Tíminn - 17.08.1996, Blaðsíða 3

Laugardagur 17. ágúst 1996
3
LÆKNADEILAN I VIKULOK . . . LÆKNADEILAN I VIKULOK . . . LÆKNADEILAN I VIKULOK
Um hvaö snýst deila heilsugœslulcekna og fjármála-
ráöuneytis? Af hverju var tilboöi samninganefndar
lœkna hafnaö og hví er tilboö SNR:
Galið kveðjubréf?
1. febrúar á þessu ári sögðu
um 90% heilsugæslulækna
upp störfum til aö knýja á um
breytingar á skipulagi heil-
brigöisþjónustunnar. Hóp-
uppsagnir til þess að knýja
fram breytingar á launakjör-
um eru óheimilar samkvæmt
lögum. Uppsagnir lækna voru
ekki dregnar til baka eftir að
heilsugæslulæknar höfðu, í
samvinnu við heilbrigðisráðu-
neytið, náð samkomulagi um
skipulagsbreytingar. Upp-
sagnir heilsugæslulækna tóku
gildi 1. ágúst og í gær vom
stöður þeirra auglýstar til um-
sóknar.
Læknafélag íslands fer með
samningsumbob fyrir lækna.
Innan Læknafélagsins eru þrír
hópar, þ.e. heilsugæslulæknar,
sjúkrahúslæknar og sérfræðing-
ar. Læknafélagiö hefur þegar
samið fyrir hönd annarra lækna
en þeirra er starfa að heilsu-
gæslu. Samninganefnd lækna
(SNL) lagði fram tilboð og
samninganefnd ríkisins (SNR)
lagbi fram gagntilboð sem SNL
hafnaði sl. sunnudag. Síðan
hafa deiluaðilar ræðst við og
fundað meb sáttasemjara en
hvorki virðist hafa gengib né
rekiö í vibræðum síðan upp-
sagnir tóku gildi. Þó má segja að
þær hafi þokast áleiðis eftir ab
SNL gaf út þá yfirlýsingu að hún
væri tilbúin að ræða breytingar
á launakerfi heilsugæslulækna.
-LÓA
Frá samningafundi í læknadeilunni ívikunni.
Kurteis í okkar kröfum
Katrín Fjeldsted, formabur Fé-
lags íslenskra heimilislækna,
vildi ekki tjá sig um á hverju
deilan við SNR strandar en sitt
mat sem formabur sé einfaldlega
að heilsugæslulæknar hafi alltof
lág föst laun. „Því þarf að
breyta." Þá þyrfti einnig ab
breyta því ab heimilislæknum
væm settar skyldur á herðar sem
ekki væri gengist við í launum.
Aöspurð hvort tekjur heilsu-
gæslulækna væru lægri en hjá
sjúkrahúslæknum og sérfræðing-
um hjá ríkinu sagðist hún ekki
hafa nægar upplýsingar til að
svara því. „En sjúkrahúslæknar eru
ekki innan BHMR og laun þeirra
eru byggb upp á allt annan hátt.
Þess vegna höfum við borið okkur
saman vib háskólamenntaða ríkis-
starfsmenn innan BHMR."
-Hvaða stéttir eru það helst?
„Það eru t.d. verkfræöingar,
prestar, hjúkrunarfræðingar og
dómarar."
6. júní —
samninganefnd lækna
óskaði eftir fundi vib SNR.
20. júní —
fundur samninganefndar
var haldinn.
18. júlí —
leggur samninganefnd
lækna fram kröfugerð.
-Nú hafa þessar stéttir ekki aðrar
greibslur en föst laun í jafn ríkum
mæli og heimilislæknar. Finnst
ykkur rétt að nota þennan saman-
burð?
„Ég hef ekki upplýsingar um það
hvaba aukagreiðslur þeir hafa. En
þeir hafa fastar tekjur og við erum
að ræða um okkar föstu tekjur.
Samanburður okkar byggir á
námsmati sem átti sér stað fyrir
nokkuð mörgum ámm. Sam-
kvæmt því er mönnum raðaö í
launaflokka eftir menntun og
ábyrgb. Ef heilsugæslulæknar voru
á ákveðnum stab í þeirri röðun
þegar síöasta námsmat var gert þá
blasir við að heilsugæslulæknar
hafa hrapað mjög niður í þeim
hópi."
