Tíminn - 10.08.1996, Blaðsíða 6

6
Laugardagur 10. ágúst 1996
Páll Ólafsson fóöurbóndi í Brautarholti á Kjalarnesi gagnrýnir ummœli hagfrœöings Bœnda-
samtakanna og talar um hagsmunaárekstur þar sem hann sé meöeigandi í fóöurblöndunar-
fyrirtœki:
íslenskt fóbur á undir
högg ab sækja gagnvart ESB
„Ef innflutta fó&urvaran lækk-
ar í innkaupi þá er verit) aö
vega aó samkeppnisstöbu okk-
ar, innlendu framleibend-
anna," sagöi Páll Ólafsson
bóndi og graskögglaframleiö-
andi í Brautarholti á Kjalamesi
í samtali viö Tímann. Páll segir
aö þetta sé þriöja áriö í röö sem
ríkisstjómin hafi veikt sam-
keppnisaöstööu íslensku fóöur-
framleiöslunnar.
„Staðan var orðin afar slæm
hjá okkur bæði í korn- og gras-
kögglaframleiðslunni í fyrra, en
þá vænkaðist okkar hagur nokk-
uð vegna hækkana erlendis,"
sagði Páll.
Páll er ekki sammála öllu því
sem rætt hefur verið hér í blaðinu
um breytingar sem verða vegna
lækkunar á fóöurtollum. Gert er
ráð fyrir að viö lækkun fóðurtolla
í verði kjarnfóðurs muni 30 til 35
milljónir króna renna til Fram-
leiðnisjóðs landbúnaðarins til
ráðstöfimar. Það fé er nánast
eyrnamerkt til eflingar innlendri
fóðurframleiðslu.
Baráttan vib nibur-
grei&slurnar
Páll segir að samkeppnin við
niðurgreidda fóðurvöru frá lönd-
um Evrópubandalagsins sé væg-
ast sagt erfið. í Danmörku og
annars staðar í Evrópu sé útflutt
bygg stórlega niðurgreitt af því
opinbera, og graskögglar til dæm-
is um 6 íslenskar krónur á kílóiö.
Páll segir að íslenskir graskögglar
hafi fengið mikla viðurkenningu
fyrir gæði, hér heima og erlendis.
En það nægi þó engan veginn í
stríðinu við innflutta, niður-
greidda vöru.
„Mér finnst óeðlilegt að tollar
séu settir á innflutning landbún-
aðarvara til að jafna samkeppnis-
aðstööuna, en við skildir eftir.
Mér finnst að við eigum sama
rétt og hinir að fá vernd gagnvart
niðurgreiðslum sem eru við lýði í
dag," sagði Páll Ólafsson.
Páll segir að fóðurbændur hafi
samþykkt það þegjandi að breyt-
ingar yrðu gerðar á fóðurtollum.
„En það gerum við í trausti þess
að okkar samkeppnisaðstaða
verði leiðrétt. Á meðan ESB er að
greiða þetta niður, þá eigum við
ekki að þurfa að keppa við þenn-
an niðurgreidda innflutning,
ekki frekar en garðyrkjubændur,
ostaframleiöendur og kjötfram-
leiöendur. Við viljum bara sömu
aðstöðu og aðrir til að fá að vera
til," sagði Páll.
ísienskt fó&ur gefur
góöa raun
Páll segir það engan vafa að ís-
lenskt fóður hafi vinninginn.
Hann nefnir dæmi um það.
Svínabændur hafi gert tilraun
með að gefa einu holli danskt.til-
búið fóður, öðru íslenskt. Árang-
urinn varð sá að íslenskfóðruðu
svínin voru tilbúin til slátrunar
hálfum mánuði fyrr. Sama hafi
gerst í hænsnabúum. Þegar skipt
var í íslenska fóðrið hafi komið í
ljós fjórðungs aukning á eggjum í
rennunni.
„Ef einhverjir borga þennan
kostnað af niðurgreiðslunum, þá
eru það innlendu fóðurframleið-
endurnir," sagði Páll Ólafsson og
segir að vonlítið sé að keppa við
niðurgreiðslur sem geti numið
allt að 110% ofan á útflutnings-
verð Evrópusambandsins, til
dæmis til Færeyja.
„Ríkir innflytjendur"
Páll Ólafsson bóndi í Brautar-
holti segir það ónefni hið mesta
að kalla til dæmis Mjólkurfélag
Reykjavíkur „ríka innflytjendur".
