Tíminn - 16.08.1996, Blaðsíða 10

10
ffMtlW LANDBÚNAÐUR
Föstudagur 16. ágúst 1995
Kristinn Gylfi jónsson, formaöur Svínarœktarfélags íslands:
Svínaræktin stefnir ekki í far-
veg saubfjárframleiöslunnar
svínaræktina sem hliðarbú-
grein við aðra atvinnustarf-
semi. Þessar þrengingar hafi
einnig orðið til þess að búin
hafi stækkað og nú sé algeng-
ast að svínabúin séu með á bil-
inu 40 til 80 gyltur. Kristinn
Gylfi segir það til marks um
breytingar í greininni að í
kringum 1980 hafi fjölskylda
getað lifað af framleiðslu 20 til
25 svína en nú þurfi 60 til 70
svín til þess að ná sambæri-
legri afkomu.
Svínið hálfdrætt-
ingur á viö lambiö
Svínabændur hafa ætíð búið
við annað fyrirkomulag fram-
leiðslu og sölumála heldur en
sauðfjárbændur. Framleiðslu-
takmarkanir og kvótakerfi eru
óþekkt fyrirbæri í svínarækt-
inni og öllum hefur verið
frjálst að koma inn á þennan
markað. Neysla á svínakjöti
hefur einnig aukist mikið þeg-
ar miðað er við nokkurra ára
tímabil og er hlutdeild þess nú
21,2% af innanlandsneyslu
kjötvara. Þannig er það um
hálfdrættingur á við lamba-
kjötið sem skapar 43,9% kjöt-
neyslunnar og er svipað
neyslu á nautakjöti. Svínakjöt-
ið á þannig í harðri samkeppni
við aðra kjötframleiðslu á
markaðinum og með tilkomu
GATT-samningsins má gera
ráð fyrir að erlend samkeppni
fari vaxandi. Nokkrum toll-
kvótum hefur þegar verið út-
hlutað til innflutnings á kjöti
og gera verður ráð fyrir að
ásókn í innflutning muni
fremur fara vaxandi.
Framleiöslan aukist
um 10%
Framleiðsla á svínakjöti hef-
ur aukist um allt að 10% að
undanförnu. Kristinn Gylfi
Jónsson segir megin orsakir
þess vera þrjár. Gyltur skili í
mörgum tilfellum rneiri afurð-
um í dag en fyrir nokkrum ár-
um auk þess sem vöðvabygg-
ing svínastofnsins fari vaxandi
á kostnað fitu. Vegna söluerf-
iðleika að undanförnu hafi
bændum gengið erfiðlega að
fá grísum slátrað á heppilegum
tíma. Það hafi leitt til þess að
þeir hafi þurft að bíða með þá
á lífi og þeir safnað á sig vöðv-
um og kílóum á meðan. Þann-
ig hafi afurðirnar vaxið á með-
an þær voru í biðstöðu. Þriðju
orsakar vaxandi framleiðslu sé
síðan að leita í því að nýir að-
ilar hafi komið inn á markað-
inn og þau bú sem fyrir eru
hafa stækkað.
Svínabændur alltaf
starfaö í samkeppni
í samtölum við svínabændur
komu áhyggjur þeirra af þróun
sölumála fram. Heildsalar
svínakjöts séu mun færri held-
ur en kaupendur þess í formi
smásala. Á meðan á annan tug
framleiðslufyrirtækja og af-
urðastöðva séu að berjast um
smásölumarkaðinn sé þar að-
eins að finna fáa kaupendur
Svínabændur standa nú
frammi fyrir vanda sem
skapast af verbfalli af-
urba á sama tíma og fórbur-
kostnabur hefur aukist um-
talsvert. Verbfallib á svína-
kjöti frá því í vetur kom í
kjölfar mikilla hækkana á
fóburkostnabi sem stafar
mebal annars af um helm-
ings hækkun á komverbi í
lieiminum í byrjun síbasta
vetrar og hækkun á gæba
fiskimjöli. Framleibsla á
svínakjöti hefur einnig auk-
ist vemlega og þar meb auk-
ib frambob þess á yfirfullum
kjötmarkabi.
Frá svínabændum heyrast
þær raddir að erfitt sé að reka
búin með hagnaði um þessar
mundir og verði ekki breyting-
ar á verði innan tíðar, sem
skili framleiðendum meiri
tekjum, muni aðstæður
margra fara versnandi. Að-
stæðum svínabænda hefur
verið líkt við vanda sauðfjár-
ræktarinnar og spurningar
vaknað um hvort svínaræktin
stefni í sama farveg og sauð-
fjárbændur hafa verið að
reyna að komast upp úr að
undanförnu.
Kristinn Gylfi Jónsson, for-
maður Svínaræktarfélags ís-
lands, segir að verð á svína-
kjöti hafi lækkað um 10 til
15% að jafnaði frá síðasta ári.
Verðið hafi sveiflast nokkuð
og mesta lækkunin, sem orðið
hafi á tímabilinu, sé um 30%
þegar það hafi fariö niður í
208 krónur fyrir kílóið. Vissu-
lega komi þessi verðlækkun sér
illa fyrir bændur sem orðið
hafi að taka á sig hækkun á
fóðurverði vegna verðbreyt-
inga á korni á heimsmarkaði.
Innflutt korn sé megin pró-
teingjafi í svínaræktinni og því
láti nærri að 100% hækkun á
innfluttu kornverði skapi 20
til 30% hækkun á því verði
sem svínabændur verði að
greiða fyrir fóðrið.
Breytingar í kjölfar
veröfalls 1989
Verð á svínakjöti hefur jafn-
an sveiflast nokkuð á milli til-
tekinna tímabila. Á árinu 1989
varð mikil verðlækkun á
svínakjöti sem skapaði svína-
bændum margvíslega erfið-
leika og raunar breytti at-
vinnugreininni nokkuð. Krist-
inn Gylfi segir að þá hafi
nokkur hópur bænda hætt
framleiðslu og horfið til ann-
arra starfa. Það hafi einkum
verið minni framleiðendur og
sérstaklega þeir sem haft hafi
Vöbvamikib Islenskt svínaiœri í höndum brosmildrar afgreibslukonu.
MJÓLKURSAMLAG
svo