Leiörétta hrapiö
„Við höfum verið kurteis í okkar
kröfum en ekki fengið nokkur við-
brögð við óskum um réttmætar
leiðréttingar, t.d. á vaktagreiðsl-
um. Við lýsum ánægju okkar meb
að öðrum stéttum hafi tekist ab
bæta sín kjör en vib teljum tíma-
bært að okkar kjör séu leiðrétt
miðað við það sem SNR hefur
hækkab aðra."
-Hvers vegna drógu heilsugæslu-
læknar ekki uppsagnir sínar til
baka þegar gert hafði verið sam-
komulag um breytingar á faglegu
skipulagi heilsugæslunnar?
„Það var skýrt tekið fram í okkar
uppsagnarbréfi að kjarasamningar
hefðu verið lausir frá ársbyrjun
1995 og að við treystum okkur
ekki ab ganga til kjarasamninga
nema búið væri að leysa þessa fag-
legu hlib málsins."
-Kom aldrei fram í ykkar máli að
uppsagnirnar tengdust ekki kjar-
abaráttu?
„Það var hvorki sagt af né á um
þab þá."
-Nú hélt ráðherra fund þar sem
málinu var stillt upp þannig að
samninganefnd lækna hefði ekki
unnið sína heimavinnu, því kröfu-
gerðin kom ekki fram fyrr en hálfu
öðru ári eftir að samningar urðu
lausir. Hvernig viltu svara því?
„Á meðan faglegir þættir heilsu-
gæslunnar voru í uppnámi sáum
við ekki möguleika á því að fara í
kjarasamninga."
-LÓA
Tilboö ríkisins
Samkvæmt upplýsingum frá
fjármálaráðuneytinu felast tillög-
ur í tilboði ríkisins m.a. í:
-Að samningur gildi til næstu
áramóta.
-Hækkun launatöflu um að
meðaltali 2700 kr. á dagvinnu-
laun félagsmanna, auk 3% hækk-
unar líkt og hjá öbmm ríkisstarfs-
mönnum.
-Ab fella hluta af aksturskostn-
aði inn í launatöflu, eins og gert
hefur verið hjá sjúkrahúslækn-
um. Hefur áhrif á yfirvinnu-
greiðslur og gæsluvaktarálag.
-Að fella nibur sérstaka greibslu
fyrir ungbarnaeftirlit og mæðra-
vernd en hækka röðun heilsu-
gæslulækna í stabinn.
Ósanngjarn samanburbur
Læknar hafa í málflutningi sínum
oftlega vísað til þess ab laun þeirra
hafi hrunið þegar borib sé saman
vib vibmibunarstéttir innan
BHMR, svo sem hjúkrunarfræb-
inga, hérabsdómara, verkfræðinga
og presta. En í reynd er Félag ís-
lenskra hjúkrunaarfræbinga þab
eina sem er innan BHMR. Þá hafa
forsvarsmenn heilsugæslulækna
rökstutt launahrapib sem þeir
hafa orbib fyrir m.a. meb starfs-
mati sem unnib var fyrir einhverj-
um árum. Tíminn hafbi samband
vib Birgi Björn Sigurjónsson, fram-
kvæmdastjóra BHMR, og innti
hann eftir því hvenær síbast hefbi
verib unnib starfsmat hjá ríkinu
og hvort þab hefbi eitthvert gildi í
dag.
„Launakjörin hér byggjast ekki á
heildstæðu menntunar- eða
ábyrgðarmati. Hvert stéttarfélag há-
skólamanna gerir sinn kjarasamn-
ing og þar getur margt legið til
grundvallar, m.a. áreiðanlega
menntun og ábyrgð starfsmanna.
Það getur verið að hér sé verið að
tala um heildarstarfsmat sem gert
var á árunum 1969-71 þegar launa-
kerfi starfsmanna ríkisins var end-
urskoöað. í því starfsmati var náms-
mat og ábyrgðarmat. Öllum störf-
um sem voru hjá ríkinu var þá rað-
að eftir þessu kerfi þá.
-Hefur þetta starfsmat gildi í dag?
„Ekki með formlegum hætti."
-Hafa læknar þá ekki forsendur til
að halda því fram að þeir hafi hrap-
að í samanburði við aðra?
„Þab er ekki til neitt eitt kerfi sem
í dag gildir um röbun manna eftir
menntun. Hins vegar gæti sú full-
yrðing samt sem áður verib rétt að
læknir, sem hefur tiltekin stig í
gömlu námsmati, hafi tapað í röð-
un gagnvart einhverjum öðrum
með minni menntun. Námsmatið
stjórnaði launaröðun í mikilvægum
atriðum árið 1971 en það hefur síð-
an dagað uppi."