Það fyrirtæki sé samvinnufélag
bændanna sjálfra og reyndar
fleiri fóðurblöndufyrirtæki í
landinu. Hann gagnrýnir um-
mæli Sverris Bjartmarz hagfræð-
ings Bændasamtakanna í Tíman-
um, en hann telur breytt fyrir-
komulag á greiðslum úr fóður-
sjóði til lítils annars en að hygla
innflytjendum fóðurvara.
„Sverrir er sjálfur hluthafi í
nýju fóðurfyrirtæki, það er skráð
í Lögbirtingablaðinu. Hann hefur
skrifað greinar og hefur farið með
tölur sem eru hreint út sagt rugl.
Það sæmir ekki að hagfræðingur
Bændasamtakanna sé hluthafi í
slíku fyrirtæki og fari með svona
málflutning. Þetta er algjör hags-
munaárekstur," sagði Páll.
ESB fariö aö stjórna
íslenskum landbún-
aöi
Páll segir að samkvæmt GATT-
samningum eigi Evrópusam-
bandið að minnka útflutnings-
bætur, það hafi verið gert hratt,
enda hafi litlar kornbirgðir leyft
það. í september í fyrra var fob-
„Mér er ekki kunnugt um að
nokkurt fóðurvörufyrirtæki á
íslandi hafi keypt jörð síðustu
tíu árin, né heldur aö þau hafi
staðið í hrossakaupum. En mér
er með öllu óskiljanlegt af
hvaða hvötum hagfræðingur
Bændasamtakanna færir um-
ræðu um fóðurverð á þetta lág-
kúrulega plan og mælir þar í
nafni samtaka sinna," sagði
Gunnar Jóhannsson forstjóri
Fóðurblöndunnar í samtali við
Tímann. Hann mótmælir ýmsu
því sem fram hefur komið í
blaðinu varðandi fóðurinn-
flutninginn.
„Til að segja sannleikann í þess-
um málum, þá er það ljóst að fóð-
urtollurinn er lagður af að mestu
leyti. Við erum eftir sem áður með
80 aura fóðurskatt, sem ekki renn-
ur til okkar, heldur til Framleiðni-
sjóðs. Manni skilst að því fé verði
varið til að styðja við kornrækt og
graskögglaframleiðslu á íslandi.
Það aö skatturinn er misjafn á
fullunna vöru og hráefni, sem
nemur 7 krónum, tel ég að sé gert
til samræmis við það sem Evrópu-
verðið á byggi komið í 205 doll-
ara, úr 94 dollurum. í vetur var
verðið 190 dollarar, en í dag er
það 177 dollarar.
„Þessar niðurgreiðslur höfum
við verið að keppa við og þetta
hefur ruglað ákaflega mikið land-
búnaðarframleiðsluna á íslandi.
Pálmi Jónsson sá þetta sem land-
búnaðarráðherra á sínum tíma
þegar hann setti fóðurgjaldið á
að þeir í Evrópu voru farnir að
skekkja samkeppnisstöðu bú-
greinanna á íslandi. Þetta var
lambakjötið að keppa við," sagði
Páll. -JBP
sambandið er að gera. Meira að
segja ef ég blanda hér fóður úr ís-
lenskum og erlendum hráefnum
og flyt það til ESB-landanna, þá
borga ég 12 krónu skatt, en skatt-
urinn frá þeim er ekki nema 7
krónur. Þeir em því með helmingi
meiri vernd en við. Kannski eru
þeir í Evrópu „ríku fóðurkaupend-
urnir" sem sagðir eru kaupa jarð-
irnar hérna uppi á íslandi. Eru
ekki allir ab væla um það að vilja
hafa allt eins og í Evrópusam-
bandinu? Þegar það er gert er ver-
ib ab ráðast gegn mér og öðmm.
Þetta er hreint bull," sagði Gunn-
ar Jóhannsson.
Gunnar sagði ab það væri enn-
fremur alrangt sem Sverrir Bjart-
marz hagfræðingur Bændasam-
takanna hélt fram í Tímanum
varðandi hveitiinnflutning og
mölun hjá Hveitimyllunni.
„Við flytjum inn hveiti, mölum
þab, tökum úr því kjarnann, en
eftir verður hveitiklíð. Vib þessa
breytingu skaðast hveitimyllan
stórlega. Hún gat selt kílóib af
hveitiklíöi dýrara en hún getur
núna. Nú eru engir tollar á hveiti-
Securitas kaupir hluta
afstarfsemi Nýherja:
Eflir sér
hæfingu
Oryggis- og ræstitæknafyrir-
tækið Securitas ehf. hefur
keypt hluta af starfsemi Rad-
íóstofu Nýherja hf. Um er að
ræða þann hluta sem lýtur að
eftirliti með húseignum. í
frétt frá fyrirtækjunum segir
ab markmiðib meb sölunni sé
ab fyrirtækin efli sérhæfingu
sína.
