgáfu blaðsins.
Þeir samningar voru einfaldir. For-
svarsmenn Frjálsrar fjölmiðlunar tóku að
sér útgáfuna, en tengslin við flokkinn
voru þau að báðir aðilar þurftu að sam-
þykkja ritstjóra. Greinarhöfundur var
fenginn til þessa hlutverks.
Óvænt tíðindi
Þetta samkomulag vakti óskipta at-
hygli á sínum tíma og kom mjög á óvart.
Sjónarmið sem talað var fyrir í Tímanum
og DV, blaði Frjálsrar Fjölmiðlunar, voru
oft á tíðum ólík, og mörgum fannst ein-
kennileg sú tilhugsun að sami útgefand-
inn væri að þessum tveimur blöðum og
beðið var eftir uppþoti og sköndulum.
Ekkert slíkt hefur gerst. Forsvarsmenn
Frjálsrar Fjölmiðlunar — bæði Hörður
Einarsson, meðan hann var í fyrirtæk-
inu, og Sveinn Eyjólfsson — stóðu við
allt sitt og mér er bæði ljúft og skylt, þeg-
ar nú verður breyting á útgáfunni, að
þakka þeim einstaklega gott samstarf, og
það sama á við um Eyjólf Sveinsson eftir
að hann kom inn í fyrirtækið. Það byggð-
ist á gagnkvæmu trausti.
Þeir félagar sneru sér vafningalaust að
því að gefa út blaö og árangurinn er sá að
fyrirhuguð sameining er ekki vegna
uppáfallandi vandræða blaðanna, heldur
liður í þróun fjölmiðlunar hér á landi þar
sem samkeppni er gífurlega hörð um les-
endur og auglýsingar.
Tvö atriði varöandi umræðuna um
þetta mál vil ég gera að umtalsefni. Hið
fyrra er sá samruni í fjölmiðlun sem sum-
ir telja hættulegan hérlendis, og það síð-
ara er tengsl flokks og blaðs, en ég hef
nokkuð verið spurður um framtíðina í
þeim efnum, nú þegar breyting veröur á
útgáfunni sem leiðir til þess að sú teng-
ing, sem mín persóna var, er ekki lengur
fyrir hendi.
Þrír risar
Segja má að nú séu þrír risar á fjölmiðla-
markaði. Fyrst ber að nefna Ríkisútvarpið,
í öðru lagi Stöð 2 og Bylgjuna sem tengist
Frjálsri Fjölmiðlun eignaböndum, og í
þriðja lagi Morgunblaðið og Stöð þrjú
sem tengjast eignaböndum. Samkeppnin
milli þessara risa er mikil, og meðan
hennar nýtur við á tæplega að vera hætta
á fákeppni í fjölmiðlun. Þar að auki gerir
ný tækni alls konar upplýsingamiðlun
auðveldari með hverju árinu sem líður.
Hins vegar er ég þeirrar
skoðunar að rými ætti
að vera fyrir eitt dagblað
í viðbót á svipaðri línu í
fréttaflutningi og um-
fjöllun og Tíminn og
Dagur hafa verið.
Auk risanna er mikil
flóra af landsmálablöð-
um sem hafa það af-
markaða hlutverk að
segja fréttir og taka við greinum frá sínu
nánasta umhverfi. Tök stjórnmálaflokka
á þessum blaðakosti hafa farið minnk-
andi.
Framsóknarflokkurinn og
fjölmiðlunin
Lengi framan af öldinni þótti það mikil
nauðsyn fyrir hvern stjórnmálaflokk að
hafa málgagn, enda voru blöð og tímarit
einu tækin sem þá voru til þess að koma
skoðunum á framfæri og vekja umræðu í
þjóðfélaginu. Stjórnmálaflokkar stóðu að
öflugum málgögnum lengi vel, en Sjálf-
stæðisflokkurinn varð fyrstur til þess að
losa tengslin, þótt vissulega væri Morgun-
blaðið ákveðið flokksblað í raun lengi vel
og enn fari ritstjórnarstefna þess og stefna
Sjálfstæðisflokksins nokkuð vel saman,
þrátt fyrir sérskoðanir og stefnu blaðsins í
ákveðnum málum, svo sem um stjórn
fiskveiða. Það er alveg ljóst að það hefur
ekki orðið Sjálfstæðisflokknum fjötur um
fót þótt losnað hafi um þessi tengsl.
Framsóknarflokkurinn barðist um ára-
bil við að halda Tímanum úti, en ég ætla
ekki enn einu sinni að fara að rifja upp þá
sögu. Þáttaskil urðu í því máli með sam-
komulaginu við Frjálsa Fjölmiðlun, en
það var fullljóst þegar það skref var tekið
að annað yrði stigið að loknum reynslu-
tíma. Þeim tíma er lokið að flokkurinn
berjist í blaöaútgáfu. Forusta hans verður
að finna leiðir til þess að koma stefnumál-
um á framfæri og taka þátt í þjóðmálaum-
ræðu í fjölmiðlum án jress. Ég tel að til
þess séu margar leiðir. I fyrsta lagi eru öll
blöð opin fyrir umræðu og skrifum, þar á
meðal hið nýja blað sem fyrirhugað er að
út komi, og öllum blöðum á að vera það
keppikefli að hafa umræður og skoðana-
skipti í formi blaðagreina á síðum sínum.