-Og röðunin tók auk þess einung-
is tillit til fastra launa?
„Nákvæmlega. Heilsugæslulækn-
ar hafa ákveðin taxtalaun og síðan
hluta af kjörunum í formi gjald-
skrárgreiðslna, fyrir hvert verk sem
unnið er á dagvinnutíma, og þá get-
um við varla borið það saman við
laun hjúkrunarfræbings eða verk-
fræbings sem fá engar gjaldskrár-
greiðslur fyrir verk sem eru unnin
inn á dagvinnutíma."
„Það má segja ab það sé meiri
sanngirni í að bera saman laun
lækna og presta sem báðir hafa
gjaldskrártekjur. Þó er þáttur gjald-
skrártekna í launum presta miklu
minni en hjá læknum." -LÓA
Strandar á áður ógreiddum gæsluvöktum
Gunnar Ingi Gunnarsson,
formabur SNL, lýsti gagntil-
boði SNR m.a. meb orbunum
„galib" og „kvebjubréf" til
heilsugæslulækna í fjölmibl-
um.
Abspurbur á hverju viðræð-
urnar við SNR hafi strandað
sagbi Gunnar grundvallarskýr-
inguna vera ab hingað til hafi
staðnar gæsluvaktarstundir
ekki allar verið greiddar og það
sé ljóst að SNL muni ekki semja
nema það verði leiðrétt. Það er
yfirlýst stefna SNR að bjóða
heilsugæslulæknum sömu
hækkanir og öðrum ríkisstarfs-
mönnum. En eigi ríkið að
greiða fyrir allar staðnar gæslu-
vaktarstundir þá eykst heildar-
kostnaður við samninga. „Það
þýðir að ef þeir létu okkur í
raun fá það sama og aðrir þá
yrði heildarkostnaðurinn meiri
við okkar samninga af því að
klukkustundunum fjölgar."
Að sögn Gunnars hefði því
heildarkostnaður við tilboð
ríkisins hækkað, umfram
kostnað við launahækkanir
annarra ríkisstarfsmanna, og
þess vegna hafi SNR þurft að
minnka verðgildi kílómetra-
greiðslna, sem á skv. tilboði
ríkisins að fella inní föst laun,
til að koma þeim fyrir inn í
þessum prósentum sem lækn-
um var boðið. „Þannig kemur
þetta dæmi út í mínus fyrir þá
sem ekki standa vaktir. Þess
vegna var ekki hægt að skoða
þetta tilboð."
Fulla vasa af bókunum
„Við höfum lengi verið til-
búnir til þess að ræða breyting-
ar á launakerfinu. En við höf-
um ekki fallist á að halda áfram
þeim skollaleik að frysta
ágreininginn með bókunum.
Við erum með vasana fulla af
bókunum frá 1973."
Gunnar sagði hægt að fara þá
leið að undirrita samkomulag,
bindandi fyrir báða aðila, um
að fara út í breytingar á launa-
kerfinu þegar búið er að semja
um föstu launin. „En inní
rammanum viljum við sjá við-
unandi lausn á langvarandi
vandamáli í kjarasamningun-
um."
SNL hefur ekki viljað upplýsa
hvaða launahækkanir nefndin
fór fram á í tilboði sínu. Hins
vegar segir Gunnar Ingi að
heilsugæslulæknar vilji öðlast
sinn fyrri sess innan BHMR-
hópsins. „Við viljum fá leið-
réttingu á því hrapi sem við
höfum orðið fyrir og erum til-
búnir til að ganga frá ramma
utan um þá leiðréttingu. Hún
þarf ekki að koma fram í einu
stökki."
-Finnst þér rétt að bera kjör
lækna saman við stéttir sem
ekki njóta sömu gjaldskrár-
greiðslna?
„Það var nákvæmlega það
sama uppi á teningnum árið
1982," sagði Gunnar og á þá
við að hlutur gjaldskrártekna
hafi verið jafn mikill í heildar-
tekjum lækna á þeim tíma, eða
um 2/3. „Það alvarlegasta í
þessu öllu er að eftirlaun koll-
eganna miðast við þessi beru
grunnlaun. Margir kollegar
hafa þurft að selja húsnæði tii
að útvega sér lífeyri."
-Forsvarsmenn lækna segjast
vilja auka vægi fastra launa. Er-
uð þið tilbúnir til að semja um
lægri gjaldskrárgreiðslur frá
Tryggingastofnun?
„Samninganefnd Læknafé-
lags íslands hefur aldrei gefið
út slíkar yfirlýsingar." -LÓA