Sá hluti Radíóstofu Nýherja
sem enn er í eigu Nýherja mun
leggja aukna áherslu á marg-
miðlunarbúnað og tölvuteng-
ingar og -þjónustu af ýmsu tagi,
auk tækjaleigu. Securitas ehf.
mun hins vegar, að því er segir í
fréttinni, styrkjast sérstaklega á
sviði eftirlitsmyndavéla og
skjóta fleiri stoðum undir
tækniþjónustu fyrirtækisins
meö því að bæta hússtjórnar-
kerfum vib reksturinn. Form-
lega mun breytingin eiga sér
stað um mibjan ágúst. -ohr
klíði þannig ab núna þurfum við
ab keppa við nánast ótollað
hveitiklíð. Ætli fóburblöndufyrir-
tæki að nota hveitiklíð, þá kaupa
þau það ekki dýru verði af Hveit-
imyllunni, heldur flytja það inn
beint, enda bara 80 aura tollur á
vörunni. Hveitimyllan okkar nýt-
ur engrar verndar lengur, er núna
að kaupa korn frá Evrópusam-
bandinu sem flutt er út þaðan
meb 2.500 króna útflutningsskatti
á tonnið, sem við verðum að
borga. En ef erlendar hveitimyllur
á svæði Evrópusambandsins flytja
hveiti til íslands, þá er enginn
skattur á hveitinu, bara á hráefn-
inu til okkar," sagbi Gunnar Jó-
hannsson.
Gunnar sagði að ráðuneytin
hefðu fullkomnar upplýsingar um
stöðu þessara mála. Hveitimyllan
hefði kært þessar niburgreiðslur
og styrki Evrópusambandsins.
„Við stöndum hér berskjaldaðir
og emm að keppa við hveitimyll-
ur í útlöndum á gjörsamlega
óraunhæfum nótum," sagði
Gunnar að lokum. -JBP
Gunnar jóhannsson forstjóri Fóöurblöndunnar hf.:
Höfum kært styrki og
niðurgreiöslur ESB-landa
Ab búa sér til ábatasaman árekstur
Fjórir félagar í golfklúbbi á
höfuöborgarsvæðinu urðu
samferða úr golfskálanum
sínum snemma kvölds í
sumar og gengu til bílastæö-
anna þar sem þeir kvöddust.
Fóru tveir golfaranna í ann-
an bílinn, en hinir tveir
voru hvor á sínum bíl. Bíl-
amir ræstir, og ætlunin að
halda í kærkominn kvöld-
mat eftir góðan hring á vell-
inum.
En hvað gerist?
Ökumaður eins bílsins þarf
að bakka út úr stæðinu og lít-
ur í baksýnisspegilinn.
Skyndilega stígur hann á
bremsuna og snarstoppar eftir
að hafa bakkað um 2 metra.
Andartaki síöar kveður við
dynkur og bíllinn hnykkist
við. Félaginn nýkvaddi hefur
ekið aftan á þann sem bakk-
aði.
Sá sem ók á bílinn sem
bakkaði sagði strax að hann
hefði horft til vinstri út á
hornið til að athuga hvort
hann kæmist vanalega leið út
af bílastæðinu. Hann sagðist
ekki hafa horft fram fyrir bíl-
inn.
Þeir golffélagar héldu inn í
klúbbhúsið og sömdu um að
greiða hver sinn skaða,
íþróttamannslegur samning-
ur það.
En málin áttu eftir að breyt-
ast. Málið fór fyrir trygginga-
félag. Það kvað upp sinn
„dóm". Bílstjórinn sem bakk-
Þannig átti árekstur golffélaganna sér staö á bílastœöi klúbbs þeirra.
Teikning Tímans: R. Lár
aði var í 100% órétti að þeirra
mati! Engu máli skipti að öku-
maðurinn sem bakkaði var
búinn að stöðva bílinn. Engu
máli skipti að ökumaðurinn
sem ók aftan á var að líta í
aðra átt.
Og nú ræða menn um þessa
aðferð sem hina einu „réttu",
ætli menn að fá sér nýtt
bretti, nýtt grill eða stuðara
eða jafnvel nýja hlið í bílinn
sinn. Hún er nákvæmlega sú
sem lýst er í þessari frásögn og
myndinni, sem Ragnar Lár
hefur gert af árekstrinum,
mynd af árekstri sem hver og
einn getur framkallað á ein-
hverju bílastæðanna, og
hagnast af.
-JBP