Það á vissulega ekki að vera náttúrulög-
mál að Morgunblaðið sé allsherjar graut-
arpottur fyrir slíkar greinar, en á því hefur
nokkuð borið að und-
anförnu og er þá horft
til lítillar útbreiðslu
blaða á borð við Tím-
ann.
í öðru lagi er tíðar-
andinn þannig að blöð
sem vilja láta taka sig al-
varlega gera sem flest-
um sjónarmiðum skil í
umfjöllun sinni. Aðalat-
riðið er fyrir stjórnmálaflokkana að aðhaf-
ast eitthvað sem vekur áhuga og sam-
hljóm í þjóðfélaginu. Ef svo er, þarf ekki
að kvíða því að það komist ekki á fram-
færi í þeirri samkeppni sem nú ríkir í fjöl-
miðlun hér á landi.
Alþýðublaðið hefur nú eitt þab hlut-
verk ab fylgjast með afrekum flokksins
síns, birta fréttir með viöhafnarmyndum
af forustu hans og skýra frá afrekum
þeirra og snilli. Það blað er þó oft ágæt-
lega skrifað, en þetta hlutverk er orðið úr-
elt.
Áhugaverö áform
Ég tel ab sameining Dags og Tímans sé
snjöll hugmynd og áhugavert ab sjá hvað
út úr henni kemur. Verkefnið krefst lagni
og útsjónarsemi og þekkingar á útgáfu-
málum. Ný tækni er búin að yfirstíga fjar-
lægðirnar í þessu efni, en tæknin stjórnar
aldrei mannlega þættinum. Þab er nú
hlutverk starfsfólks og stjórnenda blað-
anna að ganga í það af trausti og einlægni
ab búa til nýtt og læsilegt blað á gmnni
blaðanna tveggja, blað sem fær samhljóm
og undirtektir hjá lesendum sínum. Ég
trúi því ab það sé pláss fyrir slíkt blað hér-
lendis, blab sem sinnir landsbyggðarmál-
um, sinnir málum fólksins í landinu, sem
ekki eru dregin upp í Morgunblabinu eða
DV, eba heldur á lofti andstæbum sjónar-
miðum við málflutning þeirra blaða. Þótt
þau blöð séu stór og öflug, sinna þau ekki
öllum málum sem upp koma í landinu
eða þarfnast umræðu. Stefán Jón Hafstein
hefur verið rábinn til þess að ritstýra hinu
nýja blaöi. Stefán er vaskur mabur og
reyndur fjölmiblamaður. Bestu óskir mín-
ar fylgja honum til hins nýja starfs sem
hann tekur sér nú á hendur.
Með góðu fólki
Nú er komið að lokum hinnar seinni
vaktar minnar sem ritstjóra Tímans. Þessi
tími hefur verið skemmtilegur og lær-
dómsríkur og ber þab hæst í því efni að
vinna meb góbu fólki. Það er hárrétt sem
ég las einhvers stabar í blabi nú nýlega að
ég hef ekki stjórnað daglegum störfum á
blaðinu, enda langtímunum saman
bundinn dagana langa við önnur störf og
skrifað á hné mér ef stundir gefast. Þær
stundir hafa þó komið að ég hef getað
notið þess að vinna á ritstjórninni og ég
vil þakka öllu hinu ágæta fólki sem þar
vann meb mér fyrir samfylgdina þennan
áfanga. Á Tímanum er samhent og dug-
legt starfslið og starfsandinn góður sem
skiptir mestu máli. Ég á þá ósk nýju blaði
til handa að sá góði andi megi flytjast
þangað yfir.
Tvo menn vil ég nefna sérstaklega sem
ég hef yfirleitt verið í daglegu sambandi
við, en það eru þeir Birgir Guðmundsson
fréttastjóri og Oddur Ólafsson ritstjórnar-
fulltrúi. Án slíkra manna, þrautseigju
þeirra og hæfni er útilokað að takast það
hlutverk á hendur sem ég hef haft. Það vil
ég að komi skýrt fram á þessum tímamót-
um í starfi blaðsins.
Nýtt blað á gamalli rót
Dagur og Tíminn eiga langa og merki-
lega sögu. Blöðin eru af sömu rót runnin,
sprottin úr jarðvegi síns tíma og þörfinni
fyrir málgagn til útbreiðslu á stefnu Fram-
sóknarflokksins. Blabanna bíbur nú nýtt
hlutverk í nýju umhverfi þar sem fjöl-
miðlun er opnari og óhábari flokkum en
ábur var. Ég vona að vegur hins nýja blaðs
verði sem mestur og heiti á lesendur Tím-
ans og Dags ab veita því brautargengi.