Tíminn - 10.08.1996, Blaðsíða 5

5
Laugardagur 10. ágúst 1995
VMmi
Sumarib hefur veriö óróasamt í heilbrigðis-
geiranum og hefur umræðan einkum snúist
um tvo póla, heilsugæsluna í landinu og mál-
efni sjúkrahúsanna í Reykjavík. Umræöan
um sumarlokanir og ástandið á geðdeildum
erangiafþvímáli.
Heilsugæslan
Á síðastliðnu vori sögðu heilsugæslulækn-
ar upp störfum, ab sögn vegna óvissu um
starfsumhverfi sitt og uppbyggingu heilsu-
gæslu í landinu, einkum á höfubborgarsvæb-
inu. í júlí voru kynntar tillögur sem niöur-
staba af vibræðum heilbrigðisráðuneytisins
og heilsugæslulækna. Þar er lýst þeirri stefnu-
mörkun ab efla heilsugæsluna, einkum á höf-
uðborgarsvæöinu þar sem uppbygging
hennar hefur dregist aftur úr m.a. vegna mis-
jafnrar áherslu innan læknastéttarinnar um
það hvaba áherslur á að leggja í heilbrigðis-
þjónustunni.
Heilsugæslulæknar lýstu ánægju með
þessa stefnumörkun, en drógu ekki uppsagn-
ir sínar til baka og hófu harða kjaradeúu. Þessi
þróun mála er á skjön við kynningu málsins
í upphafi og vonandi er að samningar takist
og því ófremdarástandi sem nú er linni. Þau
átök sem nú em greiða ekki fýrir því ab vinna
þeirri stefnumörkun sem samkomulag varð
um í júlí fylgi.
Ég hef ætíð verið fylgjandi uppbyggingu í
heilsugæslunni sem grunneiningu í heil-
brigbisþjónustunni og tel það fýrirkomulag
hafa reynst mjög vel þar sem það hefur þróast
í gegn um árin. Stefnumörkunin er fyrir
hendi og nú þarf tóm til að vinna henni
framgang.
Stóru sjúkrahúsin
Málefni stóm sjúkrahúsanna í Reykjavík,
Ríkisspítala og Sjúkrahúss Reykjavíkur, hafa
verib í sviðsljósinu enn einu sinni. Raunar
hefur svo verið um mörg undanfarin ár. Hér
er um gífurlega stórar stofnanir ab ræða og
rekstur þeirra kostar mikla fjármuni og fjár-
vöntun hefur verið viðvarandi. Ríkisvaldið er
ásakab fýrir þab ab leggja ekki fram nægilega
fjármuni, en sú krafa hefur verib gerð að leit-
að verði leiða til spamaðar í rekstri. Stjóm
Sjúkrahúss Reykjavíkur hefur nú lagt fram til-
lögur um aðgerðir sem spara peninga, en
munu koma niður á geðfötluöum öldmbum
og þeim sem þurfa endurhæfingar vib.
Nú er ljóst að slíkar aðgerðir verða ekki
framkvæmdar án þess að sjá fyrir afleiðing-
amar í heilbrigðiskerfinu og hvemig séð verð-
ur fyrir málefnum þeirra hópa sem nefndir
vom. Þó ab annaö virðist mega lesa úr frétt-
um er það ekki stefna ríkisvaldsins að kasta
geðsjúkum á götuna eða þrengja að endur-
hæfingu eða gömlu fólki.
Hins vegar er heilbrigðis-
og tryggingarkerfið svo gíf-
urlega kostnaðarsamt að
ekki verður komist hjá því
ab leita spamabarleiða.
Sannleikurinn í því máli er
ab ekki er verib að skera
niður fjármagn til þessa
málaflokks heldur spoma
við útgjaldaaukningu, sem
er viövarandi.
Sameining eba samstarf
Það hefur ekkert farið á mili mála að stefna
heilbrigðisráðherra er að leita leiða til spam-
aðar með samvinnu eba samruna stóm
sjúkrahúsanna á höfuðborgarsvæðinu. Það
verður að segja hverja sögu eins og hún er að
skort hefur á pólitíska samstöðu um þetta
markmib. Öllum aðilum ber hins vegar
skylda til þess að kanna það til hlítar hvaða
spamaður hlytist af slíkri abgerð. Þab liggur
ljóst fyrir að tillögur stjómar Sjúkrahúss
Reykjavíkur em ekki aðgengilegar fyrir heil-
brigöiskerifið í heild. Hins vegar hefur stjóm-
in lagt þær fram og þær liggja fyrir og hefur
með því uppfyllt þá skyldu að benda á spam-
aðarleið innan stofnunarinnar. Að samvinnu
eða sameiningu þurfa fleiri aðilar að koma.
Fjárveitingar til Sjúkrahúss
Reykjavíkur
Þab liggur fyrir að fjárveiting Sjúkrahúss
Reykjavíkur var miðuð við hagræðingar-
kröfu. Þab er ljóst að fjármagn vantar í
óbreyttan rekstur á yfirstandandi ári, og á því
máli verður að taka. Hins vegar verður að
nást samstaða um leibir til að halda kostnaði
í skefjum í heilbrigðiskerfinu án þess að slíkt
verði til þess að rekja sjúkt fólk, fatlað og aldr-
að út á götuna. Fjármunir í yfirstjóminni
þurfa ab nýtast sem best sem og þeir fjármun-
ir sem em í byggingum og tækjum. Hitt er að
sönnu staðreynd ab svigrúmið er takmarkab í
--------------- þessum efnum því að
heilbrigðisþjónusta er
persónuleg þjónusta og
launakosmaður er stærsti
hluti þess fjármagns sem
í hana fer.
Ég kann heldur illa við
staðhæfingar um það ab
verið sé að svelta sjúkra-
_______________ húsin á höfuðborgar-
svæðinu til sameiningar.
Það hlýtur að vera skylda þeirra sem um þessi
mál fjalla að leita leiða til hagkvæmni í
rekstri.
Menn >
°9
málefni
Gæbi heilbrigbisþjónustu
íslensk heilbrigöisþjónusta er góð og það
fólk sem við hana vinnur er fyllilega starfi
sínu vaxið og þolir alþjóðlegan samanburð.
Það hefur einnig komið fram að kostnaður
við þessa þjónustu þolir einnig samanburb
við það sem gerist í nálægum löndum. Hins
vegar er kostnabur hrabvaxandi vegna tækni-
framfara og möguleika til óhemju dýrrar
meðferöar og dýrra lyfja. Þetta leibir meðal
annars til hinnar efnahagslegu úlfakreppu
sem málaflokkurinn er í.
í tryggingakerfinu er stöðug útgjaldaaukn-
ing vegna fjölgunar bótaþega. Þeir eru ekki
hver og einn ofhaldnir af sínum hlut. Það
breytir því ekki að nauðsyn er að líta á heild-
arútgjöldin til málaflokksins og leita leiöa til
þess að nýta fjármagn sem best í þágu þeirra
sem þurfa á stuðningi að halda.
Það er óraunhæft að hugsa sér að hægt sé
með niðurskurði í öðrum málaflokkum að
sleppa taumhaldinu á heilbrigbis- og trygg-
ingarmálum fjárhagslega. Til þess em þau allt
of stór þáttur ríkisfjármálanna. Þab verður
hins vegar ekki hjá því komist að verja
nokkm meira fé á fjárlögum til þessa mála-
flokks á yfirstandandi ári en fjárlög gerðu ráb
fyrir og verður væntanlega hlutverk Alþingis
að hausti að fjalla um þau mál.
Kratar og heilbrigbisráb-
herra
Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðisráðherra
hefur þennan erfiða málaflokk á sinni
könnu. Hún hefur legið undir stööugum
árásum Alþýðublaðsins sem telur hana bera
ábyrgð á öllum þessum vandkvæðum og síð-
an er því gjaman hnýtt aftan við að ráöherr-
ann hafi gagnrýnt fyrrverandi heilbrigöisráð-
herra. Þessi málflutningur er heldur rislítill.
Ríkisstjómin sem heild að heilbrigðisráð-
herra meðtöldum ber ábyrgð á ríkisfjármál-
um ásamt þeim þingmeirihluta sem stjómar-
flokkamir hafa. Átök um heilbrigðismál eru
ekki ný af nálinni og það er varla hægt að ætl-
ast til þess ab fá heilbrigðisráðherra sem ekki
hefði opnað munninn um þau mál í tíð Sig-
hvatar Björgvinssonar. Sumt af hans verkum
var að mínu skapi, til dæmis barátta hans fyr-
ir tilvísunarkerfinu. Annað var umdeilanlegt
svo sem sameining Landakots og Borgarspít-
ala, svo að tvö dæmi séu nefnd.
„Ekkert er nýtt undir sól-
• •//
inni
Átök í heilbrigðisgeiranum em ekki ný af
nálinni. Hins vegar skal undir þab tekib ab
stöðug umræða um aðgerðir í málaflokknum
hefur slæm áhrif á starfsfólk og starfsanda.
Því verða allir abilar að leggjast á eitt að finna
þessum málum skynsamlegan farveg sem
tekur mib af þörfum sjúklinganna og annarra
notenda og fjárhagslegri getu ríkissjóðs. Sá
vegur er vandratabur. ■